Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Aralık 2020) () |
Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam olarak da bilinir), günümüzdeki Birleşmiş Milletler'in temeli sayılabilecek bir organizasyondu. I. Dünya Savaşı'nın ardından İsviçre'nin Cenevre kentinde, 10 Ocak 1920'de kuruldu. Amacı, ülkeler arasında yaşanabilecek sorunları barışçıl yollarla çözmekti. Bir süre çalıştı; fakat fazla bir varlık gösteremedi. II. Dünya Savaşı'nın ardından 1946 yılında dağıldı.
Milletler Cemiyeti | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1920-1946 | |||||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||||
 Milletler Cemiyeti üyelerini içeren dünya haritası | |||||||||||
| Başkent | Cenevre, İsviçre | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | İngilizce Fransızca İspanyolca | ||||||||||
| Genel Sekreter | |||||||||||
| |||||||||||
| Genel Sekreter Yardımcısı | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Paris Barış Konferansının 25 Ocak 1919'da yapılan toplantısında; uluslararası barışı ve güveni sağlayacak ve devam ettirecek bir Milletler Cemiyeti kurulmasına karar verildi. Bu kararı yerine getirmek için özel bir komisyon kuruldu.
Komisyon tarafından hazırlanan nihai Milletler Cemiyeti Sözleşmesi, 28 Haziran 1919 tarihinde imzalanan Versay Barış Antlaşması ile kabul edildi.
Versay Barış Antlaşması'nın 10 Ocak 1920 tarihinde, yürürlüğe girmesiyle, Milletler Cemiyeti kurulmuş oldu. Cemiyet altı gün sonra, 16 Ocak 1920'de Paris'te ilk konsey toplantısını gerçekleştirdi.
26 yıl süreyle dünya milletlerine hizmet veren bu cemiyet tüm çabalara rağmen II. Dünya Savaşı'nın çıkmasını engelleyemedi. Savaş sonrası 18 Nisan 1946'da Cenevre'de toplanan konferans, XXI. Genel Kurul Toplantısıyla cemiyetin dağılmasına karar verdi.
Her savaş sonrası antlaşmalarına önsöz olarak konması şartını getiren Milletler Cemiyeti Yasası; Bir Başlangıç Bölümü ve 26 maddeden oluşmaktaydı.
Milletler Cemiyeti'nin Mahiyeti ve Organları
Milletler Cemiyeti Sözleşmesi'nin başlangıç bölümünde, cemiyetin genel amaçları ile üyelerinin yüklendikleri sorumluluklar şöyle belirlenmiştir:
| “ | Uluslararası iş birliği geliştirmek ve uluslararası barışı ve güvenliği sağlamak için, savaşa başvurmamak konusunda birtakım yükümlülükler kabul etmek, gizlilikten uzak, adaletli ve onurlu uluslararası ilişkiler sürdürmek; hükümetlerce, bundan böyle eylemsel davranış kuralı kabul edilen uluslararası hukuk kurallarına kesinlikle uymak; örgütlenmiş halkların karşılıklı ilişkilerinde adaleti korumak ve antlaşmalardan doğan bütün yükümlülüklere titizlikle saygı göstermek... | „ |
Sözleşmenin 26 maddeden oluşan, üyelik ve örgütün yapısı, barışın sürekliliğini sağlamak, antlaşmalar, uluslararası iş birliği ve uluslararası yönetim, sözleşme hükümlerinin değiştirilmesi gibi hususları belirleyen metnine göre ise:
- Cemiyete üye kabulü Genel Kurulun üçte iki çoğunluğunun kararıyla olacaktı (Madde 1).
- Cemiyet, bir Genel Kurul, bir Konsey ve bunlara yardım eden bir Sürekli Sekreterlikten oluşacaktı (Madde 2).
- Cemiyet üyeleri, barışın sürekliliğini sağlamak için, ulusal silahların en düşük bir düzeye indirilmesi zorunluluğunu kabul ediyorlardı (Madde 8).
- Cemiyet, üyeleri arasındaki çıkacak anlaşmazlıklarda hakemlik yapabilecek ya da bunları Konsey'de inceleyecekti (Madde 12).
- Barışın sürekliliğini sağlayan hakemlik antlaşmaları gibi uluslararası yükümlülükler ve Monroe Doktrini gibi bölgesel anlaşmalar, bu sözleşmenin hiçbir hükmüyle bağdaşmaz sayılmayacaktı (Madde 21).
- Savaştan sonra bağımsızlığına kavuşan ve kendi kendilerini yönetme yeteneğinden henüz yoksun halkların oturduğu ülkelere, kendi kendilerini yönetmeye yetenekli olacakları zamana kadar, cemiyet adına yönetimlerine bir mandatör seçilebilecekti (Madde 22).
Üyeler
Milletler Cemiyeti'nin Başarısızlık Sebepleri
- Cemiyetin bünyesinde savaşı önleyici tedbirlerde boşluklar mevcuttu ve yaptırımlar yetersizdi.
- Sözleşmenin 10. maddesi mütecavizi tayin etmediğinden, bu madde barışı korumada yetersiz kalıyordu.
- Önemli konularda oy birliği prensibinin uygulanması, politik ve hukuki sorunların çözümünü engelliyordu.
- Barışı koruyacak ve devamlı kılacak uluslararası zihniyet yetersiz ve noksandı. Habeşistan olayı, 1937 Japon taarruzu ve 1 Eylül 1939 tarihinde Alman ordularının Polonya'ya taarruzu ile başlayan II. Dünya Savaşı, Milletler Cemiyeti'ni etkisiz duruma getiren nedenler arasında sayılabilir.
- Paris Barış Konferansı'nda hazırlanan antlaşmaların bir parçası olması
- Bir yandan insan haklarını korumaya çalışıp diğer yandan kolonileşme ve manda sisteminin garantisi durumunda olması çelişki yaratıyordu.
- Amerika Birleşik Devletleri'nin Milletler Cemiyeti'nden ayrılması, önemli bir uluslararası gücün yitirilmesine ve cemiyetin etkinliğinin kaybetmesine neden oldu.
Türkiye'nin Milletler Cemiyeti'ne Bakışı
Milletler Cemiyeti'nin müzakere edildiği dönemde Türkiye'nin uluslararası ilişkilerde varlık gösterebilecek bir siyasi durumu yoktu. Cemiyet kurulduğunda Kurtuluş Savaşı devam ediyordu. 14 Kasım 1922'de İsmet Paşa Lozan Konferansı'nda bir açıklama yaparak barış antlaşması sonrasında Türkiye'nin Cemiyet'e üye olmaktan memnun olacağını ifade etmiştir. Ancak Musul sorununun devam etmesi nedeniyle Türkiye üye olmamış, bu sorunla ilgili olarak Cemiyet'in verdiği karar da Cemiyet'e karşı olumsuz düşüncelerin artmasına yol açmıştır. Ancak gene de Türkiye Milletler Cemiyeti'nin konferanslarına ve silahsızlanma komisyonuna katılmış, teknik ve insani etkinliklerine ilgi göstermiştir. Türkiye, bu cemiyete 18 Temmuz 1932'de dahil olmuştur.
Kaynakça
- ^ Tomuschat, Christian (25 Ekim 1995). The United Nations at Age Fifty: A Legal Perspective (İngilizce). Martinus Nijhoff Publishers. ISBN . 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ C. Howard-Ellis, The origin, structure & working of the League of Nations, Londra 1928, s. 106-107,
- ^ "Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti ve Türkiye)". Atatürk Ansiklopedisi. 15 Ocak 2021. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2023.
18 Temmuz 1932 Pazartesi günü, Milletler Cemiyeti’nin 43 üyesinin ittifakıyla Türkiye cemiyetin üyesi oldu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Milletler Cemiyeti haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Milletler Cemiyeti Cemiyet i Akvam olarak da bilinir gunumuzdeki Birlesmis Milletler in temeli sayilabilecek bir organizasyondu I Dunya Savasi nin ardindan Isvicre nin Cenevre kentinde 10 Ocak 1920 de kuruldu Amaci ulkeler arasinda yasanabilecek sorunlari bariscil yollarla cozmekti Bir sure calisti fakat fazla bir varlik gosteremedi II Dunya Savasi nin ardindan 1946 yilinda dagildi Cemiyet i Akvam Ingilizce League of NationsFransizca Societe des NationsIspanyolca Sociedad de Naciones Milletler Cemiyeti1920 1946Bayrak ArmaMilletler Cemiyeti uyelerini iceren dunya haritasiBaskentCenevre IsvicreYaygin dil ler Ingilizce Fransizca IspanyolcaGenel Sekreter 1920 1933 1933 1940 1940 1946Genel Sekreter Yardimcisi 1919 1923Jean Monnet 1923 1933 1937 1940Tarihce Kurulusu1920 Versay Antlasmasi10 Ocak 1920 Ilk toplanti16 Ocak 1920 Dagilma20 Nisan 1946 Dagilisi1946ArdillarBirlesmis Milletler Paris Baris Konferansinin 25 Ocak 1919 da yapilan toplantisinda uluslararasi barisi ve guveni saglayacak ve devam ettirecek bir Milletler Cemiyeti kurulmasina karar verildi Bu karari yerine getirmek icin ozel bir komisyon kuruldu Komisyon tarafindan hazirlanan nihai Milletler Cemiyeti Sozlesmesi 28 Haziran 1919 tarihinde imzalanan Versay Baris Antlasmasi ile kabul edildi Versay Baris Antlasmasi nin 10 Ocak 1920 tarihinde yururluge girmesiyle Milletler Cemiyeti kurulmus oldu Cemiyet alti gun sonra 16 Ocak 1920 de Paris te ilk konsey toplantisini gerceklestirdi 26 yil sureyle dunya milletlerine hizmet veren bu cemiyet tum cabalara ragmen II Dunya Savasi nin cikmasini engelleyemedi Savas sonrasi 18 Nisan 1946 da Cenevre de toplanan konferans XXI Genel Kurul Toplantisiyla cemiyetin dagilmasina karar verdi Her savas sonrasi antlasmalarina onsoz olarak konmasi sartini getiren Milletler Cemiyeti Yasasi Bir Baslangic Bolumu ve 26 maddeden olusmaktaydi Milletler Cemiyeti nin Mahiyeti ve OrganlariPalais des Nations Milletler Cemiyeti nin Cenevre de kullandigi genel merkezi Milletler Cemiyeti Sozlesmesi nin baslangic bolumunde cemiyetin genel amaclari ile uyelerinin yuklendikleri sorumluluklar soyle belirlenmistir Uluslararasi is birligi gelistirmek ve uluslararasi barisi ve guvenligi saglamak icin savasa basvurmamak konusunda birtakim yukumlulukler kabul etmek gizlilikten uzak adaletli ve onurlu uluslararasi iliskiler surdurmek hukumetlerce bundan boyle eylemsel davranis kurali kabul edilen uluslararasi hukuk kurallarina kesinlikle uymak orgutlenmis halklarin karsilikli iliskilerinde adaleti korumak ve antlasmalardan dogan butun yukumluluklere titizlikle saygi gostermek Sozlesmenin 26 maddeden olusan uyelik ve orgutun yapisi barisin surekliligini saglamak antlasmalar uluslararasi is birligi ve uluslararasi yonetim sozlesme hukumlerinin degistirilmesi gibi hususlari belirleyen metnine gore ise Cemiyete uye kabulu Genel Kurulun ucte iki cogunlugunun karariyla olacakti Madde 1 Cemiyet bir Genel Kurul bir Konsey ve bunlara yardim eden bir Surekli Sekreterlikten olusacakti Madde 2 Cemiyet uyeleri barisin surekliligini saglamak icin ulusal silahlarin en dusuk bir duzeye indirilmesi zorunlulugunu kabul ediyorlardi Madde 8 Cemiyet uyeleri arasindaki cikacak anlasmazliklarda hakemlik yapabilecek ya da bunlari Konsey de inceleyecekti Madde 12 Barisin surekliligini saglayan hakemlik antlasmalari gibi uluslararasi yukumlulukler ve Monroe Doktrini gibi bolgesel anlasmalar bu sozlesmenin hicbir hukmuyle bagdasmaz sayilmayacakti Madde 21 Savastan sonra bagimsizligina kavusan ve kendi kendilerini yonetme yeteneginden henuz yoksun halklarin oturdugu ulkelere kendi kendilerini yonetmeye yetenekli olacaklari zamana kadar cemiyet adina yonetimlerine bir mandator secilebilecekti Madde 22 Uyeler Uye devletler Uye olan koloniler Mandalar Uye olmayan ulkeler Uye olmayan kolonilerMilletler Cemiyeti nin Basarisizlik SebepleriCemiyetin bunyesinde savasi onleyici tedbirlerde bosluklar mevcuttu ve yaptirimlar yetersizdi Sozlesmenin 10 maddesi mutecavizi tayin etmediginden bu madde barisi korumada yetersiz kaliyordu Onemli konularda oy birligi prensibinin uygulanmasi politik ve hukuki sorunlarin cozumunu engelliyordu Barisi koruyacak ve devamli kilacak uluslararasi zihniyet yetersiz ve noksandi Habesistan olayi 1937 Japon taarruzu ve 1 Eylul 1939 tarihinde Alman ordularinin Polonya ya taarruzu ile baslayan II Dunya Savasi Milletler Cemiyeti ni etkisiz duruma getiren nedenler arasinda sayilabilir Paris Baris Konferansi nda hazirlanan antlasmalarin bir parcasi olmasi Bir yandan insan haklarini korumaya calisip diger yandan kolonilesme ve manda sisteminin garantisi durumunda olmasi celiski yaratiyordu Amerika Birlesik Devletleri nin Milletler Cemiyeti nden ayrilmasi onemli bir uluslararasi gucun yitirilmesine ve cemiyetin etkinliginin kaybetmesine neden oldu Turkiye nin Milletler Cemiyeti ne BakisiMilletler Cemiyeti nin muzakere edildigi donemde Turkiye nin uluslararasi iliskilerde varlik gosterebilecek bir siyasi durumu yoktu Cemiyet kuruldugunda Kurtulus Savasi devam ediyordu 14 Kasim 1922 de Ismet Pasa Lozan Konferansi nda bir aciklama yaparak baris antlasmasi sonrasinda Turkiye nin Cemiyet e uye olmaktan memnun olacagini ifade etmistir Ancak Musul sorununun devam etmesi nedeniyle Turkiye uye olmamis bu sorunla ilgili olarak Cemiyet in verdigi karar da Cemiyet e karsi olumsuz dusuncelerin artmasina yol acmistir Ancak gene de Turkiye Milletler Cemiyeti nin konferanslarina ve silahsizlanma komisyonuna katilmis teknik ve insani etkinliklerine ilgi gostermistir Turkiye bu cemiyete 18 Temmuz 1932 de dahil olmustur Kaynakca Tomuschat Christian 25 Ekim 1995 The United Nations at Age Fifty A Legal Perspective Ingilizce Martinus Nijhoff Publishers ISBN 978 90 411 0145 7 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2021 C Howard Ellis The origin structure amp working of the League of Nations Londra 1928 s 106 107 ISBN 1 58477 320 0 Cemiyet i Akvam Milletler Cemiyeti ve Turkiye Ataturk Ansiklopedisi 15 Ocak 2021 22 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2023 18 Temmuz 1932 Pazartesi gunu Milletler Cemiyeti nin 43 uyesinin ittifakiyla Turkiye cemiyetin uyesi oldu