Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
George Orson Welles (6 Mayıs 1915, Kenosha - 10 Ekim 1985, Los Angeles), Amerikalı oyuncu, yönetmen, yazar ve yapımcı.
Orson Welles | |
|---|---|
 Orson Welles (1937) | |
| Doğum | George Orson Welles 6 Mayıs 1915 Kenosha, Wisconsin, ABD |
| Ölüm | 10 Ekim 1985 (70 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya, ABD |
| Boy | 1,83 m (6 ft 0 in) |
| Evlilik | Virginia Nicholson (1934–1940) Rita Hayworth (1943–1948) Paola Mori (1955–1985) |
| Ödüller | En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü 1941 |
| İmza | |
 | |
George Orson Welles, 6 Mayıs 1915 yılında ABD'nin Wisconsin eyaletinde doğdu. Welles; tiyatro, televizyon ve radyo alanlarında yarattığı eserlerle 20. yüzyıla damgasını vuran bir sanatçıdır.
Çocukluk ve gençlik yılları (1915-1934)
Welles 2 yaşındayken yetişkin bir insan gibi konuşabiliyor, 3 yaşındayken her şeyi okuyabiliyor, 5 yaşındayken Shakespeare'in oyunlarını ezbere biliyor, vasisi tarafından kendisine hediye edilen kukla takımıyla Kral Lear'ı tek başına oynuyordu. 9 yaşındayken babasıyla çıktığı gezide dünyanın dörtte üçünü dolaşmış olan Welles, bu arada resim yapmayı öğreniyor, ünlü büyücü Houdini'den illüzyon dersi alıyordu. 10 yaşındayken Wisconsin gazetelerinden birinde kendisinden "Karikatürcü, oyuncu, şair ve sadece 10 yaşında" diye bahsediliyordu. 18 yaşındayken, okuduğu kolejdeki öğretmeni olan Roger Hill'le birlikte Shakespeare'in yazılmış bütün oyunlarını bir araya getiriyor ve Welles'in resimleriyle süslü olan "Herkes için Shakespeare" adındaki bu baskı özellikle Amerikan kolejlerinde büyük ilgi uyandırarak 90.000 satıyordu. Annesi o sadece 9 yaşındayken, babası ise 15 yaşındayken öldü.
Tiyatro ve radyo (1936-1940)
Bir süre resim üzerine çalıştıktan sonra oyunculuk yapmaya başladı. Bu yıllarda evlendi. Bir süre radyoda da çalıştı. Sonra, 1938 yılındaki ünlü "Dünyalar Savaşı"nın radyo tiyatrosunda Amerikalıları dünyayı Marslıların istila ettiğine inandıracak yetenekte bir sunum yaptı. 1941'deki ilk filmi "Yurttaş Kane" ileride çok büyük ün yapacak olmasına rağmen, o sıralar Welles'e yüklüce bir para kaybettirdi. Daha bu ilk filmiyle, Welles o zamana kadarki sinema gelişimine yepyeni bir yön vermiş ve yenilikler getirmiştir. Özellikle, sinemanın anlatım potansiyelini ve yollarını farklı bir kompozisyonda kullandığı için bu film önemliydi. Bu nedenlerden ki, "Yurttaş Kane" filmi birçokları tarafından "bugüne kadar yapılmış en iyi film" payesini almıştır. Ayrıca, bu ilk filminde oyuncu olarak da bulunmuş ve performansıyla da beğeni toplamıştır. Yine de, Orson Welles, Hollywood'da tutulmadığı için Avrupa'ya gitmiştir. Her ne kadar sonraki filmleri de Amerika söz konusu olduğunda pek başarılı olamamış olsa da, en azından ticari açıdan, özellikle Avrupa'da çok tutulmuş ve birçok ödül almıştır. 10 Ekim 1985'te Los Angeles'ta meslektaşı Yul Brynner ile aynı günde öldü. Mezarı ise İspanya'nın Endülüs Özerk Bölgesi'nde bulunan küçük bir yerleşim birimi olan Ronda'dadır. Sözleri; "Ben gençliğin ne demek olduğunu bilirim, ama sen yaşlılığın ne demek olduğunu bilemezsin" şeklinde olan I Know What It Is To Be Young adlı şarkısıyla 8 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . klasikler arasına yerleşmiştir.
Filmleri
Yönetmen olarak
| Yıl | Film | Notlar |
|---|---|---|
| 1934 | kısa film | |
| 1941 | Citizen Kane (Yurttaş Kane) | |
| 1942 | (Şahane Ambersonlar) | |
| 1946 | (Yabancı) | |
| 1947 | (Şangaylı Kadın) | |
| 1948 | Macbeth | |
| 1952 | ||
| 1955 | Mr. Arkadin (Ölüm Raporu) | |
| 1958 | (Bitmeyen Balayı) | |
| 1958 | televizyon dizisi | |
| 1962 | The Trial (Dava) | |
| 1965 | (Geceyarısı Çanları) | |
| 1968 | (Ölümsüz Hikâye) | televizyon yapımı |
| 1974 | (Gerçek ve Yalan) | belgesel film |
Oyuncu olarak
| Yıl | Film | Rol | Yönetmen | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| 1934 | Ölüm | Orson Welles, | ||
| 1940 | Swiss Family Robinson | Anlatıcı | Adı geçmiyor | |
| 1941 | Citizen Kane (Yurttaş Kane) | Charles Foster Kane | Orson Welles | |
| 1942 | Anlatıcı | Orson Welles | ||
| 1943 | Albay Hakkı | Kurtuluş Savaşı ve casusluk mücadeleleri konulu film ve Albay Hakkı'nın Atatürk'le özdeşleştirildiği bilinir. | ||
| 1944 | Kendisi | |||
| 1944 | Jane Eyre | Edward Rochester | ||
| 1946 | Anlatıcı | King Vidor | ||
| 1946 | John MacDonald, Erich Kessler | |||
| 1946 | Franz Kindler, Prof. Charles Rankin | Orson Welles | ||
| 1947 | Michael O'Hara | Orson Welles | ||
| 1948 | Macbeth | Macbeth | Orson Welles | |
| 1949 | Cagliostro | |||
| 1949 | Cesare Borgia | Henry King | ||
| 1950 | Bayan | Henry Hathaway | ||
| 1950 | The Third Man (Üçüncü Adam) | Harry Lime | Carol Reed | |
| 1951 | Anlatıcı | |||
| 1951 | Anlatıcı | Julien Duvivier | Sadece İngilizce versiyonda. | |
| 1952 | Othello | Orson Welles | ||
| 1952 | Sigsbee Manderson | |||
| 1953 | Captain Perella, Hayvan | Steno | ||
| 1953 | Benjamin Franklin | Sacha Guitry | ||
| 1954 | Sanin Cejadory Mengues | |||
| 1955 | Lord Mountdrago | , , | ||
| 1955 | Hudson Lowe | Sacha Guitry | ||
| 1955 | Mr. Arkadin (Ölüm Raporu) | Gregory Arkadin | Orson Welles | |
| 1956 | Father Mapple | John Huston | ||
| 1957 | Virgil Renchler | |||
| 1958 | Will Varner | |||
| 1958 | Polis Şefi Hank Quinlan | Orson Welles | ||
| 1958 | Anlatıcı | Adı geçmiyor | ||
| 1958 | Anlatıcı | Farklı yönetmenler | Adı geçmiyor | |
| 1958 | Genç Sedgewick | John Huston | ||
| 1959 | Anlatıcı | |||
| 1959 | Anlatıcı | , | Sadece İngilizce versiyonda. | |
| 1959 | Jonathan Wilk | |||
| 1959 | Kaptan Hart | |||
| 1960 | Kral Saul | , | ||
| 1960 | Hagolin, Lamerciere | |||
| 1960 | Robert Fulton | Abel Gance | ||
| 1961 | Benjamin Franklin | |||
| 1961 | Anlatıcı | Nicholas Ray | Adı geçmiyor | |
| 1961 | Burundai | , | ||
| 1962 | The Trial (Dava) | Albert Hastler (Avukat) | Orson Welles | |
| 1962 | Pier Paolo Pasolini | La Ricotta parçasında. | ||
| 1963 | The V.I.P.s | Max Buda | ||
| 1964 | Anlatıcı | |||
| 1965 | Anlatıcı | |||
| 1965 | Akerman, Marco'nun öğretmeni | , | ||
| 1965 | Sir John (Jack) Falstaff | Orson Welles | ||
| 1966 | Konsolos Raoul Nordling | |||
| 1966 | A Man for All Seasons | Kardinal Wolsey | Fred Zinnemann | |
| 1967 | Kendisi | |||
| 1967 | Casino Royale | Farklı yönetmenler | ||
| 1967 | Louis de Mozambique | Tony Richardson | ||
| 1967 | Jonathan Lute | Michael Winner | ||
| 1967 | Tiresias | |||
| 1968 | Albay Cascorro | Giulio Petroni | ||
| 1968 | Mr. Charles Clay | Orson Welles | ||
| 1968 | Anlatıcı | |||
| 1968 | House of Cards | Leschenhaut | John Guillermin | |
| 1968 | İmparator Justinian | Robert Siodmak | ||
| 1969 | Justinian | Robert Siodmak | ||
| 1969 | Plankett | |||
| 1969 | Chetnik senatorü | |||
| 1969 | Markan | , | ||
| 1970 | Anlatıcı | Kısa animasyon. | ||
| 1970 | Anlatıcı | |||
| 1970 | Bresnavitch | John Huston | ||
| 1970 | Anlatıcı | Bud Yorkin | ||
| 1970 | General Dreedle | Mike Nichols | ||
| 1970 | Salvador Dalí | Anlatıcı | ||
| 1970 | Louis XVIII | |||
| 1971 | Cassavius | |||
| 1971 | Anlatıcı | |||
| 1971 | Anlatıcı | |||
| 1971 | Büyücü | |||
| 1971 | Anlatıcı | Peter Bogdanovich | ||
| 1971 | Theo Van Horn | Claude Chabrol | ||
| 1972 | Anlatıcı | |||
| 1972 | Mr. Delasandro | Brian De Palma | ||
| 1972 | Treasure Island | Long John Silver | ||
| 1972 | Mr. Cato | Bert I. Gordon | ||
| 1974 | Teypteki ses | Peter Collinson | ||
| 1974 | Kendisi | Orson Welles | ||
| 1975 | Anlatıcı | |||
| 1975 | Anlatıcı | |||
| 1976 | Voyage of the Damned | Estedes | Stuart Rosenberg | |
| 1977 | Anlatıcı | |||
| 1977 | Anlatıcı | |||
| 1977 | Anlatıcı | |||
| 1977 | Parklawn Mortuary (ses) | |||
| 1977 | ||||
| 1978 | Anlatıcı | Alan Root | ||
| 1978 | Anlatıcı | Umberto Lenzi | ||
| 1979 | Kendisi, Anlatıcı. | , | ||
| 1979 | The Muppet Movie | Lew Lord | James Frawley | |
| 1979 | Anlatıcı | |||
| 1980 | Anlatıcı | , | ||
| 1980 | Anlatıcı | |||
| 1980 | J.P. Morgan | |||
| 1981 | ||||
| 1981 | Sunucu, Anlatıcı | |||
| 1981 | Anlatıcı | Mel Brooks | ||
| 1982 | Butterfly | Judge Rauch | ||
| 1982 | Anlatıcı | |||
| 1982 | Uzaylıların Babası (ses) | |||
| 1983 | Klingsor | |||
| 1983 | Sheriff Paisley | |||
| 1984 | Kendisi | , | ||
| 1984 | Pippo | Sadece İngilizce versiyonda. | ||
| 1984 | Kendisi | , | ||
| 1985 | Anlatıcı | , | ||
| 1985 | The Transformers: The Movie | (ses) |
Kaynakça
- Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 497.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Orson Welles
- Orson Welles'in sesinden I Know what it is to be young 24 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Vikisöz'de Orson Welles ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
George Orson Welles 6 Mayis 1915 Kenosha 10 Ekim 1985 Los Angeles Amerikali oyuncu yonetmen yazar ve yapimci Orson WellesOrson Welles 1937 DogumGeorge Orson Welles 6 Mayis 1915 1915 05 06 Kenosha Wisconsin ABDOlum10 Ekim 1985 70 yasinda Los Angeles Kaliforniya ABDBoy1 83 m 6 ft 0 in EvlilikVirginia Nicholson 1934 1940 Rita Hayworth 1943 1948 Paola Mori 1955 1985 OdullerEn Iyi Ozgun Senaryo Akademi Odulu 1941Imza George Orson Welles 6 Mayis 1915 yilinda ABD nin Wisconsin eyaletinde dogdu Welles tiyatro televizyon ve radyo alanlarinda yarattigi eserlerle 20 yuzyila damgasini vuran bir sanatcidir Cocukluk ve genclik yillari 1915 1934 Welles 2 yasindayken yetiskin bir insan gibi konusabiliyor 3 yasindayken her seyi okuyabiliyor 5 yasindayken Shakespeare in oyunlarini ezbere biliyor vasisi tarafindan kendisine hediye edilen kukla takimiyla Kral Lear i tek basina oynuyordu 9 yasindayken babasiyla ciktigi gezide dunyanin dortte ucunu dolasmis olan Welles bu arada resim yapmayi ogreniyor unlu buyucu Houdini den illuzyon dersi aliyordu 10 yasindayken Wisconsin gazetelerinden birinde kendisinden Karikaturcu oyuncu sair ve sadece 10 yasinda diye bahsediliyordu 18 yasindayken okudugu kolejdeki ogretmeni olan Roger Hill le birlikte Shakespeare in yazilmis butun oyunlarini bir araya getiriyor ve Welles in resimleriyle suslu olan Herkes icin Shakespeare adindaki bu baski ozellikle Amerikan kolejlerinde buyuk ilgi uyandirarak 90 000 satiyordu Annesi o sadece 9 yasindayken babasi ise 15 yasindayken oldu Tiyatro ve radyo 1936 1940 Bir sure resim uzerine calistiktan sonra oyunculuk yapmaya basladi Bu yillarda evlendi Bir sure radyoda da calisti Sonra 1938 yilindaki unlu Dunyalar Savasi nin radyo tiyatrosunda Amerikalilari dunyayi Marslilarin istila ettigine inandiracak yetenekte bir sunum yapti 1941 deki ilk filmi Yurttas Kane ileride cok buyuk un yapacak olmasina ragmen o siralar Welles e yukluce bir para kaybettirdi Daha bu ilk filmiyle Welles o zamana kadarki sinema gelisimine yepyeni bir yon vermis ve yenilikler getirmistir Ozellikle sinemanin anlatim potansiyelini ve yollarini farkli bir kompozisyonda kullandigi icin bu film onemliydi Bu nedenlerden ki Yurttas Kane filmi bircoklari tarafindan bugune kadar yapilmis en iyi film payesini almistir Ayrica bu ilk filminde oyuncu olarak da bulunmus ve performansiyla da begeni toplamistir Yine de Orson Welles Hollywood da tutulmadigi icin Avrupa ya gitmistir Her ne kadar sonraki filmleri de Amerika soz konusu oldugunda pek basarili olamamis olsa da en azindan ticari acidan ozellikle Avrupa da cok tutulmus ve bircok odul almistir 10 Ekim 1985 te Los Angeles ta meslektasi Yul Brynner ile ayni gunde oldu Mezari ise Ispanya nin Endulus Ozerk Bolgesi nde bulunan kucuk bir yerlesim birimi olan Ronda dadir Sozleri Ben gencligin ne demek oldugunu bilirim ama sen yasliligin ne demek oldugunu bilemezsin seklinde olan I Know What It Is To Be Young adli sarkisiyla 8 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde klasikler arasina yerlesmistir FilmleriYonetmen olarak Yil Film Notlar1934 kisa film1941 Citizen Kane Yurttas Kane 1942 Sahane Ambersonlar 1946 Yabanci 1947 Sangayli Kadin 1948 Macbeth19521955 Mr Arkadin Olum Raporu 1958 Bitmeyen Balayi 1958 televizyon dizisi1962 The Trial Dava 1965 Geceyarisi Canlari 1968 Olumsuz Hikaye televizyon yapimi1974 Gercek ve Yalan belgesel filmOyuncu olarak Yil Film Rol Yonetmen Notlar1934 Olum Orson Welles 1940 Swiss Family Robinson Anlatici Adi gecmiyor1941 Citizen Kane Yurttas Kane Charles Foster Kane Orson Welles1942 Anlatici Orson Welles1943 Albay Hakki Kurtulus Savasi ve casusluk mucadeleleri konulu film ve Albay Hakki nin Ataturk le ozdeslestirildigi bilinir 1944 Kendisi1944 Jane Eyre Edward Rochester1946 Anlatici King Vidor1946 John MacDonald Erich Kessler1946 Franz Kindler Prof Charles Rankin Orson Welles1947 Michael O Hara Orson Welles1948 Macbeth Macbeth Orson Welles1949 Cagliostro1949 Cesare Borgia Henry King1950 Bayan Henry Hathaway1950 The Third Man Ucuncu Adam Harry Lime Carol Reed1951 Anlatici1951 Anlatici Julien Duvivier Sadece Ingilizce versiyonda 1952 Othello Orson Welles1952 Sigsbee Manderson1953 Captain Perella Hayvan Steno1953 Benjamin Franklin Sacha Guitry1954 Sanin Cejadory Mengues1955 Lord Mountdrago 1955 Hudson Lowe Sacha Guitry1955 Mr Arkadin Olum Raporu Gregory Arkadin Orson Welles1956 Father Mapple John Huston1957 Virgil Renchler1958 Will Varner1958 Polis Sefi Hank Quinlan Orson Welles1958 Anlatici Adi gecmiyor1958 Anlatici Farkli yonetmenler Adi gecmiyor1958 Genc Sedgewick John Huston1959 Anlatici1959 Anlatici Sadece Ingilizce versiyonda 1959 Jonathan Wilk1959 Kaptan Hart1960 Kral Saul 1960 Hagolin Lamerciere1960 Robert Fulton Abel Gance1961 Benjamin Franklin1961 Anlatici Nicholas Ray Adi gecmiyor1961 Burundai 1962 The Trial Dava Albert Hastler Avukat Orson Welles1962 Pier Paolo Pasolini La Ricotta parcasinda 1963 The V I P s Max Buda1964 Anlatici1965 Anlatici1965 Akerman Marco nun ogretmeni 1965 Sir John Jack Falstaff Orson Welles1966 Konsolos Raoul Nordling1966 A Man for All Seasons Kardinal Wolsey Fred Zinnemann1967 Kendisi1967 Casino Royale Farkli yonetmenler1967 Louis de Mozambique Tony Richardson1967 Jonathan Lute Michael Winner1967 Tiresias1968 Albay Cascorro Giulio Petroni1968 Mr Charles Clay Orson Welles1968 Anlatici1968 House of Cards Leschenhaut John Guillermin1968 Imparator Justinian Robert Siodmak1969 Justinian Robert Siodmak1969 Plankett1969 Chetnik senatoru1969 Markan 1970 Anlatici Kisa animasyon 1970 Anlatici1970 Bresnavitch John Huston1970 Anlatici Bud Yorkin1970 General Dreedle Mike Nichols1970 Salvador Dali Anlatici1970 Louis XVIII1971 Cassavius1971 Anlatici1971 Anlatici1971 Buyucu1971 Anlatici Peter Bogdanovich1971 Theo Van Horn Claude Chabrol1972 Anlatici1972 Mr Delasandro Brian De Palma1972 Treasure Island Long John Silver1972 Mr Cato Bert I Gordon1974 Teypteki ses Peter Collinson1974 Kendisi Orson Welles1975 Anlatici1975 Anlatici1976 Voyage of the Damned Estedes Stuart Rosenberg1977 Anlatici1977 Anlatici1977 Anlatici1977 Parklawn Mortuary ses 19771978 Anlatici Alan Root1978 Anlatici Umberto Lenzi1979 Kendisi Anlatici 1979 The Muppet Movie Lew Lord James Frawley1979 Anlatici1980 Anlatici 1980 Anlatici1980 J P Morgan19811981 Sunucu Anlatici1981 Anlatici Mel Brooks1982 Butterfly Judge Rauch1982 Anlatici1982 Uzaylilarin Babasi ses 1983 Klingsor1983 Sheriff Paisley1984 Kendisi 1984 Pippo Sadece Ingilizce versiyonda 1984 Kendisi 1985 Anlatici 1985 The Transformers The Movie ses KaynakcaYeres Artun derleyen 2004 Gostermenin Sorumlulugu Istanbul Donkisot Yayinlari s 497 ISBN 975 6511 25 7Dis baglantilarIMDb de Orson Welles Orson Welles in sesinden I Know what it is to be young 24 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vikisoz de Orson Welles ile ilgili sozleri bulabilirsiniz