Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Cevher hazırlama, temel olarak, kıymetli mineralleri cevherden ayırma işlemidir. Endüstriyel ölçekli cevher hazırlama işlemleri birçok aşamadan oluşur. Cevher temelde fiziksel, kimyasal ve özelliklerinden oluşan farklara göre ayrılmaktadır.
Cevher hazırlama genel olarak dört aşamadan oluşur. Boyut küçültme, sınıflandırma, zenginleştirme ve susuzlandırmadır. Bununla birlikte cevher hazırlamada kullanılacak ekipmanların boyutlandırılması da cevher hazırlama başlığı altında incelenebilir. Ayrıca birçok tesiste zenginleştirme için ve yöntemlerden de yararlanılmaktadır.
Cevher hazırlama aşamaları
Boyut küçültme
Boyut küçültme işlemi, malzemenin ileri prosesler için hazırlanması için yapılır. yapılan işleme kırma denir. Kırma işlemi genelde tüvenan cevhere uygulanır. Değirmenlerde yapılan boyut küçültme işlemi ise mineral taneciklerinin serbestleşmesi için yapılır. Bu işleme de adı verilir. Boyut küçültme işlemi susuz yapılabileceği gibi malzemeyi suyla karıştırarak pulp şeklinde de yapılabilir.
Sınıflandırma
Sınıflandırma temel olarak malzemeyi boyutlarına göre ayırma işlemidir.
En temel sınıflandırma eleklerle yapılır. Bu işlem için bir veya daha çok elek kullanılabilir. Bu elekler titreşimli veya sabit olabilir. Sabit elekler genelde çok iri malzemeler için tercih edilir. Sınıflandırmada taneciklerin genelde fiziksel özellikleri veya taneciklere uygulanan yerçekimi, merkezkaç gibi kuvvetlerden yararlanılır. Sınıflandırma için kullanılan aygıtlardan bazıları , hidrosiklon, 'dir.
Zenginleştirme
Fiziksel özelliklerinden yararlanılarak yapılanlar
Yoğunluk farkına göre ayırma
Gravite ayırmaları, kazanılacak mineral ve gang mineralleri arasındaki yoğunluk farkından yararlanarak yapılan ayırmalardır.
Ağır ortam ile zenginleştirme
İri boyutlu mineral tanelerinin aralarındaki yoğunluk farklılığına dayanılarak, ağır bir akışkan ortam içerisinde yüzme-batma yoluyla birbirinden ayrılması işlemidir. Ağır ortam olarak tuzların sudaki çözeltileri, organik sıvılar ve katıların su içindeki süspansiyonları kullanılmaktadır. Kömürün zenginleştirilmesinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.
Jig ile zenginleştirme
Jiglerde akışkan bir ortam içinde ve elek üzerinde bulanan iri boyutlu mineral taneleri, akışkan ortama verilen basma ve emme kuvvetlerinin etkisi ile farklı ağırlıkta tabakalar oluştururlar. En ağır olanlar en alt tabakada, en hafif olan minerallerde en üst tabakada yer alırlar. Bu şekilde oluşan farklı özellikteki tabakaların ayrı ayrı jigden dışarı alınması sonucunda jig ile zenginleştirme işlemi sağlanır.
Tabaka halinde akan akışkan ortam ile zenginleştirme
Küçük boyutlu mineral tanelerinin yataya yakın eğimdeki bir yüzey üzerinde ince bir tabaka halince akan akışkan ortam içinde, yoğunluk farklarına göre ayrılmaları yoluyla yapılan zenginleştirmedir. Oluklar, , , gibi ayırıcı cihazlar kullanılır.
Manyetik ayırma
Farklı manyetik duyarlılıktaki bireysel mineral tanelerinin uygun bir manyetik alan içinde birbirinden ayrılması yoluyla gerçekleştirilen zenginleştirme işlemine manyetik ayırma ile zenginleştirme denir.
Elektrostatik ayrıma
Elektriği iletebilen mineraller ve gang mineralleri arasındaki elektrik geçirgenliği farkından yararlanılarak yapılan ayırma işlemleridir.
Kimyasal özelliklerinden yararlanılarak yapılanlar
Kalsinasyon, kavurma ve liç gibi işlemlerle yapılan zenginleştirmedir.
Fizikokimyasal özelliklerinden yararlanılarak yapılanlar
Flotasyon
Çeşitli kimyasal maddeler kullanılarak, minerallerin suya veya havaya karşı seçimli yaklaşmalarından yararlanılarak yapılan bir fizikokimyasal zenginleştirme yöntemidir. Bakır, krom gibi metalik madenlerin zenginleştirilmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Susuzlandırma
Cevher zenginleştirme tesislerinde konsantrenin istenilen nem miktarına ulaşılabilmesi için yapılan (katı + sıvı) ayırma işlemine susuzlandırma denir.
Kaynakça
- Önal G., 1984, Flotasyon Dışındaki Zenginleştirme Yöntemleri, İTÜ
- Yalçın T., Ateşok G., 1984, Demir Cevherinin Zenginleştirilmesi, İTÜ
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İTÜ - Cevher Hazırlama Mühendisliği bölümü 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cevher hazirlama temel olarak kiymetli mineralleri cevherden ayirma islemidir Endustriyel olcekli cevher hazirlama islemleri bircok asamadan olusur Cevher temelde fiziksel kimyasal ve ozelliklerinden olusan farklara gore ayrilmaktadir Ceneli kirici ile yapilan bir boyut kucultme islemi animasyonu Cevher hazirlama genel olarak dort asamadan olusur Boyut kucultme siniflandirma zenginlestirme ve susuzlandirmadir Bununla birlikte cevher hazirlamada kullanilacak ekipmanlarin boyutlandirilmasi da cevher hazirlama basligi altinda incelenebilir Ayrica bircok tesiste zenginlestirme icin ve yontemlerden de yararlanilmaktadir Cevher hazirlama asamalariBoyut kucultme Bilyali degirmen ile ogutme Boyut kucultme islemi malzemenin ileri prosesler icin hazirlanmasi icin yapilir yapilan isleme kirma denir Kirma islemi genelde tuvenan cevhere uygulanir Degirmenlerde yapilan boyut kucultme islemi ise mineral taneciklerinin serbestlesmesi icin yapilir Bu isleme de adi verilir Boyut kucultme islemi susuz yapilabilecegi gibi malzemeyi suyla karistirarak pulp seklinde de yapilabilir Siniflandirma Siniflandirma temel olarak malzemeyi boyutlarina gore ayirma islemidir En temel siniflandirma eleklerle yapilir Bu islem icin bir veya daha cok elek kullanilabilir Bu elekler titresimli veya sabit olabilir Sabit elekler genelde cok iri malzemeler icin tercih edilir Siniflandirmada taneciklerin genelde fiziksel ozellikleri veya taneciklere uygulanan yercekimi merkezkac gibi kuvvetlerden yararlanilir Siniflandirma icin kullanilan aygitlardan bazilari hidrosiklon dir Zenginlestirme Fiziksel ozelliklerinden yararlanilarak yapilanlar Yogunluk farkina gore ayirma Gravite ayirmalari kazanilacak mineral ve gang mineralleri arasindaki yogunluk farkindan yararlanarak yapilan ayirmalardir Agir ortam ile zenginlestirme Iri boyutlu mineral tanelerinin aralarindaki yogunluk farkliligina dayanilarak agir bir akiskan ortam icerisinde yuzme batma yoluyla birbirinden ayrilmasi islemidir Agir ortam olarak tuzlarin sudaki cozeltileri organik sivilar ve katilarin su icindeki suspansiyonlari kullanilmaktadir Komurun zenginlestirilmesinde yaygin olarak kullanilan bir yontemdir Jig ile zenginlestirme Jiglerde akiskan bir ortam icinde ve elek uzerinde bulanan iri boyutlu mineral taneleri akiskan ortama verilen basma ve emme kuvvetlerinin etkisi ile farkli agirlikta tabakalar olustururlar En agir olanlar en alt tabakada en hafif olan minerallerde en ust tabakada yer alirlar Bu sekilde olusan farkli ozellikteki tabakalarin ayri ayri jigden disari alinmasi sonucunda jig ile zenginlestirme islemi saglanir Tabaka halinde akan akiskan ortam ile zenginlestirme Kucuk boyutlu mineral tanelerinin yataya yakin egimdeki bir yuzey uzerinde ince bir tabaka halince akan akiskan ortam icinde yogunluk farklarina gore ayrilmalari yoluyla yapilan zenginlestirmedir Oluklar gibi ayirici cihazlar kullanilir Manyetik ayirma Farkli manyetik duyarliliktaki bireysel mineral tanelerinin uygun bir manyetik alan icinde birbirinden ayrilmasi yoluyla gerceklestirilen zenginlestirme islemine manyetik ayirma ile zenginlestirme denir Elektrostatik ayrima Elektrigi iletebilen mineraller ve gang mineralleri arasindaki elektrik gecirgenligi farkindan yararlanilarak yapilan ayirma islemleridir Kimyasal ozelliklerinden yararlanilarak yapilanlar Kalsinasyon kavurma ve lic gibi islemlerle yapilan zenginlestirmedir Fizikokimyasal ozelliklerinden yararlanilarak yapilanlar Flotasyon Cesitli kimyasal maddeler kullanilarak minerallerin suya veya havaya karsi secimli yaklasmalarindan yararlanilarak yapilan bir fizikokimyasal zenginlestirme yontemidir Bakir krom gibi metalik madenlerin zenginlestirilmesinde yaygin olarak kullanilmaktadir Susuzlandirma Cevher zenginlestirme tesislerinde konsantrenin istenilen nem miktarina ulasilabilmesi icin yapilan kati sivi ayirma islemine susuzlandirma denir KaynakcaOnal G 1984 Flotasyon Disindaki Zenginlestirme Yontemleri ITU Yalcin T Atesok G 1984 Demir Cevherinin Zenginlestirilmesi ITUAyrica bakinizCevher hazirlama muhendisligiDis baglantilarITU Cevher Hazirlama Muhendisligi bolumu 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde