Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mısır, genellikle çok nemli iklim bölgelerinde yetiştirilebilen bir tarım bitkisi.
| Mısır | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Zea mays L. |
Mısırda lisin ve triptofan proteinin de aminoasitlerin limite edici etkisi altındadır. Tanesindeki ham yağ yulaftan sonra en yüksek değer veren besin maddesidir. Meksika ve Orta Amerika kökenlidir. Sınıflandırma koçan sekli, tane şekli, tane iriliği, sıralar arası açıklık, koçan ucundaki boşluk ve somak rengine bakılarak yapılır.
Etimoloji
1600 yıllarında Suriye yoluyla Mısır'dan İstanbul'a "Mısır buğdayı" ya da "Mısır darısı" adıyla gelmiştir. Zaman içinde de kısaltılarak (dil biliminde ellipse adı verilen olay) mısır adını almıştır. Ayrıca Anadolu'da mısır en çok Doğu Karadeniz bölgesinde ekildiğinden ve Karadeniz bölgesine mısırı Laz denizciler yaydığından dolayı mısıra "Laz otu" ya da kısaca "lazut/lazot" da deniyordu. Bununla beraber günümüzde bu tabir kullanılmamaktadır. Mısır, Avrupa'ya Osmanlı'dan yayıldığı için birçok Avrupa dilinde mısır "Türk buğdayı" olarak isimlendirilmişti. Orta Asya Türkleri ise mısıra benzeyen bir bitkiyi cugan adıyla tanımlıyordu.
Kökeni
Mısırın kökeni bilim insanları tarafından uzun zamandır tartışılan bir konudur. İsviçreli botanikçi Augustin Pyramus de Candolle bu konu üzerinde ayrıntılı çalışma yapan ilk bilim insanlarından biridir. Candeolle tarafından ortaya atılan, mısırın Amerika kökenli olması fikri bilim insanları tarafından kabul edilmiştir ve Edward Enfield'in 1866'da yayınlanmış olan Indian Corn: Its Value, Culture, and Uses kitabında mısırın kökeninin kesinleştiği ele alınmıştır. Yine de 20. yüzyıl boyunca tartışmalar devam etmiştir.
Çin'de bulunan bir mısır çeşidinde daha önce bilinmeyen bir endosperm türü keşfedilmesinin ardından , mısırın Kristof Kolomb'dan önce, Asya'da bilinen bir bitki olmuş olabileceği öne sürülmüştür. Assam mısırları üzerine C.R Anderson ve Edgar Stonor tarafından 1949 yılında benzer bir çalışma yapılmıştır.
Bazı bilim insanları, Asya ve Amerika arasında kültürel benzerlikler olduğunu ve bu benzerliklerin Kristof Kolomb'dan önce ortak bir merkezden yayıldığına ("difüzyon") inanıyorlardı. Bunların arasında, G. Carter, Thor Heyerdahl ve Carl Sauer, Stonor ve Anderson tezini kabul etmiş ancak Elmer Drew Merrill yayılım kuramları için yeterli kanıt olmadığını ortaya atmıştır. Merrill'a göre 15. yüzyıldan beri işleyen ticaret yolundan bitkiler Asya'ya ulaşmış olabilir. Üstelikle Ping-Ti Ho'un tarihi Çin kaynakları üzerinde yaptığı önemli çalışması mısırın 16. yüzyıldan önce Çin'de bulunmadığını ispatlamıştır.
Alt türler
- (Zea mays indurata)
- (Zea mays indentata)
- Cin mısır (Zea mays everta)
- (Zea mays saccharata)
- (Zea mays amylaceae)
- (Zea mays ceratina)
- (Zea mays tunicata)
- (Zea mays japonica)
- (Zea mays tunicata)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, 1999, sayfa: 295
- ^ Sağır, Mukim (1995). Erzincan ve yöresi ağızları: inceleme, metinler, sözlük. Türk Tarih Kurumu Basım Evi. s. 422. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ Erler, Mehmet Yavuz. 1870 Yılında Doğu Karadeniz'de Çıkan Yangın ve Etkileri (PDF). s. 214. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ Eyüboğlu, İsmet Zeki (1991). Türk dilinin etimoloji sözlüğü. Sosyal Yayınlar. s. 465. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ Karasu, Özyardimci, Nusret, Nihat (1968). C̣eṣitli yönleri Erzurum re c̣evresi. Yeni Desen Maibaasi. s. 277. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ Çiçek, Seyfullah (2011). Topal Osman (Osman Ağa): kurtuluş savaşı'nın efsane kahramani milis p. yarbay. Arı Sanat. s. 280. ISBN . Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ Ögel, Bahaeddin (1978). Türk kültür tarihine giriş: Türklerde ziraat kültürü. Kültür Bakanlığı. s. 214. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ Mangelsdorf, Paul C. (1959), The Origin of Corn: Place and Time of Origin, Harvard University
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Misir genellikle cok nemli iklim bolgelerinde yetistirilebilen bir tarim bitkisi MisirBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeKlad Angiosperms Kapali tohumlular Klad Monocots Bir cenekliler Takim PoalesFamilya Poaceae Bugdaygiller Alt familya Oymak Cins ZeaTur Z maysIkili adlandirmaZea mays L Zea mays fraise Zea mays Oaxacan Green Zea mays Ottofile giallo Tortonese Misirda lisin ve triptofan proteinin de aminoasitlerin limite edici etkisi altindadir Tanesindeki ham yag yulaftan sonra en yuksek deger veren besin maddesidir Meksika ve Orta Amerika kokenlidir Siniflandirma kocan sekli tane sekli tane iriligi siralar arasi aciklik kocan ucundaki bosluk ve somak rengine bakilarak yapilir Etimoloji1600 yillarinda Suriye yoluyla Misir dan Istanbul a Misir bugdayi ya da Misir darisi adiyla gelmistir Zaman icinde de kisaltilarak dil biliminde ellipse adi verilen olay misir adini almistir Ayrica Anadolu da misir en cok Dogu Karadeniz bolgesinde ekildiginden ve Karadeniz bolgesine misiri Laz denizciler yaydigindan dolayi misira Laz otu ya da kisaca lazut lazot da deniyordu Bununla beraber gunumuzde bu tabir kullanilmamaktadir Misir Avrupa ya Osmanli dan yayildigi icin bircok Avrupa dilinde misir Turk bugdayi olarak isimlendirilmisti Orta Asya Turkleri ise misira benzeyen bir bitkiyi cugan adiyla tanimliyordu KokeniMisirin kokeni bilim insanlari tarafindan uzun zamandir tartisilan bir konudur Isvicreli botanikci Augustin Pyramus de Candolle bu konu uzerinde ayrintili calisma yapan ilk bilim insanlarindan biridir Candeolle tarafindan ortaya atilan misirin Amerika kokenli olmasi fikri bilim insanlari tarafindan kabul edilmistir ve Edward Enfield in 1866 da yayinlanmis olan Indian Corn Its Value Culture and Uses kitabinda misirin kokeninin kesinlestigi ele alinmistir Yine de 20 yuzyil boyunca tartismalar devam etmistir Cin de bulunan bir misir cesidinde daha once bilinmeyen bir endosperm turu kesfedilmesinin ardindan misirin Kristof Kolomb dan once Asya da bilinen bir bitki olmus olabilecegi one surulmustur Assam misirlari uzerine C R Anderson ve Edgar Stonor tarafindan 1949 yilinda benzer bir calisma yapilmistir Bazi bilim insanlari Asya ve Amerika arasinda kulturel benzerlikler oldugunu ve bu benzerliklerin Kristof Kolomb dan once ortak bir merkezden yayildigina difuzyon inaniyorlardi Bunlarin arasinda G Carter Thor Heyerdahl ve Carl Sauer Stonor ve Anderson tezini kabul etmis ancak Elmer Drew Merrill yayilim kuramlari icin yeterli kanit olmadigini ortaya atmistir Merrill a gore 15 yuzyildan beri isleyen ticaret yolundan bitkiler Asya ya ulasmis olabilir Ustelikle Ping Ti Ho un tarihi Cin kaynaklari uzerinde yaptigi onemli calismasi misirin 16 yuzyildan once Cin de bulunmadigini ispatlamistir Alt turler Zea mays indurata Zea mays indentata Cin misir Zea mays everta Zea mays saccharata Zea mays amylaceae Zea mays ceratina Zea mays tunicata Zea mays japonica Zea mays tunicata Ayrica bakinizHaslanmis misir Kozlenmis misir Misir ekmegi Patlamis misirKaynakca Prof Dr Hasan Eren Turk Dilinin Etimolojik Sozlugu Ankara 1999 sayfa 295 Sagir Mukim 1995 Erzincan ve yoresi agizlari inceleme metinler sozluk Turk Tarih Kurumu Basim Evi s 422 Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Erler Mehmet Yavuz 1870 Yilinda Dogu Karadeniz de Cikan Yangin ve Etkileri PDF s 214 Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Eyuboglu Ismet Zeki 1991 Turk dilinin etimoloji sozlugu Sosyal Yayinlar s 465 Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Karasu Ozyardimci Nusret Nihat 1968 C eṣitli yonleri Erzurum re c evresi Yeni Desen Maibaasi s 277 Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Cicek Seyfullah 2011 Topal Osman Osman Aga kurtulus savasi nin efsane kahramani milis p yarbay Ari Sanat s 280 ISBN 9944742260 Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Ogel Bahaeddin 1978 Turk kultur tarihine giris Turklerde ziraat kulturu Kultur Bakanligi s 214 Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Mangelsdorf Paul C 1959 The Origin of Corn Place and Time of Origin Harvard University