Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Notasyon ile gösterim satrançta hamleleri belirtmek ve kayıt altına almak için kullanılan bir gösterim biçimidir. Resmi turnuvalarda notasyon tutmak zorunludur. Bu yöntemle maçlar esnasında imkansız hamleler (olmaması gereken hamleler) yapılmışsa durumun fark edilmesi sağlanır.
Tahtadaki karelerin gösterilmesi
Notasyon ile gösterimde satranç tahtası, 1'den 8'e kadar rakamlarla belirtilen 8 adet sütun ve a'dan h'ye kadar harflerle adlandırılmış 8 adet yatay sıradan oluşmaktadır. Tahtadaki her bir kare, onun, sıra ve sütununa ait bir harf-sayı ikilisiyle tanımlanmaktadır.
- | a8 | b8 | c8 | d8 | e8 | f8 | g8 | h8 |
- | a7 | b7 | c7 | d7 | e7 | f7 | g7 | h7 |
- | a6 | b6 | c6 | d6 | e6 | f6 | g6 | h6 |
- | a5 | b5 | c5 | d5 | e5 | f5 | g5 | h5 |
- | a4 | b4 | c4 | d4 | e4 | f4 | g4 | h4 |
- | a3 | b3 | c3 | d3 | e3 | f3 | g3 | h3 |
- | a2 | b2 | c2 | d2 | e2 | f2 | g2 | h2 |
- | a1 | b1 | c1 | d1 | e1 | f1 | g1 | h1 |
Sütunlar soldan itibaren a'dan h'ye kadar harflerle, yatay sıralar ise aşağıdan yukarıya doğru 1'den 8'e kadar rakamlarla isimlendirilmiştir. Böylece, oyunun başlangıcında Beyaz Şah e1 karesinde, Siyah Şah da e8 karesinde oturmaktadır.
Taşların gösterilmesi
Türkçe gösterimde, piyonlar dışındaki her taş, büyük harf olacak şekilde adının baş harfiyle adlandırılır:
  | Şah |
|---|---|
  | Vezir |
  | Kale |
  | Fil |
  | At |
  | Piyon |
- Şah: Ş
- Vezir : V
- Kale : K
- Fil : F
- At : A
Piyonlara herhangi bir ilk harf verilmez. Bu asla bir karışıklığa neden olmaz; şöyle ki: Hangi piyon oynandıysa kısa notasyonda yalnızca piyonun gittiği kare yazılır. Yalnızca piyonun taş aldığı durumlarda, eğer aynı taşı birden fazla piyon alıyorsa, alan piyonun sütun harfi ve alınan taşın bulunduğu kare, araya çarpı işareti konarak belirtilir. Örneğin: axb4 (a hattındaki piyon b4 karesindeki taşı yedi)
Hamlelerin gösterilmesi
Bir hamleyi göstermek için oynayan taşı ve taşın oynadığı kareyi göstermek yeterlidir. Piyon hamleleri için, yalnızca piyonun gittiği karenin adresini belirtmemiz yeterlidir. Örneğin g1'deki At f3 karesine oynamışsa şu şekilde yazarız:
- Af3
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Af3 hamlesi |
Beyazla oynanıyor ve Vezirin önündeki piyon iki kare ileri sürülüyorsa şöyle yazılır:
- d4
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| d4 hamlesi |
Bazen iki taş aynı yere oynayabilir. Diyelim ki, Beyaz g1'deki Atını e2'ye oynamak istiyor ama aynı zamanda c3'te de e2'ye oynayabilecek bir Atı var. Basitçe Age2 yazmak, hangi atın e2'ye oynadığı konusunda bir karışıklığı önler. Buradaki sır, terkedilen kare ve konulan karelerin isimlerini yazmaktır. Age2, g1'deki Atın e2 karesine oynadığını gösterir. Notasyonu doğru yazmak önemlidir, aksi halde birçok yanlışa yol açılabilir.
Taş almayı belirtmek için, oyuncuların çoğu x (çarpı) simgesini kullanır.
Örneğin: Siyah, Beyaz'ın Şah piyonunu c6'daki Atıyla almış olsun. O halde Axe6 yazılır. Taşı alan bir figürse (yani Şah, Vezir, Fil, At veya Kale) Büyük baş harfinden bunu anlarız. Ama bir piyon ise exd5 ya da gxf6 şeklinde yazılır.
Şah kanadında yapılan rok hamlesi (Kısa rok= Küçük rok) O-O; Vezir kanadında yapılan rok (Uzun rok= Büyük rok) O-O-O işaretiyle gösterilir.
En-passant
İlk çıkışında iki kare oynayan bir piyon beyazlarda 5. yataydaki, siyahlarda ise 4. yataydaki bitişik piyon tarafından alınabilir. Bu alışa geçerken alma denir. Bu alış, yapılan iki karelik çıkış hamlesinin hemen akabinde yapılabilir. Daha sonra yapılamaz.
Örneğin e5'teki Beyaz piyon (Büyük P). Eğer d7 veya f7'deki siyah piyonlardan herhangi biri iki kare oynarsa e5'teki beyaz piyon yalnızca bir sonraki hamlede d6'ya veya f6'ya giderek siyah piyonu alma hakkına sahiptir.
- exd6 (e.p)'nın Cebirsel notasyon gösterimi
Terfi
Son yatay sıraya ilerleyen bir piyon (Beyaz için 8. yataya, siyah için 1. yataya), Şah ve piyon dışında herhangi bir figüre (genellikle Vezire) terfi eder. Vezir'e (V), Kale'ye (K), Fil'e (F) veya At'a (A) şeklinde gösterilir.
d7'deki beyaz piyon eğer d8'e ilerlerse Vezire çıktı (terfi etti) denir. Bunun notasyondaki gösterimi ise d8=V'dir.
Dış bağlantılar
- (Ek E'ye bakınız)
- Cebirle gösterim sayfası 20 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Notasyon ile gosterim satrancta hamleleri belirtmek ve kayit altina almak icin kullanilan bir gosterim bicimidir Resmi turnuvalarda notasyon tutmak zorunludur Bu yontemle maclar esnasinda imkansiz hamleler olmamasi gereken hamleler yapilmissa durumun fark edilmesi saglanir Satranc tahtasinda cebirle konum gosterimiTahtadaki karelerin gosterilmesiNotasyon ile gosterimde satranc tahtasi 1 den 8 e kadar rakamlarla belirtilen 8 adet sutun ve a dan h ye kadar harflerle adlandirilmis 8 adet yatay siradan olusmaktadir Tahtadaki her bir kare onun sira ve sutununa ait bir harf sayi ikilisiyle tanimlanmaktadir a8 b8 c8 d8 e8 f8 g8 h8 a7 b7 c7 d7 e7 f7 g7 h7 a6 b6 c6 d6 e6 f6 g6 h6 a5 b5 c5 d5 e5 f5 g5 h5 a4 b4 c4 d4 e4 f4 g4 h4 a3 b3 c3 d3 e3 f3 g3 h3 a2 b2 c2 d2 e2 f2 g2 h2 a1 b1 c1 d1 e1 f1 g1 h1 Sutunlar soldan itibaren a dan h ye kadar harflerle yatay siralar ise asagidan yukariya dogru 1 den 8 e kadar rakamlarla isimlendirilmistir Boylece oyunun baslangicinda Beyaz Sah e1 karesinde Siyah Sah da e8 karesinde oturmaktadir Taslarin gosterilmesiTurkce gosterimde piyonlar disindaki her tas buyuk harf olacak sekilde adinin bas harfiyle adlandirilir Satranc taslariSahVezirKaleFilAtPiyonSah S Vezir V Kale K Fil F At A Piyonlara herhangi bir ilk harf verilmez Bu asla bir karisikliga neden olmaz soyle ki Hangi piyon oynandiysa kisa notasyonda yalnizca piyonun gittigi kare yazilir Yalnizca piyonun tas aldigi durumlarda eger ayni tasi birden fazla piyon aliyorsa alan piyonun sutun harfi ve alinan tasin bulundugu kare araya carpi isareti konarak belirtilir Ornegin axb4 a hattindaki piyon b4 karesindeki tasi yedi Hamlelerin gosterilmesiBir hamleyi gostermek icin oynayan tasi ve tasin oynadigi kareyi gostermek yeterlidir Piyon hamleleri icin yalnizca piyonun gittigi karenin adresini belirtmemiz yeterlidir Ornegin g1 deki At f3 karesine oynamissa su sekilde yazariz Af3a b c d e f g h8 87 76 65 54 43 32 21 1a b c d e f g hAf3 hamlesi Beyazla oynaniyor ve Vezirin onundeki piyon iki kare ileri suruluyorsa soyle yazilir d4a b c d e f g h8 87 76 65 54 43 32 21 1a b c d e f g hd4 hamlesi Bazen iki tas ayni yere oynayabilir Diyelim ki Beyaz g1 deki Atini e2 ye oynamak istiyor ama ayni zamanda c3 te de e2 ye oynayabilecek bir Ati var Basitce Age2 yazmak hangi atin e2 ye oynadigi konusunda bir karisikligi onler Buradaki sir terkedilen kare ve konulan karelerin isimlerini yazmaktir Age2 g1 deki Atin e2 karesine oynadigini gosterir Notasyonu dogru yazmak onemlidir aksi halde bircok yanlisa yol acilabilir Tas almayi belirtmek icin oyuncularin cogu x carpi simgesini kullanir Ornegin Siyah Beyaz in Sah piyonunu c6 daki Atiyla almis olsun O halde Axe6 yazilir Tasi alan bir figurse yani Sah Vezir Fil At veya Kale Buyuk bas harfinden bunu anlariz Ama bir piyon ise exd5 ya da gxf6 seklinde yazilir Sah kanadinda yapilan rok hamlesi Kisa rok Kucuk rok O O Vezir kanadinda yapilan rok Uzun rok Buyuk rok O O O isaretiyle gosterilir En passant Ilk cikisinda iki kare oynayan bir piyon beyazlarda 5 yataydaki siyahlarda ise 4 yataydaki bitisik piyon tarafindan alinabilir Bu alisa gecerken alma denir Bu alis yapilan iki karelik cikis hamlesinin hemen akabinde yapilabilir Daha sonra yapilamaz Ornegin e5 teki Beyaz piyon Buyuk P Eger d7 veya f7 deki siyah piyonlardan herhangi biri iki kare oynarsa e5 teki beyaz piyon yalnizca bir sonraki hamlede d6 ya veya f6 ya giderek siyah piyonu alma hakkina sahiptir exd6 e p nin Cebirsel notasyon gosterimiTerfi Son yatay siraya ilerleyen bir piyon Beyaz icin 8 yataya siyah icin 1 yataya Sah ve piyon disinda herhangi bir figure genellikle Vezire terfi eder Vezir e V Kale ye K Fil e F veya At a A seklinde gosterilir d7 deki beyaz piyon eger d8 e ilerlerse Vezire cikti terfi etti denir Bunun notasyondaki gosterimi ise d8 V dir Dis baglantilar Ek E ye bakiniz Cebirle gosterim sayfasi 20 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde