Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Mayıs 2017) () ( |
Yurttaş Kane (Citizen Kane), yönetmen Orson Welles’in ilk uzun metrajlı filmidir ve pek çok eleştirmen tarafından sinema tarihinin en iyi eseri olarak görülmektedir.
Citizen Kane | |
Yönetmen | Orson Welles |
---|---|
Yapımcı | Orson Welles |
Senarist | Orson Welles Herman J. Mankiewicz |
Oyuncular | Orson Welles Agnes Moorehead |
Müzik | Bernard Herrmann |
Görüntü yönetmeni | Gregg Toland |
Dağıtıcı | RKO Radio Pictures |
Yapım yılı | 1941 |
Süre | 119 dakika |
Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 686.000 dolar |
1941 yılında gösterime giren film, sinema anlayışına, özellikle montaj, deep focus tekniği ve makyaj bakımdan birçok yenilikçi katkılarda bulunmuştur. Filmin sinemaya en büyük katkısı alt açının doğru bir biçimde kullanılmaya başlanmasıdır. O zamana kadar kullanılmayan alt açılar nedeniyle, tavan hiç gözükmemekte; aydınlatma amacıyla kullanılan ışıklar da burada bulunmaktaydı. Ancak bu filmin getirdiği bu yenilik sonucunda yandan aydınlatma etkili bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır.
Genç bir gazeteci, Kane’in vefat ettiğinde sarf ettiği son söz olan Rosebud isminin anlamını çözmek için, Kane’in yakınlarıyla temas kurarak bu renkli kişiliğin geçmişine tanık olmamızı sağlamaktadır. Rosebud, filmde eksik olan yapboz parçası görevini üstlenmekte, bu sayede filme dedektiflik unsurları eklenmektedir. Orson Welles'in yaratmış olduğu Kane karakterinin, Amerikalı medya patronu William Randolph Hearst'le ortak değerlere sahip olması dikkat çekici bir noktadır.
Filmin öyküsü birçok katmandan oluşmaktadır. İktidarın doğası, karakter ve kader ilişkisi gibi kavramsal temaların yanı sıra "Amerikan rüyası" kamuoyu, siyaset, medya ve halkla ilişkiler gibi artık gündelik yaşamın biçimlendirici güçleri olan "modern yaşamın olguları" ve aralarındaki ilişkiler, bu olguların henüz yeni ortaya çıkmaya başladığı zamanlarda yaşamış, dönemin Donald Trump'ı, William Randolph Hearst'ın (1863-1951) yaşamı üzerinden anlatılmaktadır.
Bu bireysel hikâye aynı zamanda mükemmeliyetçiliğin, otoriter yönetimin (hard pazarlamanın), hazin sonuçlarını da göstermektedir. Daha sonraları, Orson Welles'in mükemmel bir film yapma konusundaki zorlayıcı çabalarının olumsuz sonuçlarını kendi hayatı ve sinema kariyeri üzerinde yaşadığı söylense de bu film hâlâ gelmiş geçmiş en iyi filmler listesinde yer almaya devam ediyor.
Film, 1942 yılında 9 dalda Akademi Ödülleri'ne aday gösterilmiş; ancak sadece en iyi senaryo dalında ödül almayı başarmıştır.
"Yurttaş Kane", 1989 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihî ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Oyuncular
Oyuncu | Rol |
---|---|
Orson Welles | Charles Foster Kane |
Jerry Thompson | |
Georgia Backus | Bertha Anderson |
Sinyor Matiste | |
Charles Foster Kane III | |
Jim W. Gettys | |
Susan Alexander Kane | |
Jedediah Leland | |
Walter Parks Thatcher | |
Agnes Moorehead | Mary Kane |
Herbert Carter | |
Gus Schilling | Başgarson |
Kane'in Babası | |
Mr. Bernstein | |
Raymond | |
Genç Charles Foster Kane | |
Emily Monroe Norton Kane | |
Mr. Rawlston |
Politik Tema
Laura Mulvey, 1992'deki British Film Institute için kaleme aldığı monografisinde Citizen Kane'in anti-faşist temalarını araştırdı. News on the March haber filminde Kane'in Hitler ve diğer diktatörlerle vakit geçirdiği görülürken, halka savaş olmayacağını kendinden emin bir şekilde garanti etmektedir. Mulvey, filmin "Amerika Birleşik Devletleri'nde sürmekte olan müdahale ve izolasyonizm arasındaki mücadeleyi" yansıttığını yazmıştır; film, Pearl Harbor saldırısından altı ay önce, Başkan Franklin D. Roosevelt'in II. Dünya Savaşı'na girme konusunda halkın desteğini kazanmaya çalıştığı bir dönemde yayınlandı. Mulvey, "Citizen Kane'in retoriğinde", "izolasyonizmin kaderinin bir metaforla gerçekleştiğini" yazmaktadır: Kane'in kendi kaderinde, zengin ve yalnız ölmesi, Avrupa kültürü ve tarihinin artıklarıyla çevrili olması.
Gazeteci Ignacio Ramonet, filmi kamuoyu manipülasyonunun erken bir örneği ve medya holdinglerinin demokratik sürece etkisini gösteren bir güç olarak göstermiştir. Ona göre, medya patronlarının politikayı etkilemesinin bu erken bir örneği artık eskimiş durumda ve bugün "Binlerce Citizen Kane'in gücüne sahip medya grupları var." Bazıları medya patronu Rupert Murdoch'u modern bir Citizen Kane olarak adlandırmıştır.
Donald Trump'ın kariyeri ve karakteri ile Charles Foster Kane'in kariyeri ve karakteri arasında da karşılaştırmalar yapılmıştır. Citizen Kane'in Trump'ın favori filmlerinden biri olduğu ve biyografyacısı Tim O'Brien'ın Trump'ın Kane'le hayranlık duyduğunu ve kendini onunla özdeşleştirdiğini söylediği bildirilmektedir. Bir röportajda filmdeki temaların kendi yorumunu açıklayan Trump, "Kane'de zenginliğin her şey olmadığını öğreniyorsunuz, çünkü o zengindi ama mutluluğu yoktu. Gerçek hayatta, zenginliğin sizi diğer insanlardan izole ettiğine inanıyorum. Bu bir koruyucu mekanizmadır - zenginliğiniz olmasaydı, muhtemelen duvarlarınızı o kadar yüksek tutmazdınız... Belki de bunu anlayabiliyorum." şeklinde konuşmuştur.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
- ^ "Oscar adaylığı". 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Mart 2010.
- ^ McBride, Joseph (2006). What ever happened to Orson Welles? : a portrait of an independent career. Internet Archive. Lexington, Ky. : University Press of Kentucky. ISBN .
- ^ Mulvey, Laura (2012). Citizen Kane. 2nd ed. Londra: Palgrave Macmillan on behalf of the British Film Institute. ISBN .
- ^ . web.archive.org. 9 Ekim 2014. 9 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ . web.archive.org. 4 Mart 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ . web.archive.org. 31 Ocak 2011. 31 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ Tuccille, Jerome (1989). Rupert Murdoch: creator of a worldwide media empire. Washington, D.C: Beard Books. ISBN .
- ^ . web.archive.org. 16 Nisan 2021. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ "Is Donald Trump Charles Foster Kane in disguise?". Chicago Tribune (İngilizce). 26 Ağustos 2015. 13 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ "BBC Two - The Trump Show, Downfall, Donald Trump and Citizen Kane". BBC (İngilizce). 20 Ocak 2021. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
- ^ Guerrasio, Jason. "Donald Trump has revealing things to say about the movie everyone compares him to". Business Insider (İngilizce). 22 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar
- Yurttaş Kane, IMDB 16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Yurttas Kane haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2017 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Yurttas Kane Citizen Kane yonetmen Orson Welles in ilk uzun metrajli filmidir ve pek cok elestirmen tarafindan sinema tarihinin en iyi eseri olarak gorulmektedir Yurttas KaneCitizen KaneYonetmenOrson WellesYapimciOrson WellesSenaristOrson Welles Herman J MankiewiczOyuncularOrson Welles Agnes MooreheadMuzikBernard HerrmannGoruntu yonetmeniGregg TolandDagiticiRKO Radio PicturesYapim yili1941Sure119 dakikaUlkeAmerika Birlesik DevletleriDilIngilizceButce686 000 dolarFilmin orijinal afisi 1941 yilinda gosterime giren film sinema anlayisina ozellikle montaj deep focus teknigi ve makyaj bakimdan bircok yenilikci katkilarda bulunmustur Filmin sinemaya en buyuk katkisi alt acinin dogru bir bicimde kullanilmaya baslanmasidir O zamana kadar kullanilmayan alt acilar nedeniyle tavan hic gozukmemekte aydinlatma amaciyla kullanilan isiklar da burada bulunmaktaydi Ancak bu filmin getirdigi bu yenilik sonucunda yandan aydinlatma etkili bir bicimde kullanilmaya baslanmistir Genc bir gazeteci Kane in vefat ettiginde sarf ettigi son soz olan Rosebud isminin anlamini cozmek icin Kane in yakinlariyla temas kurarak bu renkli kisiligin gecmisine tanik olmamizi saglamaktadir Rosebud filmde eksik olan yapboz parcasi gorevini ustlenmekte bu sayede filme dedektiflik unsurlari eklenmektedir Orson Welles in yaratmis oldugu Kane karakterinin Amerikali medya patronu William Randolph Hearst le ortak degerlere sahip olmasi dikkat cekici bir noktadir Filmin oykusu bircok katmandan olusmaktadir Iktidarin dogasi karakter ve kader iliskisi gibi kavramsal temalarin yani sira Amerikan ruyasi kamuoyu siyaset medya ve halkla iliskiler gibi artik gundelik yasamin bicimlendirici gucleri olan modern yasamin olgulari ve aralarindaki iliskiler bu olgularin henuz yeni ortaya cikmaya basladigi zamanlarda yasamis donemin Donald Trump i William Randolph Hearst in 1863 1951 yasami uzerinden anlatilmaktadir Bu bireysel hikaye ayni zamanda mukemmeliyetciligin otoriter yonetimin hard pazarlamanin hazin sonuclarini da gostermektedir Daha sonralari Orson Welles in mukemmel bir film yapma konusundaki zorlayici cabalarinin olumsuz sonuclarini kendi hayati ve sinema kariyeri uzerinde yasadigi soylense de bu film hala gelmis gecmis en iyi filmler listesinde yer almaya devam ediyor Film 1942 yilinda 9 dalda Akademi Odulleri ne aday gosterilmis ancak sadece en iyi senaryo dalinda odul almayi basarmistir Yurttas Kane 1989 yilinda Kongre Kutuphanesi tarafindan kulturel tarihi ve estetik olarak onemli filmler arasina secilerek ABD Ulusal Film Arsivi nde muhafaza edilmesine karar verilmistir OyuncularOyuncu RolOrson Welles Charles Foster KaneJerry ThompsonGeorgia Backus Bertha AndersonSinyor MatisteCharles Foster Kane IIIJim W GettysSusan Alexander KaneJedediah LelandWalter Parks ThatcherAgnes Moorehead Mary KaneHerbert CarterGus Schilling BasgarsonKane in BabasiMr BernsteinRaymondGenc Charles Foster KaneEmily Monroe Norton KaneMr RawlstonPolitik TemaLaura Mulvey 1992 deki British Film Institute icin kaleme aldigi monografisinde Citizen Kane in anti fasist temalarini arastirdi News on the March haber filminde Kane in Hitler ve diger diktatorlerle vakit gecirdigi gorulurken halka savas olmayacagini kendinden emin bir sekilde garanti etmektedir Mulvey filmin Amerika Birlesik Devletleri nde surmekte olan mudahale ve izolasyonizm arasindaki mucadeleyi yansittigini yazmistir film Pearl Harbor saldirisindan alti ay once Baskan Franklin D Roosevelt in II Dunya Savasi na girme konusunda halkin destegini kazanmaya calistigi bir donemde yayinlandi Mulvey Citizen Kane in retoriginde izolasyonizmin kaderinin bir metaforla gerceklestigini yazmaktadir Kane in kendi kaderinde zengin ve yalniz olmesi Avrupa kulturu ve tarihinin artiklariyla cevrili olmasi Gazeteci Ignacio Ramonet filmi kamuoyu manipulasyonunun erken bir ornegi ve medya holdinglerinin demokratik surece etkisini gosteren bir guc olarak gostermistir Ona gore medya patronlarinin politikayi etkilemesinin bu erken bir ornegi artik eskimis durumda ve bugun Binlerce Citizen Kane in gucune sahip medya gruplari var Bazilari medya patronu Rupert Murdoch u modern bir Citizen Kane olarak adlandirmistir Donald Trump in kariyeri ve karakteri ile Charles Foster Kane in kariyeri ve karakteri arasinda da karsilastirmalar yapilmistir Citizen Kane in Trump in favori filmlerinden biri oldugu ve biyografyacisi Tim O Brien in Trump in Kane le hayranlik duydugunu ve kendini onunla ozdeslestirdigini soyledigi bildirilmektedir Bir roportajda filmdeki temalarin kendi yorumunu aciklayan Trump Kane de zenginligin her sey olmadigini ogreniyorsunuz cunku o zengindi ama mutlulugu yoktu Gercek hayatta zenginligin sizi diger insanlardan izole ettigine inaniyorum Bu bir koruyucu mekanizmadir zenginliginiz olmasaydi muhtemelen duvarlarinizi o kadar yuksek tutmazdiniz Belki de bunu anlayabiliyorum seklinde konusmustur Kaynakca Arsivlenmis kopya 16 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2008 Arsivlenmis kopya 12 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2008 Arsivlenmis kopya 3 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2008 Oscar adayligi 19 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Mart 2010 McBride Joseph 2006 What ever happened to Orson Welles a portrait of an independent career Internet Archive Lexington Ky University Press of Kentucky ISBN 978 0 8131 2410 0 Mulvey Laura 2012 Citizen Kane 2nd ed Londra Palgrave Macmillan on behalf of the British Film Institute ISBN 978 1 84457 497 1 web archive org 9 Ekim 2014 9 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2024 web archive org 4 Mart 2016 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2024 web archive org 31 Ocak 2011 31 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2024 Tuccille Jerome 1989 Rupert Murdoch creator of a worldwide media empire Washington D C Beard Books ISBN 978 1 58798 224 8 web archive org 16 Nisan 2021 16 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2024 Is Donald Trump Charles Foster Kane in disguise Chicago Tribune Ingilizce 26 Agustos 2015 13 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2024 BBC Two The Trump Show Downfall Donald Trump and Citizen Kane BBC Ingilizce 20 Ocak 2021 15 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2024 Guerrasio Jason Donald Trump has revealing things to say about the movie everyone compares him to Business Insider Ingilizce 22 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2024 Dis baglantilarYurttas Kane IMDB 16 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde