Brezilya İmparatorluğu, (Portekizce: Império do Brasil) 19. yüzyılda bugünkü Brezilya ve Uruguay toprakları üzerinde var olmuş devlet.
Brezilya İmparatorluğu Império do Brasil | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1822-1889 | |||||||||||||
Slogan Independência ou Morte! "Ya Özgürlük Ya Ölüm!" | |||||||||||||
Brezilya İmparatorluğu'nun en geniş toprakları, 1822-1828, eski Cisplatina eyaleti dahil. | |||||||||||||
Başkent | Rio de Janeiro | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Portekizce | ||||||||||||
Demonim | Brezilyalı | ||||||||||||
Hükûmet | Üniter parlamenter anayasal monarşi | ||||||||||||
Hükümdar | |||||||||||||
| |||||||||||||
Başbakan | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yasama organı | Ulusal Kongre | ||||||||||||
Federal Senato | |||||||||||||
Temsilciler Meclisi | |||||||||||||
Tarihî dönem | 19. yüzyıl | ||||||||||||
| |||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
1889 | 8.337.218 km2 | ||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Günümüzdeki durumu | Brezilya Uruguay |
Tarihi
Brezilya, 16. yüzyılın başlarından beri bir Portekiz sömürgesi durumundaydı.Napoléon'un 1807'de Portekiz'i işgal etmesinden sonra Portekiz veliaht prensi Dom João, Brezilya'ya sığınmaya karar verdi. Veliaht prens 1808'de Rio de Janeiro'ya varınca sömürgenin konumu değişti; Brezilya, fiilen Portekiz İmparatorluğu'nun merkezi durumuna geldi. Portekiz'in Brezilya üzerindeki ticaret tekelinin kaldırılması ile Britanya'nın Brezilya ile ticareti büyük önem kazandı. 1815'te yapılan yasal bir düzenleme ile Brezilya Portekiz'le eşit bir statüye kavuşturuldu. 1816'da Kraliçe I. Maria'nın ölümü üzerine veliaht prens, VI. João olarak tahta çıktı.
Fransızların geri çekilmesinden sonra Portekiz'de ortaya çıkan karışıklıklar, kralın Portekiz'e dönüşünü zorunlu kılıyordu. Kral 1821'de oğlu Dom Pedro'yu veliaht tayin ederek Portekiz'e dönmek üzere Brezilya'dan ayrıldı. Bu arada Portekiz'de, yüz yılı aşkın süredir ilk kez toplanan Cortes (Parlamento), Brezilya'nın statüsünün yeniden sömürgelik düzeyine indirilmesine karar vermiş, Dom Pedro'nun da Portekiz'e dönmesini talep etmişti. Portekizliler ile Brezilyalılar arasındaki sürtüşmelerin arttığı ve cumhuriyetçi eğilimlerin belirginleştiği bir ortamda, Dom Pedro Lizbon'a dönmeyi reddederek 7 Eylül 1822'de de imparatorluk tacını giydi. Amerika Birleşik Devletleri, 1824'te yeni devleti tanıyan ilk ülke oldu. Britanya'nın arabuluculuk girişimleri sonucunda 1825'te de Portekiz, yeni Brezilya hükûmetini tanıdı.
I. Pedro, bağımsızlıktan hemen önce topladığı kurucu meclisi dağıttıktan sonra yeni ve liberal bir anayasa hazırlattı. Yeni anayasaya göre oluşturulan meşrutiyet yönetimi sırasında, krala karşı muhalefet arttı. Brezilya'nın bugünkü Uruguay topraklarını yitirmesine yol açan Brezilya-Arjantin Savaşı'ndan sonra kral 1831'de henüz beş yaşında olan oğlu lehine tahttan çekildi.
1840'ta II. Pedro'nun resmen tahta çıkmasına değin geçen süre bir iç karışıklık ve savaş dönemiydi. İç savaşın sona ermesini sağlamak amacıyla 1834'te anayasada yapılan değişiklikle daha adem-i merkeziyetçi bir yapılanmaya gidildi, önemli yetkilerle donanmış eyalet parlamentoları oluşturuldu.
Yaklaşık yarım yüz yıl süren II. Pedro döneminde Brezilya siyasal bakımdan istikrarlı, ekonomik bakımdan ise ihracata yönelik liberal bir ekonomiyle yönetilen bir devlet görünümündeydi. Aydın bir kişiliği olan II. Pedro, anayasal çerçeveye sadık kalarak, meclislerin ve hükûmetin etkin biçimde çalışmasına özen gösterdi. İmparatorluğun başlıca toplumsal ve ekonomik sorunu, ekonominin temel direği olan tarımda pamuk, kahve ve şeker üretiminin köle emeğine dayanmasıydı. Liberal bir ekonomik politika izlendiği için sanayinin gelişmediği, altın madenlerinin de önemini yitirdiği bu dönemde egemen sınıfı büyük toprak sahipleri oluşturuyordu. Köle emeğine duyduğu gereksinme, bu kesimin köleliğin kaldırılmasına uzun süre direnmesinin nedeniydi. Brezilya, bir oranda Britanya'nın baskısıyla 1831'de köle ticaretini yasakladıysa da bu ticaret 1853'e değin sürdü. Büyük toprak sahiplerinin siyasal ağırlığı nedeniyle, köleliliğin bütünüyle ortadan kaldırılması ancak 1888'de gerçekleştirildi. Bu tarihte 700 bin dolayında köle özgürlüğüne kavuştu.
II. Pedro döneminde, Brezilya'nın bölgedeki etkinliği de arttı. Brezilya, Arjantin'deki Rosas rejiminin sona ermesinde etkili olduğu gibi, Brezilya ile Arjantin ve Uruguay arasındaki ittifak, 1864-70 savaştan sonra Paraguay'da da bir rejim değişikliğinin gerçekleşmesini sağladı. Bu, aynı zamanda bölgedeki liberal rejimlerin de zaferi anlamına geliyordu.
II. Pedro döneminde Brezilya'nın Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ile ilişkileri de gelişti, ulaştırma ve enerji gibi alanlara önemli yatırımlar yapıldı, 8.000 km uzunluğunda bir demiryolu ağı kuruldu. Bu yatırımlar önemli ölçüde, şeker, kahve ve pamuk gibi ürünlerin ihracatından sağlanan gelirle yapıldı. Ama Brezilya'nın en önemli ihraç ürünü olma yolundaki kahve ticaretini elinde tutan Britanya'ya ticari bağımlılığı da gitgide arttı.
Dış ilişkilerdeki yoğunlaşma, ABD'nin federal yapısından etkilenen cumhuriyet yanlılarının 1870 sonrasında etkinliğini artırmasına katkıda bulundu. Köleliğin kaldırılmasına tepki gösteren toprak sahiplerinin ve ordunun bazı unsurlarının desteğini yitiren II. Pedro sonunda 15 Kasım 1889'da tahttan çekilmeye zorlandı. Pedro'nun Avrupa'ya sürgüne gönderilmesiyle de imparatorluk dönemi sona erdi.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brezilya Imparatorlugu Portekizce Imperio do Brasil 19 yuzyilda bugunku Brezilya ve Uruguay topraklari uzerinde var olmus devlet Brezilya ImparatorluguImperio do Brasil1822 1889Bayrak 1853 1889 ArmaSlogan Independencia ou Morte Ya Ozgurluk Ya Olum Milli mars Hino Nacional Brasileiro Brezilya Ulusal Marsi source source track track track track track track track track track track track track track Brezilya Imparatorlugu nun en genis topraklari 1822 1828 eski Cisplatina eyaleti dahil BaskentRio de JaneiroYaygin dil ler PortekizceDemonimBrezilyaliHukumetUniter parlamenter anayasal monarsiHukumdar 1822 1831I Pedro 1831 1889II PedroBasbakan 1843 1844 de facto 1847 1848 ilk 1889 son Yasama organiUlusal Kongre Ust meclisFederal Senato Alt meclisTemsilciler MeclisiTarihi donem19 yuzyil Kurulusu7 Eylul 1822 Dagilisi15 Kasim 1889Yuzolcumu18898 337 218 km2Nufus 18234 000 000 18547 000 700 18729 930 479 189014 333 915Onculler ArdillarPortekiz Brezilya ve Algarve Birlesik KralligiBrezilya Kralligi BrezilyaUruguayGunumuzdeki durumuBrezilya UruguayTarihiBrezilya 16 yuzyilin baslarindan beri bir Portekiz somurgesi durumundaydi Napoleon un 1807 de Portekiz i isgal etmesinden sonra Portekiz veliaht prensi Dom Joao Brezilya ya siginmaya karar verdi Veliaht prens 1808 de Rio de Janeiro ya varinca somurgenin konumu degisti Brezilya fiilen Portekiz Imparatorlugu nun merkezi durumuna geldi Portekiz in Brezilya uzerindeki ticaret tekelinin kaldirilmasi ile Britanya nin Brezilya ile ticareti buyuk onem kazandi 1815 te yapilan yasal bir duzenleme ile Brezilya Portekiz le esit bir statuye kavusturuldu 1816 da Kralice I Maria nin olumu uzerine veliaht prens VI Joao olarak tahta cikti Fransizlarin geri cekilmesinden sonra Portekiz de ortaya cikan karisikliklar kralin Portekiz e donusunu zorunlu kiliyordu Kral 1821 de oglu Dom Pedro yu veliaht tayin ederek Portekiz e donmek uzere Brezilya dan ayrildi Bu arada Portekiz de yuz yili askin suredir ilk kez toplanan Cortes Parlamento Brezilya nin statusunun yeniden somurgelik duzeyine indirilmesine karar vermis Dom Pedro nun da Portekiz e donmesini talep etmisti Portekizliler ile Brezilyalilar arasindaki surtusmelerin arttigi ve cumhuriyetci egilimlerin belirginlestigi bir ortamda Dom Pedro Lizbon a donmeyi reddederek 7 Eylul 1822 de de imparatorluk tacini giydi Amerika Birlesik Devletleri 1824 te yeni devleti taniyan ilk ulke oldu Britanya nin arabuluculuk girisimleri sonucunda 1825 te de Portekiz yeni Brezilya hukumetini tanidi I Pedro bagimsizliktan hemen once topladigi kurucu meclisi dagittiktan sonra yeni ve liberal bir anayasa hazirlatti Yeni anayasaya gore olusturulan mesrutiyet yonetimi sirasinda krala karsi muhalefet artti Brezilya nin bugunku Uruguay topraklarini yitirmesine yol acan Brezilya Arjantin Savasi ndan sonra kral 1831 de henuz bes yasinda olan oglu lehine tahttan cekildi 1840 ta II Pedro nun resmen tahta cikmasina degin gecen sure bir ic karisiklik ve savas donemiydi Ic savasin sona ermesini saglamak amaciyla 1834 te anayasada yapilan degisiklikle daha adem i merkeziyetci bir yapilanmaya gidildi onemli yetkilerle donanmis eyalet parlamentolari olusturuldu Yaklasik yarim yuz yil suren II Pedro doneminde Brezilya siyasal bakimdan istikrarli ekonomik bakimdan ise ihracata yonelik liberal bir ekonomiyle yonetilen bir devlet gorunumundeydi Aydin bir kisiligi olan II Pedro anayasal cerceveye sadik kalarak meclislerin ve hukumetin etkin bicimde calismasina ozen gosterdi Imparatorlugun baslica toplumsal ve ekonomik sorunu ekonominin temel diregi olan tarimda pamuk kahve ve seker uretiminin kole emegine dayanmasiydi Liberal bir ekonomik politika izlendigi icin sanayinin gelismedigi altin madenlerinin de onemini yitirdigi bu donemde egemen sinifi buyuk toprak sahipleri olusturuyordu Kole emegine duydugu gereksinme bu kesimin koleligin kaldirilmasina uzun sure direnmesinin nedeniydi Brezilya bir oranda Britanya nin baskisiyla 1831 de kole ticaretini yasakladiysa da bu ticaret 1853 e degin surdu Buyuk toprak sahiplerinin siyasal agirligi nedeniyle koleliligin butunuyle ortadan kaldirilmasi ancak 1888 de gerceklestirildi Bu tarihte 700 bin dolayinda kole ozgurlugune kavustu II Pedro doneminde Brezilya nin bolgedeki etkinligi de artti Brezilya Arjantin deki Rosas rejiminin sona ermesinde etkili oldugu gibi Brezilya ile Arjantin ve Uruguay arasindaki ittifak 1864 70 savastan sonra Paraguay da da bir rejim degisikliginin gerceklesmesini sagladi Bu ayni zamanda bolgedeki liberal rejimlerin de zaferi anlamina geliyordu II Pedro doneminde Brezilya nin Amerika Birlesik Devletleri ve Avrupa ile iliskileri de gelisti ulastirma ve enerji gibi alanlara onemli yatirimlar yapildi 8 000 km uzunlugunda bir demiryolu agi kuruldu Bu yatirimlar onemli olcude seker kahve ve pamuk gibi urunlerin ihracatindan saglanan gelirle yapildi Ama Brezilya nin en onemli ihrac urunu olma yolundaki kahve ticaretini elinde tutan Britanya ya ticari bagimliligi da gitgide artti Dis iliskilerdeki yogunlasma ABD nin federal yapisindan etkilenen cumhuriyet yanlilarinin 1870 sonrasinda etkinligini artirmasina katkida bulundu Koleligin kaldirilmasina tepki gosteren toprak sahiplerinin ve ordunun bazi unsurlarinin destegini yitiren II Pedro sonunda 15 Kasim 1889 da tahttan cekilmeye zorlandi Pedro nun Avrupa ya surgune gonderilmesiyle de imparatorluk donemi sona erdi Kaynakca a b c d e f g h i j k l Pereira Anthony W 2020 Modern Brazil a very short introduction 1 bas Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198812081 Levine Robert M 2019 Historical dictionary of Brazil Metuchen N J Scarecrow Press ISBN 978 0810811782