Kredi derecelendirmesi veya kredi değerlendirmesi, bir kişi, şirket veya hatta bir ülkenin belirlenmesidir. Kredi derecelendirmesi, bir borçlunun kredi geçmişi hakkında yapılan bir değerlendirme olabileceği gibi, potansiyel bir borçlunun borcunu geri ödeyebilme yeteneğinin bir değerlendirmesi de olabilir. Hesaplanması için malî geçmiş, ve incelenir. Kredi değerlendirmesi, borç veren veya yatırımcı için, o borcun geri ödenme olasılığını belirlemek için yapılır. Ancak, yakın yıllarda, sigorta primi, işe alınmaya uygunluk ve depozito oranı belirlemeleri için de kredi değerlendirme sonuçları kullanılmaya başlanmıştır.
Düşük bir derecelendirme, borç alanın borcunu ödememe (temerrüt) riskinin yüksek olduğu anlamına gelir, bu durum, faiz oranının yüksek tutulması veya da borç talebinin reddedilmesi sonucunu doğurur.
Kişisel kredi derecelendirmesi
Kişinin kredi skoru ve onun , onun banka gibi bir finans kuruluşundan kredi alma yeteneğini etkiler. Kişinin kredi değerlendirmesini etkileyebilecek faktörler:
- Krediyi geri ödeyebilme yeteneği
- Faiz
- Verilen kredi sınırının kullanılma oranı
- Tüketim alışkanlıkları
- Mevcut borç miktarı.
Farklı ülkelerde farklı kredi değerlendirme sistemleri mevcuttur.
Kuzey Amerika
ABD'de bir kişinin kredi geçmişi, kredi bürosu olarak adlandırılan şirketler tarafından derlenip düzenlenir. genelde mevcut kredi verilerinin istatistik analizi ile belirlenir. Bu analizin yaygın bir şekli, gibi özel finans şirketleri tarafından sunulan kredi skor puanlarıdır. Fair Isaac Corporation, 1950'li yıllarda kredi derecelendirme kavramını geliştirmiş ve kredi skorunda geçen FICO terimini tescilli markası yapmıştır.
Kanada'da en yaygın derecelendirme sistemi 'dir, ayrıca "R" sistemi olarak da bilinir. Bu sistemin yelpazesi R0 ile R9 arasındadır. R0, yeni açılmış bir hesaptır, R1, zamanında yapılan ödemeler demektir, R9 batak para demektir. Çoğu kişi R0 statüsünde çok kısa bir süre kalırlar çünkü kredi derecelendirmelerinin her ay ayarlanmasını sağlayan mekanizmalar kuruludur.
Şirket kredi derecelendirmesi
Bir şirketin kredi derecelendirmesi, potasiyel yatırımcılar için tahvil gibi kredi kâğıtları hakkında bir malî göstergedir. Bu derecelendirmeler, , Moody's veya Fitch Ratings gibi kredi değerlendirme kuruluşları tarafından yapılır. Standard & Poor's derecelendirme skalası, en iyiden en kötüye, şöyledir: AAA, AA, A, BBB, BB, B, CCC, CC, C, D. BBB'nin altındaki tahviller spekülatif veya yüksek riskli sayılır. Moody's derecelendirme sistemi benzerdir ama isimlendirme biraz farklıdır. En iyiden en kötüye şöyle sıralanır: AAA, Aa1, Aa2, Aa3, A1, A2, A3, Baa1, Baa2, Baa3, Ba1, Ba2, Ba3, B1, B2, B3, Caa1, Caa2, Caa3, Ca, C.
Devlet kredi derecelendirmesi
Sıralama | Önceki | Ülke | Toplam skor |
---|---|---|---|
1 | 1 | Lüksemburg | 99.88 |
2 | 2 | Norveç | 97.47 |
3 | 3 | İsviçre | 96.21 |
4 | 4 | Danimarka | 93.39 |
5 | 5 | İsveç | 92.96 |
6 | 6 | İrlanda | 92.36 |
7 | 10 | Avusturya | 92.25 |
8 | 9 | Finlandiya | 91.95 |
9 | 8 | Hollanda | 91.95 |
10 | 7 | ABD | 91.27 |
Devlet kredi derecelendirmesi (sovereign credit rating), egemen bir hukuksal varlığın, yani bir ülke devletinin, kredi derecelendirmesidir. Devlet kredi derecelendirmesi, bir ülkede yatırım ortamının risk seviyesini ifade eder, politik riski de hesaba katar. Yabancı ülkelerde yatırım yapacak yatırımcılar tarafından kullanılır.
