Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Carpetbagger, ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı’nın 1865 yılında sona ermesiyle beraber yeniden yapılanma dönemi süresince Güney eyaletlerine gelen beyaz Kuzeyliler için kullanılan aşağılayıcı terimdir.
Yeniden yapılanmaya destek
Güney eyaletlerine gelen Kuzeyliler 1865-1877 yılları arasında bölgede özgürleşen köleler ve Cumhuriyetçileri destekleyen beyazlar olan Scalawaglar ile koalisyon kuracaklardır. Kuzeyden gelen carpetbaggerlar güneyde genellikle kendi kazançları için bölgeyi yağmalayanlar olarak tanımlanır. Özellikle zengin Kuzeyliler savaştan yeni çıkmış bölgede geniş arazileri, çiftlikleri, fabrikaları çok düşük fiyatlara alacaklardır. Ancak zengin Kuzeyliler bölgeye gelen beyazlar arasında azınlıktadır. Gelenlerin arasında kölelik karşıtı olan din görevlileri ve öğretmenler hiç de azımsanmayacak sayıdadır. Eşitliğin sağlanması ve kölelikten kurtulanların eğitilmesi gibi görevleri gönüllülükle yerine getirecekler ve Radikal Cumhuriyetçilerin ilk iktidar yıllarında güney eyalet yönetimleriyle işbirliği halinde olacaklardır. Güneye gelen Kuzeyliler arasındaki sanayiciler özellikle çiftlikler satın alarak eski köleleri işçi olarak işe almış veya devasa demiryolu ihalelerini alarak yine eski köle iş gücünden faydalanmışlardır. Güney ekonomisinin canlanmasına yol açan bu sermaye girişi ilk başlarda olumlu karşılanmıştır. Güneydeki görece geri konumdaki tarım toplumu kısa sürede sanayileşme hamlesine kalkacak, bununla beraber özellikle eğitim – öğretimde ivme yakalanacaktır. Bu dönemde genel ülke çapında yaşanan skandallar ve yolsuzluklar bölgede de yaşanacaktır.
Terimin kökeni
İlk kez 1868 yılında kullanılmaya başlayan carpetbagger terimi, 19. yüzyılda ABD'de gezginlerin yaygın olarak kullandığı carpetbag (İngilizce Carpet: Halı, Bag: çanta, torba) adı verilen dokuma halıdan yapılmış seyahat çantaları veya valizlerden gelmektedir (Carpetbagger: Halı çantalı). Amerikan İç Savaşı’nın 1865’te sona ermesinden sonra savaşın mağlubu olan Güney eyaletlerinde yeniden yapılanma adı altında bölgenin eski zenginlerine ve toprak sahiplerine ağır vergiler salınmış, bunları ödeyemeyenler de arazilerini ve mal varlıklarını çok ucuz fiyatlardan elden çıkarmak zorunda kalmışlardı. Bu fırsattan yararlanmak isteyen, çoğunluğu meteliksiz Kuzeyli maceraperestler birkaç parça eşyasını atlarının terkisine attıkları yegane mal varlıkları olan derme çatma halı çantalara doldurarak Güneye gelmişler ve yöresel geçici hükûmetlerin de yardım ve destekleriyle küçük meblağlar karşılığında büyük mallar edinmişlerdi. Bu sosyolojik olay aynı zamanda geleceğin birçok sonradan görme zengininin de ortaya çıkmasına neden olmuştu.
Öne çıkan isimler
, siyahi bir New Yorklu iş adamı 1863 yılında Savaş Bakanı tarafından Güney Karolina’daki özgürleştirilen eski kölelere yardımcı olması için kiralanır. İç savaşın sona ermesinden sonra Campbell Georgia’ya geçer ve eski köleler için toprak reformu gerçekleştirir. Tunis Campbell Georgia’dan Cumhuriyetçi Parti senatörü olacak ve Ku Klux Klan’a karşı siyahlardan oluşan milis kurmaya çalışacaktır. 1868 yılında beyazlar tarafından görevinden zorla alınsa da 1871 yılında yeniden görevine dönecektir. 1872 yılında tutuklanınca öldürülme tehlikesi üzerine hapisten kaçarak Boston’a yerleşir.
