Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Özel mülk yazılım ya da sahipli yazılım, yazılımın yaratıcısının, yayıncısının veya diğer hak sahibi ortaklarının fikrî mülkiyet hakkını ve telif hakkını kendi elinde tuttuğu bilgisayar yazılımıdır. Yazılımın alıcılarına, yazılımı özgürce paylaşma veya değiştirme hakkı vermez. Özel mülk yazılımlar, mülk sahipleri tarafından ücretli ya da ücretsiz olarak yayınlanabilir.
Bu terim özgür ve açık kaynaklı yazılımın tersi olarak kullanılır. Özgür Yazılım Vakfı, “özel mülk yazılım” kavramını özgür olmayan yazılımla eş anlamlı olarak kullanmaktadır. Diğer yandan özel mülk yazılım, özgür olmayan yazılımın geniş bir alt kümesi olarak da değerlendirilir; Creative Commons BY-NC gibi ticari kullanıma izin vermeyen lisanslar özgür kabul edilmediği gibi özel mülk de değildir.
Türler ve diğer lisanslarla ilişkisi
| Özgür | Özgür olmayan | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kamu malı ve eşdeğerleri | Copyleft (koruyucu lisans) | Ticari olmayan lisans | Özel mülk yazılım | Ticari sır | ||
| Yazılım için | Kamu malı, Lisanssız, (CC0) | BSD, MIT, Apache | GPL, AGPL | JRL, AFPL | Özel mülk yazılım | Özel, iç kullanıma yönelik yazılım |
| Diğer yaratıcı çalışmalar için | Kamu malı, (CC0) | (CC-BY) | (CC-BY-SA), Özgür Sanat Lisansı | (CC-BY-NC) | Telif hakkı, (CC-BY-ND) | Yayınlanmamış |
Kökeni
1960'ların sonuna kadar bilgisayarlar büyük ve pahalı anaçatı bilgisayarlar, özellikle hava soğutmalı bilgisayar odalarında bulunan makineler müşterilere satılmaktan ziyade kiralanmaktaydı. Hizmet ve tüm yazılım ayrı bir ücret olmaksızın, 1969'a kadar çoğunlukla üreticiler tarafından sağlanmaktaydı. Bilgisayar sağlayıcıları, müşterilerine çoğunlukla kurulu yazılım için kaynak kodu sağlamıştır. Yazılım geliştiren müşteriler bunu bazen başkalarına ücret olmadan sunmaktaydı. Kapalı kaynak, kaynak kodu yayımlanmamış bilgisayar programları anlamına gelmektedir. Kaynak kod yalnızca onu geliştiren örgüt tarafından düzenlenmek için uygundur.
1969'da, kendisine karşı rekabet hukuku davaları olan IBM, donanım ve yazılımı birbirinden ayırıp anabilgisayar yazılımını ve hizmetlerini ayrıca ücretlendirmeye başlayarak bir endüstri değişimine öncülük etti.
Bill Gates'in 1976'daki "Hobicilere Açık Mektup" başlıklı bildirisi, bilgisayar meraklılarının her yana yayılan yazılımın kınamıştır, özellikle Microsoft'un Altair BASIC yorumlayıcısını kullananları. Ayrıca, onların yazılımcılardan çalıyor olması nitelikli yazılım üretme yeteneğini engellediğini anımsatmıştır.
Brewster Kahle'a göre yazılımın yasal karakteristiği ABD 1976 Telif Hakkı Yasası nedeniyle değişmiştir.
Şubat 1983'ten başlayarak IBM, giderek artan yazılımları için "yalnızca nesne kodu" modelini benimsemiş ve kaynak kod sevk etmeyi durdurmuştur.
1983'te, "Apple vs. Franklin" mahkeme kararı aracılığıyla ikili yazılım telif hakkıyla korunabilir duruma gelmiştir, bundan önce yalnızca kaynak kod telif hakkıyla korunabiliyordu. Ek olarak, aynı mikroişlemci mimarisini temel alan milyonlarca bilgisayarın artarak kullanılabilir olması ikili dağıtılmış yazılım için ilk defa bir parçalanmamış ve yeteri büyüklükte pazar oluşturmuştur.
Yasal dayanak
Çoğu yazılım; kontrat yasası, patentler ve ticari sırların yanı sıra telif hakkı ile teminat altına alınmıştır. Bunlar, sahibine münhasır haklar kurmak için yasal dayanak sağlar.
Bir yazılım sağlayıcısı belirli kullanım koşullarını bir son kullanıcı lisans anlaşması (EULA) ile tarif eder. Kullanıcı, bu yazılı kontratı ekranda etkileşimli olarak () veya yazılımın olduğu kutuyu açarak () kabul edebilir. Lisans sözleşmeleri genellikle tartışılabilir değildir. algoritmalara, yazılım özelliklerine veya diğer patentlenebilir meselelere yargı tarafından çeşitlenen kapsamda münhasır haklar verir. Bazen sağlayıcılar, lisans sözleşmelerinde kullanıcıya patent haklarını verir. Yazılımın bir parçası için kaynak kod, düzenli olarak ticari sır olarak ele alınır. Ara sıra yazılımlar lisanslamada veya kaynak kod erişiminde daha az kısıtlamayla hazırlanır, böylesi yazılımlar "özgür" veya "açık kaynak" olarak bilinir.
Kısıtlamalar
Lisans sözleşmeleri yürürlükte bulunan telif hakkı yasası veya kontrat yasasını hükümsüz bırakmadığından, yürürlükte bulunan yasalarla olan çatışmaların icrası mümkün değildir. Bazı yazılımlar, gibi telif hakkı kısıtlamalarını önlemek için satılmaz fakat lisanslanırlar.
Münhasır haklar
Özel mülk yazılımın sahibi, yazılım üzerinde bazı münhasır haklar kullanır. Sahip; kullanımı, kaynak kodu incelemeyi, kaynak kodu değiştirmeyi ve yeniden dağıtmayı kısıtlayabilir.
Yazılımın kullanımı
Sağlayıcılar sıklıkla yazılımın kullanılabileceği bilgisayar sayısını kısıtlar ve kullanıcının yazılımı ek bilgisayarlara kurmasını yasaklar. Kısıtlı kullanım bazen teknik önlem aracılığıyla dayatılır. Bu önlemler ürün etkinleştirme, ürün anahtarı veya seri numarası, donanım anahtarı veya kopya koruması olabilir.
Ayrıca sağlayıcılar belirli özellikleri kaldıran veya ticari olmayan, eğitim ya da kâr amacı gütmeyen gibi yalnızca belirli çalışma alanlarına izin veren sürümler dağıtabilir.
Kullanım kısıtlamaları lisansa göre değişir:
- Windows Vista Starter, aynı anda 3 uygulama çalıştırabilecek biçimde kısıtlanmıştır.
- Microsoft Office Ev ve Öğrenci 2007, tek evdeki üç aygıta kadar ticari olmayan kullanıma kısıtlanmıştır.
- Windows XP, yalnızca tek bilgisayara kurulabilir ve ağdan dosya paylaşımı bağlantı sayısını 10'a sınırlamıştır.(Home Edition), Windows XP Professional'da bulunan özellikleri devre dışı bırakır.
- Geleneksel olarak, Adobe lisansları tek kullanıcıyla sınırlanmıştır, ancak kullanıcıya ev bilgisayarına veya dizüstüne ikinci bir kopyayı kurması için izin verir. Bu, Creative Cloud'a geçişten sonra mümkün değildir.
