Büyük Çeremşan Nehri (Rusça: Большой Черемшан Bolşoy Çeremşan; Tatarca: Олы Чирмешән Olı Çirmeşen; Çuvaşça: Мӑн Ҫарӑмсан Mın Çarımsan; İdil Bulgarcası: جرمسَن شِو Čeremsen šïw(i)), Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti ile Samara ve Ulyanovsk oblastlarında bulunan bir nehirdir. Nehir 336 km uzunluğunda olup Volga Nehri'nin sol koludur ve Kuybışev Baraj Gölü'ne dökülmektedir. Sağ kolu olarak adlandırılır.
Büyük Çeremşan Nehri | |
---|---|
Büyük Çeremşan Nehri | |
Konum | |
Ülke(ler) | Rusya |
Genel bilgiler | |
Ağız | Kuybışev Baraj Gölü |
Uzunluk | 336 km |
Havza alanı | 11,500 km² |
Debi | 1,660 m³/s |
Etimoloji
Nehrin İdil Bulgarcası kitabelerde geçen yazımı Črmse/an şeklindedir ve bugünkü Çuvaşça telaffuzuna yakındır. İbn Fadlan 10.yy.ın çeyreğinde kaleme aldığı Seyahatnamesinde Crmsn olarak kaydeder. Bilinen en eski kaydı budur. Nehrin günümüzde sıklıkla anılan adı ise Çeremşan'dır. Şehrin isminin Çuvaşça ҫаран “çayır” (İdil Bulgarca *čeren olarak yapılandırılabilir) ile Çuvaşça -сен/м -sen/m çoğul ekiyle oluştuğu düşünülmektedir.
Wikimedia Commons'ta Büyük Çeremşan Nehri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Tarihi
Orta Çağ'da İdil Bulgar Devleti'nin sınırları içerisinde yer alıyordu.Bulgar şehrinden yaklaşık 65 km kadar uzakta Tyazhberdino'da Lir Türkçesiyle yazılmış 1326 yılının Eylül-Ekim ayına ait Çeremşan nehrine gittiğinde ölen bir kimsenin müslüman mezar kitabesi bulunmuştur. Ancak Çeremşan nehri bu kitabede şıw yani Anadolu Türkçesiyle su kelimesi ile karşılanmıştır. Bugün Çuvaşça'da Çeremşan hâlâ aynı isimle (Мӑн) Ҫарӑмсан шывӗ (Mən) Ćarəmsan šïvə diye anılırken Tatarcada (Олы) Чирмешән елгасы Olï Čirmešän elgasï olarak elga sözü ile anılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c Tekin, Talât (1988). Volga Bulgar kitabeleri ve Volga Bulgarcası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ss. 160-161. ISBN . 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2022.
- ^ İbn Fadlan Seyahatnamesi. Şeşen, Ramazan tarafından çevrildi. Bedir Yayınevi. 1975. s. 43. ISBN . 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2023.
- ^ Барашков В. Ф., Дубман Э. Л., Смирнов Ю. Н. (1996). Самарская топонимика (Rusça). Samara: Samara Üniversitesi. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2023. Aralık 1, 2020 at the Wayback Machine
- ^ Koç, Dinçer. İdil Bulgarları. Selenge Yayınları. s. 367. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2023.
![]() | Rusya coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
![]() | Akarsu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Ceremsan Nehri Rusca Bolshoj Cheremshan Bolsoy Ceremsan Tatarca Oly Chirmeshәn Oli Cirmesen Cuvasca Mӑn Ҫarӑmsan Min Carimsan Idil Bulgarcasi جرمس ن ش و Ceremsen siw i Rusya nin Tataristan Cumhuriyeti ile Samara ve Ulyanovsk oblastlarinda bulunan bir nehirdir Nehir 336 km uzunlugunda olup Volga Nehri nin sol koludur ve Kuybisev Baraj Golu ne dokulmektedir Sag kolu olarak adlandirilir Buyuk Ceremsan NehriBuyuk Ceremsan NehriKonumUlke ler RusyaGenel bilgilerAgiz Kuybisev Baraj GoluUzunluk 336 kmHavza alani 11 500 km Debi 1 660 m sEtimolojiNehrin Idil Bulgarcasi kitabelerde gecen yazimi Crmse an seklindedir ve bugunku Cuvasca telaffuzuna yakindir Ibn Fadlan 10 yy in ceyreginde kaleme aldigi Seyahatnamesinde Crmsn olarak kaydeder Bilinen en eski kaydi budur Nehrin gunumuzde siklikla anilan adi ise Ceremsan dir Sehrin isminin Cuvasca ҫaran cayir Idil Bulgarca ceren olarak yapilandirilabilir ile Cuvasca sen m sen m cogul ekiyle olustugu dusunulmektedir Wikimedia Commons ta Buyuk Ceremsan Nehri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir TarihiOrta Cag da Idil Bulgar Devleti nin sinirlari icerisinde yer aliyordu Bulgar sehrinden yaklasik 65 km kadar uzakta Tyazhberdino da Lir Turkcesiyle yazilmis 1326 yilinin Eylul Ekim ayina ait Ceremsan nehrine gittiginde olen bir kimsenin musluman mezar kitabesi bulunmustur Ancak Ceremsan nehri bu kitabede siw yani Anadolu Turkcesiyle su kelimesi ile karsilanmistir Bugun Cuvasca da Ceremsan hala ayni isimle Mӑn Ҫarӑmsan shyvӗ Men Caremsan sive diye anilirken Tatarcada Oly Chirmeshәn elgasy Oli Cirmesan elgasi olarak elga sozu ile anilmaktadir Kaynakca a b c Tekin Talat 1988 Volga Bulgar kitabeleri ve Volga Bulgarcasi Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ss 160 161 ISBN 978 9 751600 660 2 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2022 Ibn Fadlan Seyahatnamesi Sesen Ramazan tarafindan cevrildi Bedir Yayinevi 1975 s 43 ISBN 9786054052226 8 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2023 Barashkov V F Dubman E L Smirnov Yu N 1996 Samarskaya toponimika Rusca Samara Samara Universitesi 1 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2023 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Aralik 1 2020 at the Wayback Machine Koc Dincer Idil Bulgarlari Selenge Yayinlari s 367 6 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2023 Rusya cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Akarsu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz