Celalettin Asildaroğlu Korkmazov veya Celalettin Asildaroviç Korkmazov (Rusça:Джелал-Эд-Дин Асельдерович Коркмасов; 1 Ekim 1877, , - 27 Eylül 1937, Moskova, Rusya SFSC), Kumuk asıllı Sovyet politikacı.Vladimir Lenin'in yakın çalışma arkadaşlarındandır.
Celalettin Asildaroğlu Korkmazov Джелал-Эд-Дин Асельдерович Коркмасов | |
---|---|
(1925) | |
Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hükûmet başkanı | |
Görev süresi Aralık 1921 - Aralık 1931 | |
Hükûmet başkanı | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1 Ekim 1877 , , Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 27 Eylül 1937 (59 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği |
Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
Evlilik(ler) | Natalya Dmitrievna Korkmazova |
Bitirdiği okul | Sorbonne Koleji |
Mesleği | Siyasetçi, sosyolog, avukat |
Dini | ateist |
Hayatı
Çocukluğu ve gençliği
Varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Korkmazov, gençliğinde siyasi fikirleri nedeniyle Rus gizli polisi Ohranka tarafından fişlenmiştir. Moskova Üniversites'nde sosyoloji eğitimine başlar.1905 Rus Devrimi'ne faal olarak katılınca, Rus hükûmeti tarafından Olonets vilayetine sürgüne gönderilmiştir. Sürgün sonrasında Fransa'ya giderek Sorbonne Koleji'nde eğitimine devam edip mezun olur. Bu sırada İttihat ve Terakki üyesi Jöntürklerle de temasa geçer.
İstanbul yılları
İkinci Meşrutiyet'in ilanı üzerine İstanbul'a gelerek ülkemizdeki ilk Rusça gazete olan Istanbul News'i çıkartır. Bu dönemde Yusuf Akçura ile birlikte yazılar yazar ve Osmanlı Sosyalist Fırkası kurucuları arasında yer alır.
Devrim yılları
1917 yılında Şubat Devrimi'nin ardından Rusya'ya geri döner. Kuzey Kafkasya'da Sovyet yanlısı sosyalistlerin ilk örgütleyicilerinden biri olur. Tüm Rusya Kurucu Meclis seçimlerinde Dağıstan'ı temsilen sosyalist grup içinde vekil olur. Ekim Devrimi'nin ardından Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Kafkas Bölge Komitesi Merkez Komitesi'nde görev alır. 1918'de Dağıstan Askerî İhtilal Komitesi Başkanlığına seçilir. Denikin'in Beyaz Ordu'suna karşı mücadele vermek için partizan müfrezelerini kurar. Bu dönemde Beyaz Ordu'ya karşı verdiği cephe savaşı nedeniyle Kızıl Bayrak Nişanı'na layık görülür.
Dağıstan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Sekreterliği görevinin ardından 1921 ile 1931 yılları arasında Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin hükûmet başkanlığını yürütür. 10 yılın sonunda istifa eder ve Merkez Komite üyeliğine devam eder. 1934'te bu görevden alınır ve Merkez İcra Komitesinin milletler şurası yanındaki Yeni Alfabe Komitesi başkanlığına tayin olur.
İç savaşın kazanılmasından ölümüne kadar üst düzey görevlerde bulunur. Sovyet Türk halklarının alfabelerinin oluşturulmasında doğrudan görev almıştır. NEP politikasından çıkılıp planlı ağır sanayileşme hamlesine karşı görüş bildirmiş, özellikle dini kurumların tasfiyesine eleştirel yaklaşmıştır.
Ölümü
Büyük Temizlik döneminde 22 Haziran 1937 tarihinde göz altına alınan Korkmazov, 27 Eylülde idam edilmiştir. 1956 yılında hakkındaki suçlar düşürülmüş ve gıyabında aklanmıştır. Bugün Dağıstan'da birçok yerde adı yaşatılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Siyasetçinin Rusça 3 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (8 Ekim 2015 tarihinde erişilmiştir.) ve Azerice 6 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (8 Temmuz 2017 tarihinde erişilmiştir.) Vikipedi maddeleri.
