Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Biyomimetik veya biyomimikri, insanların karmaşık problemlerini çözmek amacıyla doğadaki modellerin, sistemlerin ve unsurların taklit edilmesidir.
"Biyomimetik" ve "biyomimikri" terimleri Grekçe βίος'dan türetilmiştir. βίος (bios), yaşam ve μίμησις (mīmēsis), taklit, μιμεῖσθαι (mīmeisthai), taklit etmek, μῖμος (mimos), kelimelerinden gelir. Biyonik ile yakından ilgilidir.
| Bios (hayat), mimesis (taklit) | |
|---|---|
| Doğanın Taklidi | |
| 1940 | |
Biyomimikri, hayatı taklit etme. Yunanca “bios” ve “mimesis” kelimelerinden oluşmuştur. Tasarım açısından daha kullanışlı, insan hayatını kolaylaştıran, zamandan tasarruf sağlayan ve sürdürülebilir ürünler oluşturabilmek için doğada var olan tasarımları örnek almayı ifade etmektedir. İnsanoğlu yeni tasarımlar oluşturmayı denerken farklı olanın gerçekten istenen verimi sağlayıp sağlayamayacağı konusunda tedirginlik duymaktadır. Bu deneme sürecinde vakit kaybı, maliyet kaybı, enerji kaybının olması olasıdır. Bunun yanı sıra doğa neyin çalıştığını, neyin uygun olduğunu ve neyin uzun ömürlü olduğunu öğrenmiştir. Doğada her canlı, süreç ve sistem verimlidir ve bu, kaynakların; yani malzeme ve enerjinin en uygun şekilde kullanılmasıyla sağlanmaktadır. Aynı zamanda doğa bu verimliliği, canlıların yapıtaşlarından ekosistemlere kadar tüm ölçeklerde sürdürmektedir. Oldukça karmaşık bir sistem olan doğadaki başarılı stratejilerin etkilerinin tüm sisteme yayılmasını sağlayan ise bütünselliktir. Böylesine büyük bir örnek içerisinde yaşıyorken insanoğlunun buradaki örnekleri taklit etmesi olası hale gelmiştir. Doğadan etkilenme sayesinde; bir kent kurgusundan bir bina tasarımına, bir robot yapımından, nefes almaya ya da bir sanat eseri ortaya koymaya kadar insan için ne gerekli ise doğa sayesinde doğru tasarım çözümlerine ulaşmak mümkündür. Oluşturulacak teknolojik ürünlerin tasarımsal anlamda yüksek verimi sağlaması ve evrensel değerlere sahip olması adına tasarımcıların biyomimikriden ve destekleyici bilim dallarından faydalanması gerekmektedir. Çevre ve verimlilik temelli inovatif çalışmalar ile daha kolay ve sürdürülebilir bir hayattan bahsetmek mümkündür. Birçok alan kapsamında destek alınması gereken biyomimikri, günümüzdeki kentleşme ve ekonomik gelişme gibi birçok farklı tasarım ve mimari sorununa kaliteli ve sürdürülebilir çözümler getirmektedir. Kentlerdeki mevcut sorunlara yenilikçi çözümler üretebilmek ve daha sürdürülebilir kentler tasarlayabilmek için biyomimikrinin potansiyeli göz önüne alınmaktadır. Aynı zamanda gelişmekte olan teknolojiden daha fazla verim alınabilmesi sağlayan, insanoğlunun işini daha kolay hale getiren, zamandan ve enerjiden tasarruf sağlayan, doğaya zarar vermeyen teknolojik ürünlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu noktada da biyomimikriden faydalanılması gerekmektedir. Örneğin üretilen uçakların tasarımı, kuşların fiziki yapılarından esinlenilerek yapılmıştır. Kuşların hava direncine karşı havada kolayca ve hızlı bir şekilde ilerleyebilmesi gaga yapısının yüzey alanının oldukça dar olmasıyla bağlantılıdır. Üretilen uçakların baş kısmı da tıpkı kuşların gagaları gibi tasarlanmıştır. Geniş yüzey alanı, hava direnci dolayısıyla hızı olumsuz etkileyecektir.
Biyomimikri Tarihçesi
Biyomimikrinin bir bilim dalı olarak tanınmasının temelini ilk olarak George de Mestral 1940 yılında İsviçre’de atmıştır. Dulavrat otu ile cırt cırt üretimi tarihte bir başlangıç olan biyomimikri örneklerindendir. Terim olarak ilk defa 1997 yılında Janine Benyus tarafından Biomimicry: Innovation Inspired by Nature adlı kitabında kullanılmıştır.
