Bulutsu (İngilizce: Nebula), uzayda bulunan ve geniş alanlara yayılmış olan kozmik toz, hidrojen, helyum ve diğer iyonize gazlardan oluşan bulutsu bir yapıdır. Eskiden galaksileri de kapsayacak şekilde yaygın gök cisimlerine verilen isim iken, astronominin ilerlemesi ile galaksi ile bulutsu farklı anlamlarda kullanılmaya başlamıştır. Yıldızlar arasında bulunan boşluklarda yer alan ve yıldızların yaydığı ışık enerjisi ile görünür hâle gelen yoğun gaz ve toz bulutları, galaksilerin temel bileşenlerindendir.
Bulutsu oluşumu
Bir bulutsu, oluşmadan önce bir yıldızdır. Bu yıldız büyüdükten sonra ya beyaz cüce nötron yıldızı ya da bir karadelik olur. Fakat bütün yıldızlar bunlardan biri olmadan önce kırmızı süperdev hâline gelir. Bu yıldızlar çok büyük oldukları için içten gelen basınç ve yüksek (100.000.000 °C) sıcaklığın etkisiyle uzay boşluğuna gaz salarlar.
Bu gaz püskürmeleri oldukça büyük ve hızlıdır. Daha sonraları bu gazlar yakınlaşarak bir gaz bulutu oluştururlar. Bu gaz bulutunun sıcaklığı 15.000 °C'den fazladır. Bu sıcaklık ve çeşitli basınçlar oradaki gazlar (hidrojen) ile birleşerek füzyon reaksiyonu başlatırlar. Bu füzyon reaksiyonu yeni bir yıldızın ilk temelleridir. Daha sonra o minik yıldızlar büyür ve anakol yıldızına dönüştüğü zaman ana yıldız kadar olmasa da gaz püskürtmesi yaparlar. Bu arada ana yıldız kahverengi veya beyaz cüce olup ömrünü demir ve karbon yığını olarak tamamlamıştır.
Yeni bir yıldız doğdu
Gökyüzüne birer gün arayla bakıldığında önceden görülmeyen çok parlak bir yıldız görülebilir. Bunun nedeni bir süpernova patlamasının olmasıdır. Süpernova patlamaları izlemeye değer olaylardır. En son kaydedilen patlama 1987 yılında olmuş ve kayıtlara 1987A olarak geçmiştir. Eski Çağ dönemlerinde Çin'de de izlenmiş bir süpernova patlaması vardır. Süpernova patlamalarında kırmızı süperdevler patlayıp nötron yıldızı oluştururlar. Bazen karadelik oluşur. Karadelik oluşma ihtimali binde birdir. Karadelik oluştuğu zaman çevresindeki her şeyi çeker. Nötron yıldızı oluştuğu zaman çevresindekileri karadelik gibi çekmez. Nötron yıldızının madde yoğunluğu çok fazladır.
Süpernova sonucu oluşan bulutsu
Bazen yıldızlar süpernova geçirerek patlarlar. Bunun sonucunda çevrelerine yavaş yavaş gaz salmak yerine bir anda salmış olurlar. Bu arada bu gazlar çeşitlidir ve reaksiyona girerek çeşitliliği arttırırlar. Bu da çok renkli bir görüntü oluşturur. Bu bulutsular süpernova sonucu oluşmuş bulutsular diye adlandırılır.
Süpernova sonucu oluşmuşlarda gazlar çeşitli etkiler sayesinde dağılır ve garip şekiller oluşur. Fakat gezegenimsi bulutsularda gazlar dağılmadığı için simetriktir. Bir bulutsunun gezegenimsi mi yoksa süpernova sonucu mu oluştuğu buna bakarak anlaşılabilir.