- ^ a b c d e Karça, Ramazan (Eylül-Ekim 1960). "Kuzey Kafkasya'da Milliyetçiliğe Karşı Savaş" (PDF). Yeni Kafkas, 23. Kadıköy, İstanbul. s. 7. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Temmuz 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Celalettin Asildaroglu Korkmazov veya Celalettin Asildarovic Korkmazov Rusca Dzhelal Ed Din Aselderovich Korkmasov 1 Ekim 1877 27 Eylul 1937 Moskova Rusya SFSC Kumuk asilli Sovyet politikaci Vladimir Lenin in yakin calisma arkadaslarindandir Celalettin Asildaroglu Korkmazov Dzhelal Ed Din Aselderovich Korkmasov 1925 Dagistan Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hukumet baskaniGorev suresi Aralik 1921 Aralik 1931Hukumet baskaniYerine geldigi Yeni makamYerine gelenKisisel bilgilerDogum 1 Ekim 1877 1877 10 01 Rus ImparatorluguOlum 27 Eylul 1937 59 yasinda Moskova Rusya SFSC Sovyetler BirligiPartisi Sovyetler Birligi Komunist PartisiEvlilik ler Natalya Dmitrievna KorkmazovaBitirdigi okul Sorbonne KolejiMeslegi Siyasetci sosyolog avukatDini ateistHayatiCocuklugu ve gencligi Varlikli bir ailenin cocugu olarak dunyaya gelen Korkmazov gencliginde siyasi fikirleri nedeniyle Rus gizli polisi Ohranka tarafindan fislenmistir Moskova Universites nde sosyoloji egitimine baslar 1905 Rus Devrimi ne faal olarak katilinca Rus hukumeti tarafindan Olonets vilayetine surgune gonderilmistir Surgun sonrasinda Fransa ya giderek Sorbonne Koleji nde egitimine devam edip mezun olur Bu sirada Ittihat ve Terakki uyesi Jonturklerle de temasa gecer Istanbul yillari Ikinci Mesrutiyet in ilani uzerine Istanbul a gelerek ulkemizdeki ilk Rusca gazete olan Istanbul News i cikartir Bu donemde Yusuf Akcura ile birlikte yazilar yazar ve Osmanli Sosyalist Firkasi kuruculari arasinda yer alir Devrim yillari 1917 yilinda Subat Devrimi nin ardindan Rusya ya geri doner Kuzey Kafkasya da Sovyet yanlisi sosyalistlerin ilk orgutleyicilerinden biri olur Tum Rusya Kurucu Meclis secimlerinde Dagistan i temsilen sosyalist grup icinde vekil olur Ekim Devrimi nin ardindan Rusya Komunist Partisi Bolsevik Kafkas Bolge Komitesi Merkez Komitesi nde gorev alir 1918 de Dagistan Askeri Ihtilal Komitesi Baskanligina secilir Denikin in Beyaz Ordu suna karsi mucadele vermek icin partizan mufrezelerini kurar Bu donemde Beyaz Ordu ya karsi verdigi cephe savasi nedeniyle Kizil Bayrak Nisani na layik gorulur Dagistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Sekreterligi gorevinin ardindan 1921 ile 1931 yillari arasinda Dagistan Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin hukumet baskanligini yurutur 10 yilin sonunda istifa eder ve Merkez Komite uyeligine devam eder 1934 te bu gorevden alinir ve Merkez Icra Komitesinin milletler surasi yanindaki Yeni Alfabe Komitesi baskanligina tayin olur Ic savasin kazanilmasindan olumune kadar ust duzey gorevlerde bulunur Sovyet Turk halklarinin alfabelerinin olusturulmasinda dogrudan gorev almistir NEP politikasindan cikilip planli agir sanayilesme hamlesine karsi gorus bildirmis ozellikle dini kurumlarin tasfiyesine elestirel yaklasmistir OlumuBuyuk Temizlik doneminde 22 Haziran 1937 tarihinde goz altina alinan Korkmazov 27 Eylulde idam edilmistir 1956 yilinda hakkindaki suclar dusurulmus ve giyabinda aklanmistir Bugun Dagistan da bircok yerde adi yasatilmaktadir Kaynakca a b c d e f g h Siyasetcinin Rusca 3 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 8 Ekim 2015 tarihinde erisilmistir ve Azerice 6 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 8 Temmuz 2017 tarihinde erisilmistir Vikipedi maddeleri a b c d e Karca Ramazan Eylul Ekim 1960 Kuzey Kafkasya da Milliyetcilige Karsi Savas PDF Yeni Kafkas 23 Kadikoy Istanbul s 7 12 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Temmuz 2017