Bu Gözler Neler Gördü, Yeşilçam'ın 'iyi kalpli kötü adamı' olarak tanınan Türk sinema ve tiyatro sanatçısı, gazeteci Hüseyin Baradan'ın 1996 yılında yayımladığı otobiyografik kitabı.
Sinema/tiyatro oyuncusu Hüseyin Baradan'ın Ege-Koop Yayınları'ndan çıkan otobiyografik kitabı | |
Yazar | Hüseyin Baradan |
---|---|
Kapak sanatçısı | Ufuk Dural |
Ülke | Türkiye |
Dil | Türkçe |
Konu | Anı |
Tür | Otobiyografi |
Yayım | 1996 |
Yayımcı | |
Sayfa | 178 |
Ege-Koop Yayınları'ndan çıkan ve İzmir'de basılan bu anı kitabında Baradan, İzmir'de önce fotoğrafçı sonra da gazeteci olarak başladığı meslek hayatının İstanbul'a Yeşilçam filmlerine doğru uzanan öyküsünü anlatmaktadır. Kitabın önsözünde de belirttiği gibi edebi kaygılar gözetmeden gönlünden geçtiği gibi kaleme aldığı anılarını doğumundan, ailesinden ve ilk göz ağrısı İzmir'deki yaşantısından başlatır ve sonraki bölümlerde de 66 yıllık sanat hayatını dolu dolu geçirdiği Yeşilçam sinemasından ayrıntılı bir şekilde bahseder.
Kitabın son 50 sayfasında aralarında gibi gazetecilerin, Şadan Gökovalı gibi bilim adamı/yazarların, Türker İnanoğlu gibi yapımcılarla Ediz Hun, İzzet Günay gibi sinema oyuncularının, Giovanni Scognamillo gibi sinema eleştirmenlerinin, Toktamış Ateş gibi siyaset bilimcilerin de bulunduğu onlarca aydının Hüseyin Baradan ve kitabı hakkındaki düşüncelerini belirttikleri kısa yazılara ve sanatçıyla ilgili gazete kupürlerine yer verilmiştir.
Üç baskı yapan kitapta Baradan'ın anılarını destekleyen çok sayıda siyah beyaz fotoğrafa da yer verilmiştir.
Kitabın içeriği
İzmir yılları
Hüseyin Baradan, otobiyografik kitabına 1932'de İzmir'de 13 kişilik kalabalık bir ailede dünyaya gelmiş olduğunu yazarak başlar. Kendinden sonra doğacak olanla birlikte tam 6 kardeş olmuşlardır. Ailesinin Girit kökenli olduğunu, soyadlarının da orada kullandıkları Baradanaki soyadından geldiğine değinir ve borsada memur olan ve 'çalışkan, dürüst, geleneklerine ve prensiplerine bağlı bir insandı' dediği babasının II. Dünya Savaşı'nın o yoksul 'karneli' günlerinde kalabalık ailesini güçlükle geçindirmeye çalıştığından bahseder. Babası mide kanserinden ölünce ailenin tüm yükünü abisi üstlenmiştir. Sokak fotoğrafçılığı yapan abisine, evde oluşturulan karanlık odada fotoğraf basarak yardımcı olduğundan ve sokaklarda karamela şekeri satmasından bahseden Hüseyin Baradan, kitabın bu bölümünde İzmir'deki başka çocukluk anılarına da değinir. Gizlice İstanbul'a kaçarak kısa bir süre işportacılık yaptığını anlatır. Sonra ilk gençliğinde İzmir Fuarı'nda 'şipşak' fotoğrafçılığa devam ederken hem rakıya hem de (sonunda ölümüne neden olacak) sigaraya o yıllarda başladığını anlatır. Bu çerçevede İzmir'in o yıllardaki fuar ve eğlence dünyasını da (tiyatrolar, açık hava sinemaları, revüler vb) okuyucuya aktarır.
Askerlik ve Gazetecilik
1950'de askere gider. Önce Kütahya, sonra Gaziemir'de geçen askerlik süresince fotoğrafçılık mesleği sayesinde rahat eder. Terhisten sonra yine İzmir'de Leh asıllı bir arkeoloji fotoğrafçısı olan Alim Ulus'la çalışırken 'nin sahibi Adnan Düvenci'den bir teklif alarak bu gazetede işe başlar. İstanbul'a Hürriyet Gazetesi'ne staja gönderilir, Bab'ı Ali'de Ahmet Tuna, Ali Ersan, Alaeddin Büte ve gibi ustalardan foto muhabirliğinin inceliklerini öğrenir. İlk resmi de Hürriyet'te yayımlanır. İzmir'e döner her iki gazete için de çalışmaktadır. Demokrat İzmir'de mesai arkadaşları arasında Attila İlhan ve da vardır. Gazetede 1953'ten itibaren 1 Nisan şakası olan aspargas haberleri (Saat Kulesi'nin yıkılması haberi gibi) gelenekselleştirir. Baradan kitabın bu bölümünde İzmirdeki gazetecilik anılarına ağırlık verir. "Cellat Kara Ali röportajı"yla ödül kazanır. İzmir'in tanınmış bir gazetecisidir artık. Bu arada evlenir. 1957'de bir oğlu dünyaya gelir. 1959 yılında İsmet İnönü'nün olaylı Uşak mitinginde Demokrat Partili kalabalık tarafından diğer gazeteci arkadaşlarıyla birlikte darp edildi.
Sinema'ya ilk adım
İzmir Film'in sahibi 'den ilk film teklifini alır. 1958'de elbiselik kumaş karşılığında oynadığı ilk filmi, İzmir'de çekilen 'nde külhanbeyi rolündedir. Kemal Kan'ın yönettiği bu ilk filmdeki rol arkadaşı ise Halide Pişkin'dir. Filmin çekilmesi unutulan tek bir sahnesini tamamlamak için İstanbul'a Yeşilçam'a gider platoları tanır. O günlerde doğal mekânların zenginliği ve ekonomik nedenlerle Yeşilçam filmlerinin İzmir ve civarında çekilmesi modası sürmektedir. Filmciler İzmir'e her geldiklerinde onu ararlar, rolü hazırdır. Bu vesileyle Yeşilçam starlarının tümüyle tanışır, onları evinde ağırlar. Bu arada foto muhabirliğini de bırakmamıştır.
Yeşilçam'a gidiş
İzmirde çektiği adlı 38. filminden sonra yapımcı 'ten aldığı davet üzerine Yeşilçam'a gider, son filmden de rol arkadaşı olan, kendisi gibi İzmirli Turgut Özatay'la Şişli'de aynı evde kalırlar. Nefes almadan filmden filme koşar. Sinemadaki rakipleri olan Ahmet Tarık Tekçe'yle Senih Orkan'ın onun ayağını kaydırma girişimlerinden ve Türker İnanoğlu'nun yakın dostluğundan bahseder. Artık bir işkolik haline gelen Bardan'ın başını kaşıyacak vakti yoktur, 400 kadar filmde oynar, çok paralar kazanır. Başarısını, kapris yapmamasına, işine saygılı ve disiplinli oluşuna bağlar. Çalıştığı sanatçıları "kaprisli ve zor olanlar"la, "disiplinli ve uyumlu olanlar" olarak iki gruba ayırır. Cüneyt Arkın, Yılmaz Güney, Orhan Günşiray, Danyal Topatan, Necdet Tosun vb sinemanın ünlü oyuncularıyla acı tatlı, birebir yaşadıklarını uzun uzadıya anlatır. "Sevimli Haydut" filmiyle ödül alır. Adeta bir 'metot oyuncusu' gibi rolünü çalışır, örneğin bir filmde at binilecekse önceden binicilik dersi alır, kütüphanelerde araştırma yapar vb.
Yeşilçam krize girince
Sinema krize girince Hulusi Kentmen'in de dahil olduğu "Posbıyıklılar" adlı grupla gazinolarda şov yapar, sonra da kadroyu biraz genişleterek bir tiyatro grubuna çevirirler ve yurt çapında bir turneye çıkarlar. Oyun çok başarılıdır. Gerçek bir olaya dayanan "Çatallı Köy" adlı bu piyesi olayın geçtiği Çatallı Köy'de de sergilerler (oyun sonra filme de çekilir). 1969'da Yeşilçam'ı daha beter bir kriz beklemektedir: Seks filmleri furyası. Bu tür bir sinemayı lanetlediğini belirten Bardan, bu çirkin furyaya bulaşanlardan da haz etmediğini yazar. Bu akım karşısında tek başına direnen Türker İnanoğlu'nun çareyi önce Türk-İran, sonra da Türk-İtalyan ortak yapımlarında aradığını yazar. Bunların bazılarında Baradan da rol almıştır. Başrol oynadığı "Hüseyin Baradan - Çekilin Aradan" da Ayhan Işık'la aynı ücreti alarak bir ilke imza atar. Bu sırada TV yayınlarının da başlaması Yeşilçam krizini daha da derinleştirir. Lütfi Kopan'la birlikte "Kara Kediler" komedi grubunu kurarak gazino şovlarına başlarlar, yurt dışı turnelere, fuarlara katılırlar.
Yeniden İzmir, gazetecilik ve turizm
Yaşar Holding'e bağlı gazetesinde fotoğraf servisi şefi olarak gazeteciliğe dönüş yapar. O tarihlerde gazetelerde "Foto Roman" modası esmektedir. Ayla Dikmen ve Ali Kocatepe'yle ilk renkli foto romanı çekerek bir ilke daha imza atar. Holding yöneticilerinin gazeteye gereksiz müdahaleleri tirajı düşürür. Holdingin yöneticileri kuracakları için onun şöhretinden yararlanırlar, gönülsüzce araziler için köylüler arasında PR çalışması yapar. Araziler ucuza kapatılır (Baradan bu yaptığına üzülmüştür). Sonuçta otelde animatörlük görevine getirilir. Tesisin bazı bölümlerini başarıyla işletir ancak gazetedeki gibi buradaki yönetici müdahalelerine de dayanamayarak İstanbul'a döner, 5 yıl Türker İnanoğlu ile çalıştıktan sonra emekli olur ve İzmir'e döner. Hürriyet gazetesi için İstanbul'dan Adile Naşit ve Ankara'dan Derya Baykal'la birlikte sanat ve eğlence ağırlıklı promosyon çalışmalarının İzmir ayağını yürütür.
Videoculuk, kooperatifçilik ve gırtlak kanseri
Türker İnanoğlu'nun video şirketi "Ulusal"ın Ege bayisi olur. 6 yıl süren bu video salgını sürerken sıkı bir sigara içicisi olan Baradan'a "gırtlak kanseri" teşhisi konur, başarılı bir ameliyatla hastalığı atlatır. Bu sırada artık iyice yaygınlaşan TV kanalları videoyu öldürmüştür. Gelen bir teklifle Ege-Koop'ta çalışmaya başlar ve bu kooperatifte 5 yıldan beri çalışmakta olduğunu yazarak anılarına son verir.
Bölük pörçük anılar ve Yeşilçam'dan tipler
Tekrar 1950'lere döner ve Fuar'daki Arkeoloji Müzesi soygununun öyküsü ve olayın çözümüne katkısı, 1950'lerde halk önünde yapılan idamlar, bu idamlarda fotoğraf çekmek yasak olduğu halde bu yasağı bir şekilde delmesi, Ramazan'da mahalle arasında bir ay boyunca sokakta topluca yenen iftar yemekleri gibi anılarından bahseder. İzmir'in eski meşhur meyhanelerini ayrıntılarıyla anlatır. Mualla Sürer başta olmak üzere Yeşilçam'ın bazı ilginç kişilerini de anlatır.
Not: Anılar 1996 yılında sona erer. Hüseyin Baradan 30 Haziran 2004'te bir akciğer ameliyatının sonunda ölmüştür.
Kaynakça
- ^ . İzmir Milli Kütüphanesi. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2011.
- ^ Baradan, Hüseyin (1996). Bu Gözler Neler Gördü. Ege-Koop Yayınları. ss. sayfa 1-178.
- ^ . Haberler.com. 26 Ekim 2021. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu Gozler Neler Gordu Yesilcam in iyi kalpli kotu adami olarak taninan Turk sinema ve tiyatro sanatcisi gazeteci Huseyin Baradan in 1996 yilinda yayimladigi otobiyografik kitabi Bu Gozler Neler GorduSinema tiyatro oyuncusu Huseyin Baradan in Ege Koop Yayinlari ndan cikan otobiyografik kitabiYazarHuseyin BaradanKapak sanatcisiUfuk DuralUlkeTurkiyeDilTurkceKonuAniTurOtobiyografiYayim1996YayimciSayfa178 Ege Koop Yayinlari ndan cikan ve Izmir de basilan bu ani kitabinda Baradan Izmir de once fotografci sonra da gazeteci olarak basladigi meslek hayatinin Istanbul a Yesilcam filmlerine dogru uzanan oykusunu anlatmaktadir Kitabin onsozunde de belirttigi gibi edebi kaygilar gozetmeden gonlunden gectigi gibi kaleme aldigi anilarini dogumundan ailesinden ve ilk goz agrisi Izmir deki yasantisindan baslatir ve sonraki bolumlerde de 66 yillik sanat hayatini dolu dolu gecirdigi Yesilcam sinemasindan ayrintili bir sekilde bahseder Kitabin son 50 sayfasinda aralarinda gibi gazetecilerin Sadan Gokovali gibi bilim adami yazarlarin Turker Inanoglu gibi yapimcilarla Ediz Hun Izzet Gunay gibi sinema oyuncularinin Giovanni Scognamillo gibi sinema elestirmenlerinin Toktamis Ates gibi siyaset bilimcilerin de bulundugu onlarca aydinin Huseyin Baradan ve kitabi hakkindaki dusuncelerini belirttikleri kisa yazilara ve sanatciyla ilgili gazete kupurlerine yer verilmistir Uc baski yapan kitapta Baradan in anilarini destekleyen cok sayida siyah beyaz fotografa da yer verilmistir Kitabin icerigiIzmir yillari Huseyin Baradan otobiyografik kitabina 1932 de Izmir de 13 kisilik kalabalik bir ailede dunyaya gelmis oldugunu yazarak baslar Kendinden sonra dogacak olanla birlikte tam 6 kardes olmuslardir Ailesinin Girit kokenli oldugunu soyadlarinin da orada kullandiklari Baradanaki soyadindan geldigine deginir ve borsada memur olan ve caliskan durust geleneklerine ve prensiplerine bagli bir insandi dedigi babasinin II Dunya Savasi nin o yoksul karneli gunlerinde kalabalik ailesini guclukle gecindirmeye calistigindan bahseder Babasi mide kanserinden olunce ailenin tum yukunu abisi ustlenmistir Sokak fotografciligi yapan abisine evde olusturulan karanlik odada fotograf basarak yardimci oldugundan ve sokaklarda karamela sekeri satmasindan bahseden Huseyin Baradan kitabin bu bolumunde Izmir deki baska cocukluk anilarina da deginir Gizlice Istanbul a kacarak kisa bir sure isportacilik yaptigini anlatir Sonra ilk gencliginde Izmir Fuari nda sipsak fotografciliga devam ederken hem rakiya hem de sonunda olumune neden olacak sigaraya o yillarda basladigini anlatir Bu cercevede Izmir in o yillardaki fuar ve eglence dunyasini da tiyatrolar acik hava sinemalari revuler vb okuyucuya aktarir Askerlik ve Gazetecilik 1950 de askere gider Once Kutahya sonra Gaziemir de gecen askerlik suresince fotografcilik meslegi sayesinde rahat eder Terhisten sonra yine Izmir de Leh asilli bir arkeoloji fotografcisi olan Alim Ulus la calisirken nin sahibi Adnan Duvenci den bir teklif alarak bu gazetede ise baslar Istanbul a Hurriyet Gazetesi ne staja gonderilir Bab i Ali de Ahmet Tuna Ali Ersan Alaeddin Bute ve gibi ustalardan foto muhabirliginin inceliklerini ogrenir Ilk resmi de Hurriyet te yayimlanir Izmir e doner her iki gazete icin de calismaktadir Demokrat Izmir de mesai arkadaslari arasinda Attila Ilhan ve da vardir Gazetede 1953 ten itibaren 1 Nisan sakasi olan aspargas haberleri Saat Kulesi nin yikilmasi haberi gibi geleneksellestirir Baradan kitabin bu bolumunde Izmirdeki gazetecilik anilarina agirlik verir Cellat Kara Ali roportaji yla odul kazanir Izmir in taninmis bir gazetecisidir artik Bu arada evlenir 1957 de bir oglu dunyaya gelir 1959 yilinda Ismet Inonu nun olayli Usak mitinginde Demokrat Partili kalabalik tarafindan diger gazeteci arkadaslariyla birlikte darp edildi Sinema ya ilk adim Izmir Film in sahibi den ilk film teklifini alir 1958 de elbiselik kumas karsiliginda oynadigi ilk filmi Izmir de cekilen nde kulhanbeyi rolundedir Kemal Kan in yonettigi bu ilk filmdeki rol arkadasi ise Halide Piskin dir Filmin cekilmesi unutulan tek bir sahnesini tamamlamak icin Istanbul a Yesilcam a gider platolari tanir O gunlerde dogal mekanlarin zenginligi ve ekonomik nedenlerle Yesilcam filmlerinin Izmir ve civarinda cekilmesi modasi surmektedir Filmciler Izmir e her geldiklerinde onu ararlar rolu hazirdir Bu vesileyle Yesilcam starlarinin tumuyle tanisir onlari evinde agirlar Bu arada foto muhabirligini de birakmamistir Yesilcam a gidis Izmirde cektigi adli 38 filminden sonra yapimci ten aldigi davet uzerine Yesilcam a gider son filmden de rol arkadasi olan kendisi gibi Izmirli Turgut Ozatay la Sisli de ayni evde kalirlar Nefes almadan filmden filme kosar Sinemadaki rakipleri olan Ahmet Tarik Tekce yle Senih Orkan in onun ayagini kaydirma girisimlerinden ve Turker Inanoglu nun yakin dostlugundan bahseder Artik bir iskolik haline gelen Bardan in basini kasiyacak vakti yoktur 400 kadar filmde oynar cok paralar kazanir Basarisini kapris yapmamasina isine saygili ve disiplinli olusuna baglar Calistigi sanatcilari kaprisli ve zor olanlar la disiplinli ve uyumlu olanlar olarak iki gruba ayirir Cuneyt Arkin Yilmaz Guney Orhan Gunsiray Danyal Topatan Necdet Tosun vb sinemanin unlu oyunculariyla aci tatli birebir yasadiklarini uzun uzadiya anlatir Sevimli Haydut filmiyle odul alir Adeta bir metot oyuncusu gibi rolunu calisir ornegin bir filmde at binilecekse onceden binicilik dersi alir kutuphanelerde arastirma yapar vb Yesilcam krize girince Sinema krize girince Hulusi Kentmen in de dahil oldugu Posbiyiklilar adli grupla gazinolarda sov yapar sonra da kadroyu biraz genisleterek bir tiyatro grubuna cevirirler ve yurt capinda bir turneye cikarlar Oyun cok basarilidir Gercek bir olaya dayanan Catalli Koy adli bu piyesi olayin gectigi Catalli Koy de de sergilerler oyun sonra filme de cekilir 1969 da Yesilcam i daha beter bir kriz beklemektedir Seks filmleri furyasi Bu tur bir sinemayi lanetledigini belirten Bardan bu cirkin furyaya bulasanlardan da haz etmedigini yazar Bu akim karsisinda tek basina direnen Turker Inanoglu nun careyi once Turk Iran sonra da Turk Italyan ortak yapimlarinda aradigini yazar Bunlarin bazilarinda Baradan da rol almistir Basrol oynadigi Huseyin Baradan Cekilin Aradan da Ayhan Isik la ayni ucreti alarak bir ilke imza atar Bu sirada TV yayinlarinin da baslamasi Yesilcam krizini daha da derinlestirir Lutfi Kopan la birlikte Kara Kediler komedi grubunu kurarak gazino sovlarina baslarlar yurt disi turnelere fuarlara katilirlar Yeniden Izmir gazetecilik ve turizm Yasar Holding e bagli gazetesinde fotograf servisi sefi olarak gazetecilige donus yapar O tarihlerde gazetelerde Foto Roman modasi esmektedir Ayla Dikmen ve Ali Kocatepe yle ilk renkli foto romani cekerek bir ilke daha imza atar Holding yoneticilerinin gazeteye gereksiz mudahaleleri tiraji dusurur Holdingin yoneticileri kuracaklari icin onun sohretinden yararlanirlar gonulsuzce araziler icin koyluler arasinda PR calismasi yapar Araziler ucuza kapatilir Baradan bu yaptigina uzulmustur Sonucta otelde animatorluk gorevine getirilir Tesisin bazi bolumlerini basariyla isletir ancak gazetedeki gibi buradaki yonetici mudahalelerine de dayanamayarak Istanbul a doner 5 yil Turker Inanoglu ile calistiktan sonra emekli olur ve Izmir e doner Hurriyet gazetesi icin Istanbul dan Adile Nasit ve Ankara dan Derya Baykal la birlikte sanat ve eglence agirlikli promosyon calismalarinin Izmir ayagini yurutur Videoculuk kooperatifcilik ve girtlak kanseri Turker Inanoglu nun video sirketi Ulusal in Ege bayisi olur 6 yil suren bu video salgini surerken siki bir sigara icicisi olan Baradan a girtlak kanseri teshisi konur basarili bir ameliyatla hastaligi atlatir Bu sirada artik iyice yayginlasan TV kanallari videoyu oldurmustur Gelen bir teklifle Ege Koop ta calismaya baslar ve bu kooperatifte 5 yildan beri calismakta oldugunu yazarak anilarina son verir Boluk porcuk anilar ve Yesilcam dan tipler Tekrar 1950 lere doner ve Fuar daki Arkeoloji Muzesi soygununun oykusu ve olayin cozumune katkisi 1950 lerde halk onunde yapilan idamlar bu idamlarda fotograf cekmek yasak oldugu halde bu yasagi bir sekilde delmesi Ramazan da mahalle arasinda bir ay boyunca sokakta topluca yenen iftar yemekleri gibi anilarindan bahseder Izmir in eski meshur meyhanelerini ayrintilariyla anlatir Mualla Surer basta olmak uzere Yesilcam in bazi ilginc kisilerini de anlatir Not Anilar 1996 yilinda sona erer Huseyin Baradan 30 Haziran 2004 te bir akciger ameliyatinin sonunda olmustur Kaynakca Izmir Milli Kutuphanesi 22 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2011 Baradan Huseyin 1996 Bu Gozler Neler Gordu Ege Koop Yayinlari ss sayfa 1 178 Haberler com 26 Ekim 2021 10 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2015