Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Burdurlu Derviş Mehmed Paşa, (1765 - 1837, Yenbu, Hicaz II. Mahmud saltanatı döneminde 5 Ocak 1818 - 5 Ocak 1820 tarihleri arasında iki yıl bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Burdurlu Derviş Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 5 Ocak 1818 - 5 Ocak 1820 | |
| Hükümdar | II. Mahmud |
| Yerine geldiği | Mehmed Emin Rauf Paşa |
| Yerine gelen | Ispartalı Seyyid Ali Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1765 |
| Ölüm | 1837 (71-72 yaşlarında) Yenbu, Hicaz |
Hayatı
Olasılıkla 1765 doğumlu Burdur'lu bir Türktür. Babası Mora'da Nafplion ahalisinden Rüstem Ağa'dır. İlk görevi olarak Vezir Moralı Salbaş Ahmed Paşa'nin hizmetine girip "mühürdarlık" yaptı. Ahmed Paşa sayesinde mihrimah rutbesi ile Karesi (Balikesir sancak beyliğinde bulundu. Daha sonra 1811'de "Hamideli" livası maliyesi ile ilgili "muhassıl" oldu. Paşa ve vezirlik rütbesi verildikten sonra 1817'e kadar sırayla Bursa merkezli Hüdavendigar livası, Eskişehir merkezli livası ve İzmit merkezli Kocaeli livası mutasarrıflığı (liva valiliği) yapmıştır. 1817'de ilk Anadolu Eyaleti valiliği sırasında sadarete getirilmiştir. Nişancı yani Sultan'ın başkatibi olan ve çok nüfuzlu olan Halet Efendi tarafından korunmuştur. Mehmed Emin Rauf Paşa azledilince Halet Efendi'nin tavsiyelerine uygun olarak 5 Ocak1818'de sadrazamlığia getirildi.
İki yıl bir gün süren sadrazamlığı sırasında, çeşitli ilgi çeken olaylar ortaya çıkmıştır:
Mekke ve Medine'yi Vahhabiler'in işgalinden kurtaran Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa ve oğlu İbrahim Paşa Vahhabi Saudilerin başkenti olan Diriya'yı alarak Vahhabi isyanına son vermiş ve birinci Saudi devletinin Vahhabi lideri olan 'u esir alarak İstanbul'a göndermişti. Şubat 1819'da Sultan'ın iradesiyle Vahabi lideri Bab-ı Hümayun önünde idam edildi.
Mayıs 1819'da Tersane ve donanma mensupları ile humbaracılar arasında çıkan bir kahvehane anlaşmazlığı büyük bir şehir sokak kavgasına dönüştü. Tersane vardiyanları bir humbaracı kahvesini basıp orada bulunan bazı humbaracıları öldürmüşlerdi. Buna çok kızan humbaracılar ve onları destekleyen lağımcılar depolardan top ve mühimmat çıkararak Tersane'yi basmaya hazırlandılar. Sultan II. Mahmut işi eline alarak Kaptan-ı Derya Deli Abdullah Paşa'yı bu gayet ciddi asayiş sorununu bastırma emri verdi ve onun aldığı sert tedbirlerle bu arbede yatıştırılıp bastırıldı.
Temmuz 1819'da ise Karaköy Kapısı ile Meyyit İskelesi arasında asayişi korumaya görevli nöbetçi yeniçerilerden "Yirmmibeşinci Orta" askerleri ile " Yetmişbeşinci Orta" askerleri arasında kavga çıktı. Yeniçerilerinin kışlası olan Etmeydanı'ndan bu ortalara bağlı olan diğer yeniçeri askerleri orta yoldaşlarına destek vermek için geldiler. Bu kavga böylece bir sokak savaşına dönüştü. Yeniçerilerden bir grup Haliç'te bulunan bir tüccar gemisine binip kıyiyyi tüfek ateşine tutmaya başladı. Diğer bir grup ise Galata Kulesi'ne çıkıp oradan tüfek ateşi ile bu sokak savaşına katıldı. Disiplinsiz olan askerlerden büyük bir grup ise bu sokak savaşında yararlanıp yakın semtlerde bulunan ticari ve hatta özel yapıları yağmalamaya koyuldu. Ramazan olduğu için meyhaneler kapalıydı ama büyük bir asker grubu meyhaneleri açtırdı ve meyhanelerde içki alemine başladılar. Yeniçeri Ağası büyük çabalar gösterip bu sokak kavgasını bastırabildi.
Sultan II. Mahmud bu disiplinsiz yeniçeri hareketlerini sabırla izlemek zorunda kaldı çünkü başdanışmanı olan Halet Efendi yeniçerileri korumaktaydı. Ama Sultan bu asayişsizlikten Sadrazam Burdurlu Derviş Mehmed Paşa'yı sorumlu tuttu ve 5 Ocak 1820'de onu görevden azletti.
Önce Gelibolu'ya sonra da Çorum'a sürgüne gönderildi. Fakat Helet Efendi'nin adamı olduğu için affedilen Burdurlu Derviş Mehmet Paşa'ya diğer yüksek devlet mevkileri verildi. 16 Ocak 1821'de Şam'a eyalet valisi tayin edildi. Bu görevde Nablus livasının idaresi de bulunmaktaydı. Aynı zamanda "Emir el-Hac" görevi ile hac yolunu koruma ve Anadolu ve Rumeli'den hacca gideceklere destek sağlam görevi de vardı. Sayda eyalet valisi olan Abdullah Paşa'nın isyan etmesi ile Babıali bu sorunu çözmekle Şam Eyalet valisi olan Burdurlu Derviş Mehmed Paşa görevlendirdi. Sonunda ta Akka kalesine kadar ilerleyerek ve Abdullah Paşa'nın affedilmesini sağlayarak bu isyanı bastırdı.
Bu başarısı üzerine paşaya ikinci defa Kütahya merkezli Anadolu Eyaleti valiliği verildi (1823). Bu valiliği sırasında Kütahya'daki 'yi yeniden yaptırmıştır. Fakat burada gösterdiği sert idare dolayısı ile İstanbul'a şikayetler gitti ve Kütahya'da bir isyan çıktı. Aynı zamanda rüşvet almakla da sanık oldu ve bunun üzerine Burdurlu Derviş Mehmed Paşa devlet görevlerinden azledildi (Temmuz 1825). Tüm taşınmaz eşyası müsadere edildi ve kendisi de önce Afyon'a sonra Çorum'a sürgüne gönderildi.
Haziran 1837'de affa uğradı ve "Şeyh-ül Harem" yani Medine Valiliği görevi verildi. Bu görev gitmekte iken Hicaz'da Yenbu iskelesine ulaştığı zaman öldü.
Enderunlu şair Nevres-i Cedîd denilen Mehmet Efendi, Derviş Mehmed Paşa'nın torunudur.
Eserleri
Bursa'da bir hayrat, İstanbul'da biri Fatih'te sur içinde, diğeri Topkapı'da sur dışında olmak üzere iki çeşme yaptırmıştır. Ayrıca Burdur'da 1818 tarihli bir vakfiye ile şehrin ilk halk kütüphanesini kurmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Uzunçarşılı, İ.Hakkı, Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 139
- ^ a b c d Koç, Havva "Mehmed Paşa (Derviş)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.157
- ^ a b c Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları', İstanbul:Oğlak say.422
- ^ Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 173
- ^ Seâdet camii minaresinde kandil yanmak için Karamanî zade Ahmet Efendi Kütahya'nın Vâcidiye Medresesi karşısındaki bir dükkânını vakfeylemişri (Mahkeme sicillerinden)
- ^ Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 140
- ^ "DERVİŞ PAŞA (Veziria’zam) ÇEŞMESİ (H.1234-M.1818) - Su Vakfı". www.suvakfi.org.tr. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2024.
- ^ "DERVİŞ PAŞA ÇEŞMESİ( H.1235- M.1819) Zeytinburnu - Su Vakfı". www.suvakfi.org.tr. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009), Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap,
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [1]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Koç, Havva "Mehmed Paşa (Derviş)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.157
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mehmed Emin Rauf Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 5 Ocak 1818 - 5 Ocak 1820 | Sonra gelen: Ispartalı Seyyid Ali Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Burdurlu Dervis Mehmed Pasa 1765 1837 Yenbu Hicaz II Mahmud saltanati doneminde 5 Ocak 1818 5 Ocak 1820 tarihleri arasinda iki yil bir gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Burdurlu Dervis Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 5 Ocak 1818 5 Ocak 1820Hukumdar II MahmudYerine geldigi Mehmed Emin Rauf PasaYerine gelen Ispartali Seyyid Ali PasaKisisel bilgilerDogum 1765Olum 1837 71 72 yaslarinda Yenbu HicazHayatiOlasilikla 1765 dogumlu Burdur lu bir Turktur Babasi Mora da Nafplion ahalisinden Rustem Aga dir Ilk gorevi olarak Vezir Morali Salbas Ahmed Pasa nin hizmetine girip muhurdarlik yapti Ahmed Pasa sayesinde mihrimah rutbesi ile Karesi Balikesir sancak beyliginde bulundu Daha sonra 1811 de Hamideli livasi maliyesi ile ilgili muhassil oldu Pasa ve vezirlik rutbesi verildikten sonra 1817 e kadar sirayla Bursa merkezli Hudavendigar livasi Eskisehir merkezli livasi ve Izmit merkezli Kocaeli livasi mutasarrifligi liva valiligi yapmistir 1817 de ilk Anadolu Eyaleti valiligi sirasinda sadarete getirilmistir Nisanci yani Sultan in baskatibi olan ve cok nufuzlu olan Halet Efendi tarafindan korunmustur Mehmed Emin Rauf Pasa azledilince Halet Efendi nin tavsiyelerine uygun olarak 5 Ocak1818 de sadrazamligia getirildi Iki yil bir gun suren sadrazamligi sirasinda cesitli ilgi ceken olaylar ortaya cikmistir Mekke ve Medine yi Vahhabiler in isgalinden kurtaran Misir Valisi Kavalali Mehmed Ali Pasa ve oglu Ibrahim Pasa Vahhabi Saudilerin baskenti olan Diriya yi alarak Vahhabi isyanina son vermis ve birinci Saudi devletinin Vahhabi lideri olan u esir alarak Istanbul a gondermisti Subat 1819 da Sultan in iradesiyle Vahabi lideri Bab i Humayun onunde idam edildi Mayis 1819 da Tersane ve donanma mensuplari ile humbaracilar arasinda cikan bir kahvehane anlasmazligi buyuk bir sehir sokak kavgasina donustu Tersane vardiyanlari bir humbaraci kahvesini basip orada bulunan bazi humbaracilari oldurmuslerdi Buna cok kizan humbaracilar ve onlari destekleyen lagimcilar depolardan top ve muhimmat cikararak Tersane yi basmaya hazirlandilar Sultan II Mahmut isi eline alarak Kaptan i Derya Deli Abdullah Pasa yi bu gayet ciddi asayis sorununu bastirma emri verdi ve onun aldigi sert tedbirlerle bu arbede yatistirilip bastirildi Temmuz 1819 da ise Karakoy Kapisi ile Meyyit Iskelesi arasinda asayisi korumaya gorevli nobetci yenicerilerden Yirmmibesinci Orta askerleri ile Yetmisbesinci Orta askerleri arasinda kavga cikti Yenicerilerinin kislasi olan Etmeydani ndan bu ortalara bagli olan diger yeniceri askerleri orta yoldaslarina destek vermek icin geldiler Bu kavga boylece bir sokak savasina donustu Yenicerilerden bir grup Halic te bulunan bir tuccar gemisine binip kiyiyyi tufek atesine tutmaya basladi Diger bir grup ise Galata Kulesi ne cikip oradan tufek atesi ile bu sokak savasina katildi Disiplinsiz olan askerlerden buyuk bir grup ise bu sokak savasinda yararlanip yakin semtlerde bulunan ticari ve hatta ozel yapilari yagmalamaya koyuldu Ramazan oldugu icin meyhaneler kapaliydi ama buyuk bir asker grubu meyhaneleri actirdi ve meyhanelerde icki alemine basladilar Yeniceri Agasi buyuk cabalar gosterip bu sokak kavgasini bastirabildi Sultan II Mahmud bu disiplinsiz yeniceri hareketlerini sabirla izlemek zorunda kaldi cunku basdanismani olan Halet Efendi yenicerileri korumaktaydi Ama Sultan bu asayissizlikten Sadrazam Burdurlu Dervis Mehmed Pasa yi sorumlu tuttu ve 5 Ocak 1820 de onu gorevden azletti Once Gelibolu ya sonra da Corum a surgune gonderildi Fakat Helet Efendi nin adami oldugu icin affedilen Burdurlu Dervis Mehmet Pasa ya diger yuksek devlet mevkileri verildi 16 Ocak 1821 de Sam a eyalet valisi tayin edildi Bu gorevde Nablus livasinin idaresi de bulunmaktaydi Ayni zamanda Emir el Hac gorevi ile hac yolunu koruma ve Anadolu ve Rumeli den hacca gideceklere destek saglam gorevi de vardi Sayda eyalet valisi olan Abdullah Pasa nin isyan etmesi ile Babiali bu sorunu cozmekle Sam Eyalet valisi olan Burdurlu Dervis Mehmed Pasa gorevlendirdi Sonunda ta Akka kalesine kadar ilerleyerek ve Abdullah Pasa nin affedilmesini saglayarak bu isyani bastirdi Bu basarisi uzerine pasaya ikinci defa Kutahya merkezli Anadolu Eyaleti valiligi verildi 1823 Bu valiligi sirasinda Kutahya daki yi yeniden yaptirmistir Fakat burada gosterdigi sert idare dolayisi ile Istanbul a sikayetler gitti ve Kutahya da bir isyan cikti Ayni zamanda rusvet almakla da sanik oldu ve bunun uzerine Burdurlu Dervis Mehmed Pasa devlet gorevlerinden azledildi Temmuz 1825 Tum tasinmaz esyasi musadere edildi ve kendisi de once Afyon a sonra Corum a surgune gonderildi Haziran 1837 de affa ugradi ve Seyh ul Harem yani Medine Valiligi gorevi verildi Bu gorev gitmekte iken Hicaz da Yenbu iskelesine ulastigi zaman oldu Enderunlu sair Nevres i Cedid denilen Mehmet Efendi Dervis Mehmed Pasa nin torunudur EserleriBursa da bir hayrat Istanbul da biri Fatih te sur icinde digeri Topkapi da sur disinda olmak uzere iki cesme yaptirmistir Ayrica Burdur da 1818 tarihli bir vakfiye ile sehrin ilk halk kutuphanesini kurmustur Ayrica bakinizDervis Pasa cesmesiKaynakca a b Uzuncarsili I Hakki Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 s 139 a b c d Koc Havva Mehmed Pasa Dervis 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 157 ISBN 975 08 0072 9 a b c Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak say 422 Uzuncarsili I H Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 s 173 Seadet camii minaresinde kandil yanmak icin Karamani zade Ahmet Efendi Kutahya nin Vacidiye Medresesi karsisindaki bir dukkanini vakfeylemisri Mahkeme sicillerinden Uzuncarsili I H Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 sayfa 140 DERVIS PASA Veziria zam CESMESI H 1234 M 1818 Su Vakfi www suvakfi org tr 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2024 DERVIS PASA CESMESI H 1235 M 1819 Zeytinburnu Su Vakfi www suvakfi org tr 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2024 Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 1 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Koc Havva Mehmed Pasa Dervis 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 157 ISBN 975 08 0072 9Siyasi goreviOnce gelen Mehmed Emin Rauf Pasa Osmanli Sadrazami 5 Ocak 1818 5 Ocak 1820 Sonra gelen Ispartali Seyyid Ali Pasa