Tablo, Mart 2008 itibarıyla yatırım için en az riskli on ülkeyi göstermektedir. Derecelendirmeler ayrıca politik risk, ekonomik risk gibi bileşenlere de ayrılır. Euromoney'nin yılda iki kere yapılan ülke risk endeksi 185 ülkenin politik ve ekonomik istikrarını izlemektedir. Veriler ekonomiye yoğunlaşmıştır, özellikle devletin temerrüt riskine ve/veya ithalatçıların temerrüt riskine (yani ticaret kredi riskine) bakılır.
Kısa vade derecelendirme
Kısa vadeli derecelendirme, bir borçlunun bir yıl içinde temerrüt olasılığının bir ölçüsüdür. Buna karşın uzun vadeli derecelendirme, borçlunun ömür boyu için yapılan bir değerlendirmedir.
Kredi değerlendirme kuruluşları
Kişiler için kredi skorları tarafından verilir. Şirket ve devletler için kredi dereceleri tarafından belirlenir.
ABD'de başlıca kredi büroları , , and 'dır.
Birleşik Krallık'ta kişiler hakkında kredi değerlendirmesi yapan başlıca "kredi referans acentaları" , ve 'tir. Evrensel bir kredi skoru yoktur, her kredi kuruluşu kendi belirlediği kıstaslara göre potansiyel müşterilerini değerlendirir.
Kanada'da başlıca kredi büroları Equifax, TransUnion ve Northern Credit Bureaus/ Experian'dır.
Hindistan'da şahıslar için kredi değerlendirmesi yapan kredi büroları Credit Information Bureau (India) Limited () ve Credit Registration Office (CRO)'dir. Ticarî kredi değerlendirme kuruluşları arasında CRISIL ve ICRA sayılabilir.
Türkiye'de Kredi Kayıt Bürosu, tüketici bilgilerini derleyerek kişisel kredi değerlendirmesi yapar.
En büyük ticarî kredi değerlendirme kuruluşları dünya çapında çalışırlar, bunlar Moody's, ve Fitch Ratings'dir.
Moody's | S&P | Fitch | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Uzun vadeli | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Kısa vadeli | |
Aaa | P-1 | AAA | A-1+ | AAA | F1+ | En yüksek dereceli |
Aa1 | AA+ | AA+ | Yüksek dereceli | |||
Aa2 | AA | AA | ||||
Aa3 | AA- | AA- | ||||
A1 | A+ | A-1 | A+ | F1 | Üst orta sınıf | |
A2 | A | A | ||||
A3 | P-2 | A- | A-2 | A- | F2 | |
Baa1 | BBB+ | BBB+ | Alt orta sınıf | |||
Baa2 | P-3 | BBB | A-3 | BBB | F3 | |
Baa3 | BBB- | BBB- | ||||
Ba1 | Not prime | BB+ | B | BB+ | B | Yatırım yapılamaz spekülatif |
Ba2 | BB | BB | ||||
Ba3 | BB- | BB- | ||||
B1 | B+ | B+ | Son derece spekülatif | |||
B2 | B | B | ||||
B3 | B- | B- | ||||
Caa1 | CCC+ | C | CCC | C | Önemli riskler | |
Caa2 | CCC | büyük ölçüde spekülatif | ||||
Caa3 | CCC- | Kurtarılması beklenen, iflasa yakın | ||||
Ca | CC | |||||
C | ||||||
C | D | / | DDD | / | İflas | |
/ | DD | |||||
/ | D |
Kaynakça
- ^ de Servigny, Arnaud and Olivier Renault (2004). The Standard & Poor's Guide to Measuring and Managing Credit Risk. McGraw-Hill. ISBN .
- ^ "Country risk survey" 14 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: 185 ülkede siyasî ve ekonomik istikrarı izleyen, değerlendirme kuruluşları ve pazar uzmanları arasında yılda iki kere yapılan anket; Bu bilginin kaynakları: risk analistleri; ekonomik projeksiyon anketleri; Gayri safi milli gelir; Dünya Bankası'nın Global Kalkınma Finansı verileri; Moody's Yatırımcı Hizmetleri, Standard & Poor’s ve Fitch IBCA; OECD konensus grupları; ABD Exim Bank ve Atradius UK; borç ve kredi konsorsiyum başları; Atradius, London Forfaiting, Mezra Forfaiting ve WestLB.
- ^ "Country risk ratings". 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2009.
- ^ Holden Lewis. "The credit report you don't know about". . 13 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2007.
- ^ Martin Lewis. "Credit Ratings: How they work". . 28 Nisan 2009 tarihinde kaynağından .
- ^ "Student workbook" 7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., CIBC p. 14
Dış bağlantılar
- Fitch Ratings: Kredi değerlendirmesi[]
- Ticari firmaların kredi derecelendirmesi: İMKB firmalarına uygulanması[]
- Guardian gazetesindeki bu makalede devlet kredi değerlendirmelerini gösteren bir harita bulunmaktadır. 31 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kredi Kayıt Bürosu: Risk değerlendirmesi 5 Mayıs 2009[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kredi derecelendirmesi veya kredi degerlendirmesi bir kisi sirket veya hatta bir ulkenin belirlenmesidir Kredi derecelendirmesi bir borclunun kredi gecmisi hakkinda yapilan bir degerlendirme olabilecegi gibi potansiyel bir borclunun borcunu geri odeyebilme yeteneginin bir degerlendirmesi de olabilir Hesaplanmasi icin mali gecmis ve incelenir Kredi degerlendirmesi borc veren veya yatirimci icin o borcun geri odenme olasiligini belirlemek icin yapilir Ancak yakin yillarda sigorta primi ise alinmaya uygunluk ve depozito orani belirlemeleri icin de kredi degerlendirme sonuclari kullanilmaya baslanmistir Dusuk bir derecelendirme borc alanin borcunu odememe temerrut riskinin yuksek oldugu anlamina gelir bu durum faiz oraninin yuksek tutulmasi veya da borc talebinin reddedilmesi sonucunu dogurur Kisisel kredi derecelendirmesiKisinin kredi skoru ve onun onun banka gibi bir finans kurulusundan kredi alma yetenegini etkiler Kisinin kredi degerlendirmesini etkileyebilecek faktorler Krediyi geri odeyebilme yetenegi Faiz Verilen kredi sinirinin kullanilma orani Tuketim aliskanliklari Mevcut borc miktari Farkli ulkelerde farkli kredi degerlendirme sistemleri mevcuttur Kuzey Amerika ABD de bir kisinin kredi gecmisi kredi burosu olarak adlandirilan sirketler tarafindan derlenip duzenlenir genelde mevcut kredi verilerinin istatistik analizi ile belirlenir Bu analizin yaygin bir sekli gibi ozel finans sirketleri tarafindan sunulan kredi skor puanlaridir Fair Isaac Corporation 1950 li yillarda kredi derecelendirme kavramini gelistirmis ve kredi skorunda gecen FICO terimini tescilli markasi yapmistir Kanada da en yaygin derecelendirme sistemi dir ayrica R sistemi olarak da bilinir Bu sistemin yelpazesi R0 ile R9 arasindadir R0 yeni acilmis bir hesaptir R1 zamaninda yapilan odemeler demektir R9 batak para demektir Cogu kisi R0 statusunde cok kisa bir sure kalirlar cunku kredi derecelendirmelerinin her ay ayarlanmasini saglayan mekanizmalar kuruludur Sirket kredi derecelendirmesiStandard amp Poor s derecelendirmesine gore ulkeler Bir sirketin kredi derecelendirmesi potasiyel yatirimcilar icin tahvil gibi kredi kagitlari hakkinda bir mali gostergedir Bu derecelendirmeler Standard amp Poor s Moody s veya Fitch Ratings gibi kredi degerlendirme kuruluslari tarafindan yapilir Standard amp Poor s derecelendirme skalasi en iyiden en kotuye soyledir AAA AA A BBB BB B CCC CC C D BBB nin altindaki tahviller spekulatif veya yuksek riskli sayilir Moody s derecelendirme sistemi benzerdir ama isimlendirme biraz farklidir En iyiden en kotuye soyle siralanir AAA Aa1 Aa2 Aa3 A1 A2 A3 Baa1 Baa2 Baa3 Ba1 Ba2 Ba3 B1 B2 B3 Caa1 Caa2 Caa3 Ca C Devlet kredi derecelendirmesiUlke risk siralamasi Least risky countries Score out of 100 Source Euromoney ulke riski Mart 2008 Siralama Onceki Ulke Toplam skor1 1 Luksemburg 99 882 2 Norvec 97 473 3 Isvicre 96 214 4 Danimarka 93 395 5 Isvec 92 966 6 Irlanda 92 367 10 Avusturya 92 258 9 Finlandiya 91 959 8 Hollanda 91 9510 7 ABD 91 27 Devlet kredi derecelendirmesi sovereign credit rating egemen bir hukuksal varligin yani bir ulke devletinin kredi derecelendirmesidir Devlet kredi derecelendirmesi bir ulkede yatirim ortaminin risk seviyesini ifade eder politik riski de hesaba katar Yabanci ulkelerde yatirim yapacak yatirimcilar tarafindan kullanilir Tablo Mart 2008 itibariyla yatirim icin en az riskli on ulkeyi gostermektedir Derecelendirmeler ayrica politik risk ekonomik risk gibi bilesenlere de ayrilir Euromoney nin yilda iki kere yapilan ulke risk endeksi 185 ulkenin politik ve ekonomik istikrarini izlemektedir Veriler ekonomiye yogunlasmistir ozellikle devletin temerrut riskine ve veya ithalatcilarin temerrut riskine yani ticaret kredi riskine bakilir Kisa vade derecelendirmeKisa vadeli derecelendirme bir borclunun bir yil icinde temerrut olasiliginin bir olcusudur Buna karsin uzun vadeli derecelendirme borclunun omur boyu icin yapilan bir degerlendirmedir Kredi degerlendirme kuruluslariS amp P Avrupa ulke dereceleri Haziran 2011 AAA AA A BBB BB B CCC degerlendirme yok Kisiler icin kredi skorlari tarafindan verilir Sirket ve devletler icin kredi dereceleri tarafindan belirlenir ABD de baslica kredi burolari and dir Birlesik Krallik ta kisiler hakkinda kredi degerlendirmesi yapan baslica kredi referans acentalari ve tir Evrensel bir kredi skoru yoktur her kredi kurulusu kendi belirledigi kistaslara gore potansiyel musterilerini degerlendirir Kanada da baslica kredi burolari Equifax TransUnion ve Northern Credit Bureaus Experian dir Hindistan da sahislar icin kredi degerlendirmesi yapan kredi burolari Credit Information Bureau India Limited ve Credit Registration Office CRO dir Ticari kredi degerlendirme kuruluslari arasinda CRISIL ve ICRA sayilabilir Turkiye de Kredi Kayit Burosu tuketici bilgilerini derleyerek kisisel kredi degerlendirmesi yapar En buyuk ticari kredi degerlendirme kuruluslari dunya capinda calisirlar bunlar Moody s Standard amp Poor s ve Fitch Ratings dir Moody s S amp P Fitch Uzun vadeli Kisa vadeli Uzun vadeli Kisa vadeli Uzun vadeli Kisa vadeli Aaa P 1 AAA A 1 AAA F1 En yuksek dereceliAa1 AA AA Yuksek dereceliAa2 AA AAAa3 AA AA A1 A A 1 A F1 Ust orta sinifA2 A AA3 P 2 A A 2 A F2Baa1 BBB BBB Alt orta sinifBaa2 P 3 BBB A 3 BBB F3Baa3 BBB BBB Ba1 Not prime BB B BB B Yatirim yapilamaz spekulatifBa2 BB BBBa3 BB BB B1 B B Son derece spekulatifB2 B BB3 B B Caa1 CCC C CCC C Onemli risklerCaa2 CCC buyuk olcude spekulatifCaa3 CCC Kurtarilmasi beklenen iflasa yakinCa CCCC D DDD Iflas DD DKaynakca de Servigny Arnaud and Olivier Renault 2004 The Standard amp Poor s Guide to Measuring and Managing Credit Risk McGraw Hill ISBN 9780071417556 Country risk survey 14 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 185 ulkede siyasi ve ekonomik istikrari izleyen degerlendirme kuruluslari ve pazar uzmanlari arasinda yilda iki kere yapilan anket Bu bilginin kaynaklari risk analistleri ekonomik projeksiyon anketleri Gayri safi milli gelir Dunya Bankasi nin Global Kalkinma Finansi verileri Moody s Yatirimci Hizmetleri Standard amp Poor s ve Fitch IBCA OECD konensus gruplari ABD Exim Bank ve Atradius UK borc ve kredi konsorsiyum baslari Atradius London Forfaiting Mezra Forfaiting ve WestLB Country risk ratings 23 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2009 Holden Lewis The credit report you don t know about 13 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2007 Martin Lewis Credit Ratings How they work 28 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Student workbook 7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIBC p 14Dis baglantilarFitch Ratings Kredi degerlendirmesi olu kirik baglanti Ticari firmalarin kredi derecelendirmesi IMKB firmalarina uygulanmasi olu kirik baglanti Guardian gazetesindeki bu makalede devlet kredi degerlendirmelerini gosteren bir harita bulunmaktadir 31 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kredi Kayit Burosu Risk degerlendirmesi 5 Mayis 2009 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizKredi riski Temerrut Kredi notu