- iWork '09, Apple'ın üretkenlik takımı, evdeki beş bilgisayara kadar kurulum için beş kullanıcılı aile paketinde mevcuttur.
Kaynak kodun incelenmesi ve değiştirilmesi
Sağlayıcılar özel mülk yazılımı sıklıkla derlenmiş biçimde, genellikle bilgisayarın merkezi işlem birimi tarafından anlaşılan makine dilinde dağıtırlar. Yazılımın yazılmış ve insan tarafından okunabilecek sürümünü veya kaynak kodunu genellikle dışarıya vermezler. Bu şema sık sık kapalı kaynak olarak atfedilir.
Çoğu özel mülk yazılım kaynak kodu olmadan dağıtılırken, bazı sağlayıcılar kaynak kodu müşterilerine sunar. Örneğin, İnternet forum yazılımı vBulletin'i satın alan kullanıcılar, kendi sitelerinin kaynak kodunu değiştirebilirler ancak bunu yeniden dağıtamazlar. Bu, web sunucusu tarafından çalıştırılacağında kaynak kod biçiminde olması gereken birçok web uygulaması için geçerlidir. Gizlilik anlaşması veya lisans ile teminat altına alınmış kaynak kod, örneğin öğrenme ve değişikliğe izin verir ancak yeniden dağıtmaya izin vermez. Metin tabanlı e-posta istemcisi Pine ve Secure Shell'in çeşitli uyarlamaları kaynak kodu bulunabilir kılan özel mülk lisanslarla dağıtılmıştır.
Bazı hükûmetler özel mülk yazılımların hassas bilgileri tehlikeye atabilecek zararlı özellikler veya kusur içerebileceğinden korkmaktadır. 2003'te Microsoft, hükûmetlerin kaynak kodu ve Microsoft güvenlik belgelendirmesini görmesini sağlayan Government Security Program'ı kurmuştur. Bu programın yakın tarihteki katılımcısı Çin hükûmetidir. Program, Microsoft'un daha geniş bir parçasıdır, bu girişim bazı ürünlerin kaynak koduna erişimi sağlamaktadır. The Reference Source License (Ms-RSL) ve Limited Public License (Ms-LPL) kaynak kodu bulunabilir kılan özel mülk yazılım lisanslarıdır.
Ayrıca, hükûmetler yazılımlara zararlı özellikler eklemekle itham edilmektedir. Edward Snowden'ın dağıttığı belgelere göre NSA, yazılım şirketlerinin ticari şifreleme yazılımlarını gizli dinlemelere açık hale getirmeleri veya onlara arka kapı eklemeleri için gizli çözüm ortaklıkları kullanmıştır.
Yazılım sağlayıcıları bazen yazılımda tersine mühendislik yapabilecek kullanıcılara engel olmak için şaşırtmalı kodlar kullanır. Bu çeşitli programlama dillerinde oldukça yaygındır. Örneğin, Java'da yazılan programlar için baytkodu kolaylıkla kısmen kullanılabilir koda dönüştürülebilir. PHP veya JavaScript gibi betik dillerinde yazılmış programlar için kaynak kod, işletim aşamasında bulunabilir durumdadır.
Yeniden dağıtım
Özel mülk yazılım sağlayıcıları, yazılımı başkalarıyla paylaşamaması için kullanıcıları kısıtlayabilir. Böyle durumlarda yazılımı kullanmak için bir başka eşsiz lisans gerekir.
Kaynak kodu olan özel mülk yazılımlarda sağlayıcı, müşterilerinin kaynak kodda bizzat yaptığı değişiklikleri yeniden dağıtmasını kısıtlayabilir.
Shareware (kısıtlı yazılım), sahibinin yeniden dağıtımda ücret talep etmediği ancak deneme süresinden sonra kullanım için ücret ödenmesi gereken kapalı kaynaklı yazılımdır. Ücret genellikle tekil kullanıcının veya bilgisayarın kullanımına izin verir. Bazı durumlarda yazılım özellikleri deneme süresi boyunca veya sonrasında kısıtlanmıştır, buna denir.
Yazılım ve donanım ile birlikte işlerlik
Özel mülk dosya biçimleri ve iletişim kuralları
Özel mülk yazılımlar sık sık verisini diğer yazılımlarla uyumsuz olan dosya biçimlerinde saklar, ayrıca uyumsuz iletişim kurallarını kullanarak iletişim kurabilirler. Bazı biçimler ve iletişim kuralları ticari sır olarak kısıtlanmış veya patentlere konu olabilir.
Özel mülk UPA'lar
Özel mülk uygulama programlama arayüzü, "bir aygıta veya büyük olasılıkla belirli bir üreticinin ürün gamı içerisindeki bir dizi aygıta yönelik olan"yazılım kütüphanesi arayüzüdür. Özel mülk UPA kullanmanın nedeni veya standart UPA'ların aygıtın işlevselliğini desteklememesi olabilir.
Avrupa Komisyonu; Microsoft'un iş uygulaması üzerindeki 24 Mart 2004 tarihli kararında, Microsoft'un C++ geliştirme biriminin genel yöneticisi Aaron Contorer'in 21 Şubat 1997'de Bill Gates için kaleme aldığı kurum içi notta belirttiklerini 463. paragrafta alıntılamıştır:
- Windows UPA'sı o kadar geniş, o kadar derin ve o kadar işlevsel ki çoğu bağımsız yazılım sağlayıcısının onu kullanmaması için deli olması gerekir. Ve Windows yerine başka işletim sistemi kullanmak için büyük bir masraf çıkartacak biçimde, birçok Windows uygulamasının kaynak koduna derinlemesine gömülmüştür.
iPhone SDK'in ilk sürümleri gizlilik anlaşması ile korunmuştur. Anlaşma; bağımsız geliştiricilerin, arayüz içeriklerini tartışmasını yasaklamıştır. Apple, Ekim 2008'de gizlilik anlaşmasını sonlandırmıştır.
Satıcıya bağımlılık
Özel mülk yazılım paketinin gelecek sürümlerine veya yükseltmelerine olan bağımlılık satıcıya bağımlılık yaratabilir, tekel konumunu sağlamlaştırabilir.
Çeşitli donanım yapılandırmalarıyla kısıtlanmış yazılım
Özel mülk yazılım, yazılımın kullanımını belirli bir donanım takımına kısıtlayan lisans koşullarına sahip olabilir. Apple, Mac OS X için böyle bir lisanslama modeline sahiptir. Mac OS X, hem lisanslama hem de çeşitli tasarım kararlarıyla Apple donanımına kısıtlanmış bir işletim sistemidir. Bu lisanslama modeli Amerika Birleşik Devletleri temyiz mahkemeleri tarafından onaylanmıştır.
Sahipler tarafından terk edilme
Satıcısı tarafından artık satılmayan, desteklenmeyen, pazarlanmayan özel mülk yazılıma (terk edilmiş yazılım) denir. Bu, sayısal biçimidir. Eğer bir yazılım paketinin sahibi var olmaya devam etmez, özel mülk yazılım paketinin üretimini sınırlamaya veya durdurmaya veya desteğini kesmeye karar verirse, paketin kullanıcıları veya alıcıları yazılımla ilgili bir sorun olduğunda başvuracak bir yer bulamayabilir. Sahipler, iş sorunları nedeniyle yazılımı desteklemekte veya geliştirmekte başarısız olabilir. Yazılım paketinin eski veya var olan sürümlerine olan destek sonlandırılarak kullanıcılar yeni sürüme yükseltmeye ve para ödemeye zorlanabilir (planlı eskime). Bazen yazılımın diğer bir sağlayıcısı veya yazılım topluluğunun kendisi yazılım için veya kullanıcılar daha uzun destek döngüsü olan rakip sistemlere veya FOSS tabanlı sistemlerden birine göç edebilir.
