Bilgisayar, aritmetik veya mantıksal işlem dizilerini (berim) otomatik olarak yürütmek üzere programlanabilen dijital bir elektronik makinedir. Çağdaş bilgisayarlar, programlar olarak bilinen genel işlem kümelerini gerçekleştirebilir. Bu programlar, bilgisayarların çeşitli görevleri gerçekleştirmesini sağlar. Ayrıca bir bilgisayar sisteminin tam verimle çalışabilmesi için donanım, işletim sistemi ve çevresel cihazlara sahip olması gerekmektedir. Bu terim aynı zamanda bir bilgisayar ağı veya bilgisayar kümesi gibi birbirine bağlı ve birlikte çalışan bir grup bilgisayar anlamına da gelebilir.
Çok amaçlı endüstriyel ve tüketici elektroniği, bilgisayarları kontrol sistemi olarak kullanır. Örneğin mikrodalga fırınlar ve uzaktan kumandalar gibi basit özel amaçlı aygıtlar, endüstriyel robotlar ve bilgisayar destekli tasarım gibi fabrika aygıtlarının yanı sıra kişisel bilgisayarlar gibi genel amaçlı aygıtlar ve akıllı telefonlar gibi mobil cihazlar da dahildir. Bilgisayarlar, milyarlarca başka bilgisayar ve kullanıcıyı birbirine bağlayan internete de (genel ağ) güç sağlar.
Tarihteki ilk bilgisayarlar, sadece hesaplamalar için kullanılırdı. Abaküs gibi basit elle işletilen mekanik araçlar, eski zamanlardan beri insanların hesaplama yapmasına yardımcı olmuştur. Sanayi Devrimi'nin başlarında, dokuma tezgâhları için gerekli olan kılavuz desenler gibi uzun sıkıcı görevleri otomatikleştirmek için bazı mekanik aygıtlar geliştirildi. Daha karmaşık elektrikli makineler, 20. yüzyılın başlarında özel eş hesaplamalar yaptı. İlk dijital elektronik hesap makinesi ise II. Dünya Savaşı sırasında geliştirildi. 1940'ların sonundaki ilk yarı iletken transistörleri, 1950'lerin sonlarında silisyum temelli MOSFET (MOS transistör) ve monolitik bütünleşmiş devre (IC) gibi çip teknolojileri izledi ve 1970'lerde mikroişlemci ve mikrobilgisayar devrimine yol açtı. Bilgisayarların hızı, gücü ve çok yönlülüğü, transistör sayılarının hızla artmasıyla (Moore yasasının öngördüğü gibi) o zamandan beri çarpıcı bir şekilde artmaktadır ve 20. yüzyılın sonları ile 21. yüzyılın başlarında Sayısal Devrim'e yol açmıştır.
Geleneksel olarak, çağdaş bir bilgisayar en az bir işlem öğesinden, tipik olarak bir mikroişlemci biçiminde bir merkezî işlem biriminden (CPU), bir tür bilgisayar belleğinden ve tipik olarak yarı iletken bellek yongalarından oluşur. İşlem öğesi, aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştirir ve bir sıralama ve denetleme birimi, saklanan bilgilere yanıt olarak işlemlerin sırasını değiştirebilir. Çevresel aygıtlar arasında giriş aygıtları (klavyeler, fareler, oyun çubuğu vb.), çıktı aygıtları (monitörler, yazıcılar vb.) ve her iki işlevi de yerine getiren (giriş/çıkış) aygıtları (ör. 2000'li yılların dokunmatik ekranı) bulunur. Çevresel aygıt, bilgilerin dış bir kaynaktan alınmasına izin verir ve işlemlerin sonucunun kaydedilmesini ve alınmasını sağlar.
Etimoloji
Oxford English Dictionary'e göre, bilgisayarın bilinen ilk kullanımı İngiliz yazar 'in 1613 tarihli adlı kitabındaydı: "I haue [sic] read the truest computer of Times, and the best Arithmetician that euer [sic] breathed, and he reduceth thy dayes into a short number." Terimin bu kullanımı, bir insan bilgisayarı, hesaplamaları veya hesaplamaları yapan bir kişiyi ifade eder. Sözcük 20. yüzyılın ortalarına kadar aynı anlamda devam etmiştir. Bu dönemin ikinci yarısında kadınlar, erkek meslektaşlarından daha az ücret alabilecekleri için genellikle bilgisayar olarak işe alındı. 1943'te insan bilgisayarlarının çoğu kadındı.
Türkçe "bilgisayar" sözcüğünün kökeni ise, Türk bilgisayar mühendisi ve dilbilimci Aydın Köksal tarafından bilgi + say + -ar köklerinden türetilmiştir.
Tarihçe
20. yüzyıl öncesi
Cihazlar, çoğunlukla parmaklarla birebir örten fonksiyon kullanılarak binlerce yıldır hesaplamaya yardımcı olmak için kullanılmıştır. En eski sayma cihazı ise muhtemelen bir tür çetele çubuğuydu. Daha sonra, Bereketli Hilal boyunca kayıt tutma araçları, içi boş kil kaplarda mühürlenmiş, muhtemelen çiftlik hayvanları veya tahıllar gibi ögeleri temsil eden taşları (kil küreler, koniler, vb.) içeriyordu. Sayma çubuklarının kullanımı buna bir örnektir.
Abaküs ise başlangıçta aritmetik görevler için kullanılmıştır. , MÖ 2400 gibi erken bir tarihte Babil'de kullanılan cihazlardan geliştirildi. O zamandan beri, birçok çeşitte hesap tahtaları veya tabloları icat edilmiştir. Bir sayım evinde, bir masanın üzerine kareli bir bez konur ve para miktarlarını hesaplamaya yardımcı olmak için işaretler belirli kurallara göre üzerinde hareket ettirilirdi.'a göre Antikythera düzeneğinin bilinen en eski mekanik analog bilgisayar olduğuna inanılıyor.
Astronomik ve navigasyon kullanımı için hesaplama ve ölçüm için birçok mekanik yardımcı yapılmıştır. , 11. yüzyılın başlarında Bîrûnî tarafından icat edilen bir yıldız haritasıydı.Usturlap, Helenistik dönemde MÖ 1. veya 2. yüzyıllarda icat edildi ve genellikle Hipparkos'a atfedilir. Planisfer ve dioptra'nın bir kombinasyonu olan usturlap, küresel astronomide birkaç farklı problem türünü çözebilen bir analog bilgisayardı. Mekanik bir takvim bilgisayarı ve dişli çarkları içeren bir usturlap, 1235'te İran'ın İsfahan kentinden tarafından icat edildi. Bîrûnî, ilk mekanik dişli ay-güneş takvimi usturlabını, bir dişli takımı ve dişli çarkları olan, erken dönem sabit kablolu bilgi işleme makinesini icat etti.
İlk bilgisayarlar
İngiliz makine mühendisi ve bilgin Charles Babbage, programlanabilir bir bilgisayar kavramını ortaya çıkardı. "Bilgisayarın babası" olarak kabul edilen, 19. yüzyılın başlarında ilk mekanik bilgisayarı kavramsallaştırdı ve icat etti. 1833'te seyir hesaplamalarına yardımcı olmak için tasarlanan devrim niteliğindeki fark motoru üzerinde çalıştıktan sonra, çok daha genel bir tasarımın, bir Analitik Makinenin mümkün olduğunu fark etti. Programların ve verilerin girişi, o zamanlar Jakar gibi mekanik dokuma tezgahlarını yönlendirmek için kullanılan bir yöntem olan delikli kartlar aracılığıyla makineye sağlanacaktı. Çıktı için makinede bir yazıcı, bir eğri çizici ve bir zil bulunur. Makine ayrıca daha sonra okunmak üzere kartların üzerine sayıları da basabilecektir. Ayrıca makine, bir aritmetik mantık birimi, koşullu dallanma ve döngüler biçimindeki kontrol akışı ve entegre belleği bir araya getirerek, onu modern terimlerle Turing-tamamlanmış olarak tanımlanabilecek genel amaçlı bir bilgisayar için ilk tasarım haline getirdi.
Dijital bilgisayarlar
Elektromekanik
1938'de Amerika Birleşik Devletleri Donanması, bir denizaltıda kullanılabilecek kadar küçük bir elektromekanik analog bilgisayar geliştirdi. Bu, hareketli bir hedefe bir torpido ateşleme problemini çözmek için trigonometri kullanan . II. Dünya Savaşı sırasında diğer ülkelerde de benzer cihazlar geliştirilmiştir.
Modern bilgisayarlar
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız
Bilgisayar hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Vikisözlük'te tanımlar | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikisöz'de alıntılar | |
Vikikitap'ta kitaplar |
Kaynakça
- ^ Evans, Claire Lisa (2018). Broad band : the untold story of the women who made the Internet. New York, New York. ISBN . OCLC 999581264.
- ^ Smith, Erika E. (1 Mart 2013). "Recognizing a Collective Inheritance through the History of Women in Computing". CLCWeb: Comparative Literature and Culture (İngilizce). 15 (1). doi:10.7771/1481-4374.1972. ISSN 1481-4374. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ "Bilgisayar kelimesi 50 yaşında". Sabah. 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "Bilgisayarın isim babası". Milliyet. 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ Robson, Eleanor (2008). Mathematics in ancient Iraq : a social history. Princeton, N.J.: Princeton University Press. ISBN . OCLC 174112760.
- ^ Numbers through the ages. Graham Flegg. Houndmills, Basingstoke, Hampshire: Macmillan Education. 1989. ISBN . OCLC 24660570.
- ^ . web.archive.org. 28 Nisan 2008. 28 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ G. Wiet, V. Elisseeff, P. Wolff, J. Naudu (1975). History of Mankind, Vol 3: The Great medieval Civilisations, p. 649. George Allen & Unwin Ltd, UNESCO.
- ^ Charette, François (30 Kasım 2006). "High tech from Ancient Greece". Nature (İngilizce). 444 (7119): 551-552. doi:10.1038/444551a. ISSN 0028-0836.
- ^ Bedini, Silvio A.; Maddison, Francis R. (1966). "Mechanical Universe: The Astrarium of Giovanni de' Dondi". Transactions of the American Philosophical Society. 56 (5): 1. doi:10.2307/1006002. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ Solla Price, Derek (1984). "A History of Calculating Machines". IEEE Micro. 4 (1): 22-52. doi:10.1109/MM.1984.291305. ISSN 0272-1732. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ ÖREN, TUNCER (1 Ocak 2001). "Advances in Computer and Information Sciences: From Abacus to Holonic Agents". Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences. 9 (1): 63-70. ISSN 1300-0632. 10 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ Halacy, D. S. (Daniel Stephen) (1970). Charles Babbage, father of the computer. Internet Archive. [New York] Crowell-Collier Press.
- ^ "Objects and stories". Science Museum (İngilizce). 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022.
- ^ #author.fullName<nowiki>}</nowiki. . New Scientist (İngilizce). 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2022.}
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgisayar aritmetik veya mantiksal islem dizilerini berim otomatik olarak yurutmek uzere programlanabilen dijital bir elektronik makinedir Cagdas bilgisayarlar programlar olarak bilinen genel islem kumelerini gerceklestirebilir Bu programlar bilgisayarlarin cesitli gorevleri gerceklestirmesini saglar Ayrica bir bilgisayar sisteminin tam verimle calisabilmesi icin donanim isletim sistemi ve cevresel cihazlara sahip olmasi gerekmektedir Bu terim ayni zamanda bir bilgisayar agi veya bilgisayar kumesi gibi birbirine bagli ve birlikte calisan bir grup bilgisayar anlamina da gelebilir Farkli donemlere ait bilgisayarlar ve bilgi islem aygitlari Ust sira Otomatik mekanik hesap makinesi 1820 Fark makinesi Birinci nesil bilgisayar Colossus bilgisayari Orta sira Erken vakum tuplu bilgisayar ENIAC Superbilgisayar IBM Summit Alt sira Video oyunu konsolu Nintendo GameCube Akilli telefon iPhone 14 Plus Cok amacli endustriyel ve tuketici elektronigi bilgisayarlari kontrol sistemi olarak kullanir Ornegin mikrodalga firinlar ve uzaktan kumandalar gibi basit ozel amacli aygitlar endustriyel robotlar ve bilgisayar destekli tasarim gibi fabrika aygitlarinin yani sira kisisel bilgisayarlar gibi genel amacli aygitlar ve akilli telefonlar gibi mobil cihazlar da dahildir Bilgisayarlar milyarlarca baska bilgisayar ve kullaniciyi birbirine baglayan internete de genel ag guc saglar Tarihteki ilk bilgisayarlar sadece hesaplamalar icin kullanilirdi Abakus gibi basit elle isletilen mekanik araclar eski zamanlardan beri insanlarin hesaplama yapmasina yardimci olmustur Sanayi Devrimi nin baslarinda dokuma tezgahlari icin gerekli olan kilavuz desenler gibi uzun sikici gorevleri otomatiklestirmek icin bazi mekanik aygitlar gelistirildi Daha karmasik elektrikli makineler 20 yuzyilin baslarinda ozel es hesaplamalar yapti Ilk dijital elektronik hesap makinesi ise II Dunya Savasi sirasinda gelistirildi 1940 larin sonundaki ilk yari iletken transistorleri 1950 lerin sonlarinda silisyum temelli MOSFET MOS transistor ve monolitik butunlesmis devre IC gibi cip teknolojileri izledi ve 1970 lerde mikroislemci ve mikrobilgisayar devrimine yol acti Bilgisayarlarin hizi gucu ve cok yonlulugu transistor sayilarinin hizla artmasiyla Moore yasasinin ongordugu gibi o zamandan beri carpici bir sekilde artmaktadir ve 20 yuzyilin sonlari ile 21 yuzyilin baslarinda Sayisal Devrim e yol acmistir Geleneksel olarak cagdas bir bilgisayar en az bir islem ogesinden tipik olarak bir mikroislemci biciminde bir merkezi islem biriminden CPU bir tur bilgisayar belleginden ve tipik olarak yari iletken bellek yongalarindan olusur Islem ogesi aritmetik ve mantiksal islemleri gerceklestirir ve bir siralama ve denetleme birimi saklanan bilgilere yanit olarak islemlerin sirasini degistirebilir Cevresel aygitlar arasinda giris aygitlari klavyeler fareler oyun cubugu vb cikti aygitlari monitorler yazicilar vb ve her iki islevi de yerine getiren giris cikis aygitlari or 2000 li yillarin dokunmatik ekrani bulunur Cevresel aygit bilgilerin dis bir kaynaktan alinmasina izin verir ve islemlerin sonucunun kaydedilmesini ve alinmasini saglar EtimolojiJacquard in doku tezgahi ilk kurulabilir aygitlardandir Oxford English Dictionary e gore bilgisayarin bilinen ilk kullanimi Ingiliz yazar in 1613 tarihli adli kitabindaydi I haue sic read the truest computer of Times and the best Arithmetician that euer sic breathed and he reduceth thy dayes into a short number Terimin bu kullanimi bir insan bilgisayari hesaplamalari veya hesaplamalari yapan bir kisiyi ifade eder Sozcuk 20 yuzyilin ortalarina kadar ayni anlamda devam etmistir Bu donemin ikinci yarisinda kadinlar erkek meslektaslarindan daha az ucret alabilecekleri icin genellikle bilgisayar olarak ise alindi 1943 te insan bilgisayarlarinin cogu kadindi Turkce bilgisayar sozcugunun kokeni ise Turk bilgisayar muhendisi ve dilbilimci Aydin Koksal tarafindan bilgi say ar koklerinden turetilmistir Tarihce20 yuzyil oncesi Isango kemigi Cihazlar cogunlukla parmaklarla birebir orten fonksiyon kullanilarak binlerce yildir hesaplamaya yardimci olmak icin kullanilmistir En eski sayma cihazi ise muhtemelen bir tur cetele cubuguydu Daha sonra Bereketli Hilal boyunca kayit tutma araclari ici bos kil kaplarda muhurlenmis muhtemelen ciftlik hayvanlari veya tahillar gibi ogeleri temsil eden taslari kil kureler koniler vb iceriyordu Sayma cubuklarinin kullanimi buna bir ornektir Abakus ise baslangicta aritmetik gorevler icin kullanilmistir MO 2400 gibi erken bir tarihte Babil de kullanilan cihazlardan gelistirildi O zamandan beri bircok cesitte hesap tahtalari veya tablolari icat edilmistir Bir sayim evinde bir masanin uzerine kareli bir bez konur ve para miktarlarini hesaplamaya yardimci olmak icin isaretler belirli kurallara gore uzerinde hareket ettirilirdi a gore Antikythera duzeneginin bilinen en eski mekanik analog bilgisayar olduguna inaniliyor Astronomik ve navigasyon kullanimi icin hesaplama ve olcum icin bircok mekanik yardimci yapilmistir 11 yuzyilin baslarinda Biruni tarafindan icat edilen bir yildiz haritasiydi Usturlap Helenistik donemde MO 1 veya 2 yuzyillarda icat edildi ve genellikle Hipparkos a atfedilir Planisfer ve dioptra nin bir kombinasyonu olan usturlap kuresel astronomide birkac farkli problem turunu cozebilen bir analog bilgisayardi Mekanik bir takvim bilgisayari ve disli carklari iceren bir usturlap 1235 te Iran in Isfahan kentinden tarafindan icat edildi Biruni ilk mekanik disli ay gunes takvimi usturlabini bir disli takimi ve disli carklari olan erken donem sabit kablolu bilgi isleme makinesini icat etti Ilk bilgisayarlar Charles Babbage in fark makinesinin bir kismi Ingiliz makine muhendisi ve bilgin Charles Babbage programlanabilir bir bilgisayar kavramini ortaya cikardi Bilgisayarin babasi olarak kabul edilen 19 yuzyilin baslarinda ilk mekanik bilgisayari kavramsallastirdi ve icat etti 1833 te seyir hesaplamalarina yardimci olmak icin tasarlanan devrim niteligindeki fark motoru uzerinde calistiktan sonra cok daha genel bir tasarimin bir Analitik Makinenin mumkun oldugunu fark etti Programlarin ve verilerin girisi o zamanlar Jakar gibi mekanik dokuma tezgahlarini yonlendirmek icin kullanilan bir yontem olan delikli kartlar araciligiyla makineye saglanacakti Cikti icin makinede bir yazici bir egri cizici ve bir zil bulunur Makine ayrica daha sonra okunmak uzere kartlarin uzerine sayilari da basabilecektir Ayrica makine bir aritmetik mantik birimi kosullu dallanma ve donguler bicimindeki kontrol akisi ve entegre bellegi bir araya getirerek onu modern terimlerle Turing tamamlanmis olarak tanimlanabilecek genel amacli bir bilgisayar icin ilk tasarim haline getirdi Dijital bilgisayarlar Elektromekanik Ilk tam otomatik dijital elektromekanik bilgisayar olan Konrad Zuse nin Z3 unun kopyasi 1938 de Amerika Birlesik Devletleri Donanmasi bir denizaltida kullanilabilecek kadar kucuk bir elektromekanik analog bilgisayar gelistirdi Bu hareketli bir hedefe bir torpido atesleme problemini cozmek icin trigonometri kullanan II Dunya Savasi sirasinda diger ulkelerde de benzer cihazlar gelistirilmistir Modern bilgisayarlar Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Ayrica bakinizVikipedi nin kardes projelerinden Bilgisayar hakkinda daha fazla bilgi edininVikisozluk te tanimlarCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVikikitap ta kitaplarBilgisayar bilimi Bilgisayar bilimi tarihi Insan bilgisayar etkilesimiKaynakca Evans Claire Lisa 2018 Broad band the untold story of the women who made the Internet New York New York ISBN 978 0 7352 1175 9 OCLC 999581264 Smith Erika E 1 Mart 2013 Recognizing a Collective Inheritance through the History of Women in Computing CLCWeb Comparative Literature and Culture Ingilizce 15 1 doi 10 7771 1481 4374 1972 ISSN 1481 4374 16 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2022 Bilgisayar kelimesi 50 yasinda Sabah 5 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Bilgisayarin isim babasi Milliyet 5 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Robson Eleanor 2008 Mathematics in ancient Iraq a social history Princeton N J Princeton University Press ISBN 978 0 691 09182 2 OCLC 174112760 Numbers through the ages Graham Flegg Houndmills Basingstoke Hampshire Macmillan Education 1989 ISBN 0 333 49130 0 OCLC 24660570 web archive org 28 Nisan 2008 28 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2022 G Wiet V Elisseeff P Wolff J Naudu 1975 History of Mankind Vol 3 The Great medieval Civilisations p 649 George Allen amp Unwin Ltd UNESCO Charette Francois 30 Kasim 2006 High tech from Ancient Greece Nature Ingilizce 444 7119 551 552 doi 10 1038 444551a ISSN 0028 0836 Bedini Silvio A Maddison Francis R 1966 Mechanical Universe The Astrarium of Giovanni de Dondi Transactions of the American Philosophical Society 56 5 1 doi 10 2307 1006002 10 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2022 Solla Price Derek 1984 A History of Calculating Machines IEEE Micro 4 1 22 52 doi 10 1109 MM 1984 291305 ISSN 0272 1732 22 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2022 OREN TUNCER 1 Ocak 2001 Advances in Computer and Information Sciences From Abacus to Holonic Agents Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences 9 1 63 70 ISSN 1300 0632 10 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2022 Halacy D S Daniel Stephen 1970 Charles Babbage father of the computer Internet Archive New York Crowell Collier Press Objects and stories Science Museum Ingilizce 3 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2022 author fullName lt nowiki gt lt nowiki New Scientist Ingilizce 7 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2022