1839 yılında Kentucky’de dünyaya köle olarak gelen Ohio’da eğitim gördükten sonra 1862 yılında Arkansas’a gider. Şubat 1865’de Ohio’ya geri dönerek orduya katılır. Savaştan sonra özgür siyahların yeni bir toplum kurmaya çalıştığı Liberya’ya göçer. 18 ay sonra geri döner, 1870 yılında Arkansas’tadır. 1873 ve 1879 yıllarında milletvekili seçilir.
Günümüzdeki kullanım
Deyim günümüzde ABD’de o bölgenin yerlisi olmamasına veya çok kısa süre orada yaşamış olmasına rağmen oradan aday olan siyasetçiler için kullanılmaktadır. ABD eski Başkanı George W. Bush’un erkek kardeşi Jeb Bush modern carpetbagger örneklerinden sayılmaktadır. Teksas’tan Florida’ya göçen Bush, 1999-2007 arasında 43. Florida valisi olarak görev yapmıştır.
Sinema ve edebiyatta carpetbaggers
Edebiyatta
- , Amerikalı romancı Harold Robbins'in 1961 tarihli çok satan romanı. Türkiye'de Altın Kitaplar tarafından 1976 yılında , 1979 yılında da adlarıyla yayımlanmıştı.
Sinemada
- , Yukarıdaki romandan 1964'te uyarlanmış sinema filmi. Edward Dmytryk'in yönettiği film Türkiye'de adıyla gösterime girmişti.
- Gone with the Wind (Rüzgâr Gibi Geçti, 1939)
- The Birth of a Nation, (Bir Ulusun Doğuşu, 1915)
- , (1938)
- (1953)
- , (1947)
- (1936)
Notlar
- ^ Savaştan yenik çıkmış güneyliler, bölgelerinin yağmalanmakta olduğunu düşünmektedirler.
- ^ Mississippi eyaleti Cumhuriyetçi Parti milletvekili olan ve ilk siyah Amerikalı senatör olan , Başkan Ulysses S. Grant’a yazdığı mektupa Kuzeyden gelenlerin Güney eyaletlerinde siyahları kışkırtarak kişisel çıkarları için kullandıklarını iddia etmiştir.
- ^ . www.cinairoman.com. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2010.
- ^ "The Carpetbaggers (1964)/release dates" (İngilizce). IMDb. 19 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2010.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yazılan eserler
- Ash, Stephen V. When the Yankees Came: Conflict and Chaos in the Occupied South, 1861–1865 , 1995.
- Barnes, Kenneth C. Who Killed John Clayton. Duke University Press, 1998
- Brown, Canter, Jr. "Carpetbagger Intrigues, Black Leadership, and a Southern Loyalist Triumph: Florida's Gubernatorial Election of 1872" Florida Historical Quarterly, 1994
- Bryant, Emma Spaulding. Emma Spaulding Bryant: Civil War Bride, Carpetbagger's Wife, Ardent Feminist; Letters and Diaries, 1860–1900 Fordham University Press, 2004
- Campbell, Randolph B. "Carpetbagger Rule in Reconstruction Texas: an Enduring Myth." Southwestern Historical Quarterly, 1994 97 (4): 587–596. ISSN 0038-478X
- Richard Nelson Current. Those Terrible Carpetbaggers: A Reinterpretation (1988)
- Currie-Mcdaniel, Ruth. Carpetbagger of Conscience: A Biography of John Emory Bryant, Fordham University Press, 1999
- Davidson, Gienapp, Heyrman, Lytle, Stoff. Nation of Nations: A Concise Narrative of the American Republic. 3rd. New York: McGraw Hill, 2002.
- Durden, Robert Franklin; James Shepherd Pike: Republicanism and the American Negro, 1850–1882 Duke University Press, 1957
- Paul D. Escott; Many Excellent People: Power and Privilege in North Carolina, 1850–1900, University of North Carolina Press, 1985.
- Fleming, Walter L. Documentary History of Reconstruction: Political, Military, Social, Religious, Educational, and Industrial 2 vol 1906
- Foner, Eric. Freedom's Lawmakers: A Directory Of Black Officeholders During Reconstruction, Oxford University Press, 1993, Revised, 1996, LSU Press
- Foner, Eric. Reconstruction: America's Unfinished Revolution, 1863–1877 (1988). Harper & Row, 1988
- Fowler, Wilton B. "A Carpetbagger's Conversion to White Supremacy." North Carolina Historical Review, 1966 43 (3): 286–304. ISSN 0029-2494
- Garner, James Wilford. Reconstruction in Mississippi (1902)
- Harris, William C. The Day of the Carpetbagger: Republican Reconstruction in Mississippi Louisiana State University Press, 1979.
- Harris, William C. "James Lynch: Black Leader in Southern Reconstruction," Historian 1971
- Klein, Maury. "Southern Railroad Leaders, 1865–1893: Identities and Ideologies" Business History Review, 1968
- Morrow, Ralph E.; Northern Methodism and Reconstruction Michigan State University Press, 1956
- Olsen, Otto H. Carpetbagger's Crusade: The Life of Albion Winegar Tourgee (1965)
- Post, Louis F. "A 'Carpetbagger' in South Carolina," The Journal of Negro History Vol. 10, No. 1 (Jan., 1925)
- Simkins, Francis Butler, and Robert Hilliard Woody. South Carolina during Reconstruction (1932).
- Tunnell, Ted. Edge of the Sword: The Ordeal of Carpetbagger Marshall H. Twitchell in the Civil War and Reconstruction. LSU Press, 2001
- Tunnell, Ted. "Creating 'the Propaganda of History': Southern Editors and the Origins of Carpetbagger and Scalawag," Journal of Southern History, (Nov 2006)
- Twitchell, Marshall Harvey. Carpetbagger from Vermont: The Autobiography of Marshall Harvey Twitchell. ed by Ted Tunnell; Louisiana State University Press, 1989
- Wiggins, Sarah Woolfolk; The Scalawag in Alabama Politics, 1865–1881. University of Alabama Press, 1991
- Wintory, Blake. "William Hines Furbush: African-American Carpetbagger, Republican, Fusionist, and Democrat," Arkansas Historical Quarterly, 2004
- Woolfolk, Sarah Van V. "George E. Spencer: a Carpetbagger in Alabama," Alabama Review, 1966
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carpetbagger ABD tarihinde Amerikan Ic Savasi nin 1865 yilinda sona ermesiyle beraber yeniden yapilanma donemi suresince Guney eyaletlerine gelen beyaz Kuzeyliler icin kullanilan asagilayici terimdir Carpetbagger larin oldurulecegini belirten Ku Klux Klan posteri 1868 Yeniden yapilanmaya destekGuney eyaletlerine gelen Kuzeyliler 1865 1877 yillari arasinda bolgede ozgurlesen koleler ve Cumhuriyetcileri destekleyen beyazlar olan Scalawaglar ile koalisyon kuracaklardir Kuzeyden gelen carpetbaggerlar guneyde genellikle kendi kazanclari icin bolgeyi yagmalayanlar olarak tanimlanir Ozellikle zengin Kuzeyliler savastan yeni cikmis bolgede genis arazileri ciftlikleri fabrikalari cok dusuk fiyatlara alacaklardir Ancak zengin Kuzeyliler bolgeye gelen beyazlar arasinda azinliktadir Gelenlerin arasinda kolelik karsiti olan din gorevlileri ve ogretmenler hic de azimsanmayacak sayidadir Esitligin saglanmasi ve kolelikten kurtulanlarin egitilmesi gibi gorevleri gonullulukle yerine getirecekler ve Radikal Cumhuriyetcilerin ilk iktidar yillarinda guney eyalet yonetimleriyle isbirligi halinde olacaklardir Guneye gelen Kuzeyliler arasindaki sanayiciler ozellikle ciftlikler satin alarak eski koleleri isci olarak ise almis veya devasa demiryolu ihalelerini alarak yine eski kole is gucunden faydalanmislardir Guney ekonomisinin canlanmasina yol acan bu sermaye girisi ilk baslarda olumlu karsilanmistir Guneydeki gorece geri konumdaki tarim toplumu kisa surede sanayilesme hamlesine kalkacak bununla beraber ozellikle egitim ogretimde ivme yakalanacaktir Bu donemde genel ulke capinda yasanan skandallar ve yolsuzluklar bolgede de yasanacaktir Terimin kokeni1872 tarihinde Thomas Nast tarafindan cizilmis bu karikatur bir Carpetbagger i betimliyor Ilk kez 1868 yilinda kullanilmaya baslayan carpetbagger terimi 19 yuzyilda ABD de gezginlerin yaygin olarak kullandigi carpetbag Ingilizce Carpet Hali Bag canta torba adi verilen dokuma halidan yapilmis seyahat cantalari veya valizlerden gelmektedir Carpetbagger Hali cantali Amerikan Ic Savasi nin 1865 te sona ermesinden sonra savasin maglubu olan Guney eyaletlerinde yeniden yapilanma adi altinda bolgenin eski zenginlerine ve toprak sahiplerine agir vergiler salinmis bunlari odeyemeyenler de arazilerini ve mal varliklarini cok ucuz fiyatlardan elden cikarmak zorunda kalmislardi Bu firsattan yararlanmak isteyen cogunlugu meteliksiz Kuzeyli maceraperestler birkac parca esyasini atlarinin terkisine attiklari yegane mal varliklari olan derme catma hali cantalara doldurarak Guneye gelmisler ve yoresel gecici hukumetlerin de yardim ve destekleriyle kucuk meblaglar karsiliginda buyuk mallar edinmislerdi Bu sosyolojik olay ayni zamanda gelecegin bircok sonradan gorme zengininin de ortaya cikmasina neden olmustu One cikan isimler siyahi bir New Yorklu is adami 1863 yilinda Savas Bakani tarafindan Guney Karolina daki ozgurlestirilen eski kolelere yardimci olmasi icin kiralanir Ic savasin sona ermesinden sonra Campbell Georgia ya gecer ve eski koleler icin toprak reformu gerceklestirir Tunis Campbell Georgia dan Cumhuriyetci Parti senatoru olacak ve Ku Klux Klan a karsi siyahlardan olusan milis kurmaya calisacaktir 1868 yilinda beyazlar tarafindan gorevinden zorla alinsa da 1871 yilinda yeniden gorevine donecektir 1872 yilinda tutuklaninca oldurulme tehlikesi uzerine hapisten kacarak Boston a yerlesir 1839 yilinda Kentucky de dunyaya kole olarak gelen Ohio da egitim gordukten sonra 1862 yilinda Arkansas a gider Subat 1865 de Ohio ya geri donerek orduya katilir Savastan sonra ozgur siyahlarin yeni bir toplum kurmaya calistigi Liberya ya gocer 18 ay sonra geri doner 1870 yilinda Arkansas tadir 1873 ve 1879 yillarinda milletvekili secilir Gunumuzdeki kullanimDeyim gunumuzde ABD de o bolgenin yerlisi olmamasina veya cok kisa sure orada yasamis olmasina ragmen oradan aday olan siyasetciler icin kullanilmaktadir ABD eski Baskani George W Bush un erkek kardesi Jeb Bush modern carpetbagger orneklerinden sayilmaktadir Teksas tan Florida ya gocen Bush 1999 2007 arasinda 43 Florida valisi olarak gorev yapmistir Sinema ve edebiyatta carpetbaggersEdebiyatta Amerikali romanci Harold Robbins in 1961 tarihli cok satan romani Turkiye de Altin Kitaplar tarafindan 1976 yilinda 1979 yilinda da adlariyla yayimlanmisti Sinemada Yukaridaki romandan 1964 te uyarlanmis sinema filmi Edward Dmytryk in yonettigi film Turkiye de adiyla gosterime girmisti Gone with the Wind Ruzgar Gibi Gecti 1939 The Birth of a Nation Bir Ulusun Dogusu 1915 1938 1953 1947 1936 Notlar Savastan yenik cikmis guneyliler bolgelerinin yagmalanmakta oldugunu dusunmektedirler Mississippi eyaleti Cumhuriyetci Parti milletvekili olan ve ilk siyah Amerikali senator olan Baskan Ulysses S Grant a yazdigi mektupa Kuzeyden gelenlerin Guney eyaletlerinde siyahlari kiskirtarak kisisel cikarlari icin kullandiklarini iddia etmistir www cinairoman com 13 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2010 The Carpetbaggers 1964 release dates Ingilizce IMDb 19 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2010 Ayrica bakinizScalawag Yeniden yapilanma donemi 1865 1877 Konuyla ilgili yazilan eserlerAsh Stephen V When the Yankees Came Conflict and Chaos in the Occupied South 1861 1865 1995 Barnes Kenneth C Who Killed John Clayton Duke University Press 1998 Brown Canter Jr Carpetbagger Intrigues Black Leadership and a Southern Loyalist Triumph Florida s Gubernatorial Election of 1872 Florida Historical Quarterly 1994 Bryant Emma Spaulding Emma Spaulding Bryant Civil War Bride Carpetbagger s Wife Ardent Feminist Letters and Diaries 1860 1900 Fordham University Press 2004 Campbell Randolph B Carpetbagger Rule in Reconstruction Texas an Enduring Myth Southwestern Historical Quarterly 1994 97 4 587 596 ISSN 0038 478X Richard Nelson Current Those Terrible Carpetbaggers A Reinterpretation 1988 Currie Mcdaniel Ruth Carpetbagger of Conscience A Biography of John Emory Bryant Fordham University Press 1999 Davidson Gienapp Heyrman Lytle Stoff Nation of Nations A Concise Narrative of the American Republic 3rd New York McGraw Hill 2002 Durden Robert Franklin James Shepherd Pike Republicanism and the American Negro 1850 1882 Duke University Press 1957 Paul D Escott Many Excellent People Power and Privilege in North Carolina 1850 1900 University of North Carolina Press 1985 Fleming Walter L Documentary History of Reconstruction Political Military Social Religious Educational and Industrial 2 vol 1906 Foner Eric Freedom s Lawmakers A Directory Of Black Officeholders During Reconstruction Oxford University Press 1993 Revised 1996 LSU Press Foner Eric Reconstruction America s Unfinished Revolution 1863 1877 1988 Harper amp Row 1988 Fowler Wilton B A Carpetbagger s Conversion to White Supremacy North Carolina Historical Review 1966 43 3 286 304 ISSN 0029 2494 Garner James Wilford Reconstruction in Mississippi 1902 Harris William C The Day of the Carpetbagger Republican Reconstruction in Mississippi Louisiana State University Press 1979 Harris William C James Lynch Black Leader in Southern Reconstruction Historian 1971 Klein Maury Southern Railroad Leaders 1865 1893 Identities and Ideologies Business History Review 1968 Morrow Ralph E Northern Methodism and Reconstruction Michigan State University Press 1956 Olsen Otto H Carpetbagger s Crusade The Life of Albion Winegar Tourgee 1965 Post Louis F A Carpetbagger in South Carolina The Journal of Negro History Vol 10 No 1 Jan 1925 Simkins Francis Butler and Robert Hilliard Woody South Carolina during Reconstruction 1932 Tunnell Ted Edge of the Sword The Ordeal of Carpetbagger Marshall H Twitchell in the Civil War and Reconstruction LSU Press 2001 Tunnell Ted Creating the Propaganda of History Southern Editors and the Origins of Carpetbagger and Scalawag Journal of Southern History Nov 2006 Twitchell Marshall Harvey Carpetbagger from Vermont The Autobiography of Marshall Harvey Twitchell ed by Ted Tunnell Louisiana State University Press 1989 Wiggins Sarah Woolfolk The Scalawag in Alabama Politics 1865 1881 University of Alabama Press 1991 Wintory Blake William Hines Furbush African American Carpetbagger Republican Fusionist and Democrat Arkansas Historical Quarterly 2004 Woolfolk Sarah Van V George E Spencer a Carpetbagger in Alabama Alabama Review 1966