Biyomimikri Örnekleri
Hızlı trenler ve yalı çapkını
Uçak kanadı tasarımı ve uçuş teknikleri kuşlardan ve yarasalardan ilham alır. Geliştirilmiş Japon yüksek hızlı treni Şinkansen 500 Serisinin modern tasarımının aerodinamiği, yalıçapkını kuşunun gagası örnek alınarak modellenmiştir.
Hızlı trenler ilk üretildiğinde sonik patlama veya tünel patlaması adı verilen bir ses sorunu oluşturmaktaydı. Trenlerin tünel giriş ve çıkışlarında yarattıkları basınç farklılığı nedeniyle ortaya çıkan bu rahatsız edici gürültü, hızlı trenlerin şehir içlerinde kullanılmasının önüne geçiyordu. 1994 yılında Er. Eiji Nakatsu yalı çapkını kuşlarını izleyerek bir çözüm geliştirdi. Yalı çapkını kuşlarının gagalarını suya sokup çıkartırken hiçbir ses çıkarmadıkları gözlemledi. Buradan hareketle hızlı trenlerin baş kısmını tıpkı yalı çapkını kuşlarının gagaları gibi tasarladı. Bu tasarım yalnızca ses sorununu ortadan kaldırmadı. Aynı zamanda %15 oranında daha hızlı hareket imkanı sağladı.
Yüzme paletleri ve ördekler
Ördeklerin ayaklarında yer alan parmak arası perdeli yapı, suyun parmak aralarından kayıp gitmesini önlemektedir. Bu durum ördeklerin suda daha rahat hareket etmesini sağlamaktadır. Buradan esinlenerek üretilen yüzme paletleri, suyun daha kolay bir şekilde itilmesini sağlayarak yüzücülerin hareketlerini kolaylaştırmaktadır.
Mayolar ve köpek balıkları
Köpekbalıklarının derilerinde bir çeşit diş yapısı bulunmaktadır. Bu diş yapısı, köpekbalıkları su altında hareket ediyorken düşük basınç bölgesi oluşturmakta ve suda girdaplar meydana getirmektedir. Girdaplar sayesinde köpekbalıkları güçlü bir şekilde ileriye doğru itilmekte ve suda hız kolayca hız kazanmaktadır. Profesyonel yüzme mayolarında da uygulanan bu yöntem, yüzücülerin çok daha az kas kuvveti kullanarak daha hızlı bir şekilde hareket etmesini sağlamaktadır.
Radar ve yarasa
Görme yetileri zayıf olan yarasalar, gece yönlerini bulmak için etraflarına titreşim yayarlar. Yarasaların yaydığı bu titreşimler etraftaki engellere çarparak geri dönmektedir. Bu geri dönmeler yarasaların yönlerini bulmalarını sağlar. Yarasaların bu özelliklerinden esinlenerek radarların çalışma sistemleri geliştirilmiştir.
Velcro bandı ve dulavrat otu
George de Mastral isimli İsviçreli bir elektrik mühendis 1941 yılında köpeğinin tüylerine yapışan dulavrat otlarını fark etti. Bu otların tüylü yüzeylere yapışabildiğini anladı. Otların yüzeylerini mikroskopta inceledi. Buradan hareketle günlük sıkça kullanılan cırt cırtları icat etti.
Kullanılan Alanlar
- Mimari
- Mühendislik
- Elektronik
- Şehircilik
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Jennifer L. Hellier, (Ed.) (2015). The brain, the nervous system, and their diseases. Santa Barbara, Kaliforniya. ISBN . OCLC 880809097.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:6isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Vincent, Julian F. V. (22 Ağustos 2006). "Biomimetics: its practice and theory". Journal of the Royal Society Interface. 3 (9). ss. 471–482. doi:10.1098/rsif.2006.0127. (PMC) 1664643 $2. (PMID) 16849244.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:5isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;McCartyisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "TASARIMDA DOĞA ETKİSİ BİYOMİMİKRİ". 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ Zelal Öztoprak (11 Ağustos 2020). "Yaşamın İlkeleri ile Kenti Yeniden Düşünmek: Biyomimikri Temelli Bir Yaklaşım". 11 (Özel). Kent Araştırmaları Dergisi (Journal of Urban Studies). 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023.
- ^ The Engineer (31 Mart 2017). "The evolution of the aircraft wing". Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ {"Drone with legs can perch, watch and walk like a bird". Tech. New Scientist. 27 Ocak 2014. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.
- ^ "How a kingfisher helped reshape Japan's bullet train". BBC. 26 Mart 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ Söğüt; Sever (Aralık 2019). "Tasarımda Doğa Etkisi Biyomimikri". Uluslararası Sanat ve Estetik Dergisi. 2 (3). doi:10.29228/usved.23480.
- ^ "Doğadan İlham Alan Tasarımlar: Biyomimikri Nedir?". garantibbva. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ "Biyomimikri Nedir? Gerçek Hayattan Biyomimikri Örnekleri". PlumeMag. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Biyomimetik veya biyomimikri insanlarin karmasik problemlerini cozmek amaciyla dogadaki modellerin sistemlerin ve unsurlarin taklit edilmesidir Bur meyvelerindeki minik kancalarVelcro bantina ilham vermistir Uzun yuzgecli kiyi kalamarinin Doryteuthis pealeii Dev aksonlari bilim adamlarinin aksiyon potansiyelini anlamalari acisindan cok onemliydi Biyomimetik ve biyomimikri terimleri Grekce bios dan turetilmistir bios bios yasam ve mimhsis mimesis taklit mimeῖs8ai mimeisthai taklit etmek mῖmos mimos kelimelerinden gelir Biyonik ile yakindan ilgilidir Bios hayat mimesis taklit Doganin Taklidi1940d Biyomimikri hayati taklit etme Yunanca bios ve mimesis kelimelerinden olusmustur Tasarim acisindan daha kullanisli insan hayatini kolaylastiran zamandan tasarruf saglayan ve surdurulebilir urunler olusturabilmek icin dogada var olan tasarimlari ornek almayi ifade etmektedir Insanoglu yeni tasarimlar olusturmayi denerken farkli olanin gercekten istenen verimi saglayip saglayamayacagi konusunda tedirginlik duymaktadir Bu deneme surecinde vakit kaybi maliyet kaybi enerji kaybinin olmasi olasidir Bunun yani sira doga neyin calistigini neyin uygun oldugunu ve neyin uzun omurlu oldugunu ogrenmistir Dogada her canli surec ve sistem verimlidir ve bu kaynaklarin yani malzeme ve enerjinin en uygun sekilde kullanilmasiyla saglanmaktadir Ayni zamanda doga bu verimliligi canlilarin yapitaslarindan ekosistemlere kadar tum olceklerde surdurmektedir Oldukca karmasik bir sistem olan dogadaki basarili stratejilerin etkilerinin tum sisteme yayilmasini saglayan ise butunselliktir Boylesine buyuk bir ornek icerisinde yasiyorken insanoglunun buradaki ornekleri taklit etmesi olasi hale gelmistir Dogadan etkilenme sayesinde bir kent kurgusundan bir bina tasarimina bir robot yapimindan nefes almaya ya da bir sanat eseri ortaya koymaya kadar insan icin ne gerekli ise doga sayesinde dogru tasarim cozumlerine ulasmak mumkundur Olusturulacak teknolojik urunlerin tasarimsal anlamda yuksek verimi saglamasi ve evrensel degerlere sahip olmasi adina tasarimcilarin biyomimikriden ve destekleyici bilim dallarindan faydalanmasi gerekmektedir Cevre ve verimlilik temelli inovatif calismalar ile daha kolay ve surdurulebilir bir hayattan bahsetmek mumkundur Bircok alan kapsaminda destek alinmasi gereken biyomimikri gunumuzdeki kentlesme ve ekonomik gelisme gibi bircok farkli tasarim ve mimari sorununa kaliteli ve surdurulebilir cozumler getirmektedir Kentlerdeki mevcut sorunlara yenilikci cozumler uretebilmek ve daha surdurulebilir kentler tasarlayabilmek icin biyomimikrinin potansiyeli goz onune alinmaktadir Ayni zamanda gelismekte olan teknolojiden daha fazla verim alinabilmesi saglayan insanoglunun isini daha kolay hale getiren zamandan ve enerjiden tasarruf saglayan dogaya zarar vermeyen teknolojik urunlerin gelistirilmesi gerekmektedir Bu noktada da biyomimikriden faydalanilmasi gerekmektedir Ornegin uretilen ucaklarin tasarimi kuslarin fiziki yapilarindan esinlenilerek yapilmistir Kuslarin hava direncine karsi havada kolayca ve hizli bir sekilde ilerleyebilmesi gaga yapisinin yuzey alaninin oldukca dar olmasiyla baglantilidir Uretilen ucaklarin bas kismi da tipki kuslarin gagalari gibi tasarlanmistir Genis yuzey alani hava direnci dolayisiyla hizi olumsuz etkileyecektir Biyomimikri TarihcesiBiyomimikrinin bir bilim dali olarak taninmasinin temelini ilk olarak George de Mestral 1940 yilinda Isvicre de atmistir Dulavrat otu ile cirt cirt uretimi tarihte bir baslangic olan biyomimikri orneklerindendir Terim olarak ilk defa 1997 yilinda Janine Benyus tarafindan Biomimicry Innovation Inspired by Nature adli kitabinda kullanilmistir Biyomimikri OrnekleriHizli trenler ve yali capkini Shinkansen 500 Serisinin solda modern tasarimi aerodinamigi gelistirmek icin yalicapkini kusunun sagda gagasini taklit eder Ucak kanadi tasarimi ve ucus teknikleri kuslardan ve yarasalardan ilham alir Gelistirilmis Japon yuksek hizli treni Sinkansen 500 Serisinin modern tasariminin aerodinamigi yalicapkini kusunun gagasi ornek alinarak modellenmistir Hizli trenler ilk uretildiginde sonik patlama veya tunel patlamasi adi verilen bir ses sorunu olusturmaktaydi Trenlerin tunel giris ve cikislarinda yarattiklari basinc farkliligi nedeniyle ortaya cikan bu rahatsiz edici gurultu hizli trenlerin sehir iclerinde kullanilmasinin onune geciyordu 1994 yilinda Er Eiji Nakatsu yali capkini kuslarini izleyerek bir cozum gelistirdi Yali capkini kuslarinin gagalarini suya sokup cikartirken hicbir ses cikarmadiklari gozlemledi Buradan hareketle hizli trenlerin bas kismini tipki yali capkini kuslarinin gagalari gibi tasarladi Bu tasarim yalnizca ses sorununu ortadan kaldirmadi Ayni zamanda 15 oraninda daha hizli hareket imkani sagladi Yuzme paletleri ve ordekler Ordeklerin ayaklarinda yer alan parmak arasi perdeli yapi suyun parmak aralarindan kayip gitmesini onlemektedir Bu durum ordeklerin suda daha rahat hareket etmesini saglamaktadir Buradan esinlenerek uretilen yuzme paletleri suyun daha kolay bir sekilde itilmesini saglayarak yuzuculerin hareketlerini kolaylastirmaktadir Mayolar ve kopek baliklari Kopekbaliklarinin derilerinde bir cesit dis yapisi bulunmaktadir Bu dis yapisi kopekbaliklari su altinda hareket ediyorken dusuk basinc bolgesi olusturmakta ve suda girdaplar meydana getirmektedir Girdaplar sayesinde kopekbaliklari guclu bir sekilde ileriye dogru itilmekte ve suda hiz kolayca hiz kazanmaktadir Profesyonel yuzme mayolarinda da uygulanan bu yontem yuzuculerin cok daha az kas kuvveti kullanarak daha hizli bir sekilde hareket etmesini saglamaktadir Radar ve yarasa Gorme yetileri zayif olan yarasalar gece yonlerini bulmak icin etraflarina titresim yayarlar Yarasalarin yaydigi bu titresimler etraftaki engellere carparak geri donmektedir Bu geri donmeler yarasalarin yonlerini bulmalarini saglar Yarasalarin bu ozelliklerinden esinlenerek radarlarin calisma sistemleri gelistirilmistir Velcro bandi ve dulavrat otu George de Mastral isimli Isvicreli bir elektrik muhendis 1941 yilinda kopeginin tuylerine yapisan dulavrat otlarini fark etti Bu otlarin tuylu yuzeylere yapisabildigini anladi Otlarin yuzeylerini mikroskopta inceledi Buradan hareketle gunluk sikca kullanilan cirt cirtlari icat etti Kullanilan AlanlarMimari Muhendislik Elektronik SehircilikAyrica bakinizTersine muhendislikKaynakca Jennifer L Hellier Ed 2015 The brain the nervous system and their diseases Santa Barbara Kaliforniya ISBN 978 1 61069 337 0 OCLC 880809097 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 6 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Vincent Julian F V 22 Agustos 2006 Biomimetics its practice and theory Journal of the Royal Society Interface 3 9 ss 471 482 doi 10 1098 rsif 2006 0127 PMC 1664643 2 PMID 16849244 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 5 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi McCarty isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme TASARIMDA DOGA ETKISI BIYOMIMIKRI 9 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2023 Zelal Oztoprak 11 Agustos 2020 Yasamin Ilkeleri ile Kenti Yeniden Dusunmek Biyomimikri Temelli Bir Yaklasim 11 Ozel Kent Arastirmalari Dergisi Journal of Urban Studies 10 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2023 The Engineer 31 Mart 2017 The evolution of the aircraft wing Erisim tarihi 10 Aralik 2018 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Drone with legs can perch watch and walk like a bird Tech New Scientist 27 Ocak 2014 Erisim tarihi 17 Temmuz 2014 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link How a kingfisher helped reshape Japan s bullet train BBC 26 Mart 2019 Erisim tarihi 20 Haziran 2020 Sogut Sever Aralik 2019 Tasarimda Doga Etkisi Biyomimikri Uluslararasi Sanat ve Estetik Dergisi 2 3 doi 10 29228 usved 23480 Dogadan Ilham Alan Tasarimlar Biyomimikri Nedir garantibbva 9 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2023 Biyomimikri Nedir Gercek Hayattan Biyomimikri Ornekleri PlumeMag 9 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2023