Bostancı, İstanbul'da, Kadıköy ilçesine bağlı bir mahalledir. Kadıköy'ün doğu ucunda yer alan Bostancı, sahilden D-100 Karayolu'na doğru yaklaşık 2 kilometre boyunca uzanır. Batıda Suadiye ve Kozyatağı, kuzeyde Ataşehir'e bağlı İçerenköy ve doğuda Maltepe ilçesine bağlı olan Altıntepe ile komşudur. Ayrıca Adalar'a en yakın noktalardan biridir.
Bostancı | |
---|---|
Bostancı mahallesinin Kadıköy ilçesindeki konumu | |
Ülke | Türkiye |
Bölge | Marmara |
İl | İstanbul |
İlçe | Kadıköy |
Nüfus (2014) | |
• Toplam | 34,140 [1] |
Zaman dilimi | (UDAS) |
Posta kodu | 34744 |
Alan kodu | 216 |
Plaka kodu | 34 |
Geçmişi
Antik çağdaki adı ve burada bir yerleşme olup olmadığını gösteren herhangi bir kalıntıya rastlanmamıştır. Bostancı'nın Bizans dönemindeki Poleatikon adlı yer olduğu tahmin edilmektedir. İmparatorların Anadolu içindeki seferlerinden dönüşlerinde şehir başkanı (praefectus-eparhos) onu burada karşılardı. Bu yüzden burada ufak da olsa bir saray veya köşkün bulunduğu sanılır. Aynı yerde, 718'de Emevi kuvvetleri Konstantinopolis'i kuşattığında, İslam donanmasının bir kısmının sığındığı bir liman da bulunuyordu.
İstasyonun olduğu yer çevresinde bulunan bir Bizans kilisesine ait mermer bir sütun gövdesi, 1980'li yıllara kadar istasyonun hemen arkasında duruyordu. Bağdat Caddesi'nin kenarında kablo döşemesi sırasında açılan çukurlarda da Bizans tuğlaları bulunmuştur. Turşucu Deresi'nin denize döküldüğü yerde de, çıkmalar halinde payandaları olan bir Bizans duvarı kalıntısı, derenin üstü kapatılıncaya kadar görülürdü. Poleatikon'daki limanın son kalıntıları ise, 1985-1990 arasındaki sahil yolu yapımı ve kıyı doldurması ile yok olmuştur.
Osmanlı döneminde şehri Anadolu'ya bağlayan anayol Bostancı'dan geçiyordu. Bu yolun bir bölümü sonra Bağdat Caddesi olarak adlandırılmıştır. Şehrin doğu sınırını teşkil eden bu yerde, bir bostancı derbendi (karakolu) kurulmuş ve İstanbul'a giriş çıkışlar burada bostancılar tarafından kontrol edilmiştir. Semtin adı da, bu bostancı derbendinden gelmiştir.
Bostancı semtinde Osmanlı dönemi boyunca önemli bir yerleşme olmamıştır. Semtin canlanması 19. yy sonlarında Bağdat Demiryolu'nun buradan geçmesi ile başlamıştır. I. Dünya Savaşı yıllarında Cihangir yangınında (1916) evleri yanan aileler de buraya göç ederek imkânlarına göre evler veya köşkler yaptırarak yerleşmişlerdir. Suadiye'de bir plaj tesisinin kurulması ile bölgenin daha büyük canlılık kazanması sonunda, 1930'lu yılların ikinci yarısında Kadıköy tramvay hattı Bostancı'ya kadar uzatılmıştır. Çatalçeşme'ye kadar çift hat halinde olan tramvay yolu, buradan sonra terminus noktası olan çarşı ve karakol meydanına kadar tek hat halinde işlerdi. 1950'li yıllarda raylar sökülerek kaldırıldı. Buraya kadar tramvay taşımacılığının olması semtin gelişmesinde büyük rol oynamıştır.
Genellikle 1930'dan itibaren, Bostancı'da kıyıda ve demiryolu çevresi ile Bağdat Caddesi etrafında iki katlı villalar yapıldığı görülür. Bunun için de eski ahşap köşklerin bahçeleri parselenmiş, binaları yıkılmıştır. Uzun yıllar yazlık sayfiye yeri olan Bostancı'da, 1980'li yıllardan itibaren bu villalar yerlerini kıyıda 4, Bağdat Caddesi'nin iki yanında 5, bunun dışında kalan yerlerde 8-10 katlı apartmanlara bırakmıştır. Anadolu Yakası'ndaki en büyük gösteri mekanlarından biri olan Bostancı Gösteri Merkezi 1991 yılında açılmıştır.
1985-1995 arasındaki kent düzenlemeleri sırasında Kadıköy-Pendik sahil yolu açılırken Bostancı Koyu ve İskelesi çevresi doldurulmuş, eski sahil lokantaları, yalılar içeride kalmış, iskele meydanının önemli bölümü açık otopark halini almış, semtin sahil kesimlerinin karakteristiği ve görünümü bütünüyle değişmiştir.
Tarihi yapılar
Bostancı'nın en önemli tarihî eseri, bu yerleşim yerini ikiye bölen Çamaşırcı Deresi üstünde sefer ve kervan yolunun geçişini sağlayan 'dür (Bostancıbaşı Köprüsü). Bostancı'da başka önemli bir eski eser ise köprünün batı ucunda ulu birkaç ağacın altında inşa edilmiş olan ve eski Bostancıbaşı Derbendi'nin yerinde herhalde Sultan II. Mahmud döneminde (1808-1839) yapılan ahşap karakol binası idi. Bağdat Caddesi ile Taşlıçeşme kavşağında, demiryolu kenarında emniyet müdürlüğü binasının yapılması ile bu tarihi karakol yıktırılmıştır.
II. Mahmut Çeşmesi, 1831-32'de daha eski bir çeşmenin yerinde yaptırılmıştır. 1988'de sökülerek, karakterine uymayacak biçimde yüzü denize dönük olarak bir daha yerleştirilmiştir. Bostancı'nın önemli bir eski eseri ise Bağdat Caddesi kenarındaki Çatalçeşme'dir. İstanbul'un en eski kitabeli çeşmelerinden olan bu küçük anıt, 1947'ye doğru geriye, şimdiki yerine alınmıştır.
Bostancı Camii, 19. yy sonlarında yerleşmenin başlaması ve buna bağlı olarak bölgede bir cami gereğinin duyulmasıyla ortaya çıkmıştır. O vakit çarşı olan yerde, mimar Ahmed Kemaleddin Bey'in (1870-1927) 1911 tarihli projesine göre 1913'te Evkaf Nezareti tarafından Bostancı Camii yaptırılmıştır.
Haydarpaşa'dan gelen demiryolu, Bostancı'da iyice denize yaklaşır. Burada Bağdat Demiryolu İdaresi tarafından bir istasyon yapılmıştır. Belirli bir Prusya mimarisi üslubunda olan Bostancı Tren İstasyonu, bu bakımdan Bostancı'nın en eski eserleri arasında yer almaya değer bir yapıdır. Bostancı'nın Adalar ile en yakın bağlantı sağlanacak yer olması, ayrıca gerek karayolu, gerek demiryolunun birleştikleri bir noktada bulunması bakımından, buradan denizyolu ile de iletişim sağlanması uygun görülerek 1912-13'te Bostancı İskelesi yapılmıştır.
Ulaşım
Ulaşım olarak en merkezi noktalardan bir tanesidir. Deniz otobüsü ve vapur seferleri, YHT'ler ve Ankara Ekspresi'nin durduğu Bostancı Tren İstasyonu, Kadıköy-Sabiha Gökçen Havalimanı ve Bostancı-Parseller metrolarındaki Bostancı İstasyonu bulunmaktadır. 1930'lardan beri bu mahalleyi İETT'nin "4" adlı ring hattı Kadıköy'e bağlar. Taksim ve Kadıköy dolmuşlarının kalkış noktasıdır. Aynı şekilde Mecidiyeköy, Taksim ve Ümraniye otobüsleri de buradan kalkmaktadır.
Otobüs Sistemi
Üst Bostancı'dan
- 2 Bostancı-Üsküdar
- 129T Bostancı-Taksim
- 19D Bostancı-Ümraniye
- 202 Bostancı-Taksim (Hat şuanda kullanılmıyor.)
- 13AB Bostancı / Ataşehir - Altunizade
- 10 Ümraniye Devlet Hastanesi / Ataşehir - Bostancı
Alt Bostancı'dan
- 4 Bostancı-Kadıköy
- 10B Bostancı-Kadıköy
- 10S Bostancı-Kadıköy
- 17S Bostancı-Uğur Mumcu
- 112 Bostancı-Taksim
- 133T Bostancı-Tuzla
- 19SB Bostancı-Sultanbeyli
- E-9 Bostancı-Sabiha Gökçen Havalimanı
- MR2 Bostancı-Ayrılık Çeşmesi
Raylı Sistem
- M4 (Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı) Metro Hattı - Sadece Bostancı Metro İstasyonu
- M8 (Bostancı - Parseller) Metro Hattı - Bostancı ve Emin Ali Paşa Metro İstasyonları
- Marmaray (Halkalı - Gebze/Ataköy - Pendik) Banliyö Treni - Sadece Bostancı Tren İstasyonu
Şehir Hatları
- Bostancı - Adalar - (Ring)
- Bostancı - Adalar - (Kadıköy - Kabataş)
- Bostancı - Büyükada - Sedefadası (Yaz tarifesinde)
- Bostancı-Karaköy-Kabataş
- Bostancı-Moda-Kadıköy-Kabataş
- Bostancı-Avcılar (Yaz sezonunda sadece sefer yapmaktadır.)
- (Yaz tarifesinde her cumartesi) Mehtaplı Geceler seferi
Feribotlar
Şehir içi
- İDO Avcılar (Şehir Hatları'na bağlı çalışır)
Şehirler arası
- İDO Kartal-Yalova
- İDO Yenikapı-Armutlu-Armutlu Tatil Köyü
- İDO Yenikapı-Marmara-Avşa
- İDO Çınarcık
- İDO Esenköy-Kumla
- İDO Bandırma
Kaynakça
- ^ Semavi Eyice, "Bostancı", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı, 1994. .
- https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx 18 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Genel Mahalle Listesi, T.C.İçişleri Bakanlığı, Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bostanci Istanbul da Kadikoy ilcesine bagli bir mahalledir Kadikoy un dogu ucunda yer alan Bostanci sahilden D 100 Karayolu na dogru yaklasik 2 kilometre boyunca uzanir Batida Suadiye ve Kozyatagi kuzeyde Atasehir e bagli Icerenkoy ve doguda Maltepe ilcesine bagli olan Altintepe ile komsudur Ayrica Adalar a en yakin noktalardan biridir BostanciMahalleBostanci mahallesinin Kadikoy ilcesindeki konumuUlkeTurkiyeBolgeMarmaraIlIstanbulIlceKadikoyNufus 2014 Toplam34 140 1 Zaman dilimiUTC 03 00 UDAS Posta kodu34744Alan kodu216Plaka kodu34GecmisiBostanci da bulunan Antik cagdaki adi ve burada bir yerlesme olup olmadigini gosteren herhangi bir kalintiya rastlanmamistir Bostanci nin Bizans donemindeki Poleatikon adli yer oldugu tahmin edilmektedir Imparatorlarin Anadolu icindeki seferlerinden donuslerinde sehir baskani praefectus eparhos onu burada karsilardi Bu yuzden burada ufak da olsa bir saray veya koskun bulundugu sanilir Ayni yerde 718 de Emevi kuvvetleri Konstantinopolis i kusattiginda Islam donanmasinin bir kisminin sigindigi bir liman da bulunuyordu Istasyonun oldugu yer cevresinde bulunan bir Bizans kilisesine ait mermer bir sutun govdesi 1980 li yillara kadar istasyonun hemen arkasinda duruyordu Bagdat Caddesi nin kenarinda kablo dosemesi sirasinda acilan cukurlarda da Bizans tuglalari bulunmustur Tursucu Deresi nin denize dokuldugu yerde de cikmalar halinde payandalari olan bir Bizans duvari kalintisi derenin ustu kapatilincaya kadar gorulurdu Poleatikon daki limanin son kalintilari ise 1985 1990 arasindaki sahil yolu yapimi ve kiyi doldurmasi ile yok olmustur Osmanli doneminde sehri Anadolu ya baglayan anayol Bostanci dan geciyordu Bu yolun bir bolumu sonra Bagdat Caddesi olarak adlandirilmistir Sehrin dogu sinirini teskil eden bu yerde bir bostanci derbendi karakolu kurulmus ve Istanbul a giris cikislar burada bostancilar tarafindan kontrol edilmistir Semtin adi da bu bostanci derbendinden gelmistir Bostanci Sahili Bostanci semtinde Osmanli donemi boyunca onemli bir yerlesme olmamistir Semtin canlanmasi 19 yy sonlarinda Bagdat Demiryolu nun buradan gecmesi ile baslamistir I Dunya Savasi yillarinda Cihangir yangininda 1916 evleri yanan aileler de buraya goc ederek imkanlarina gore evler veya koskler yaptirarak yerlesmislerdir Suadiye de bir plaj tesisinin kurulmasi ile bolgenin daha buyuk canlilik kazanmasi sonunda 1930 lu yillarin ikinci yarisinda Kadikoy tramvay hatti Bostanci ya kadar uzatilmistir Catalcesme ye kadar cift hat halinde olan tramvay yolu buradan sonra terminus noktasi olan carsi ve karakol meydanina kadar tek hat halinde islerdi 1950 li yillarda raylar sokulerek kaldirildi Buraya kadar tramvay tasimaciliginin olmasi semtin gelismesinde buyuk rol oynamistir Genellikle 1930 dan itibaren Bostanci da kiyida ve demiryolu cevresi ile Bagdat Caddesi etrafinda iki katli villalar yapildigi gorulur Bunun icin de eski ahsap kosklerin bahceleri parselenmis binalari yikilmistir Uzun yillar yazlik sayfiye yeri olan Bostanci da 1980 li yillardan itibaren bu villalar yerlerini kiyida 4 Bagdat Caddesi nin iki yaninda 5 bunun disinda kalan yerlerde 8 10 katli apartmanlara birakmistir Anadolu Yakasi ndaki en buyuk gosteri mekanlarindan biri olan Bostanci Gosteri Merkezi 1991 yilinda acilmistir 1985 1995 arasindaki kent duzenlemeleri sirasinda Kadikoy Pendik sahil yolu acilirken Bostanci Koyu ve Iskelesi cevresi doldurulmus eski sahil lokantalari yalilar iceride kalmis iskele meydaninin onemli bolumu acik otopark halini almis semtin sahil kesimlerinin karakteristigi ve gorunumu butunuyle degismistir Tarihi yapilarBostanci nin en onemli tarihi eseri bu yerlesim yerini ikiye bolen Camasirci Deresi ustunde sefer ve kervan yolunun gecisini saglayan dur Bostancibasi Koprusu Bostanci da baska onemli bir eski eser ise koprunun bati ucunda ulu birkac agacin altinda insa edilmis olan ve eski Bostancibasi Derbendi nin yerinde herhalde Sultan II Mahmud doneminde 1808 1839 yapilan ahsap karakol binasi idi Bagdat Caddesi ile Taslicesme kavsaginda demiryolu kenarinda emniyet mudurlugu binasinin yapilmasi ile bu tarihi karakol yiktirilmistir II Mahmut Cesmesi 1831 32 de daha eski bir cesmenin yerinde yaptirilmistir 1988 de sokulerek karakterine uymayacak bicimde yuzu denize donuk olarak bir daha yerlestirilmistir Bostanci nin onemli bir eski eseri ise Bagdat Caddesi kenarindaki Catalcesme dir Istanbul un en eski kitabeli cesmelerinden olan bu kucuk anit 1947 ye dogru geriye simdiki yerine alinmistir Bostanci Camii 19 yy sonlarinda yerlesmenin baslamasi ve buna bagli olarak bolgede bir cami gereginin duyulmasiyla ortaya cikmistir O vakit carsi olan yerde mimar Ahmed Kemaleddin Bey in 1870 1927 1911 tarihli projesine gore 1913 te Evkaf Nezareti tarafindan Bostanci Camii yaptirilmistir Haydarpasa dan gelen demiryolu Bostanci da iyice denize yaklasir Burada Bagdat Demiryolu Idaresi tarafindan bir istasyon yapilmistir Belirli bir Prusya mimarisi uslubunda olan Bostanci Tren Istasyonu bu bakimdan Bostanci nin en eski eserleri arasinda yer almaya deger bir yapidir Bostanci nin Adalar ile en yakin baglanti saglanacak yer olmasi ayrica gerek karayolu gerek demiryolunun birlestikleri bir noktada bulunmasi bakimindan buradan denizyolu ile de iletisim saglanmasi uygun gorulerek 1912 13 te Bostanci Iskelesi yapilmistir UlasimUlasim olarak en merkezi noktalardan bir tanesidir Deniz otobusu ve vapur seferleri YHT ler ve Ankara Ekspresi nin durdugu Bostanci Tren Istasyonu Kadikoy Sabiha Gokcen Havalimani ve Bostanci Parseller metrolarindaki Bostanci Istasyonu bulunmaktadir 1930 lardan beri bu mahalleyi IETT nin 4 adli ring hatti Kadikoy e baglar Taksim ve Kadikoy dolmuslarinin kalkis noktasidir Ayni sekilde Mecidiyekoy Taksim ve Umraniye otobusleri de buradan kalkmaktadir Otobus Sistemi Bostanci Tren IstasyonuUst Bostanci dan 2Bostanci Uskudar 129TBostanci Taksim 19DBostanci Umraniye 202Bostanci Taksim Hat suanda kullanilmiyor 13ABBostanci Atasehir Altunizade 10 Umraniye Devlet Hastanesi Atasehir BostanciAlt Bostanci dan 4 Bostanci Kadikoy 10B Bostanci Kadikoy 10S Bostanci Kadikoy 17S Bostanci Ugur Mumcu 112 Bostanci Taksim 133T Bostanci Tuzla 19SB Bostanci Sultanbeyli E 9 Bostanci Sabiha Gokcen Havalimani MR2Bostanci Ayrilik CesmesiRayli Sistem M4 Kadikoy Sabiha Gokcen Havalimani Metro Hatti Sadece Bostanci Metro Istasyonu M8 Bostanci Parseller Metro Hatti Bostanci ve Emin Ali Pasa Metro Istasyonlari Marmaray Halkali Gebze Atakoy Pendik Banliyo Treni Sadece Bostanci Tren IstasyonuSehir Hatlari Bostanci Adalar Ring Bostanci Adalar Kadikoy Kabatas Bostanci Buyukada Sedefadasi Yaz tarifesinde Bostanci Karakoy Kabatas Bostanci Moda Kadikoy Kabatas Bostanci Avcilar Yaz sezonunda sadece sefer yapmaktadir Yaz tarifesinde her cumartesi Mehtapli Geceler seferiFeribotlar Sehir ici IDO Avcilar Sehir Hatlari na bagli calisir Sehirler arasi IDO Kartal Yalova IDO Yenikapi Armutlu Armutlu Tatil Koyu IDO Yenikapi Marmara Avsa IDO Cinarcik IDO Esenkoy Kumla IDO BandirmaKaynakca Semavi Eyice Bostanci Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi Tarih Vakfi 1994 ISBN 975 7306 00 2 https www e icisleri gov tr Anasayfa MulkiIdariBolumleri aspx 18 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Genel Mahalle Listesi T C Icisleri Bakanligi Mart 2020