Cidde Antlaşması (2000), Suudi Arabistan ile Yemen arasında, Suudilerin 1934 yılındaki sınır iddialarına kadar uzanan bir sınır anlaşmazlığı çözüme kavuşturmuş bir antlaşmadır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlqTDJNeUwxbGxiV1Z1TFcxaGNDNXdibWN2TXpBd2NIZ3RXV1Z0Wlc0dGJXRndMbkJ1Wnc9PS5wbmc=.png)
Arka plan
Uzun süredir devam eden anlaşmazlık, Yemen ile yeni kurulan Suudi Arabistan arasındaki 1934 'ndan ve üç yıl sonra sınırın çizilmesinden kaynaklanmaktadır. Sınırın belirlenmesindeki belirsizlik, Suudi Arabistan ve Yemen'in yirminci yüzyılın geri kalanında, geleneksel sömürge öncesi iddialar, kötü sınır çizgilerin yapılması ve orijinal antlaşma metninde adı geçen dağ zirvesinin tam olarak ne olduğu konusundaki belirsizlik nedeniyle birbirleriyle rekabet eden iddialarda bulunmalarına yol açtı. Sınır için iki savaş yapıldı: 1934'te ve 1969'da. 1990'ların ortalarına gelindiğinde, her iki ülkenin hükûmetleri, önce Şubat 1995 tarihli bir Mutabakat Zaptı ile, ardından da 1997 yazında İtalya'nın Como Gölü'nde geçici "Como Hattı"nı oluşturan bir toplantı ile net ve karşılıklı mutabakata dayalı bir sınıra ihtiyaç olduğunu kabul edildi.
Ancak ilerleme sonraki üç yıl boyunca, kısmen ülkelerin sınırın Kızıldeniz'le birleştiği deniz kısmının tam olarak nereye yerleştirileceği konusunda anlaşmazlığa düşmeleri nedeniyle duraklayacaktı. Bu durum, Temmuz 1998'de Duwaimah Adası (Farasan Adaları'nın güneyinde yer alır) üzerinde Yemen ve Suudi Arabistan silahlı kuvvetleri arasındaki çatışma da dahil olmak üzere bir dizi sınır çatışmasına yol açtı.
İmzalama
Mayıs 2000'de Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah, Kuzey ve Güney Yemen'in birleşmesinin onuncu yıldönümünü anmak üzere ilk kez Yemen'e gitti. Bu toplantıdan ve bir dizi yoğun diplomatik görüşmeden kısa bir süre sonra iki hükûmet nihayet 12 Haziran 2000 tarihinde Suudi liman kentinde bir sonraki ay yürürlüğe girmek üzere Cidde Antlaşması'nı imzaladı. Antlaşmayı her iki ülkenin Dışişleri Bakanları ve Yemen Başbakan Yardımcısı Abd al-Rahman Bagammal imzaladı. Antlaşma kara ve deniz sınırı için kesin koordinatlar veriyor ve çobanların otlak hakları, silahlı kuvvetlerin yerleştirilmesi ve sınır boyunca gelecekteki doğal zenginliklerin çıkarılmasına ilişkin hükümler içeriyordu. Anlaşma, Suudi Arabistan'a Asir, Necran ve Cizan şehirlerinde tam kontrol sağladı ayrıca antlaşma Yemenliler tarafından seçilmemiş milletvekilleri aracılığıyla parlamentodan geçirildi.
Sonrası
2003 yılında Suudi Arabistan, organize kaçakçılık ve güvenlik kaygılarını gerekçe göstererek Yemen ile arasında bir sınır duvarı inşa etmeye başladı. Uluslararası diplomatik baskı ve bunun 2000 anlaşmasında otlatma için ayrılan 20 km'lik tampon bölgeyi ihlal ettiği yönündeki suçlamaların ardından Suudi Arabistan Şubat 2004'te inşaatı durdurmayı ve her iki tarafın da anlaşmaya uymasını kabul etti. Ancak Suudi Arabistan daha sonra duvarı 2009-2010 yılları arasında tamamlayacaktır. Sınır, 2011 Yemen Devrimi'nin istikrarsızlaştırıcı etkilerinin ve ardından Suudi Arabistan'ın devam eden Yemen İç Savaşı'na müdahil olmasının ardından giderek daha fazla devriye gezilen ve geçişlerin kısıtlandığı bir yer haline geldi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Askar Halwan Al-Enazy (January 2002). ""The International Boundary Treaty" (Treaty of Jeddah) Concluded between the Kingdom of Saudi Arabia and the Yemeni Republic on June 12, 2000". American Journal of International Law. 96 (1): 161-173. doi:10.2307/2686133.