Bulutsu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bulutsu Ingilizce Nebula uzayda bulunan ve genis alanlara yayilmis olan kozmik toz hidrojen helyum ve diger iyonize gazlardan olusan bulutsu bir yapidir Eskiden galaksileri de kapsayacak sekilde yaygin gok cisimlerine verilen isim iken astronominin ilerlemesi ile galaksi ile bulutsu farkli anlamlarda kullanilmaya baslamistir Yildizlar arasinda bulunan bosluklarda yer alan ve yildizlarin yaydigi isik enerjisi ile gorunur hale gelen yogun gaz ve toz bulutlari galaksilerin temel bilesenlerindendir Ucgen gokadasi ndaki NGC 604 bulutsusuOrion Bulutsusu nun Hubble Uzay Teleskobu tarafindan cekilmis fotografiKedi Gozu bulutsusuRozet Bulutsusu nun yakin cekim goruntusu Kirmizi rengi veren hidrojendir Deniz Kulagi BulutsusuEta Carinae ustundevi ve onun etrafini saran Homunculus BulutsusuBulutsu olusumuYildiz Yasam Dongusu Bulutsunun merkezi koyu renkli bir molekuler bulutu temsil eder Arka Plan Hubble Derin Alani Kirmizi Dongu Ozel Durum Olmadan Yesil Kilitli Malzeme Bir bulutsu olusmadan once bir yildizdir Bu yildiz buyudukten sonra ya beyaz cuce notron yildizi ya da bir karadelik olur Fakat butun yildizlar bunlardan biri olmadan once kirmizi superdev haline gelir Bu yildizlar cok buyuk olduklari icin icten gelen basinc ve yuksek 100 000 000 C sicakligin etkisiyle uzay bosluguna gaz salarlar Bu gaz puskurmeleri oldukca buyuk ve hizlidir Daha sonralari bu gazlar yakinlasarak bir gaz bulutu olustururlar Bu gaz bulutunun sicakligi 15 000 C den fazladir Bu sicaklik ve cesitli basinclar oradaki gazlar hidrojen ile birleserek fuzyon reaksiyonu baslatirlar Bu fuzyon reaksiyonu yeni bir yildizin ilk temelleridir Daha sonra o minik yildizlar buyur ve anakol yildizina donustugu zaman ana yildiz kadar olmasa da gaz puskurtmesi yaparlar Bu arada ana yildiz kahverengi veya beyaz cuce olup omrunu demir ve karbon yigini olarak tamamlamistir Yeni bir yildiz dogduGokyuzune birer gun arayla bakildiginda onceden gorulmeyen cok parlak bir yildiz gorulebilir Bunun nedeni bir supernova patlamasinin olmasidir Supernova patlamalari izlemeye deger olaylardir En son kaydedilen patlama 1987 yilinda olmus ve kayitlara 1987A olarak gecmistir Eski Cag donemlerinde Cin de de izlenmis bir supernova patlamasi vardir Supernova patlamalarinda kirmizi superdevler patlayip notron yildizi olustururlar Bazen karadelik olusur Karadelik olusma ihtimali binde birdir Karadelik olustugu zaman cevresindeki her seyi ceker Notron yildizi olustugu zaman cevresindekileri karadelik gibi cekmez Notron yildizinin madde yogunlugu cok fazladir Supernova sonucu olusan bulutsuBazen yildizlar supernova gecirerek patlarlar Bunun sonucunda cevrelerine yavas yavas gaz salmak yerine bir anda salmis olurlar Bu arada bu gazlar cesitlidir ve reaksiyona girerek cesitliligi arttirirlar Bu da cok renkli bir goruntu olusturur Bu bulutsular supernova sonucu olusmus bulutsular diye adlandirilir Supernova sonucu olusmuslarda gazlar cesitli etkiler sayesinde dagilir ve garip sekiller olusur Fakat gezegenimsi bulutsularda gazlar dagilmadigi icin simetriktir Bir bulutsunun gezegenimsi mi yoksa supernova sonucu mu olustugu buna bakarak anlasilabilir Bulutsu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz