C4 karbon tutulumu mekanizması veya C4 bitkileri kara bitkilerinin fotosentezinde karbondioksiti bağlayan ve şeker oluşturan C3 karbon tutulumu mekanizması ve CAM bitkileri mekanizmaları gibi işleyen biyokimyasal mekanizmalardan biridir.
CAM fotosenteziyle birlikte C4 fiksasyonun, bitkilerin çoğunda görülen ve daha basit olan C3 mekanizmasından farklı olduğu anlaşılmıştır. Her iki mekanizmada (Kalvin döngüsünde oluşan ilk enzim) olan 'nun fotorespirasyonu veya karbon bileşiklerinden CO2'in oksijen kullanılarak kırılması oluşan enerjiyi harcamak içindir.
Yine de C4 fiksasyonu ATP formundaki enerji girişine C3'ten daha çok ihtiyaç duyar. C4 bitkilerinde, rubisco mezofil hücrelerinde karbonu bağlayarak, ve malatı kullanarak atmosferik oksijenden ayırılır, bağlanmış karbonu rubiscoya taşınır ve Kalvin döngüsü enzimleri demet kını hücrelerinde izole edilir. Orta seviyeli bileşiklerin her ikisi de 4 karbon atomu içerir, bu yüzden de C4 olarak isimlendirilirler.
İşleyiş
C4 mekanizmasının işleyişi iki Avustralyalı araştırmacı ve C. R. Slack tarafından 1966'da bulunmuştur, mekanizma bu yüzden bazen Hatch-Slack yolu olarak adlandırılır.
C3 bitkilerinde fotosentezin karanlık devre reaksiyonları sırasında ilk adım olarak enzimiyle içinde CO2 fiksasyonu yapılır. RuBisCo'nun karboksilaz / oksigenaz aktivitesiyle substrat miktarı enerji yok olması ve substrat ziyanıyla sonuçlanan ve fotorespirasyon olarak bilinen yola, karboksillenme oksitlenmeye tercih edilir. Fotorespirasyonu atlayan yolla C4 bitkileri CO2'i RuBisCo enzimine etkileyici şekilde dağıtma yolunu geliştirmişlerdir.
C4 bitkilerinde iki fotosentez yolu birlikte çallıştığı için bu bitkilerin fotosentez kapasitesi fazladır. Oldukça düşük CO2 yoğunluklarında ve stomaların kapalı olduğu durumlarda bile iyi fotosentez yapabilirler. C4 bitkilerinde CO2'i yakalayan iki enzim bulunur. Metabolik yolunda;
- I. döngü: mezofil hücreleri ve kloroplastlarda,
- II. döngü: aynı yaprağın demet kını hücrelerinin kloroplastlarında gerçekleşir.
C4 bitkilerinde çok yüksek aktiviteye sahip olarak bulunan PEP karboksilaz enzimi CO2'e çok duyarlıdır. Bu enzim substat olarak bikarbonat kullanır. PEP-karboksilazın bikarbonatla ilgisi RuBisCo enziminin CO2'e olan ilgisinden çok fazladır. Bu yüzden bu enzim düşük CO2 konsantrasyonlarında bile yüksek reaksiyon yapar. İşte bu yüzden C4 bitkilerinde çok düşük CO2 derişimlerinde bile fotosentez hızı yüksektir.
Bu tür bitkilere örnek olarak; mısır, şeker kamışı, semiz otu, Sorghum ve Cyperus gösterilebilir.
C3 ve C4 bitkilerinin farkları
- C3 bitkilerinde tek fotosentez yolu bulunurken, C4 bitkilerinde 2 fotosentez yolu bulunur.
- C3 bitkilerinde CO2'i ilk yakalayan ribuloz1,5difosfat, C4 bitkilerinde fosfoenol pirüvik asittir.
- C3 bitkilerinin tümü ışık solunumu yaparken, C4 bitkileri çok az ışık solunumu yaparlar.
- C4'te demet kını hücreleri bulunur, C3 bitkilerinin yapraklarında mezofil hücreleri vardır.
- C3 bitkilerinde oluşan ilk ürün 3-fosfogliserikasit, C4 bitkileirnde ise malik asittir.
- C4'te glikolat oksidaz enzimi ya yok ya da çok azdır. Bu verimi yükseltir.
- C3 bitkileri tüm angiospermler, gymnospermler ve dikotiledonların çoğudur; C4 bitkileri şeker pancarı gibi bazı dikotiller ve Graminae familyası üyeleri ve çoğu monokotil bitkileridir.
- Evcilleştiirlmiş, ekonomik yönden önemli tahılların birçoğu (buğday, arpa, çavdar, mısır, pirinç vs) C3 bitkiler sınıfındadır.
Ortak özellikler ATP ve nadph sentezlenme mekanizmaları aynıdır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
C4 karbon tutulumu mekanizmasi veya C4 bitkileri kara bitkilerinin fotosentezinde karbondioksiti baglayan ve seker olusturan C3 karbon tutulumu mekanizmasi ve CAM bitkileri mekanizmalari gibi isleyen biyokimyasal mekanizmalardan biridir C4 karbon tutulumu mekanizmasi CAM fotosenteziyle birlikte C4 fiksasyonun bitkilerin cogunda gorulen ve daha basit olan C3 mekanizmasindan farkli oldugu anlasilmistir Her iki mekanizmada Kalvin dongusunde olusan ilk enzim olan nun fotorespirasyonu veya karbon bilesiklerinden CO2 in oksijen kullanilarak kirilmasi olusan enerjiyi harcamak icindir Yine de C4 fiksasyonu ATP formundaki enerji girisine C3 ten daha cok ihtiyac duyar C4 bitkilerinde rubisco mezofil hucrelerinde karbonu baglayarak ve malati kullanarak atmosferik oksijenden ayirilir baglanmis karbonu rubiscoya tasinir ve Kalvin dongusu enzimleri demet kini hucrelerinde izole edilir Orta seviyeli bilesiklerin her ikisi de 4 karbon atomu icerir bu yuzden de C4 olarak isimlendirilirler IsleyisC4 mekanizmasinin isleyisi iki Avustralyali arastirmaci ve C R Slack tarafindan 1966 da bulunmustur mekanizma bu yuzden bazen Hatch Slack yolu olarak adlandirilir C3 bitkilerinde fotosentezin karanlik devre reaksiyonlari sirasinda ilk adim olarak enzimiyle icinde CO2 fiksasyonu yapilir RuBisCo nun karboksilaz oksigenaz aktivitesiyle substrat miktari enerji yok olmasi ve substrat ziyaniyla sonuclanan ve fotorespirasyon olarak bilinen yola karboksillenme oksitlenmeye tercih edilir Fotorespirasyonu atlayan yolla C4 bitkileri CO2 i RuBisCo enzimine etkileyici sekilde dagitma yolunu gelistirmislerdir C4 bitkilerinde iki fotosentez yolu birlikte callistigi icin bu bitkilerin fotosentez kapasitesi fazladir Oldukca dusuk CO2 yogunluklarinda ve stomalarin kapali oldugu durumlarda bile iyi fotosentez yapabilirler C4 bitkilerinde CO2 i yakalayan iki enzim bulunur Metabolik yolunda I dongu mezofil hucreleri ve kloroplastlarda II dongu ayni yapragin demet kini hucrelerinin kloroplastlarinda gerceklesir C4 bitkilerinde cok yuksek aktiviteye sahip olarak bulunan PEP karboksilaz enzimi CO2 e cok duyarlidir Bu enzim substat olarak bikarbonat kullanir PEP karboksilazin bikarbonatla ilgisi RuBisCo enziminin CO2 e olan ilgisinden cok fazladir Bu yuzden bu enzim dusuk CO2 konsantrasyonlarinda bile yuksek reaksiyon yapar Iste bu yuzden C4 bitkilerinde cok dusuk CO2 derisimlerinde bile fotosentez hizi yuksektir Bu tur bitkilere ornek olarak misir seker kamisi semiz otu Sorghum ve Cyperus gosterilebilir C3 ve C4 bitkilerinin farklariC3 bitkilerinde tek fotosentez yolu bulunurken C4 bitkilerinde 2 fotosentez yolu bulunur C3 bitkilerinde CO2 i ilk yakalayan ribuloz1 5difosfat C4 bitkilerinde fosfoenol piruvik asittir C3 bitkilerinin tumu isik solunumu yaparken C4 bitkileri cok az isik solunumu yaparlar C4 te demet kini hucreleri bulunur C3 bitkilerinin yapraklarinda mezofil hucreleri vardir C3 bitkilerinde olusan ilk urun 3 fosfogliserikasit C4 bitkileirnde ise malik asittir C4 te glikolat oksidaz enzimi ya yok ya da cok azdir Bu verimi yukseltir C3 bitkileri tum angiospermler gymnospermler ve dikotiledonlarin cogudur C4 bitkileri seker pancari gibi bazi dikotiller ve Graminae familyasi uyeleri ve cogu monokotil bitkileridir Evcillestiirlmis ekonomik yonden onemli tahillarin bircogu bugday arpa cavdar misir pirinc vs C3 bitkiler sinifindadir Ortak ozellikler ATP ve nadph sentezlenme mekanizmalari aynidir Kaynakca