- ^ a b Askar Halwan Al-Enazy (January 2002). ""The International Boundary Treaty" (Treaty of Jeddah) Concluded between the Kingdom of Saudi Arabia and the Yemeni Republic on June 12, 2000". American Journal of International Law. 96 (1): 161-173. doi:10.2307/2686133. JSTOR 2686133.
- ^ Charney, Jonathan I.; Alexander, Lewis M.; Smith, Dr Robert W.; Law, American Society of International (2002). International Maritime Boundaries. Martinus Nijhoff Publishers. ISBN .[]
- ^ "Saudi Arabian-Yemeni Relations: Implications for U.S. Policy". Middle East Policy Council. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ "The Treaty of Jeddah, 2000". 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ "Yemen says Saudis will stop fence". BBC News. 18 Şubat 2004. 18 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ Al Zahrani, Mohammed H.; Omar, Abdiasiis I.; Abdoon, Abdelmohsin M. O.; Ibrahim, Ali Adam; Alhogail, Abdullah; Elmubarak, Mohamed; Elamin, Yousif Eldirdiry; AlHelal, Mohammed A.; Alshahrani, Ali M.; Abdelgader, Tarig M.; Saeed, Ibrahim; El Gamri, Tageddin B.; Alattas, Mohammed S.; Dahlan, Abdu A.; Assiri, Abdullah M.; Maina, Joseph; Li, Xiao Hong; Snow, Robert W. (26 Haziran 2018). "Cross-border movement, economic development and malaria elimination in the Kingdom of Saudi Arabia". BMC Medicine. 16 (1): 98. doi:10.1186/s12916-018-1081-z. (PMC) 6019222 $2. (PMID) 29940950.
Dış bağlantılar
- ABD, Suudi Arabistan ve Yemen'i sınır anlaşmalarından dolayı tebrik ediyor, Haziran 2000
- İngiliz-Yemen Toplumu: Suudi-Yemen uluslararası sınırını müzakere etmek, Richard Schofield
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cidde Antlasmasi 2000 Suudi Arabistan ile Yemen arasinda Suudilerin 1934 yilindaki sinir iddialarina kadar uzanan bir sinir anlasmazligi cozume kavusturmus bir antlasmadir Suudi Arabistan ile kesinlesen kuzey sinirini gosteren Yemen haritasiArka planUzun suredir devam eden anlasmazlik Yemen ile yeni kurulan Suudi Arabistan arasindaki 1934 ndan ve uc yil sonra sinirin cizilmesinden kaynaklanmaktadir Sinirin belirlenmesindeki belirsizlik Suudi Arabistan ve Yemen in yirminci yuzyilin geri kalaninda geleneksel somurge oncesi iddialar kotu sinir cizgilerin yapilmasi ve orijinal antlasma metninde adi gecen dag zirvesinin tam olarak ne oldugu konusundaki belirsizlik nedeniyle birbirleriyle rekabet eden iddialarda bulunmalarina yol acti Sinir icin iki savas yapildi 1934 te ve 1969 da 1990 larin ortalarina gelindiginde her iki ulkenin hukumetleri once Subat 1995 tarihli bir Mutabakat Zapti ile ardindan da 1997 yazinda Italya nin Como Golu nde gecici Como Hatti ni olusturan bir toplanti ile net ve karsilikli mutabakata dayali bir sinira ihtiyac oldugunu kabul edildi Ancak ilerleme sonraki uc yil boyunca kismen ulkelerin sinirin Kizildeniz le birlestigi deniz kisminin tam olarak nereye yerlestirilecegi konusunda anlasmazliga dusmeleri nedeniyle duraklayacakti Bu durum Temmuz 1998 de Duwaimah Adasi Farasan Adalari nin guneyinde yer alir uzerinde Yemen ve Suudi Arabistan silahli kuvvetleri arasindaki catisma da dahil olmak uzere bir dizi sinir catismasina yol acti ImzalamaMayis 2000 de Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah Kuzey ve Guney Yemen in birlesmesinin onuncu yildonumunu anmak uzere ilk kez Yemen e gitti Bu toplantidan ve bir dizi yogun diplomatik gorusmeden kisa bir sure sonra iki hukumet nihayet 12 Haziran 2000 tarihinde Suudi liman kentinde bir sonraki ay yururluge girmek uzere Cidde Antlasmasi ni imzaladi Antlasmayi her iki ulkenin Disisleri Bakanlari ve Yemen Basbakan Yardimcisi Abd al Rahman Bagammal imzaladi Antlasma kara ve deniz siniri icin kesin koordinatlar veriyor ve cobanlarin otlak haklari silahli kuvvetlerin yerlestirilmesi ve sinir boyunca gelecekteki dogal zenginliklerin cikarilmasina iliskin hukumler iceriyordu Anlasma Suudi Arabistan a Asir Necran ve Cizan sehirlerinde tam kontrol sagladi ayrica antlasma Yemenliler tarafindan secilmemis milletvekilleri araciligiyla parlamentodan gecirildi Sonrasi2003 yilinda Suudi Arabistan organize kacakcilik ve guvenlik kaygilarini gerekce gostererek Yemen ile arasinda bir sinir duvari insa etmeye basladi Uluslararasi diplomatik baski ve bunun 2000 anlasmasinda otlatma icin ayrilan 20 km lik tampon bolgeyi ihlal ettigi yonundeki suclamalarin ardindan Suudi Arabistan Subat 2004 te insaati durdurmayi ve her iki tarafin da anlasmaya uymasini kabul etti Ancak Suudi Arabistan daha sonra duvari 2009 2010 yillari arasinda tamamlayacaktir Sinir 2011 Yemen Devrimi nin istikrarsizlastirici etkilerinin ve ardindan Suudi Arabistan in devam eden Yemen Ic Savasi na mudahil olmasinin ardindan giderek daha fazla devriye gezilen ve gecislerin kisitlandigi bir yer haline geldi Ayrica bakinizBolgesel anlasmazliklarin listesi Suudi Yemen bariyeri Suudi Arabistan Yemen siniriKaynakca Askar Halwan Al Enazy January 2002 The International Boundary Treaty Treaty of Jeddah Concluded between the Kingdom of Saudi Arabia and the Yemeni Republic on June 12 2000 American Journal of International Law 96 1 161 173 doi 10 2307 2686133 a b Askar Halwan Al Enazy January 2002 The International Boundary Treaty Treaty of Jeddah Concluded between the Kingdom of Saudi Arabia and the Yemeni Republic on June 12 2000 American Journal of International Law 96 1 161 173 doi 10 2307 2686133 JSTOR 2686133 Charney Jonathan I Alexander Lewis M Smith Dr Robert W Law American Society of International 2002 International Maritime Boundaries Martinus Nijhoff Publishers ISBN 978 90 411 1954 4 sayfa belirt Saudi Arabian Yemeni Relations Implications for U S Policy Middle East Policy Council 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2023 The Treaty of Jeddah 2000 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2023 Yemen says Saudis will stop fence BBC News 18 Subat 2004 18 Subat 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2023 Al Zahrani Mohammed H Omar Abdiasiis I Abdoon Abdelmohsin M O Ibrahim Ali Adam Alhogail Abdullah Elmubarak Mohamed Elamin Yousif Eldirdiry AlHelal Mohammed A Alshahrani Ali M Abdelgader Tarig M Saeed Ibrahim El Gamri Tageddin B Alattas Mohammed S Dahlan Abdu A Assiri Abdullah M Maina Joseph Li Xiao Hong Snow Robert W 26 Haziran 2018 Cross border movement economic development and malaria elimination in the Kingdom of Saudi Arabia BMC Medicine 16 1 98 doi 10 1186 s12916 018 1081 z PMC 6019222 2 PMID 29940950 Dis baglantilarABD Suudi Arabistan ve Yemen i sinir anlasmalarindan dolayi tebrik ediyor Haziran 2000 Ingiliz Yemen Toplumu Suudi Yemen uluslararasi sinirini muzakere etmek Richard Schofield