Bazı kapalı kaynak yazılımlar ömrünü tamamladıklarında, desteklenmeyen ve kullanım dışı olmamaları için sahipleri tarafından açık kaynak veya kaynağı elde edilebilir olarak yayımlanabilir.3D Realms ve id Software, kapalı kaynak yazılımı sonrasında açık kaynak olarak dağıtmasıyla tanınmıştır. Bu türden bazıları ücretsiz indirme (ücretsiz yazılım) bazılarıysa ticari olarak hala satılmaktadır (örneğin ).
Önceden açık kaynak olan yazılım
Bazen ticarileşme, bazense güvenlik veya anti-hile nedenleri için önceden açık kaynak olan bazı yazılımlar sonradan özel mülk yapılmıştır. Bunun en ünlü örneği Doom kaynağından türetilen ve nişan robotu kullanan hilecilere yatkın olan ZDaemon'dur.
Fiyatlama ve ekonomi
Özel mülk yazılım ticari yazılımla eş anlamlı değildir, buna rağmen bazen özgür yazılım hakkındaki makalelerde bu iki terim eş anlamlı kullanılmaktadır. Özel mülk yazılım bedelsiz veya ücret karşılığı dağıtılabilir, özgür yazılım da bedelsiz veya ücret karşılığı dağıtılabilir. Buradaki ayrım, özel mülk yazılımın dağıtılıp dağıtılamayacağı ve ücretinin ne olacağı mülk sahibinin takdirinde olmasıdır. Özgür yazılımda kopyanın sahibi olan herkes ne olacağına ve bir kopyanın veya ilintili hizmetin neyle ücretlendirileceğine karar verebilir.
Bedelsiz olan özel mülk yazılım, ücretsiz yazılım (freeware) olarak adlandırılır.
Ticari özel mülk yazılımın yandaşları, yazılımın araştırma ve geliştirmesi için mevcut zamanı ve fonlamayı artıran bir ürün olduğundan dolayı kullanıcıların yazılım için ödeme yapması gerektiğini savunur. Örneğin Microsoft, kopya başı ücretin yazılım geliştirmenin kârlılığını yükselttiğini söyler.
Özel mülk yazılımlar, özellikle pazar gelirleri göz önüne alındığında genellikle özgür yazılımdan daha büyük ticari etkinlik yaratır.
Örnekler
Microsoft Windows, Adobe Flash Player, PS3 işletim sistemi, iTunes, Adobe Photoshop, Google Earth, macOS (önceden Mac OS X ve OS X), Skype, WinRAR, Java'nın Oracle sürümü ve Unix'in bazı sürümleri özel mülk yazılıma örnek olarak verilebilir.
Özel mülk sayılan yazılım dağıtımları, özgür olan ve olmayan yazılımı aynı dağıtım içinde "karışık kaynak" modeliyle bünyesinde toplayabilir. Özel mülk denilen UNIX dağıtımlarının tümü olmasa da çoğu karışık kaynak yazılımdır. Bu dağıtımlar , , X Pencere Sistemi, DHCP ve diğer açık kaynak bileşenleri tam olarak özel mülk çekirdek ve sistem araçlarıyla bir araya getirir.
Bazı özgür yazılım paketleri eş zamanlı olarak özel mülk koşullarda bulunabilir. Örneğin MySQL, ve ssh gibi. Özgür yazılımdaki işinin telif hakkını elinde bulunduranlar, bir copyleft özgür yazılım dahi olsa, kendilerinin veya diğerlerinin özel mülk sürümleri yeniden dağıtması için çift lisanslamayı kullanabilir. Copyleft olmayan özgür yazılımlar (örn. aşırı hoşgörülü özgür yazılım lisansı altında dağıtılmış veya kamuya mal edilmiş yazılımlar) herkesin özel mülk yeniden dağıtım yapmasına izin verir. Özel mülk yazılıma bağımlı olan özgür yazılım, Özgür Yazılım Vakfı tarafından "tuzağa düşmüş" olarak nitelenmiştir. Bunlara yalnızca Microsoft Windows için yazılmış veya (Java'nın kendisi özgür olmadan önce) Java üzerinde çalışan yazılımlar dahildir.
Hindistan'da bir buçuk milyon dizüstü bilgisayar, siyasi bakan 'ın bulunduğu ekran koruyucular ile önyüklenmiştir. Bu bilgisayarın yazılımlarını yazan kişi(ler), dizüstü bilgisayarın sahibi ekran koruyucu yazılımı değiştirmeye veya kaldırmaya çalışırsa bilgisayarın çökmesine neden olan zararlı bir özellik eklemiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ AUUG, Inc. (Mart 2003). "Chapter 1. Definitions". AUUGN. AUUG, Inc. s. 51. 16 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2017.
- ^ "Özgür Olan ve Özgür Olmayan Yazılım Kategorileri / Özel mülk yazılım". FSF. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mayıs 2024.
- ^ Ceruzzi, Paul E. (2003). A History of Modern Computing. Cambridge, MA: MIT Press. s. 128. ISBN .
Although IBM agreed to sell its machines as part of a Consent Decree effective January 1956, leasing continued to be its preferred way of doing business
- ^ , Lease Genie, n.d., 11 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Kasım 2010,
In the 1960s, IBM and Xerox recognized that substantial sums could be made from the financing of their equipment. The leasing of computer and office equipment that occurred then was a significant contribution to leasings [sic] growth, since many companies were exposed to equipment leasing for the first time when they leased such equipment.
- ^ "Overview of the GNU System". GNU Operating System. Free Software Foundation. 16 Haziran 2016. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2017.
- ^ Pugh, Emerson W. (2002). Origins of Software Bundling. . 24. ss. 57-58.
- ^ Hamilton, Thomas W. (1969). IBM's Unbundling Decision: Consequences for Users and the Industry. Programming Sciences Corporation.
- ^ IBM (n.d.). "Chronological History of IBM: 1960s". 18 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
Rather than offer hardware, services and software exclusively in packages, marketers 'unbundled' the components and offered them for sale individually. Unbundling gave birth to the multibillion-dollar software and services industries, of which IBM is today a world leader.
- ^ Gates, Bill (3 Şubat 1976). "An Open Letter to Hobbyists". 7 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.
- ^ Robert X. Cringely's interview with Brewster Kahle 18 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 46th minute
- ^ (17 Eylül 2014). "Corporate Open Source Anti-patterns" (video). youtube.com. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2015.
[at 3:15]
- ^ Gallant, John (18 Mart 1985). "IBM policy draws fire - Users say source code rules hamper change". . 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
While IBM's policy of withholding source code for selected software products has already marked its second anniversary, users are only now beginning to cope with the impact of that decision. But whether or not the advent of object-code-only products has affected their day-to-day DP operations, some users remain angry about IBM's decision. Announced in February 1983, IBM's object-code-only policy has been applied to a growing list of Big Blue system software products
- ^ . 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ a b Landley, Rob (23 Mayıs 2009). . landley.net. 7 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2015.
So if open source used to be the norm back in the 1960's and 70's, how did this _change_? Where did proprietary software come from, and when, and how? How did Richard Stallman's little utopia at the MIT AI lab crumble and force him out into the wilderness to try to rebuild it? Two things changed in the early 80's: the exponentially growing installed base of microcomputer hardware reached critical mass around 1980, and a legal decision altered copyright law to cover binaries in 1983. Increasing volume: The microprocessor creates millions of identical computers
- ^ Liberman, Michael (1995). . . Cilt 1. s. 4. 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.
- ^ Limitations and Exceptions to Copyright and Neighbouring Rights in the Digital Environment: An International Library Perspective (2004) 10 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. IFLA (2013-01-22). Retrieved on 2013-06-16.
- ^ Daniel A. Tysver (23 Kasım 2008). . Bitlaw.com. 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2009.
In connection with software, an issued patent may prevent others from utilizing a certain algorithm (such as the GIF image compression algorithm) without permission, or may prevent others from creating software programs that perform a function in a certain way. In connection with computer software, copyright law can be used to prevent the total duplication of a software program, as well as the copying of a portion of software code.
- ^ Donovan, S. (1994). "Patent, copyright and trade secret protection for software". Potentials, IEEE. 13 (3). s. 20. doi:10.1109/45.310923.
Essentially there are only three ways to protect computer software under the law: patent it, register a copyright for it, or keep it as a trade secret.
- ^ Eben Moglen (12 Şubat 2005). "Why the FSF gets copyright assignments from contributors". 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2009.
Under US copyright law, which is the law under which most free software programs have historically been first published, [...] only the copyright holder or someone having assignment of the copyright can enforce the license.
- ^ White, Aoife (3 Temmuz 2012). "Oracle Can't Stop Software License Resales, EU Court Says". Bloomberg. 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ Microsoft Corporation (1 Nisan 2005). "End-User License Agreement for Microsoft Software: Microsoft Windows XP Professional Edition Service Pack 2" (PDF). s. Page 3. 10 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.
- ^ Microsoft Corporation (1 Nisan 2005). "End-User License Agreement for Microsoft Software: Microsoft Windows XP Professional Edition Service Pack 2" (PDF). s. Page 1. 10 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.
You may install, use, access, display and run one copy of the Software on a single computer, such as a workstation, terminal or other device (“Workstation Computer”). The Software may not be used by more than two (2) processors at any one time on any single Workstation Computer. ... You may permit a maximum of ten (10) computers or other electronic devices (each a 'Device') to connect to the Workstation Computer to utilize one or more of the following services of the Software: File Services, Print Services, Internet Information Services, Internet Connection Sharing and telephony services.
- ^ Adobe Systems, Adobe Software License Agreement (PDF), 1 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 9 Haziran 2010
- ^ iWork '09 Family Pack Specs (complete package) - Presentation - CNET Reviews 8 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Reviews.cnet.com. Retrieved on 2013-06-16.
- ^ Heffan, Ira V. (1997). (PDF). Stanford Law Review. Cilt 49. s. 1490. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
Under the proprietary software model, most software developers withhold their source code from users.
- ^ David A. Wheeler (3 Şubat 2009). "Free-Libre / Open Source Software (FLOSS) is Commercial Software". 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2009.
- ^ Shankland, Stephen. "Governments to see Windows code". CNET. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ Gao, Ken. "China to view Windows code". CNET. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ James Ball, Julian Borger and Glenn Greenwald (6 Eylül 2013). "US and UK spy agencies defeat privacy and security on the internet". The Guardian. 18 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ Bruce Schneier (6 Eylül 2013). "How to remain secure against NSA surveillance". The Guardian. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ Tony Patton (21 Kasım 2008). "Protect your JavaScript with obfuscation". 15 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2009.
While the Web promotes the sharing of such code, there are times when you or a client may not want to share their JavaScript code. This may be due to the sensitive nature of data within the code, proprietary calculations, or any other scenario.
- ^ a b APIs: What they are, and what they're for - Feature - Techworld.com 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Features.techworld.com. Retrieved on 2013-06-16.
- ^ (PDF). European Commission. 24 Mart 2004. 28 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2009.
- ^ Wilson, Ben (1 Ekim 2008). . CNET Reviews. 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2010.
- ^ The Linux Information Project (29 Nisan 2006). "Vendor Lock-in Definition". 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.
Vendor lock-in, or just lock-in, is the situation in which customers are dependent on a single manufacturer or supplier for some product [...] This dependency is typically a result of standards that are controlled by the vendor [...] It can grant the vendor some extent of monopoly power [...] The best way for an organization to avoid becoming a victim of vendor lock-in is to use products that conform to free, industry-wide standards. Free standards are those that can be used by anyone and are not controlled by a single company. In the case of computers, this can usually be accomplished by using free software rather than proprietary software (i.e., commercial software).
- ^ Apple wins key battle against Psystar over Mac clones (29 Eylül 2011). "Apple court victory over Pystar". 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2011.
- ^ "What happens when a proprietary software company dies?". NewsForge. Ekim 2003. 23 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2007.
- ^ . InformationWeek. Aralık 2006. 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2008.
- ^ Cassia, Fernando (28 Mart 2007). "Open Source, the only weapon against 'planned obsolescence'". . 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2012.
- ^ Bell, John (1 Ekim 2009). . Technology Innovation Management Review. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2012.
[...]that no further patches to the title would be forthcoming. The community was predictably upset. Instead of giving up on the game, users decided that if Activision wasn't going to fix the bugs, they would. They wanted to save the game by getting Activision to open the source so it could be kept alive beyond the point where Activision lost interest. With some help from members of the development team that were active on fan forums, they were eventually able to convince Activision to release Call to Power II's source code in October of 2003.
- ^ Wen, Howard (10 Haziran 2004). "Keeping the Myths Alive". linuxdevcenter.com. 6 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2012.
[...]fans of the Myth trilogy have taken this idea a step further: they have official access to the source code for the Myth games. Organized under the name MythDevelopers, this all-volunteer group of programmers, artists, and other talented people devote their time to improving and supporting further development of the Myth game series.
- ^ Largent, Andy (8 Ekim 2003). "Homeworld Source Code Released". www.insidemacgames.com. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012.
With the release of Homeworld 2 for the PC, Relic Entertainment has decided to give back to their impressive fan community by releasing the source code to the original Homeworld.
- ^ ZDaemon 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Starting with the 1.07 release in July 2005, the ZDaemon project does not make the source code available anymore and has remained closed source from that point forward
- ^ (2004). Open Source Licensing. Upper Saddle River: Prentice Hall. ss. 52, 255, 259. ISBN . 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ Havoc Pennington (2 Mart 2008). "Debian Tutorial". 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
It is important to distinguish commercial software from proprietary software. Proprietary software is non-free software, while commercial software is software sold for money.
- ^ Russell McOrmond (4 Ocak 2000). "What is "Commercial Software"?". 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009.
- ^ Michael K. Johnson (1 Eylül 1996). "Licenses and Copyright". 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2009.
If you program for Linux, you do need to understand licensing, no matter if you are writing free software or commercial software.
- ^ Eric S. Raymond (29 Aralık 2003). "Proprietary, Jargon File". 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2009.
Proprietary software should be distinguished from commercial software. It is possible for software to be commercial [...] without being proprietary. The reverse is also possible, for example in binary-only freeware.
- ^ Free Software Foundation (31 Aralık 2008). "Selling Free Software". 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2009.
- ^ "The Commercial Software Model". Microsoft. Mayıs 2001. 2 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2007.
- ^ "Open Source Versus Commercial Software: Why Proprietary Software is Here to Stay". Sams Publishing. Ekim 2005. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2007.
- ^ Engelfriet, Arnoud (Ağustos–Eylül 2006). . Intellectual Asset Management (IAM), 19. New Hibernia House, Winchester Walk, London Bridge, London SE1 9AG, United Kingdom: Gavin Stewart. 14 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2008.
- ^ Loftus, Jack (19 Şubat 2007). . SearchEnterpriseLinux.com. 3 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Tan, Aaron (28 Aralık 2006). . CNET Networks, Inc. 18 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Rosenberg, Donald (2000). . Foster City: IDG. s. 109. ISBN . 6 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ . 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
- ^ Free Software Foundation (5 Mayıs 2009). "Frequently Asked Questions about the GNU Licenses". 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2009.
- ^ Richard Stallman (12 Nisan 2004). "Free But Shackled - The Java Trap". 11 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Haziran 2009.
- ^ Nelson, David (15 Mart 2013). "Indian laptops that crash if users try to remove pictures of minister". Telegraph. Londra. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.
Dış bağlantılar
- Özgür ve Özgür Olmayan Yazılım Kategorileri - GNU.org 10 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ozel mulk yazilim ya da sahipli yazilim yazilimin yaraticisinin yayincisinin veya diger hak sahibi ortaklarinin fikri mulkiyet hakkini ve telif hakkini kendi elinde tuttugu bilgisayar yazilimidir Yazilimin alicilarina yazilimi ozgurce paylasma veya degistirme hakki vermez Ozel mulk yazilimlar mulk sahipleri tarafindan ucretli ya da ucretsiz olarak yayinlanabilir Bu terim ozgur ve acik kaynakli yazilimin tersi olarak kullanilir Ozgur Yazilim Vakfi ozel mulk yazilim kavramini ozgur olmayan yazilimla es anlamli olarak kullanmaktadir Diger yandan ozel mulk yazilim ozgur olmayan yazilimin genis bir alt kumesi olarak da degerlendirilir Creative Commons BY NC gibi ticari kullanima izin vermeyen lisanslar ozgur kabul edilmedigi gibi ozel mulk de degildir Turler ve diger lisanslarla iliskisiOzgur Ozgur olmayanKamu mali ve esdegerleri Copyleft koruyucu lisans Ticari olmayan lisans Ozel mulk yazilim Ticari sirYazilim icin Kamu mali Lisanssiz CC0 BSD MIT Apache GPL AGPL JRL AFPL Ozel mulk yazilim Ozel ic kullanima yonelik yazilimDiger yaratici calismalar icin Kamu mali CC0 CC BY CC BY SA Ozgur Sanat Lisansi CC BY NC Telif hakki CC BY ND YayinlanmamisKokeni1960 larin sonuna kadar bilgisayarlar buyuk ve pahali anacati bilgisayarlar ozellikle hava sogutmali bilgisayar odalarinda bulunan makineler musterilere satilmaktan ziyade kiralanmaktaydi Hizmet ve tum yazilim ayri bir ucret olmaksizin 1969 a kadar cogunlukla ureticiler tarafindan saglanmaktaydi Bilgisayar saglayicilari musterilerine cogunlukla kurulu yazilim icin kaynak kodu saglamistir Yazilim gelistiren musteriler bunu bazen baskalarina ucret olmadan sunmaktaydi Kapali kaynak kaynak kodu yayimlanmamis bilgisayar programlari anlamina gelmektedir Kaynak kod yalnizca onu gelistiren orgut tarafindan duzenlenmek icin uygundur 1969 da kendisine karsi rekabet hukuku davalari olan IBM donanim ve yazilimi birbirinden ayirip anabilgisayar yazilimini ve hizmetlerini ayrica ucretlendirmeye baslayarak bir endustri degisimine onculuk etti Bill Gates in 1976 daki Hobicilere Acik Mektup baslikli bildirisi bilgisayar meraklilarinin her yana yayilan yazilimin kinamistir ozellikle Microsoft un Altair BASIC yorumlayicisini kullananlari Ayrica onlarin yazilimcilardan caliyor olmasi nitelikli yazilim uretme yetenegini engelledigini animsatmistir Brewster Kahle a gore yazilimin yasal karakteristigi ABD 1976 Telif Hakki Yasasi nedeniyle degismistir Subat 1983 ten baslayarak IBM giderek artan yazilimlari icin yalnizca nesne kodu modelini benimsemis ve kaynak kod sevk etmeyi durdurmustur 1983 te Apple vs Franklin mahkeme karari araciligiyla ikili yazilim telif hakkiyla korunabilir duruma gelmistir bundan once yalnizca kaynak kod telif hakkiyla korunabiliyordu Ek olarak ayni mikroislemci mimarisini temel alan milyonlarca bilgisayarin artarak kullanilabilir olmasi ikili dagitilmis yazilim icin ilk defa bir parcalanmamis ve yeteri buyuklukte pazar olusturmustur Yasal dayanakCogu yazilim kontrat yasasi patentler ve ticari sirlarin yani sira telif hakki ile teminat altina alinmistir Bunlar sahibine munhasir haklar kurmak icin yasal dayanak saglar Bir yazilim saglayicisi belirli kullanim kosullarini bir son kullanici lisans anlasmasi EULA ile tarif eder Kullanici bu yazili kontrati ekranda etkilesimli olarak veya yazilimin oldugu kutuyu acarak kabul edebilir Lisans sozlesmeleri genellikle tartisilabilir degildir algoritmalara yazilim ozelliklerine veya diger patentlenebilir meselelere yargi tarafindan cesitlenen kapsamda munhasir haklar verir Bazen saglayicilar lisans sozlesmelerinde kullaniciya patent haklarini verir Yazilimin bir parcasi icin kaynak kod duzenli olarak ticari sir olarak ele alinir Ara sira yazilimlar lisanslamada veya kaynak kod erisiminde daha az kisitlamayla hazirlanir boylesi yazilimlar ozgur veya acik kaynak olarak bilinir Kisitlamalar Lisans sozlesmeleri yururlukte bulunan telif hakki yasasi veya kontrat yasasini hukumsuz birakmadigindan yururlukte bulunan yasalarla olan catismalarin icrasi mumkun degildir Bazi yazilimlar gibi telif hakki kisitlamalarini onlemek icin satilmaz fakat lisanslanirlar Munhasir haklarOzel mulk yazilimin sahibi yazilim uzerinde bazi munhasir haklar kullanir Sahip kullanimi kaynak kodu incelemeyi kaynak kodu degistirmeyi ve yeniden dagitmayi kisitlayabilir Yazilimin kullanimi Saglayicilar siklikla yazilimin kullanilabilecegi bilgisayar sayisini kisitlar ve kullanicinin yazilimi ek bilgisayarlara kurmasini yasaklar Kisitli kullanim bazen teknik onlem araciligiyla dayatilir Bu onlemler urun etkinlestirme urun anahtari veya seri numarasi donanim anahtari veya kopya korumasi olabilir Ayrica saglayicilar belirli ozellikleri kaldiran veya ticari olmayan egitim ya da kar amaci gutmeyen gibi yalnizca belirli calisma alanlarina izin veren surumler dagitabilir Kullanim kisitlamalari lisansa gore degisir Windows Vista Starter ayni anda 3 uygulama calistirabilecek bicimde kisitlanmistir Microsoft Office Ev ve Ogrenci 2007 tek evdeki uc aygita kadar ticari olmayan kullanima kisitlanmistir Windows XP yalnizca tek bilgisayara kurulabilir ve agdan dosya paylasimi baglanti sayisini 10 a sinirlamistir Home Edition Windows XP Professional da bulunan ozellikleri devre disi birakir Geleneksel olarak Adobe lisanslari tek kullaniciyla sinirlanmistir ancak kullaniciya ev bilgisayarina veya dizustune ikinci bir kopyayi kurmasi icin izin verir Bu Creative Cloud a gecisten sonra mumkun degildir iWork 09 Apple in uretkenlik takimi evdeki bes bilgisayara kadar kurulum icin bes kullanicili aile paketinde mevcuttur Kaynak kodun incelenmesi ve degistirilmesiSaglayicilar ozel mulk yazilimi siklikla derlenmis bicimde genellikle bilgisayarin merkezi islem birimi tarafindan anlasilan makine dilinde dagitirlar Yazilimin yazilmis ve insan tarafindan okunabilecek surumunu veya kaynak kodunu genellikle disariya vermezler Bu sema sik sik kapali kaynak olarak atfedilir Cogu ozel mulk yazilim kaynak kodu olmadan dagitilirken bazi saglayicilar kaynak kodu musterilerine sunar Ornegin Internet forum yazilimi vBulletin i satin alan kullanicilar kendi sitelerinin kaynak kodunu degistirebilirler ancak bunu yeniden dagitamazlar Bu web sunucusu tarafindan calistirilacaginda kaynak kod biciminde olmasi gereken bircok web uygulamasi icin gecerlidir Gizlilik anlasmasi veya lisans ile teminat altina alinmis kaynak kod ornegin ogrenme ve degisiklige izin verir ancak yeniden dagitmaya izin vermez Metin tabanli e posta istemcisi Pine ve Secure Shell in cesitli uyarlamalari kaynak kodu bulunabilir kilan ozel mulk lisanslarla dagitilmistir Bazi hukumetler ozel mulk yazilimlarin hassas bilgileri tehlikeye atabilecek zararli ozellikler veya kusur icerebileceginden korkmaktadir 2003 te Microsoft hukumetlerin kaynak kodu ve Microsoft guvenlik belgelendirmesini gormesini saglayan Government Security Program i kurmustur Bu programin yakin tarihteki katilimcisi Cin hukumetidir Program Microsoft un daha genis bir parcasidir bu girisim bazi urunlerin kaynak koduna erisimi saglamaktadir The Reference Source License Ms RSL ve Limited Public License Ms LPL kaynak kodu bulunabilir kilan ozel mulk yazilim lisanslaridir Ayrica hukumetler yazilimlara zararli ozellikler eklemekle itham edilmektedir Edward Snowden in dagittigi belgelere gore NSA yazilim sirketlerinin ticari sifreleme yazilimlarini gizli dinlemelere acik hale getirmeleri veya onlara arka kapi eklemeleri icin gizli cozum ortakliklari kullanmistir Yazilim saglayicilari bazen yazilimda tersine muhendislik yapabilecek kullanicilara engel olmak icin sasirtmali kodlar kullanir Bu cesitli programlama dillerinde oldukca yaygindir Ornegin Java da yazilan programlar icin baytkodu kolaylikla kismen kullanilabilir koda donusturulebilir PHP veya JavaScript gibi betik dillerinde yazilmis programlar icin kaynak kod isletim asamasinda bulunabilir durumdadir Yeniden dagitim Ozel mulk yazilim saglayicilari yazilimi baskalariyla paylasamamasi icin kullanicilari kisitlayabilir Boyle durumlarda yazilimi kullanmak icin bir baska essiz lisans gerekir Kaynak kodu olan ozel mulk yazilimlarda saglayici musterilerinin kaynak kodda bizzat yaptigi degisiklikleri yeniden dagitmasini kisitlayabilir Shareware kisitli yazilim sahibinin yeniden dagitimda ucret talep etmedigi ancak deneme suresinden sonra kullanim icin ucret odenmesi gereken kapali kaynakli yazilimdir Ucret genellikle tekil kullanicinin veya bilgisayarin kullanimina izin verir Bazi durumlarda yazilim ozellikleri deneme suresi boyunca veya sonrasinda kisitlanmistir buna denir Yazilim ve donanim ile birlikte islerlikOzel mulk dosya bicimleri ve iletisim kurallari Ozel mulk yazilimlar sik sik verisini diger yazilimlarla uyumsuz olan dosya bicimlerinde saklar ayrica uyumsuz iletisim kurallarini kullanarak iletisim kurabilirler Bazi bicimler ve iletisim kurallari ticari sir olarak kisitlanmis veya patentlere konu olabilir Ozel mulk UPA lar Ozel mulk uygulama programlama arayuzu bir aygita veya buyuk olasilikla belirli bir ureticinin urun gami icerisindeki bir dizi aygita yonelik olan yazilim kutuphanesi arayuzudur Ozel mulk UPA kullanmanin nedeni veya standart UPA larin aygitin islevselligini desteklememesi olabilir Avrupa Komisyonu Microsoft un is uygulamasi uzerindeki 24 Mart 2004 tarihli kararinda Microsoft un C gelistirme biriminin genel yoneticisi Aaron Contorer in 21 Subat 1997 de Bill Gates icin kaleme aldigi kurum ici notta belirttiklerini 463 paragrafta alintilamistir Windows UPA si o kadar genis o kadar derin ve o kadar islevsel ki cogu bagimsiz yazilim saglayicisinin onu kullanmamasi icin deli olmasi gerekir Ve Windows yerine baska isletim sistemi kullanmak icin buyuk bir masraf cikartacak bicimde bircok Windows uygulamasinin kaynak koduna derinlemesine gomulmustur iPhone SDK in ilk surumleri gizlilik anlasmasi ile korunmustur Anlasma bagimsiz gelistiricilerin arayuz iceriklerini tartismasini yasaklamistir Apple Ekim 2008 de gizlilik anlasmasini sonlandirmistir Saticiya bagimlilik Ozel mulk yazilim paketinin gelecek surumlerine veya yukseltmelerine olan bagimlilik saticiya bagimlilik yaratabilir tekel konumunu saglamlastirabilir Cesitli donanim yapilandirmalariyla kisitlanmis yazilim Ozel mulk yazilim yazilimin kullanimini belirli bir donanim takimina kisitlayan lisans kosullarina sahip olabilir Apple Mac OS X icin boyle bir lisanslama modeline sahiptir Mac OS X hem lisanslama hem de cesitli tasarim kararlariyla Apple donanimina kisitlanmis bir isletim sistemidir Bu lisanslama modeli Amerika Birlesik Devletleri temyiz mahkemeleri tarafindan onaylanmistir Sahipler tarafindan terk edilmeSaticisi tarafindan artik satilmayan desteklenmeyen pazarlanmayan ozel mulk yazilima terk edilmis yazilim denir Bu sayisal bicimidir Eger bir yazilim paketinin sahibi var olmaya devam etmez ozel mulk yazilim paketinin uretimini sinirlamaya veya durdurmaya veya destegini kesmeye karar verirse paketin kullanicilari veya alicilari yazilimla ilgili bir sorun oldugunda basvuracak bir yer bulamayabilir Sahipler is sorunlari nedeniyle yazilimi desteklemekte veya gelistirmekte basarisiz olabilir Yazilim paketinin eski veya var olan surumlerine olan destek sonlandirilarak kullanicilar yeni surume yukseltmeye ve para odemeye zorlanabilir planli eskime Bazen yazilimin diger bir saglayicisi veya yazilim toplulugunun kendisi yazilim icin veya kullanicilar daha uzun destek dongusu olan rakip sistemlere veya FOSS tabanli sistemlerden birine goc edebilir Bazi kapali kaynak yazilimlar omrunu tamamladiklarinda desteklenmeyen ve kullanim disi olmamalari icin sahipleri tarafindan acik kaynak veya kaynagi elde edilebilir olarak yayimlanabilir 3D Realms ve id Software kapali kaynak yazilimi sonrasinda acik kaynak olarak dagitmasiyla taninmistir Bu turden bazilari ucretsiz indirme ucretsiz yazilim bazilariysa ticari olarak hala satilmaktadir ornegin Onceden acik kaynak olan yazilimBazen ticarilesme bazense guvenlik veya anti hile nedenleri icin onceden acik kaynak olan bazi yazilimlar sonradan ozel mulk yapilmistir Bunun en unlu ornegi Doom kaynagindan turetilen ve nisan robotu kullanan hilecilere yatkin olan ZDaemon dur Fiyatlama ve ekonomiOzel mulk yazilim ticari yazilimla es anlamli degildir buna ragmen bazen ozgur yazilim hakkindaki makalelerde bu iki terim es anlamli kullanilmaktadir Ozel mulk yazilim bedelsiz veya ucret karsiligi dagitilabilir ozgur yazilim da bedelsiz veya ucret karsiligi dagitilabilir Buradaki ayrim ozel mulk yazilimin dagitilip dagitilamayacagi ve ucretinin ne olacagi mulk sahibinin takdirinde olmasidir Ozgur yazilimda kopyanin sahibi olan herkes ne olacagina ve bir kopyanin veya ilintili hizmetin neyle ucretlendirilecegine karar verebilir Bedelsiz olan ozel mulk yazilim ucretsiz yazilim freeware olarak adlandirilir Ticari ozel mulk yazilimin yandaslari yazilimin arastirma ve gelistirmesi icin mevcut zamani ve fonlamayi artiran bir urun oldugundan dolayi kullanicilarin yazilim icin odeme yapmasi gerektigini savunur Ornegin Microsoft kopya basi ucretin yazilim gelistirmenin karliligini yukselttigini soyler Ozel mulk yazilimlar ozellikle pazar gelirleri goz onune alindiginda genellikle ozgur yazilimdan daha buyuk ticari etkinlik yaratir OrneklerMicrosoft Windows Adobe Flash Player PS3 isletim sistemi iTunes Adobe Photoshop Google Earth macOS onceden Mac OS X ve OS X Skype WinRAR Java nin Oracle surumu ve Unix in bazi surumleri ozel mulk yazilima ornek olarak verilebilir Ozel mulk sayilan yazilim dagitimlari ozgur olan ve olmayan yazilimi ayni dagitim icinde karisik kaynak modeliyle bunyesinde toplayabilir Ozel mulk denilen UNIX dagitimlarinin tumu olmasa da cogu karisik kaynak yazilimdir Bu dagitimlar X Pencere Sistemi DHCP ve diger acik kaynak bilesenleri tam olarak ozel mulk cekirdek ve sistem araclariyla bir araya getirir Bazi ozgur yazilim paketleri es zamanli olarak ozel mulk kosullarda bulunabilir Ornegin MySQL ve ssh gibi Ozgur yazilimdaki isinin telif hakkini elinde bulunduranlar bir copyleft ozgur yazilim dahi olsa kendilerinin veya digerlerinin ozel mulk surumleri yeniden dagitmasi icin cift lisanslamayi kullanabilir Copyleft olmayan ozgur yazilimlar orn asiri hosgorulu ozgur yazilim lisansi altinda dagitilmis veya kamuya mal edilmis yazilimlar herkesin ozel mulk yeniden dagitim yapmasina izin verir Ozel mulk yazilima bagimli olan ozgur yazilim Ozgur Yazilim Vakfi tarafindan tuzaga dusmus olarak nitelenmistir Bunlara yalnizca Microsoft Windows icin yazilmis veya Java nin kendisi ozgur olmadan once Java uzerinde calisan yazilimlar dahildir Hindistan da bir bucuk milyon dizustu bilgisayar siyasi bakan in bulundugu ekran koruyucular ile onyuklenmistir Bu bilgisayarin yazilimlarini yazan kisi ler dizustu bilgisayarin sahibi ekran koruyucu yazilimi degistirmeye veya kaldirmaya calisirsa bilgisayarin cokmesine neden olan zararli bir ozellik eklemistir Ayrica bakinizOzgur yazilim Ucretsiz yazilimKaynakca AUUG Inc Mart 2003 Chapter 1 Definitions AUUGN AUUG Inc s 51 16 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2017 Ozgur Olan ve Ozgur Olmayan Yazilim Kategorileri Ozel mulk yazilim FSF 18 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mayis 2024 Ceruzzi Paul E 2003 A History of Modern Computing Cambridge MA MIT Press s 128 ISBN 0 262 53203 4 Although IBM agreed to sell its machines as part of a Consent Decree effective January 1956 leasing continued to be its preferred way of doing business Lease Genie n d 11 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 12 Kasim 2010 In the 1960s IBM and Xerox recognized that substantial sums could be made from the financing of their equipment The leasing of computer and office equipment that occurred then was a significant contribution to leasings sic growth since many companies were exposed to equipment leasing for the first time when they leased such equipment Overview of the GNU System GNU Operating System Free Software Foundation 16 Haziran 2016 23 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2017 Pugh Emerson W 2002 Origins of Software Bundling 24 ss 57 58 Hamilton Thomas W 1969 IBM s Unbundling Decision Consequences for Users and the Industry Programming Sciences Corporation IBM n d Chronological History of IBM 1960s 18 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2016 Rather than offer hardware services and software exclusively in packages marketers unbundled the components and offered them for sale individually Unbundling gave birth to the multibillion dollar software and services industries of which IBM is today a world leader Gates Bill 3 Subat 1976 An Open Letter to Hobbyists 7 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2016 Robert X Cringely s interview with Brewster Kahle 18 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 46th minute 17 Eylul 2014 Corporate Open Source Anti patterns video youtube com 15 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2015 at 3 15 Gallant John 18 Mart 1985 IBM policy draws fire Users say source code rules hamper change 18 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2015 While IBM s policy of withholding source code for selected software products has already marked its second anniversary users are only now beginning to cope with the impact of that decision But whether or not the advent of object code only products has affected their day to day DP operations some users remain angry about IBM s decision Announced in February 1983 IBM s object code only policy has been applied to a growing list of Big Blue system software products 24 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2018 a b Landley Rob 23 Mayis 2009 landley net 7 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2015 So if open source used to be the norm back in the 1960 s and 70 s how did this change Where did proprietary software come from and when and how How did Richard Stallman s little utopia at the MIT AI lab crumble and force him out into the wilderness to try to rebuild it Two things changed in the early 80 s the exponentially growing installed base of microcomputer hardware reached critical mass around 1980 and a legal decision altered copyright law to cover binaries in 1983 Increasing volume The microprocessor creates millions of identical computers Liberman Michael 1995 Cilt 1 s 4 11 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2011 Limitations and Exceptions to Copyright and Neighbouring Rights in the Digital Environment An International Library Perspective 2004 10 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde IFLA 2013 01 22 Retrieved on 2013 06 16 Daniel A Tysver 23 Kasim 2008 Bitlaw com 17 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2009 In connection with software an issued patent may prevent others from utilizing a certain algorithm such as the GIF image compression algorithm without permission or may prevent others from creating software programs that perform a function in a certain way In connection with computer software copyright law can be used to prevent the total duplication of a software program as well as the copying of a portion of software code Donovan S 1994 Patent copyright and trade secret protection for software Potentials IEEE 13 3 s 20 doi 10 1109 45 310923 Essentially there are only three ways to protect computer software under the law patent it register a copyright for it or keep it as a trade secret Eben Moglen 12 Subat 2005 Why the FSF gets copyright assignments from contributors 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2009 Under US copyright law which is the law under which most free software programs have historically been first published only the copyright holder or someone having assignment of the copyright can enforce the license White Aoife 3 Temmuz 2012 Oracle Can t Stop Software License Resales EU Court Says Bloomberg 10 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Microsoft Corporation 1 Nisan 2005 End User License Agreement for Microsoft Software Microsoft Windows XP Professional Edition Service Pack 2 PDF s Page 3 10 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2009 Microsoft Corporation 1 Nisan 2005 End User License Agreement for Microsoft Software Microsoft Windows XP Professional Edition Service Pack 2 PDF s Page 1 10 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2009 You may install use access display and run one copy of the Software on a single computer such as a workstation terminal or other device Workstation Computer The Software may not be used by more than two 2 processors at any one time on any single Workstation Computer You may permit a maximum of ten 10 computers or other electronic devices each a Device to connect to the Workstation Computer to utilize one or more of the following services of the Software File Services Print Services Internet Information Services Internet Connection Sharing and telephony services Adobe Systems Adobe Software License Agreement PDF 1 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 9 Haziran 2010 iWork 09 Family Pack Specs complete package Presentation CNET Reviews 8 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Reviews cnet com Retrieved on 2013 06 16 Heffan Ira V 1997 PDF Stanford Law Review Cilt 49 s 1490 14 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Under the proprietary software model most software developers withhold their source code from users David A Wheeler 3 Subat 2009 Free Libre Open Source Software FLOSS is Commercial Software 3 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2009 Shankland Stephen Governments to see Windows code CNET 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Gao Ken China to view Windows code CNET 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 James Ball Julian Borger and Glenn Greenwald 6 Eylul 2013 US and UK spy agencies defeat privacy and security on the internet The Guardian 18 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Bruce Schneier 6 Eylul 2013 How to remain secure against NSA surveillance The Guardian 28 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Tony Patton 21 Kasim 2008 Protect your JavaScript with obfuscation 15 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2009 While the Web promotes the sharing of such code there are times when you or a client may not want to share their JavaScript code This may be due to the sensitive nature of data within the code proprietary calculations or any other scenario a b APIs What they are and what they re for Feature Techworld com 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Features techworld com Retrieved on 2013 06 16 PDF European Commission 24 Mart 2004 28 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2009 Wilson Ben 1 Ekim 2008 CNET Reviews 8 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2010 The Linux Information Project 29 Nisan 2006 Vendor Lock in Definition 10 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2009 Vendor lock in or just lock in is the situation in which customers are dependent on a single manufacturer or supplier for some product This dependency is typically a result of standards that are controlled by the vendor It can grant the vendor some extent of monopoly power The best way for an organization to avoid becoming a victim of vendor lock in is to use products that conform to free industry wide standards Free standards are those that can be used by anyone and are not controlled by a single company In the case of computers this can usually be accomplished by using free software rather than proprietary software i e commercial software Apple wins key battle against Psystar over Mac clones 29 Eylul 2011 Apple court victory over Pystar 14 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2011 What happens when a proprietary software company dies NewsForge Ekim 2003 23 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2007 InformationWeek Aralik 2006 23 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2008 Cassia Fernando 28 Mart 2007 Open Source the only weapon against planned obsolescence 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2012 Bell John 1 Ekim 2009 Technology Innovation Management Review 30 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2012 that no further patches to the title would be forthcoming The community was predictably upset Instead of giving up on the game users decided that if Activision wasn t going to fix the bugs they would They wanted to save the game by getting Activision to open the source so it could be kept alive beyond the point where Activision lost interest With some help from members of the development team that were active on fan forums they were eventually able to convince Activision to release Call to Power II s source code in October of 2003 Wen Howard 10 Haziran 2004 Keeping the Myths Alive linuxdevcenter com 6 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2012 fans of the Myth trilogy have taken this idea a step further they have official access to the source code for the Myth games Organized under the name MythDevelopers this all volunteer group of programmers artists and other talented people devote their time to improving and supporting further development of the Myth game series Largent Andy 8 Ekim 2003 Homeworld Source Code Released www insidemacgames com 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2012 With the release of Homeworld 2 for the PC Relic Entertainment has decided to give back to their impressive fan community by releasing the source code to the original Homeworld ZDaemon 27 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Starting with the 1 07 release in July 2005 the ZDaemon project does not make the source code available anymore and has remained closed source from that point forward 2004 Open Source Licensing Upper Saddle River Prentice Hall ss 52 255 259 ISBN 978 0 13 148787 1 29 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Havoc Pennington 2 Mart 2008 Debian Tutorial 29 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2009 It is important to distinguish commercial software from proprietary software Proprietary software is non free software while commercial software is software sold for money Russell McOrmond 4 Ocak 2000 What is Commercial Software 28 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2009 Michael K Johnson 1 Eylul 1996 Licenses and Copyright 13 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2009 If you program for Linux you do need to understand licensing no matter if you are writing free software or commercial software Eric S Raymond 29 Aralik 2003 Proprietary Jargon File 15 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2009 Proprietary software should be distinguished from commercial software It is possible for software to be commercial without being proprietary The reverse is also possible for example in binary only freeware Free Software Foundation 31 Aralik 2008 Selling Free Software 7 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2009 The Commercial Software Model Microsoft Mayis 2001 2 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2007 Open Source Versus Commercial Software Why Proprietary Software is Here to Stay Sams Publishing Ekim 2005 24 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2007 Engelfriet Arnoud Agustos Eylul 2006 Intellectual Asset Management IAM 19 New Hibernia House Winchester Walk London Bridge London SE1 9AG United Kingdom Gavin Stewart 14 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2008 Loftus Jack 19 Subat 2007 SearchEnterpriseLinux com 3 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Tan Aaron 28 Aralik 2006 CNET Networks Inc 18 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Rosenberg Donald 2000 Foster City IDG s 109 ISBN 0 7645 4660 0 6 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2018 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Free Software Foundation 5 Mayis 2009 Frequently Asked Questions about the GNU Licenses 12 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2009 Richard Stallman 12 Nisan 2004 Free But Shackled The Java Trap 11 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Haziran 2009 Nelson David 15 Mart 2013 Indian laptops that crash if users try to remove pictures of minister Telegraph Londra 19 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2018 Dis baglantilarOzgur ve Ozgur Olmayan Yazilim Kategorileri GNU org 10 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde