Brankial kemerler ya da solungaç kemerleri, balıklarda solungaçları destekleyen bir dizi kemikli "ilmek"dir. Solungaçlar omurgalıların ilkel bir haline ait olduğundan, tüm omurgalı embriyoları faringeal kemerler geliştirir, ancak bu kemerlerin nihai kaderi taksonlar arasında değişir. Çeneli balıklarda, ilk kemer çeneye, ikincisi hyomandibular komplekse dönüşür, arka kemerler de solungaçları destekler. Amfibiler ve sürüngenlerde, solungaç kemerleri de dahil olmak üzere birçok yapı kaybolur, bu da sadece oral çeneler ile hyoid düzeneğin kalmasına neden olur. Memelilerde ve kuşlarda, hyoid düzenek daha da yalın hale gelmiştir.
Tüm bazal omurgalılar solungaçlarla nefes alır. Solungaçlar kafanın hemen arkasında bulunur ve yemek borusundan dışarı açılan bir dizi açıklığın arka kenarına komşuluk yaparlar. Her solungaç, kıkırdaklı veya kemikli solungaç kemeri ile desteklenir.Kemikli balıklarda üç çift kemer, kıkırdaklı balıklarda beş ila yedi çift kemer ve ilkel çenesiz balıklarda yedi çift kemer vardır. Kordalı akrabalarının 50 çiftten fazla solungaca sahip olduğu göz önüne alınırsa, omurgalıların atalarının çok daha fazla brankial kemere sahip olduğu sonucuna varılacağı açıktır.
Amfibilerde ve bazı ilkel kemikli balıklarda, larvalar solungaç kemerlerinden dallanan dış solungaçlara sahiptir. Bunlar yetişkinlikte küçük kalır ve işlevleri balıklarda gerçek solungaçlar ve çoğu amfibiyende akciğerler tarafından gerçekleştirilir. Bazı amfibiler, yetişkinlikte dış larva solungaçlarını korurlar, balıklarda görülen karmaşık iç solungaç sistemi, tetrapodların evriminin çok erken bir evresinde geri dönülmez bir şekilde kaybolmuştur.
Fonksiyonları
Brankial sistem tipik olarak solunum ve/veya beslenme için kullanılır. Birçok balık türünde ön solungaç kemerifaringeal çenelere farklılaşmıştır, genellikle av öğelerine uygun(etobur siyah sazanda geniş, ezici dişlere kıyasla etobur mürenlerde uzun, keskin dişler) özel faringeal dişleri vardır. Amfibi ve sürüngenlerde, hyoid kemer benzer nedenlerle farklılaşmıştır. Genellikle yanakla pompalama için kullanılır. Ayrıca av yakalama için dil çıkarmada görev alır. Bukalemunlar veya solungaçsız semenderlerin bazıları gibi son derece özelleşmiş balistik dil hareketlerine sahip türlerde, hyoid sistemi bu amaç için oldukça farklılaşmıştır. Ayrıca genellikle emerek beslemenme mekanizmasını kullanan türlerde hipertrofiktir. Yılan ve monitör kertenkeleleri gibi, dili tamamen duyusal bir organa dönüşmüş türler genellikle çok kısıtlı bir hyoid sistemine sahiptir.
Bileşenleri
İlkel düzende brankial kemerler sağ ve solda birer tane olmak üzere olarak 7 (bazen 8) çifttir, dorsalden ventrale doğru sırasıyla: Faringobrankial, epibrankial, keratobrankial, hipobrankial ve bazibrankial. Faringobrankial kemerler nörokranyum ile eklem yaparken, sol ve sağ bazibrankial kemerler birbirine bağlanır (genelde tek kemik olacak şekilde kaynaşırlar). Hyoid sistemin bir parçası olduklarında, kemiklerin isimleri "brankial" yerine "hyal" olacak şekilde değiştirilir, böylece "keratobrankial" "keratohyal" olur.
Amniyotlar
Amniyotların solungaçları yoktur. Solungaç kemerleri, embriyonik gelişim sırasında faringeal kemerler olarak oluşur ve çene, tiroid bezi, larinks, columella (memelilerde stapes'e karşılık gelir) ve memelilerde malleus ve incus gibi temel yapıların gelişmesine öncü olur.
Kaynakça
- ^ Thomas Scott (1996). ABC Biologie (İngilizce). De Gruyter. ISBN .
- ^ a b Romer, A.S. (1949): The Vertebrate Body. W.B. Saunders, Philadelphia. (2nd ed. 1955; 3rd ed. 1962; 4th ed. 1970)
- ^ Clack, J. A. (2002): Gaining ground: the origin and evolution of tetrapods. Indiana University Press, Bloomington, Indiana. 369 pp
Dış bağlantılar
- , Palaeos . Erişim tarihi: 30 Kasım 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brankial kemerler ya da solungac kemerleri baliklarda solungaclari destekleyen bir dizi kemikli ilmek dir Solungaclar omurgalilarin ilkel bir haline ait oldugundan tum omurgali embriyolari faringeal kemerler gelistirir ancak bu kemerlerin nihai kaderi taksonlar arasinda degisir Ceneli baliklarda ilk kemer ceneye ikincisi hyomandibular komplekse donusur arka kemerler de solungaclari destekler Amfibiler ve surungenlerde solungac kemerleri de dahil olmak uzere bircok yapi kaybolur bu da sadece oral ceneler ile hyoid duzenegin kalmasina neden olur Memelilerde ve kuslarda hyoid duzenek daha da yalin hale gelmistir Bir kuzey turnasinin solungaclarini destekleyen solungac kemerleri Tum bazal omurgalilar solungaclarla nefes alir Solungaclar kafanin hemen arkasinda bulunur ve yemek borusundan disari acilan bir dizi acikligin arka kenarina komsuluk yaparlar Her solungac kikirdakli veya kemikli solungac kemeri ile desteklenir Kemikli baliklarda uc cift kemer kikirdakli baliklarda bes ila yedi cift kemer ve ilkel cenesiz baliklarda yedi cift kemer vardir Kordali akrabalarinin 50 ciftten fazla solungaca sahip oldugu goz onune alinirsa omurgalilarin atalarinin cok daha fazla brankial kemere sahip oldugu sonucuna varilacagi aciktir Amfibilerde ve bazi ilkel kemikli baliklarda larvalar solungac kemerlerinden dallanan dis solungaclara sahiptir Bunlar yetiskinlikte kucuk kalir ve islevleri baliklarda gercek solungaclar ve cogu amfibiyende akcigerler tarafindan gerceklestirilir Bazi amfibiler yetiskinlikte dis larva solungaclarini korurlar baliklarda gorulen karmasik ic solungac sistemi tetrapodlarin evriminin cok erken bir evresinde geri donulmez bir sekilde kaybolmustur FonksiyonlariBrankial sistem tipik olarak solunum ve veya beslenme icin kullanilir Bircok balik turunde on solungac kemerifaringeal cenelere farklilasmistir genellikle av ogelerine uygun etobur siyah sazanda genis ezici dislere kiyasla etobur murenlerde uzun keskin disler ozel faringeal disleri vardir Amfibi ve surungenlerde hyoid kemer benzer nedenlerle farklilasmistir Genellikle yanakla pompalama icin kullanilir Ayrica av yakalama icin dil cikarmada gorev alir Bukalemunlar veya solungacsiz semenderlerin bazilari gibi son derece ozellesmis balistik dil hareketlerine sahip turlerde hyoid sistemi bu amac icin oldukca farklilasmistir Ayrica genellikle emerek beslemenme mekanizmasini kullanan turlerde hipertrofiktir Yilan ve monitor kertenkeleleri gibi dili tamamen duyusal bir organa donusmus turler genellikle cok kisitli bir hyoid sistemine sahiptir BilesenleriIlkel duzende brankial kemerler sag ve solda birer tane olmak uzere olarak 7 bazen 8 cifttir dorsalden ventrale dogru sirasiyla Faringobrankial epibrankial keratobrankial hipobrankial ve bazibrankial Faringobrankial kemerler norokranyum ile eklem yaparken sol ve sag bazibrankial kemerler birbirine baglanir genelde tek kemik olacak sekilde kaynasirlar Hyoid sistemin bir parcasi olduklarinda kemiklerin isimleri brankial yerine hyal olacak sekilde degistirilir boylece keratobrankial keratohyal olur AmniyotlarAmniyotlarin solungaclari yoktur Solungac kemerleri embriyonik gelisim sirasinda faringeal kemerler olarak olusur ve cene tiroid bezi larinks columella memelilerde stapes e karsilik gelir ve memelilerde malleus ve incus gibi temel yapilarin gelismesine oncu olur Kaynakca Thomas Scott 1996 ABC Biologie Ingilizce De Gruyter ISBN 978 3 11 010661 9 a b Romer A S 1949 The Vertebrate Body W B Saunders Philadelphia 2nd ed 1955 3rd ed 1962 4th ed 1970 Clack J A 2002 Gaining ground the origin and evolution of tetrapods Indiana University Press Bloomington Indiana 369 ppDis baglantilar Palaeos Erisim tarihi 30 Kasim 2014