Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cobalt, hem Macintosh hem de Microsoft Windows işletim sistemlerinde çalışan parametrik tabanlı bir bilgisayar destekli tasarım (CAD) ve 3D modelleme programıdır. Program, nesneleri (SpaceClaim gibi programlar tarafından örneklenen) oluşturmak ve düzenlemek için doğrudan modelleme yöntemini ve Pro gibi programlar tarafından örneklenen yüksek düzeyde yapılandırılmış, geçmişe dayalı parametrik yolu birleştirmektedr.
 Cobalt's integral ray-tracing capabilities afford the designer detailed control of a wide variety of surface properties, including the amount of dimpling in the polished sandstone table. Shown here is a high-end espresso tamper with an integrated bubble level | |
| Geliştirici(ler) | |
|---|---|
| Güncel sürüm | 11 / 4 Şubat 2019) |
| Önizleme sürümü | 12 |
| İşletim sistemi | Microsoft Windows, Mac OS X |
| Tür | Bilgisayar destekli tasarım |
| Lisans | Özel mülk yazılım |
| Resmî sitesi | ashlar.com/3d-modeling/3d-modeling-cobalt.html |
Şirketin kendi adını taşıyan amiral gemisi ürününden dolayı "Vellum interface" adını verdiği Cobalt'ın arayüzü, 1988 yılında Dr. Martin Newell (1975'te Utah çaydanlığını yaratan ve grafik kullanıcı arayüzleri için WIMP paradigmasının icat edildiği Xerox PARC'da çalışmaya başlayan) ve Dan Fitzpatrick tarafından tasarlanmıştır. Vellum arayüzünün temel özelliği, yeni geometrinin oluşturulmasını ve hizalanmasını kolaylaştıran "Çizim Asistanı"dır.
Kobalt, katı modellenmiş nesneler üzerindeki serbest biçimli yüzeyleri için övgü almıştır.
Tasarımı
Cobalt'ın ayırt edici özellikleri, kullanım kolaylığı ve yeni kullanıcılar için hızlı öğrenme eğrisidir. Cobalt, 2D ve 3D tel çerçeve özelliklerini "Vellum"dan devralmıştır. Bununla birlikte, Kobalt ile, düzlemsel olması gerekmeyen tel çerçeve geometrisi, 3B katılar oluşturmak için daha sonra herhangi bir düzleme göre veya eğri bir yol boyunca döndürülebilmekte veya ekstrüde edilebilmektedir. Kobalt ayrıca, tasarımcının bu nesneleri geçmişe dayalı parametrikler aracılığıyla düzenleme ve daha sonra başka kısıtlamalar ekleme yeteneğini korurken, 3B nesnelerin doğrudan 3B araçlar kullanılarak oluşturulmasına da izin vermektedir. Her iki katı türü de—ekstrüde edilmiş 2B tel çerçeve ve doğrudan oluşturulan 3B katılar— aynı çizimde sorunsuz bir şekilde karıştırılabilmektedir. Tarihe dayalı parametrik katı modelleyicilerin çoğu, tasarımcının modelleri oluştururken mantıksal bir ilerlemeyi titizlikle takip etmesini ve tasarımcının katı modelin planlanmış dönüşüm sırası hakkında önceden düşünmesini gerektirme eğilimindeyken, Cobalt daha serbest biçimli, daha az yapılandırılmış geliştiricinin "Organik İş Akışı" olarak adlandırdığı bir katı modelleme yöntemine sahiptir.
Cobalt'ın daha az yapılandırılmış modelleme ortamı, entegre ışın izleme özelliğiyle birleştiğinde, onu beyin fırtınası ve ürün geliştirme için uygun hale getirmektedir. Programın geçmişe dayalı modellemesi ve denkleme dayalı parametrikleri ve kısıtlamaları, tasarımcıların, tıpkı karmaşık bir elektronik tabloda tek bir hücrenin değerini değiştirmek gibi, büyük bir yeniden tasarıma ihtiyaç duymadan modellerdeki temel özelliklerin boyutlarını ve konumlarını düzenlemelerine izin vermektedir.
Çizim Asistanı
Ashlar-Vellum'un 33 yaşındaki patentli "Drafting Assistant", Ashlar'ın "Vellum arayüzünün" merkezi bileşenidir.
Drafting Assistant, tasarımcının imlecinin konumunu izler ve yakındaki geometriyi aramaktadır. Ardından, tasarımcının yakalayabileceği yakındaki geometrik özelliklerle ilgili bilgileri imlecin yanında otomatik olarak görüntülemektedir. Tasarımcı, bu yakalama noktalarında yeni geometri oluşturabilir veya kılavuz görevi görecek inşaat çizgileri oluşturabilmektedir. Draft Asistanı aşağıdaki geometrik niteliklere duyarlıdır:
- Merkezler
- uç noktalar
- kavşaklar
- orta noktalar
- diklik
- kadranlar
- teğetler
- tepe noktaları
Drafting Assistant, tasarımcının niyetini sezmek için ağırlıklı bir algoritma ile son enstantaneleri hatırlamaktadır. Bu nedenle, boş 3B uzayda kesişme noktalarına yakalamak kolaydır.
Sağdaki animasyonda, tasarımcı önce üst kenarın orta noktasındaki X-, Y- ve Z-ekseni koordinatlarını yakalar ve ardından ön kenarda farklı X- ve Z- değerlerine sahip aynı noktayı yakalamaktadır. İmlecini 3B uzayda yakalanacak hiçbir geometrik özelliğin olmadığı bir noktaya taşımaktadır. İmlecin altında 3B yüzeyler olsa da, Drafting Assistant tasarımcının niyetini sezmekte ve ilk kenarın Y ve Z ekseni koordinatlarını ve en yakın kenarın X ekseni koordinatını içeren bir kesişme noktası sunmaktadır. Bu konumda, tasarımcı serbest bir daire ekler ve ardından sağ alttaki kutuya yazarak 200 milimetrelik bir çap belirtmektedir. Son olarak, tasarımcı bloğu kesmek için "Profili katıdan kaldır" aracını kullanmaktadır. Burada yine Drafting Assistant, kesişen deliğin arka çeyreğine oturtarak kesim derinliğinin hızlı bir şekilde tanımlanmasını sağlamaktadır.
Drafting Assistant ayrıca üstte bir "Mesaj satırı" sağlar. Bu, seçilen araç için uygun talimatları görüntüler, tasarımcıya herhangi bir araçla daha sonra ne yapması gerektiğini sormakta ve tasarımcıya bu araçlar için isteğe bağlı modları hatırlatmaktadır.
Cobalt'ın parametrikleri ve geçmiş izleme çalışması, tasarımcının daha sonra her iki dairenin de (her ikisi de bağımlılıkları (bloktaki delikler) olan) çapını ve konumunu düzenlemesine izin vermekte ve model buna göre güncellenmektedir.
Araç setleri
Kobalt aşağıdaki araç setlerine sahiptir:
- Animasyon araçları
- Kobalt, animasyon yapmak için çeşitli modlara sahiptir. Özellikle "Statik" (güneş ve gölgelerin sabit bir sahnede hareket ettiği yer), "Geçiş" ve "Uçma" gibi özellikerli önemlidir. Cobalt ayrıca "Raytrace Preview Render [Shadows Off]"dan "Auto Full Render [Shadows On, Antialias]"a kadar altı farklı fotogerçekçi görüntü oluşturma kapasitesine sahiptir. Deneme animasyonları için daha az gerçekçi modlar seçmek, birkaç yüz kareye sahip olanlar bile çok hızlı işlemeye olanak tanımaktadır. Çünkü Cobalt, oluşturma sırasında çok çekirdekli mikroişlemcilerden tam olarak yaralanmaktadır. Tıkla oynat animasyonu (sağ üst), bir Kobalt modelinde sanal bir "fotoğraf stüdyosu" ile çevrili iki endüstriyel buton anahtarını göstermektedir. Yansıtılmış yarım küre, okuyucunun, anahtarlardan yansıyan ışığın doğasına katkıda bulunan arka duvar, zemin ve tavan ışıklarını görmesini sağlamaktadır. Bu anahtarların yüz yüze görüntüleri, endüstriyel üretim ayarlarında kullanım için dokunmatik ekran tabanlı bir insan-makine arayüzünün (HMI) geliştirilmesinde kullanılmıştır. Yanıp sönen animasyonlar oluşturmak için Cobalt, tasarımcıdan "kamera gözünün" izlemesi için bir yol (çizgi veya eğri) ve kameranın işaret etmesi gereken bir nokta belirtmesini ister ve ardından animasyonu oluşturulmaktadır. Bir tasarımcı, kameranın görüş alanı için açı gibi nitelikleri belirleyebilir ve işlenmiş görüntülere bir kaçış noktası veren perspektif gibi ayarları açabilmektedir. Tasarımcı ister tek bir görüntü isterse çok çerçeveli bir animasyon oluşturuyor olsun, Cobalt, görüntüleri güneş ışığıyla aydınlatma yeteneği de dahil olmak üzere geniş aydınlatma kontrolü sunmaktadır. Burada tarih, günün saati, enlem ve boylam, doğru sonuçlar elde etmek için kullanıcı tarafından gölgeler ayarlanabilmektedir.
- Yüzey kaplama
- Kobalt, karmaşık, estetik veya teknik şekiller oluşturmak için serbest biçimli A Sınıfı NURBS yüzey modellemesini içermektedir. Kendi kendine çalışan animasyon (sağ altta) Kobalt'ın iki yeteneğini göstermektedir:
- sınırlı sayıda kontrol noktasının karmaşık NURBS yüzey geometrisini nasıl yönettiğini,
- Cobalt tarafından üretilen ve "kamera göz yolunun" olduğu 360 derecelik bir daireye bağlı bir geçiş animasyonunu göstermektedir
- CAM bağlantıları
- Kobalt, sonlu eleman analizi (FEA) ağ oluşturma için topolojik olarak doğru ACIS, Parasolids ve STEP dosyalarını dışa aktarmaktadır.
- Foto-gerçekçi işleme
- Genellikle konsept geliştirme için kullanılan tel kafes modelleri gerektiğinde hem 2D hem de 3D olarak yapılmaktadır. Şekiller, tasarımcının tercihine göre tam olarak çizilebilir veya itilip çekilmektedir.
- Solid modelleme
- Kobalt, takım yolu ve G-kodu için topolojik olarak doğru ACIS, Parasolids ve STEP dosyalarını dışa aktarmaktadır.
Ürün ailesi
Kobalt, dört üyeli bir ürün ailesinin üst düzey üyesidir. Diğer üç Ashlar-Vellum teklifi "Grafit", "Argon" ve "Xenon"dur:
- Grafit, esasen Ashlar'ın amiral gemisi ürünü Vellum'un özellik setini devraldı. 2B ve 3B tel kafes çizimi ve denkleme dayalı parametrikler sunmaktadır.
- Argon, 3D katı modelleme (ancak geçmişe dayalı olmayan), ışın izleme ve animasyon sunan en uygun fiyatlı olanıdır.
- Xenon, Cobalt'ın daha az yetenekli bir kuzenidir ve Cobalt'ın tüm 2D ve 3D katı modelleme işlevlerinin yanı sıra ışın izleme oluşturma ve animasyonu sunmaktadır. Ancak, Xenon, Cobalt'ın geometrik ve denklem odaklı parametriklerinden, "İlişkili Montaj Araçları"ndan ve mekanik parça kitaplığından yoksundur ve geometrik boyutlandırma ve tolerans (GB&T) kullanarak boyutlandırmayı desteklememektedir.
Kaynakça
- ^ a b . ashlar.com. 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012.
