Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Buzul yarığı, bir buz tabakasında veya buzulda bulunan derin bir çatlak veya yarıklardır. Plastik bir alt tabakanın üstündeki iki yarı sert parçanın farklı hareket oranları olduğunda oluşacak kesilme stresiyle bağlantılı hareket ve ortaya çıkan stresin bir sonucu olarak kıvrımlar oluşur. Kayma gerginliğinin ortaya çıkan yoğunluğu yüz boyunca kırılmaya neden olur.
Özellikleri
Bir buzulun 50 metre'den az olan kalınlıktaki üst kısmı plastik akış göstermek için yeterli basınç altında değildir. Aksine, en üst zondaki bu buz kırılgandır ve kırık zonu olarak adlandırılır. Bu zon içindeki buz, alttaki buz tarafından sırtta taşıma tarzında taşınır. Buzul; engebeli arazi üzerinde hareket ettiğinde, kırık zonunda gerilme olur ve sonuçta çatlama ve açılmalar meydana gelir. Bunlara buzul yarığı adı verilir. Genellikle buzul üzerinde dolaşmak, 50 metre derinliklere kadar inebilen bu yarıklar nedeni ile tehlikelidir. Bu derinliğin ötesinde, plastik akış buzul yarıklarının daha derinlere inmesini engeller.
Buzul yarıklarının genellikle dikey veya yakın dikey duvarları vardır. Bunlar daha sonra eriyebilir. Kemerler ve diğer buz oluşumları oluşturabilir. Bu duvarlar bazen buzulun stratigrafisini temsil eden katmanları ortaya çıkarmaktadır. Yarık boyutu genellikle buzulda bulunan sıvı su miktarına bağlıdır. Bir yarık; 45 metre kadar derin, 20 metre genişliğinde olabilir ve birkaç yüz metreye kadar uzayabilir.
Buzul yarıkları daha önceki yıllarda meydana gelen birikme ve kar sürüklenmelerinden oluşan bir kar köprüsü ile kaplanabilir, ancak tamamen doldurulamaz. Sonuç olarak, buzul yarıkları görünmez hale gelir ve buzul karşısında ilerlemeye çalışan herkes için ölümcül olur. Bazen eski bir kırık üzerinde bir kar köprüsü sarkmaya başlayabilir. Bir kırık içindeki su varlığı önemlidir. Su dolu çukurlar, buzulların veya buz tabakalarının altına varabilir ve önemli derecede yaz erimesinin meydana geldiği yüzey ile buzulun yatağı arasında doğrudan bir hidrolik bağlantı sağlayabilir.
Yarık türleri
Boyuna yarıklar
Buzulların genişlediği alanlarda akışa paralel olarak şekillenirler. Genellikle iç bükeydirler ve 45°den daha büyük bir açı oluştururlar.
Sıçrayan yarıklar
Buzulun kenarından uzanan yarıklardır. Kesilme gerilmesi ve yanal uzantıdan gelen uzunlamasına sıkıştırma stresinden kaynaklanmaktadır. Buzul akışına göre konkavdır ve 45°den daha az bir açı oluştururlar.
Enine yarıklar
En yaygın buzul yarığı türüdür. Ana streslerin buzul akış yönüne paralel olduğu uzunlamasına bir uzatma bölgesinde, genişleme gerilimi stresini oluşturan bir alanda oluşurlar. Bu yarıklar, buzul üzerinden akış yönüne kadar uzanır. Genellikle bir vadinin daha dik hale geldiği yerde oluşurlar.
Riskler
Yarıklar, genellikle ince ve karanlık bir kar tabakası (kar köprüsü) tarafından gizlenir, bu da dağcılar için tehlikeli olabilir.
Karla kaplı yarıklar tehlikelidir. Tehlike, gündüz sıcaklığına ve karın kuvvetine bağlıdır. Öğleden sonra olan çökme riski sabah olan çökme riskinden daha fazladır. Yeni kar yağışı sonrasında, boşluklar üzerindeki kar örtüsü bazen bir kubbe şeklinde batar. Buzul hareket ettiğinde kolon çöküyor. Kolonun çökmesi, kolonun şekline ve derinliğine bağlı olarak ölümcül olabilir. Boşluklar bir V şekli altında aşağı doğru ilerlediğinde enerjisinin düşmesi nedeniyle sıkıştırılmıştır. Bu durumda hareket eksikliği ve buzla doğrudan temas nedeniyle donma riski vardır.
Kaynakça
- ^ a b van der, Veen (1990). Crevasses on Glaciers. s. 213–245. doi:10.1080/10889379909377677. 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
- ^ (^) Cahit HELVACI, GENEL JEOLOJİ TEMEL İLKELERİ /ESSENTIALS OF GEOLOGY (Mart 2013). Nobel Akademik Yayıncılık ISBN . 11. Basımdan çeviri. s.266.
- ^ a b Holdsworth (Ekim 1956). "Primary Transverse Crevasses". Journal of Glaciology. s. 107–129.
- ^ Larcher, Michael (1999). "Risiko Spaltensturz – Risikomanagement auf Hochtouren". bergundsteigen, 3. s. 18-21.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buzul yarigi bir buz tabakasinda veya buzulda bulunan derin bir catlak veya yariklardir Plastik bir alt tabakanin ustundeki iki yari sert parcanin farkli hareket oranlari oldugunda olusacak kesilme stresiyle baglantili hareket ve ortaya cikan stresin bir sonucu olarak kivrimlar olusur Kayma gerginliginin ortaya cikan yogunlugu yuz boyunca kirilmaya neden olur GlaciereastonOzellikleriBir buzulun 50 metre den az olan kalinliktaki ust kismi plastik akis gostermek icin yeterli basinc altinda degildir Aksine en ust zondaki bu buz kirilgandir ve kirik zonu olarak adlandirilir Bu zon icindeki buz alttaki buz tarafindan sirtta tasima tarzinda tasinir Buzul engebeli arazi uzerinde hareket ettiginde kirik zonunda gerilme olur ve sonucta catlama ve acilmalar meydana gelir Bunlara buzul yarigi adi verilir Genellikle buzul uzerinde dolasmak 50 metre derinliklere kadar inebilen bu yariklar nedeni ile tehlikelidir Bu derinligin otesinde plastik akis buzul yariklarinin daha derinlere inmesini engeller Buzul Yarigi Buzul yariklarinin genellikle dikey veya yakin dikey duvarlari vardir Bunlar daha sonra eriyebilir Kemerler ve diger buz olusumlari olusturabilir Bu duvarlar bazen buzulun stratigrafisini temsil eden katmanlari ortaya cikarmaktadir Yarik boyutu genellikle buzulda bulunan sivi su miktarina baglidir Bir yarik 45 metre kadar derin 20 metre genisliginde olabilir ve birkac yuz metreye kadar uzayabilir Buzul yariklari daha onceki yillarda meydana gelen birikme ve kar suruklenmelerinden olusan bir kar koprusu ile kaplanabilir ancak tamamen doldurulamaz Sonuc olarak buzul yariklari gorunmez hale gelir ve buzul karsisinda ilerlemeye calisan herkes icin olumcul olur Bazen eski bir kirik uzerinde bir kar koprusu sarkmaya baslayabilir Bir kirik icindeki su varligi onemlidir Su dolu cukurlar buzullarin veya buz tabakalarinin altina varabilir ve onemli derecede yaz erimesinin meydana geldigi yuzey ile buzulun yatagi arasinda dogrudan bir hidrolik baglanti saglayabilir Yarik turleriBoyuna yariklar Buzullarin genisledigi alanlarda akisa paralel olarak sekillenirler Genellikle ic bukeydirler ve 45 den daha buyuk bir aci olustururlar Sicrayan yariklar Buzulun kenarindan uzanan yariklardir Kesilme gerilmesi ve yanal uzantidan gelen uzunlamasina sikistirma stresinden kaynaklanmaktadir Buzul akisina gore konkavdir ve 45 den daha az bir aci olustururlar Enine yariklar En yaygin buzul yarigi turudur Ana streslerin buzul akis yonune paralel oldugu uzunlamasina bir uzatma bolgesinde genisleme gerilimi stresini olusturan bir alanda olusurlar Bu yariklar buzul uzerinden akis yonune kadar uzanir Genellikle bir vadinin daha dik hale geldigi yerde olusurlar RisklerYariklar genellikle ince ve karanlik bir kar tabakasi kar koprusu tarafindan gizlenir bu da dagcilar icin tehlikeli olabilir Karla kapli yariklar tehlikelidir Tehlike gunduz sicakligina ve karin kuvvetine baglidir Ogleden sonra olan cokme riski sabah olan cokme riskinden daha fazladir Yeni kar yagisi sonrasinda bosluklar uzerindeki kar ortusu bazen bir kubbe seklinde batar Buzul hareket ettiginde kolon cokuyor Kolonun cokmesi kolonun sekline ve derinligine bagli olarak olumcul olabilir Bosluklar bir V sekli altinda asagi dogru ilerlediginde enerjisinin dusmesi nedeniyle sikistirilmistir Bu durumda hareket eksikligi ve buzla dogrudan temas nedeniyle donma riski vardir Kaynakca a b van der Veen 1990 Crevasses on Glaciers s 213 245 doi 10 1080 10889379909377677 21 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2016 Cahit HELVACI GENEL JEOLOJI TEMEL ILKELERI ESSENTIALS OF GEOLOGY Mart 2013 Nobel Akademik Yayincilik ISBN 978 605 133 433 2 11 Basimdan ceviri s 266 a b Holdsworth Ekim 1956 Primary Transverse Crevasses Journal of Glaciology s 107 129 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Larcher Michael 1999 Risiko Spaltensturz Risikomanagement auf Hochtouren bergundsteigen 3 s 18 21