Bitişik bölge (Fransızca: Zone contiguë, İngilizce: Contiguous zone) karasularının ötesinde, düz esas hat üzerinden kıyıdan 24 deniz miline (44.448 metre) kadar uzanan, kıyı devletinin denetim hakkına sahip olduğu deniz alanıdır. Devletin tam egemenlik hakkına sahip olmadığı bu bölgede, kıyı devleti yalnızca sağlık, gümrük, göç ve maliye alanlarındaki ihlalleri önlemek amacıyla kendi mevzuatını uygulamaktadır.

Tarihçe ve hukuki rejim
Devletler muhtelif sebeplerle denetim, önleme ve yakalama yetkilerini karasularının ötesine genişletme ihtiyacı duymuşlardır. Bitişik bölge tanımın ortaya çıkışı da Britanya'nın, 5 ila 12 mil açıklarındaki şüpheli gemilere ve bu gemilerde bulunan kişilere kendi toprakları dışındayken cezai yargı yetkisi tanıyan "hovering acts" yasalarını çıkardığı 18. yüzyıla dayanmaktadır.
1945 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Truman'ın bildirisi, "kıta sahanlığı" kavramını deniz hukukuna dahil etti ve terim hızla yaygın bir şekilde benimsendi.Cenevre'de 1958'de düzenlenen Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı'nda, "Karasuları ve Bitişik Bölge Sözleşmesi, Açık Denizler Sözleşmesi, Kıt'a Sahanlığı Sözleşmesi, Açık Denizlerde Balıkçılık ve Canlı Kaynakların Korunmasına İlişkin Sözleşme ve Uyuşmazlıkların Zorunlu Çözümüne İlişkin İhtiyari Protokol" dahil olmak üzere çeşitli anlaşmalar kabul edilmiştir. Böylelikle bitişik bölgeye ilişkin kanunlaştırılmış kurallar, ilk olarak 1958 tarihli Kıt'a Sahanlığı Hakkında Cenevre Sözleşmesi'nin 24. maddesinde oluşturulmuş, bu sözleşmede bitişik bölge esas hatlardan itibaren 12 deniz milini aşamaması kararlaştırılmıştı. 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin 33. maddesinde ise 12 mil karasuları bulunması halinde ayrıca 12 mil mesafeye kadar uzanacak bir bitişik bölge ilan edilerek azami mesafe esas hatlardan itibaren 24 mile çıkarılmıştır.
Bitişik bölge, açık denizin bir parçası olmasına karşın özel bir rejime sahiptir. Kıyı devletinin tam egemenlik hakkına sahip olmadığı bu bölgede devlet yalnızca sağlık, gümrük, göç ve maliye alanlarındaki ihlalleri önlemek amacıyla denetim yetkisini kullanabilmektedir. Bu sebeple devletin denetim yetkisini kullanacağı zaman diğer devletlere bunu ilan etmesi gerekir. Burada kıyı devletinin mevzuatı uygulanır.
Uygulamada Arjantin, Venezuela, Hindistan sağlık bitişik bölgesini; Suriye gümrük bitişik bölgesini; Hindistan, Yugoslavya, Suriye maliye bitişik bölgesini; Hindistan ve Portekiz göç bitişik bölgesini ilan etmişlerdir.
Kaynakça
- ^ "Hovering Acts". Oxford Public International Law (İngilizce). doi:10.1093/law:epil/9780199231690/law-9780199231690-e1177. 5 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2024.
- ^ a b c Sur, Melda (2022). Uluslararası Hukukun Esasları. s. 387. ISBN .
- ^ Pazarcı, Hüseyin, “Kıta Sahanlığı Kavramı ve Ege Kıta Sahanlığı Sorunu”, Prof. Aziz Köklü’ye Armağan, Ankara, 1984, s. 397 – 398
- ^ "Convention on the Territorial Sea and the Contiguous Zone [Certified true copy]" (PDF). Birleşmiş Milletler. 22 Kasım 1964. 11 Şubat 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2024.
- ^ Hüseyin Pazarcı, La délimitation du plateau continental et les îles, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 1982, s. 221
- ^ Baymuratov, Mihail Aleksandroviç. Международное публичное право: Учебник, Harkiv: Odyssey, 2003.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Türkçe metni
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bitisik bolge Fransizca Zone contigue Ingilizce Contiguous zone karasularinin otesinde duz esas hat uzerinden kiyidan 24 deniz miline 44 448 metre kadar uzanan kiyi devletinin denetim hakkina sahip oldugu deniz alanidir Devletin tam egemenlik hakkina sahip olmadigi bu bolgede kiyi devleti yalnizca saglik gumruk goc ve maliye alanlarindaki ihlalleri onlemek amaciyla kendi mevzuatini uygulamaktadir Uluslararasi deniz hukukuna iliskin deniz alanlariTarihce ve hukuki rejimDevletler muhtelif sebeplerle denetim onleme ve yakalama yetkilerini karasularinin otesine genisletme ihtiyaci duymuslardir Bitisik bolge tanimin ortaya cikisi da Britanya nin 5 ila 12 mil aciklarindaki supheli gemilere ve bu gemilerde bulunan kisilere kendi topraklari disindayken cezai yargi yetkisi taniyan hovering acts yasalarini cikardigi 18 yuzyila dayanmaktadir 1945 yilinda Amerika Birlesik Devletleri Baskani Truman in bildirisi kita sahanligi kavramini deniz hukukuna dahil etti ve terim hizla yaygin bir sekilde benimsendi Cenevre de 1958 de duzenlenen Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Konferansi nda Karasulari ve Bitisik Bolge Sozlesmesi Acik Denizler Sozlesmesi Kit a Sahanligi Sozlesmesi Acik Denizlerde Balikcilik ve Canli Kaynaklarin Korunmasina Iliskin Sozlesme ve Uyusmazliklarin Zorunlu Cozumune Iliskin Ihtiyari Protokol dahil olmak uzere cesitli anlasmalar kabul edilmistir Boylelikle bitisik bolgeye iliskin kanunlastirilmis kurallar ilk olarak 1958 tarihli Kit a Sahanligi Hakkinda Cenevre Sozlesmesi nin 24 maddesinde olusturulmus bu sozlesmede bitisik bolge esas hatlardan itibaren 12 deniz milini asamamasi kararlastirilmisti 1982 tarihli Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Sozlesmesi nin 33 maddesinde ise 12 mil karasulari bulunmasi halinde ayrica 12 mil mesafeye kadar uzanacak bir bitisik bolge ilan edilerek azami mesafe esas hatlardan itibaren 24 mile cikarilmistir Bitisik bolge acik denizin bir parcasi olmasina karsin ozel bir rejime sahiptir Kiyi devletinin tam egemenlik hakkina sahip olmadigi bu bolgede devlet yalnizca saglik gumruk goc ve maliye alanlarindaki ihlalleri onlemek amaciyla denetim yetkisini kullanabilmektedir Bu sebeple devletin denetim yetkisini kullanacagi zaman diger devletlere bunu ilan etmesi gerekir Burada kiyi devletinin mevzuati uygulanir Uygulamada Arjantin Venezuela Hindistan saglik bitisik bolgesini Suriye gumruk bitisik bolgesini Hindistan Yugoslavya Suriye maliye bitisik bolgesini Hindistan ve Portekiz goc bitisik bolgesini ilan etmislerdir Kaynakca Hovering Acts Oxford Public International Law Ingilizce doi 10 1093 law epil 9780199231690 law 9780199231690 e1177 5 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2024 a b c Sur Melda 2022 Uluslararasi Hukukun Esaslari s 387 ISBN 9786052427583 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Pazarci Huseyin Kita Sahanligi Kavrami ve Ege Kita Sahanligi Sorunu Prof Aziz Koklu ye Armagan Ankara 1984 s 397 398 Convention on the Territorial Sea and the Contiguous Zone Certified true copy PDF Birlesmis Milletler 22 Kasim 1964 11 Subat 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Haziran 2024 Huseyin Pazarci La delimitation du plateau continental et les iles Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi 1982 s 221 Baymuratov Mihail Aleksandrovic Mezhdunarodnoe publichnoe pravo Uchebnik Harkiv Odyssey 2003 Ayrica bakinizBirlesmis Milletler Deniz Hukuku SozlesmesiDis baglantilar1982 tarihli Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Sozlesmesi Turkce metni