Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Coğrafya kaderdir, yaşanılan coğrafi alanın ve iktisadi durumun insan refahı üzerine etkilerini betimleyen, genellikle olumsuz anlamda kullanılan bir söylemdir. Türk dilinde yaygın olarak kullanılırken ilk olarak kimin ne anlamda söylediği ile günümüzdeki karşılığı muhtelif tartışmaların konusudur. Ağırlıkla İbn-i Haldun'a ve Mukaddime'sine doğrudan veya ikincil olarak zayıf ve tekrarlayıcı (aktarıcı) referanslar ile atfedilen bu sözden "Türkçede ilk söz eden kişi", Nurdan Gürbilek'e göre adlı eserinde Ahmet Hamdi Tanpınar'dır.
İzahsız ve aktarıcı şekilde yapılan, sosyal medya paylaşımlarında genel kabul gördüğü düşünülen, insanların bu menfi durumun bir parçası hissettikleri,(Kim Milyoner Olmak İster?) adlı yarışmada soru olarak bile yer alan Haldun atıflarına rağmen Dergâh Yayınları'ndan çıkan Mukaddime çevirisi ile diğer muhtelif çevirilerde doğrudan Coğrafya kaderdir sözü geçmemektedir. Eserde coğrafya faktörü fiziki ve ahlaki alana indirgenmektedir. Haldun eserinde hava ve iklimin insan fiziki yapısı üzerine olan etkilerine, durum ve ahlakına olan tesirlerine değinmektedir. Bu çerçevede gıda gibi insan gereksinimlerinin bolluğu veya kıtlığının topluma etkileri üzerine, coğrafî durumun "sevk, idare, siyaset ve medeniyetle olan" ilişkilerini izah etmek istemiştir. Bu izahlarda coğrafya, günümüz modern insan tahayyülünün aksine mutlak bir biçime sokulmuştur.
Söylemin günümüzdeki kullanımında, bağlamın Haldun'a lafzen ait olmasa da manaen onu çağrıştırdığını ancak modern insan refahı, ekonomik durum, çağın gelişmişlik göstergeleri ile insani hak ve beklentileriyle birleştiği; olumsuz manasını bu beklentilerin karşılanamaması ve bireylerin bundan mahrum bırakılmasıyla kazandığı düşünülmektedir.
Kaynakça
- ^ Gürbilek, Nurdan (2020). İkinci Hayat (2 bas.). İstanbul: Metis Yayınları. s. 141.
- ^ Yılmaz, Zafer (4 Mayıs 2020). . Birikim. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ a b Irmak, Erkan (7 Eylül 2017). . K24. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
- ^ Rauf Belge, "Bir Beşeri Coğrafyacı Olarak İbn Haldun", Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2016: s. 216.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cografya kaderdir yasanilan cografi alanin ve iktisadi durumun insan refahi uzerine etkilerini betimleyen genellikle olumsuz anlamda kullanilan bir soylemdir Turk dilinde yaygin olarak kullanilirken ilk olarak kimin ne anlamda soyledigi ile gunumuzdeki karsiligi muhtelif tartismalarin konusudur Agirlikla Ibn i Haldun a ve Mukaddime sine dogrudan veya ikincil olarak zayif ve tekrarlayici aktarici referanslar ile atfedilen bu sozden Turkcede ilk soz eden kisi Nurdan Gurbilek e gore adli eserinde Ahmet Hamdi Tanpinar dir Izahsiz ve aktarici sekilde yapilan sosyal medya paylasimlarinda genel kabul gordugu dusunulen insanlarin bu menfi durumun bir parcasi hissettikleri Kim Milyoner Olmak Ister adli yarismada soru olarak bile yer alan Haldun atiflarina ragmen Dergah Yayinlari ndan cikan Mukaddime cevirisi ile diger muhtelif cevirilerde dogrudan Cografya kaderdir sozu gecmemektedir Eserde cografya faktoru fiziki ve ahlaki alana indirgenmektedir Haldun eserinde hava ve iklimin insan fiziki yapisi uzerine olan etkilerine durum ve ahlakina olan tesirlerine deginmektedir Bu cercevede gida gibi insan gereksinimlerinin bollugu veya kitliginin topluma etkileri uzerine cografi durumun sevk idare siyaset ve medeniyetle olan iliskilerini izah etmek istemistir Bu izahlarda cografya gunumuz modern insan tahayyulunun aksine mutlak bir bicime sokulmustur Soylemin gunumuzdeki kullaniminda baglamin Haldun a lafzen ait olmasa da manaen onu cagristirdigini ancak modern insan refahi ekonomik durum cagin gelismislik gostergeleri ile insani hak ve beklentileriyle birlestigi olumsuz manasini bu beklentilerin karsilanamamasi ve bireylerin bundan mahrum birakilmasiyla kazandigi dusunulmektedir Kaynakca Gurbilek Nurdan 2020 Ikinci Hayat 2 bas Istanbul Metis Yayinlari s 141 Yilmaz Zafer 4 Mayis 2020 Birikim 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2020 a b Irmak Erkan 7 Eylul 2017 K24 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Aralik 2020 Rauf Belge Bir Beseri Cografyaci Olarak Ibn Haldun Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Cografya Anabilim Dali Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Istanbul 2016 s 216