- ^ Geoff Harrod. "Ashlar-Vellum 'Designer Elements' COBALT v4.2 - Review". CADinfo.net (via ciaux.dbm.com.au). Erişim tarihi: 12 Mayıs 2012.[]
- ^ . ashlar.com. 29 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012.
- ^ . USPTO Patent Full-Text and Image Database. patft.uspto.gov. 16 Haziran 1992. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012.
- ^ . ashlar.com. 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012.
- ^ . ashlar.com. 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012.
Ek bağlantılar
- Resmî site
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cobalt hem Macintosh hem de Microsoft Windows isletim sistemlerinde calisan parametrik tabanli bir bilgisayar destekli tasarim CAD ve 3D modelleme programidir Program nesneleri SpaceClaim gibi programlar tarafindan orneklenen olusturmak ve duzenlemek icin dogrudan modelleme yontemini ve Pro gibi programlar tarafindan orneklenen yuksek duzeyde yapilandirilmis gecmise dayali parametrik yolu birlestirmektedr CobaltCobalt s integral ray tracing capabilities afford the designer detailed control of a wide variety of surface properties including the amount of dimpling in the polished sandstone table Shown here is a high end espresso tamper with an integrated bubble levelGelistirici ler Guncel surum11 4 Subat 2019 5 yil once 2019 02 04 Onizleme surumu12Isletim sistemiMicrosoft Windows Mac OS XTurBilgisayar destekli tasarimLisansOzel mulk yazilimResmi sitesiashlar com 3d modeling 3d modeling cobalt html Sirketin kendi adini tasiyan amiral gemisi urununden dolayi Vellum interface adini verdigi Cobalt in arayuzu 1988 yilinda Dr Martin Newell 1975 te Utah caydanligini yaratan ve grafik kullanici arayuzleri icin WIMP paradigmasinin icat edildigi Xerox PARC da calismaya baslayan ve Dan Fitzpatrick tarafindan tasarlanmistir Vellum arayuzunun temel ozelligi yeni geometrinin olusturulmasini ve hizalanmasini kolaylastiran Cizim Asistani dir Kobalt kati modellenmis nesneler uzerindeki serbest bicimli yuzeyleri icin ovgu almistir TasarimiCobalt in ayirt edici ozellikleri kullanim kolayligi ve yeni kullanicilar icin hizli ogrenme egrisidir Cobalt 2D ve 3D tel cerceve ozelliklerini Vellum dan devralmistir Bununla birlikte Kobalt ile duzlemsel olmasi gerekmeyen tel cerceve geometrisi 3B katilar olusturmak icin daha sonra herhangi bir duzleme gore veya egri bir yol boyunca dondurulebilmekte veya ekstrude edilebilmektedir Kobalt ayrica tasarimcinin bu nesneleri gecmise dayali parametrikler araciligiyla duzenleme ve daha sonra baska kisitlamalar ekleme yetenegini korurken 3B nesnelerin dogrudan 3B araclar kullanilarak olusturulmasina da izin vermektedir Her iki kati turu de ekstrude edilmis 2B tel cerceve ve dogrudan olusturulan 3B katilar ayni cizimde sorunsuz bir sekilde karistirilabilmektedir Tarihe dayali parametrik kati modelleyicilerin cogu tasarimcinin modelleri olustururken mantiksal bir ilerlemeyi titizlikle takip etmesini ve tasarimcinin kati modelin planlanmis donusum sirasi hakkinda onceden dusunmesini gerektirme egilimindeyken Cobalt daha serbest bicimli daha az yapilandirilmis gelistiricinin Organik Is Akisi olarak adlandirdigi bir kati modelleme yontemine sahiptir Cobalt in daha az yapilandirilmis modelleme ortami entegre isin izleme ozelligiyle birlestiginde onu beyin firtinasi ve urun gelistirme icin uygun hale getirmektedir Programin gecmise dayali modellemesi ve denkleme dayali parametrikleri ve kisitlamalari tasarimcilarin tipki karmasik bir elektronik tabloda tek bir hucrenin degerini degistirmek gibi buyuk bir yeniden tasarima ihtiyac duymadan modellerdeki temel ozelliklerin boyutlarini ve konumlarini duzenlemelerine izin vermektedir Cizim AsistaniAshlar Vellum un 33 yasindaki patentli Drafting Assistant Ashlar in Vellum arayuzunun merkezi bilesenidir Drafting Assistant tasarimcinin imlecinin konumunu izler ve yakindaki geometriyi aramaktadir Ardindan tasarimcinin yakalayabilecegi yakindaki geometrik ozelliklerle ilgili bilgileri imlecin yaninda otomatik olarak goruntulemektedir Tasarimci bu yakalama noktalarinda yeni geometri olusturabilir veya kilavuz gorevi gorecek insaat cizgileri olusturabilmektedir Draft Asistani asagidaki geometrik niteliklere duyarlidir Merkezler uc noktalar kavsaklar orta noktalar diklik kadranlar tegetler tepe noktalari Drafting Assistant tasarimcinin niyetini sezmek icin agirlikli bir algoritma ile son enstantaneleri hatirlamaktadir Bu nedenle bos 3B uzayda kesisme noktalarina yakalamak kolaydir Sagdaki animasyonda tasarimci once ust kenarin orta noktasindaki X Y ve Z ekseni koordinatlarini yakalar ve ardindan on kenarda farkli X ve Z degerlerine sahip ayni noktayi yakalamaktadir Imlecini 3B uzayda yakalanacak hicbir geometrik ozelligin olmadigi bir noktaya tasimaktadir Imlecin altinda 3B yuzeyler olsa da Drafting Assistant tasarimcinin niyetini sezmekte ve ilk kenarin Y ve Z ekseni koordinatlarini ve en yakin kenarin X ekseni koordinatini iceren bir kesisme noktasi sunmaktadir Bu konumda tasarimci serbest bir daire ekler ve ardindan sag alttaki kutuya yazarak 200 milimetrelik bir cap belirtmektedir Son olarak tasarimci blogu kesmek icin Profili katidan kaldir aracini kullanmaktadir Burada yine Drafting Assistant kesisen deligin arka ceyregine oturtarak kesim derinliginin hizli bir sekilde tanimlanmasini saglamaktadir Drafting Assistant ayrica ustte bir Mesaj satiri saglar Bu secilen arac icin uygun talimatlari goruntuler tasarimciya herhangi bir aracla daha sonra ne yapmasi gerektigini sormakta ve tasarimciya bu araclar icin istege bagli modlari hatirlatmaktadir Cobalt in parametrikleri ve gecmis izleme calismasi tasarimcinin daha sonra her iki dairenin de her ikisi de bagimliliklari bloktaki delikler olan capini ve konumunu duzenlemesine izin vermekte ve model buna gore guncellenmektedir Arac setleri source source source Cobalt in yerlesik isin izleme ozelligi kullanilarak uretilmis bir gecis animasyonuKobalttaki yuzeyler uc boyutlu NURBS modellemesi yoluyla karmasik organik sekillere sahip olabilir Kontrol noktalari NURBS yuzeyinin aldigi yonleri etkiler Kontrol kafesinin altindaki ayri kare yuzeyin X ve Y uzantilarini tanimlamaktadir Kobalt asagidaki arac setlerine sahiptir Animasyon araclari Kobalt animasyon yapmak icin cesitli modlara sahiptir Ozellikle Statik gunes ve golgelerin sabit bir sahnede hareket ettigi yer Gecis ve Ucma gibi ozellikerli onemlidir Cobalt ayrica Raytrace Preview Render Shadows Off dan Auto Full Render Shadows On Antialias a kadar alti farkli fotogercekci goruntu olusturma kapasitesine sahiptir Deneme animasyonlari icin daha az gercekci modlar secmek birkac yuz kareye sahip olanlar bile cok hizli islemeye olanak tanimaktadir Cunku Cobalt olusturma sirasinda cok cekirdekli mikroislemcilerden tam olarak yaralanmaktadir Tikla oynat animasyonu sag ust bir Kobalt modelinde sanal bir fotograf studyosu ile cevrili iki endustriyel buton anahtarini gostermektedir Yansitilmis yarim kure okuyucunun anahtarlardan yansiyan isigin dogasina katkida bulunan arka duvar zemin ve tavan isiklarini gormesini saglamaktadir Bu anahtarlarin yuz yuze goruntuleri endustriyel uretim ayarlarinda kullanim icin dokunmatik ekran tabanli bir insan makine arayuzunun HMI gelistirilmesinde kullanilmistir Yanip sonen animasyonlar olusturmak icin Cobalt tasarimcidan kamera gozunun izlemesi icin bir yol cizgi veya egri ve kameranin isaret etmesi gereken bir nokta belirtmesini ister ve ardindan animasyonu olusturulmaktadir Bir tasarimci kameranin gorus alani icin aci gibi nitelikleri belirleyebilir ve islenmis goruntulere bir kacis noktasi veren perspektif gibi ayarlari acabilmektedir Tasarimci ister tek bir goruntu isterse cok cerceveli bir animasyon olusturuyor olsun Cobalt goruntuleri gunes isigiyla aydinlatma yetenegi de dahil olmak uzere genis aydinlatma kontrolu sunmaktadir Burada tarih gunun saati enlem ve boylam dogru sonuclar elde etmek icin kullanici tarafindan golgeler ayarlanabilmektedir Yuzey kaplama Kobalt karmasik estetik veya teknik sekiller olusturmak icin serbest bicimli A Sinifi NURBS yuzey modellemesini icermektedir Kendi kendine calisan animasyon sag altta Kobalt in iki yetenegini gostermektedir sinirli sayida kontrol noktasinin karmasik NURBS yuzey geometrisini nasil yonettigini Cobalt tarafindan uretilen ve kamera goz yolunun oldugu 360 derecelik bir daireye bagli bir gecis animasyonunu gostermektedirCAM baglantilari Kobalt sonlu eleman analizi FEA ag olusturma icin topolojik olarak dogru ACIS Parasolids ve STEP dosyalarini disa aktarmaktadir Foto gercekci isleme Genellikle konsept gelistirme icin kullanilan tel kafes modelleri gerektiginde hem 2D hem de 3D olarak yapilmaktadir Sekiller tasarimcinin tercihine gore tam olarak cizilebilir veya itilip cekilmektedir Solid modelleme Kobalt takim yolu ve G kodu icin topolojik olarak dogru ACIS Parasolids ve STEP dosyalarini disa aktarmaktadir Urun ailesiKobalt dort uyeli bir urun ailesinin ust duzey uyesidir Diger uc Ashlar Vellum teklifi Grafit Argon ve Xenon dur Grafit esasen Ashlar in amiral gemisi urunu Vellum un ozellik setini devraldi 2B ve 3B tel kafes cizimi ve denkleme dayali parametrikler sunmaktadir Argon 3D kati modelleme ancak gecmise dayali olmayan isin izleme ve animasyon sunan en uygun fiyatli olanidir Xenon Cobalt in daha az yetenekli bir kuzenidir ve Cobalt in tum 2D ve 3D kati modelleme islevlerinin yani sira isin izleme olusturma ve animasyonu sunmaktadir Ancak Xenon Cobalt in geometrik ve denklem odakli parametriklerinden Iliskili Montaj Araclari ndan ve mekanik parca kitapligindan yoksundur ve geometrik boyutlandirma ve tolerans GB amp T kullanarak boyutlandirmayi desteklememektedir Kaynakca a b ashlar com 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2012 Geoff Harrod Ashlar Vellum Designer Elements COBALT v4 2 Review CADinfo net via ciaux dbm com au Erisim tarihi 12 Mayis 2012 olu kirik baglanti ashlar com 29 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2012 USPTO Patent Full Text and Image Database patft uspto gov 16 Haziran 1992 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2012 ashlar com 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2012 ashlar com 21 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mayis 2012 Ek baglantilarResmi site