Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cumhuriyetçi Türk Partisi (kısaca CTP), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki bir siyasi partidir. Ahmet Mithat Berberoğlu'nun kurduğu ve Tufan Erhürman'ın yürüttüğü parti mecliste 18 milletvekili ile temsil edilmektedir.
Cumhuriyetçi Türk Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | CTP |
| Genel başkan | Tufan Erhürman |
| (Genel sekreter) | Asım Akansoy |
| Kurucu | Ahmet Mithat Berberoğlu |
| Slogan(lar) | Birlik, Mücadele, Dayanışma |
| Kuruluş tarihi | 27 Aralık 1970 |
| Merkez | Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol |
| Uluslararası üyelik | Sosyalist Enternasyonal İlerici İttifak |
| Avrupa üyeliği | Avrupa Sosyalistler Partisi (Gözlemci) |
| Meclis | 18 / 50 |
| Belediyeler | 11 / 28 |
| Belediye meclis üyeleri | 93 / 280 |
| İnternet sitesi | |
Tarihçe
1970'te bir grup Kıbrıs Türkü aydın, esnaf ve iş insanı tarafından kuruldu. Partinin kurucu genel başkanı Avukat Ahmet Mithat Berberoğlu'dur. Daha sonra genel başkanlığa Özker Özgür seçildi. 1976'dan 1996'ya kadar parti genel başkanlığını Özker Özgür yürüttü.
Seçimler
CTP 1976'da 2, 1981'de 6 ve 1985'te 12 milletvekili ile mecliste temsil edildi. 1990 seçimlerine DMP çatısı altında giren CTP seçimlerde yapılan antidemokratik uygulamalar ve seçim sonrasında oyların çöplüklerden çıkması üzerine seçimlere müdahale edildiği için meclis çalışmalarını boykot etmiş ve gelişen süreçte 1993 yılında dönemin iktidarı erken seçime gitmek zorunda kalmıştır.
1993 seçimleri
1993'te yapılan erken genel seçimlerde CTP, kırmızı olan parti flamasını yeşile dönüştürdü. Buna paralel olarak "Artık Her Şey Daha Güzel Olacak" adıyla yeşil bir kitap yayınlayan CTP tarihinin en yüksek oy oranlarından birini alarak %24 ile 50 sandalyeli meclise 13 milletvekili gönderdi. 1 Ocak 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar görevde kalan üç DP-CTP hükûmetinde 5 bakanlık ile temsil edilen CTP,"Yanımda Ol" sloganı ve Mazhar-Fuat-Özkan'ın "Sude" şarkısından uyarladığı jingle ile girdiği 1994 yerel seçimlerinde oy oranını %30'a çıkarıp tarihinde ilk defa Girne ve Gazimağusa belediye başkanlıklarını kazandı. Sümer Aygın Girne, Oktay Kayalp Gazimağusa ve Kemal Emirzade de Güzelyurt belediye başkanlıklarına seçildiler. Mehmet Salih Rahvancıoğlu Alsancak belediye başkanı oldu. Öğretmenlerle ayrışmalar, hükûmette işlerin yürümemesi, ABAD kararları, parti içi çekişmeler ve bununla beraber elektrik konusunda yaşanan sıkıntılardan dolayı (dönemin elektrikten sorumlu bakanı Ferdi Sabit Soyer idi) 1995'teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde CTP'nin oy oranı %19'a geriledi. Nisan 1995'te yapılan bu seçimlerde CTP ilk kez milliyetçiliği şarkılarında kullanmaya başladı ve Barış Manço'nun "Müsaadenizle Çocuklar" şarkısından uyarladığı jingleda "Bayrak alalım elimize, sahip çıkalım ülkemize" sözleri yer aldı. Yine yeşil rengin kullanıldığı bu seçimlerde Özker Özgür'ün sloganı "Bana 5 Yıl Yeter" idi. Özker Özgür'ün deniz önünde durarak selam verdiği seçim afişinde yine yeşil renk vardı. Aralık 1995'te Özker Özgür, CTP'nin hükûmet olsa da iktidar olamadığını vurgulayarak Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevinden ayrıldı.
1998 seçimleri
1996'da yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa Mehmet Ali Talat seçildi. CTP, Talat'ın öncülüğünde tüzük-program kurultayına 1997 yılında gitti ve tüzüğündeki "emekçi halkın kitle partisi" ibaresini "sosyalist" olarak değiştirdi. Bu tüzük-program kurultayında Özker Özgür'ün başını çektiği grupla parti yönetimi arasında tartışmalar yaşandı. Daha sonra Özker Özgür'ün CTP üyeliği düşürüldü. Özgür'ün üyeliğinin düşürülmesi ile, Özgür'ü destekleyen pek çok parti üyesi CTP'den istifa ettiler. Bu üyelerin bir kısmı sonra geri döndü, bir kısmı da Özgür ve İzzet İzcan ile birlikte Yurtsever Birlik Hareketi'nin kuruluşunda rol oynadılar. Haziran 1998 yerel seçimlerinin sonuçları CTP için bir şoke olmuştu. UBP'nin zaferle çıktığı bu seçimlerde CTP elinde bulundurduğu Girne ve Güzelyurt gibi iki önemli belediyeyi UBP'ye kaptırmıştı. Partinin oyları, "Güçlü Sol" sloganıyla gittiği, aynı sene Aralık ayında yapılan genel seçimlerde %13'e geriledi ve CTP meclise ancak 6 milletvekiliyle girdi: Lefkoşa'dan genel başkan Mehmet Ali Talat ve Kadri Fellahoğlu, Girne'den eski belediye başkanı Sümer Aygın, Güzelyurt'tan Fatma Ekenoğlu, Gazimağusa'dan genel sekreter Ferdi Sabit Soyer ve Sonay Adem. Hükûmet döneminde bakanlık ve milletvekilliği yapan Ahmet Derya, Hüseyin Celal, Vasfi Candan, Feridun Önsav, Ömer Kalyoncu, Salih Usar, Ergin İlktaç gibi pek çok isim yeniden milletvekili seçilemediler. 1985'ten beri solun büyük partisi olan CTP, TKP'nin %15 oy oranı almasıyla solun küçük partisi olmuştu.
2002 seçimleri
CTP 2002 seçimlerine daha hazırlıklı girdi. Kıbrıslı Türkler'in Rum tarafıyla birlikte eş zamanlı AB üyesi olmasını savunan CTP, henüz Annan Planı çıkmamış olmasına rağmen Haziran 2002 yerel seçimlerine "Çözüm Kapıda, Açın!", "Avrupa Kapıda, Açın!" sloganı ve jingle'ı ile girdi. Dönemin Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, yaptığı açıklamalarda CTP'nin bu sloganını "yerel seçime dış politikayı karıştırıyorlar" diye eleştirdi. Parti bu seçimlerde küçük belediyelerde başarısız olsa da tarihinde ilk defa Lefkoşa belediye başkanlığını kazandı. Bununla beraber elinde tuttuğu Gazimağusa Belediye Başkanlığına, Girne'yi de ekledi. Lefkoşa Belediye Başkanlığına partinin dış ilişkiler sekreteri Kutlay Erk, Gazimağusa Belediye Başkanlığına yeniden Oktay Kayalp ve Girne Belediye Başkanlığına da CTP milletvekili Sümer Aygın seçildiler. KKTC genelinde belediye meclis üyeliği seçimlerinde UBP %34,6 oy alarak birinci parti oldu. CTP oylarını %29,2'ye çıkardı. DP %22,4 ve TKP %8 oy alırlarken, MAP %3.9'da kaldı.
2004 seçimleri
Annan Planı'na tam destek belirten CTP, 2003 seçimlerine hazırlanırken Annan Planı temelinde bir çözüme ulaşmak için listelerini merkez sağ, sosyaldemokrat ve liberal kesimlere açarak CTP-Birleşik Güçler oldu. Aralık 2003'te yapılan seçimlere "Avrupa Evet", "Ortak Görüş: Tek İktidar" ve "Talat Görüşmeci" sloganlarıyla giren CTP bu seçimlerden 1. parti olarak çıktı ve mecliste 19 milletvekiliyle yer aldı. Ocak 2004'te Demokrat Parti ile koalisyon hükûmetini kuran CTP, bu hükûmette başbakanlık ve 5 ayrı bakanlıkla temsil edildi.
2005 seçimleri
Milletvekilliği seçimleri
24 Nisan 2004 referandumundan sonra Demokrat Parti'de yaşanan milletvekili istifalarıyla, 50 milletvekilli mecliste hükûmetin sandalye sayısının 24'e inmesi sıkıntılar doğurdu. İstifacı milletvekilleri önce TKP ve BKP ile beraber TKP - Birleşik Özgürlük İttifakı'nı kurdular ve bu isimle hükûmet çalışmalarına katılmaya çalıştılar. Daha sonra UBP'ye katıldılar. Uzun süre CTP-DP-BDH hükûmeti için çalışıldı ama bu da başarılı olmayınca Şubat 2005'te erken seçime gidildi. Şubat 2005'teki seçimlere "Sözümüz var, Avrupa'ya Kıbrıs'a" sloganıyla giren CTP oy patlaması yaptı ve %45 oy oranıyla meclise 24 milletvekili gönderdi. CTP'nin bu seçimlerden sonra yaptığı kutlama mitinginde ilk kez "saraya saraya, geliyoruz saraya" şarkısı ve sloganları duyuldu. Demokrat Parti ile yine bir koalisyon hükûmeti kuruldu ve bu kez CTP başbakanlık ve 6 ayrı bakanlıkla bu hükûmette yer aldı.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
Nisan 2005'teki Cumhurbaşkanlığı seçimleri sönük bir atmosferde geçti. 2003'teki %14 oy oranını Şubat 2005'te %6'ya düşüren sosyaldemokrat BDH, Cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmayacağını açıkladı. Rauf Raif Denktaş görevi bırakıyordu. Demokrat Parti, kurulduğundan bu yana Rauf Raif Denktaş'ı aday olarak gösteriyordu, ancak Denktaş'ın görevi bırakmasından sonra parti adayı, partinin genel sekreteri Mustafa Arabacıoğlu oldu. Ulusal Birlik Partisi yarışa 1995 ve 2000'de olduğu gibi yine Derviş Eroğlu ile katıldı. CTP'nin adayı Mehmet Ali Talat, bu seçimlerin favorisiydi. CTP dışında hiçbir parti miting yapmadı. Parti adayı, genel başkan ve başbakan Mehmet Ali Talat, ilk turdan %56 gibi bir oyla Cumhurbaşkanlığı'na seçildi. Partinin "Saraya saraya, geliyoruz saraya" şarkısı gerçek olmuştu.
Mehmet Ali Talat'ın Cumhurbaşkanı olmasının ardından toplanan olağanüstü kurultay, tek aday olan genel sekreter ve Gazimağusa milletvekili Ferdi Sabit Soyer'i genel başkanlığa seçti. Parti genel sekreterliğine eski bakanlardan Girne milletvekili Ömer Kalyoncu getirildi. Talat'ın seçilmesinin ardından CTP ve DP, Ferdi Sabit Soyer başkanlığında yeni bir hükûmet kurdular.
2006 seçimleri
2006 Haziran'ında hem yerel seçimler, hem de meclisteki 2 milletvekilliği için ara seçimler yapıldı. Hükûmette son zamanlarda çıkan görüş ayrılıkları bu seçimlerde daha da derinleşti; tüm yorumcular, seçimlerden sonra hükûmetin istifa edeceğine kesin gözüyle bakıyordu. CTP, tüm belediyelerde aday gösteren tek parti oldu. Bunun yanında, Talat'ın Cumhurbaşkanı olmasıyla boşalan Lefkoşa milletvekilliği ve UBP Genel Sekreteri Dr. Salih Miroğlu'nun üzücü ve beklenmedik ölümüyle boşalan Girne milletvekilliği için de CTP spor bakanı Özkan Yorgancıoğluı ve eski UBP milletvekili Dr. Gülboy Beydağlı'yı aday gösterdi. CTP, 1998'den sonra ikinci kez bu seçimlerde partinin genel sekreteri Naci Talat Usar'ın görüntülerini ve resmini seçim çalışmalarında kullandı. CTP seçimlerde "Yılgınlık Yok, Direniş Var" sloganıyla yer aldı. Yeni genel başkanı Hüseyin Özgürgün ile ilk kez seçimlere giden UBP "Var Mısın? Biz Sizin İçin Varız" dedi. DP de bu seçimlere özellikle Lefkoşa bölgesinde iddialı girdi. BDH'da ise bir toparlanma vardı; bazı bölgelerde BDH da aday gösterdi. Seçim sonuçları ise, CTP için bir şoke olmuştu: Ferdi Sabit Soyer'in "amiral gemisi" diye nitelendirdiği Lefkoşa Belediye Başkanlığını az bir oy farkıyla DP adayı Cemal Bulutoğulları kazanmıştı. UBP, 10 belediye başkanlığı kazanarak en çok belediye başkanı çıkaran parti oldu. CTP ancak 8 belediye başkanı çıkarabildi. 2 milletvekilinin kazanılması, Lefkoşa'nın kaybedilmesinin gölgesinde kalmıştı. Koalisyonun küçük ortağı DP 7 belediye başkanlığı çıkardı, bunlardan en önemlisi Lefkoşa Belediye Başkanlığı idi. Seçim sonuçlarının açıklandığı gece Sarayönü'nde bir miting yapan DP, gecede eleştiri oklarını CTP'ye yöneltti.
20. hükûmet
Yerel seçimlerin ardından UBP ve DP'den istifalar yaşandı. UBP'den ve DP'den istifa eden milletvekillerinin oluşturduğu Özgürlük ve Reform Partisi ile yine Ferdi Sabit Soyer başkanlığında bir koalisyona gidildi. UBP ve DP, Özgür Parti'nin oluşumunun dış müdahaleye dayandığını bahane ederek meclisi boykot ettiler.
CTP'nin CTP-ÖRP hükûmetindeki bakanları şu isimlerdir: Ferdi Sabit Soyer başbakan, Ahmet Uzun maliye bakanı, Özkan Murat içişleri bakanı, Salih Usar bayındırlık ve ulaştırma bakanı, Eşref Vaiz sağlık bakanı, Sonay Adem çalışma ve sosyal güvenlik bakanı, Önder Sennaroğlu (Birleşik Güçler kanadından) tarım bakanı, Canan Öztoprak milli eğitim ve kültür bakanı.
2009 seçimleri
CTP-BG'nin büyük ortak olarak yer aldığı CTP-ÖRP koalisyon hükûmetinin önünde daha 1 yıllık bir süre varken CTP-BG erken seçim kararı aldı. 19 Nisan 2009 seçimleri öncesinde sayısız eleştiri ve eylemin ortak hedefi olan CTP kendi içinde yaşadığı huzursuzluklar sebebiyle de zorlu bir yarışa girdi. CTP-BG genel başkanı Ferdi Sabit Soyer erken seçim kararı almalarının sebebini "yaklaşan referanduma" bağlasa da esas sebebin ekonomide yaşanan daralma ve hükûmetin maaş ödemelerinde yaşadığı zorluklar olduğu bilinmektedir. Kötü bir propaganda kampanyası ile birleşen öfke sandıklara bir daha gelmez denen UBP'nin tek başına iktidarı olarak yansımış ve 2005'te %45 oy alan CTP-BG %29 oy ile 15 milletvekili çıkararak anamuhalefet partisi görevini üstlenmiştir.
2010 seçimleri
2010'da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimine 2009'un havasıyla gidildi. Partinin eski genel başkanı, Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın bağımsız adaylığının desteklediği seçimlerde CTP-BG ayrı bir reklam kampanyası yürüttü. "Çocuklarımız İçin" adını taşıyan bu kampanya, UBP'nin "Küçük Zekiye" kampanyasına benzetilmesiyle gündemde kaldı. Yine CTP-BG tarafından Talat için "Fark Var" adlı bir şarkı yaptırıldı. CTP-BG yanı sıra BKP, TDP ve ÖRP'nin desteğini alan Talat, %45 gibi bir oy oranıyla seçimi ilk turdan kaybetti. Aynı sene içerisinde yapılan yerel seçimlerde ise CTP-BG elinde tuttuğu 8 belediyeyi koruyarak kan kaybına dur dedi. Bu belediyeler Gazimağusa (Oktay Kayalp), Girne (Sümer Aygın), Alayköy (Hulusi Manisoy), Akıncılar (Hasan Barbaros), Değirmenlik (Osman Işısal), Gönyeli (Ahmet Benli), Dikmen (Yüksel Çelebi) ve Yeniboğaziçi (Cemal Biren) idi. Bununla beraber, Gazimağusa'ya bağlı İnönü'de de seçimi CTP-BG'nin desteklediği bağımsız aday Ali Öncü kazandı.
2013 yerel ara seçimi
Lefkoşa Türk Belediyesi'nin girdiği borç batağı ve buna sebep olan UBP'li başkan Cemal Bulutoğulları'nın istifası sebebiyle belediye başkanlığı ve boşalan belediye meclis üyelikleri için yapılan seçime, CTP-BG Lefkoşa milletvekili Kadri Fellahoğlu'yla katıldı. "Kadri başarır, Lefkoşa kazanır" yanı sıra "Lefkoşa için en iyisi" sloganının da kullanıldığı seçimde zafer CTP-BG'nin oldu. Ulusal Birlik Partili Hasan Sertoğlu'nun %26, Demokrat Partili Mustafa Arabacıoğlu'nun %20 oy aldığı seçimlerde CTP-BG adayı Fellahoğlu %35 oy alarak Lefkoşa Türk Belediye başkanlığına seçildi.
2013 seçimleri
2013'te KKTC’nin 50 sandalyeli meclisinde 30 milletvekili ile çoğunluğu elinde bulunduran UBP içinde bir yılı aşkın süredir devam eden genel başkanlık mücadelesi, bir grup milletvekilinin Başbakan İrsen Küçük’e muhalefet etmesiyle sonuçlandı. Geçen yılki kurultayı mahkemelik olan ve hakim kararıyla şubat ayında ikinci kez kurultaya giden iktidar partisinde sekiz milletvekili muhalefet partileriyle birlikte hükûmete güvensizlik önergesi sundu. Önerge oy çokluğuyla kabul edildi. İrsen Küçük hükûmeti düştü. CTP Lefkoşa Milletvekili Sibel Siber başkanlığında hükûmet kuruldu. 28 Temmuz'da erken seçime gidilmesi kararı alındı. 28 Temmuz 2013 tarihinde yapılan seçimlerde CTP, oyların %38.38'ini alarak 21 milletvekiliyle birinci parti oldu.
Seçim sonuçları
| Seçim | Oy | Sandalye | Sonuç | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| # | % | Sıra | # | ± | ||
| 1976 | 97,637 | 12.8 | 3. | 2 / 40 | Yeni | Muhalefet |
| 1981 | 152,805 | 15.0 | 3. | 5 / 40 |  3 | Muhalefet |
| 1985 | 317,843 | 21.3 | 2. | 12 / 50 | 7 | Muhalefet |
| 19901 | 776,418 | 44.4 | 2. | 16 / 50 | 4 | Muhalefet |
| 1993 | 433,134 | 24.2 | 3. | 13 / 50 |  3 | CTP-DP Koalisyonu |
| 1998 | 145,874 | 13.4 | 4. | 6 / 50 | 7 | Muhalefet |
| 2003 | 469,279 | 35.2 | 1. | 19 / 50 | 13 | CTP-DP Koalisyonu |
| 2005 | 577,444 | 44.5 | 1. | 24 / 50 | 5 | CTP-ÖRP Koalisyonu |
| 2009 | 415.574 | 29.1 | 2. | 15 / 50 | 9 | Muhalefet |
| 2013 | 477,209 | 38.3 | 1. | 21 / 50 | 6 | Koalisyon-Muhalefet2 |
| 2018 | 1,121,478 | 20.9 | 2. | 12 / 50 | 9 | Koalisyon-Muhalefet3 |
| 2022 | 1,631,758 | 31.9 | 2. | 18 / 50 | 6 | Muhalefet4 |
1 Cumhuriyetçi Türk Partisi, Toplumcu Kurtuluş Partisi ve Yeni Doğuş Partisi'nin birleşmesiyle oluşan Demokratik Mücadele Partisi çatısı altında.
2 2013-15 yılları arasında CTP-DP Koalisyonu; 2015-16 yılları arasında CTP-UBP Koalisyonu; 2016-18 yılları arasında Muhalefet.
3 2018-19 yılları arasında CTP-HP-TDP-DP Koalisyonu; 2019 yılından itibaren Muhalefet.
4 2022 seçimleri sonrası netleşmemiş olsa da "muhalefet olarak yollarına devam edeceğini açıklandı.
Parti genel başkanları
| № | Resim | İsim | Görev Süresi | |
|---|---|---|---|---|
| Başlangıç | Bitiş | |||
| 1 | Ahmet Mithat Berberoğlu | 27 Aralık 1970 | 31 Ekim 1976 | |
| 2 | Özker Özgür | 31 Ekim 1976 | 14 Ocak 1996 | |
| 3 |  | Mehmet Ali Talat | 14 Ocak 1996 | 21 Mayıs 2005 |
| 4 | Ferdi Sabit Soyer | 21 Mayıs 2005 | 5 Haziran 2011 | |
| 5 |  | Özkan Yorgancıoğlu | 5 Haziran 2011 | 14 Haziran 2015 |
| – | | Mehmet Ali Talat | 14 Haziran 2015 | 13 Kasım 2016 |
| 6 |  | Tufan Erhürman | 13 Kasım 2016 | Görevde |
Dış bağlantılar
- Cumhuriyetçi Türk Partisi resmî web sitesi3 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . Cumhuriyetçi Türk Partisi. 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017.
- ^ a b Nordsieck, Wolfram (2018). . Parties and Elections in Europe. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Papadakis, Y, Peristianis, N, & Welz, G (2006) Divided Cyprus: Modernity, History, and an Island in Conflict, p80
- ^ http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=23328354 []
- ^ . 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
- ^ "Tufan Erhürman: Yüksek ihtimalle CTP'nin olmadığı bir koalisyon kurulacak". 1 Şubat 2022. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cumhuriyetci Turk Partisi kisaca CTP Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti ndeki bir siyasi partidir Ahmet Mithat Berberoglu nun kurdugu ve Tufan Erhurman in yuruttugu parti mecliste 18 milletvekili ile temsil edilmektedir Cumhuriyetci Turk PartisiKisaltmaCTPGenel baskanTufan ErhurmanGenel sekreterAsim AkansoyKurucuAhmet Mithat BerberogluSlogan lar Birlik Mucadele DayanismaKurulus tarihi27 Aralik 1970MerkezLefkosa Kuzey Kibris Turk CumhuriyetiIdeolojiSosyal demokrasi Birlesik Kibris IlericilikSiyasi pozisyonMerkez solUluslararasi uyelikSosyalist Enternasyonal Ilerici IttifakAvrupa uyeligiAvrupa Sosyalistler Partisi Gozlemci Meclis18 50Belediyeler11 28Belediye meclis uyeleri93 280Internet sitesihttps www cumhuriyetciturkpartisi org Tarihce1970 te bir grup Kibris Turku aydin esnaf ve is insani tarafindan kuruldu Partinin kurucu genel baskani Avukat Ahmet Mithat Berberoglu dur Daha sonra genel baskanliga Ozker Ozgur secildi 1976 dan 1996 ya kadar parti genel baskanligini Ozker Ozgur yuruttu SecimlerCTP 1976 da 2 1981 de 6 ve 1985 te 12 milletvekili ile mecliste temsil edildi 1990 secimlerine DMP catisi altinda giren CTP secimlerde yapilan antidemokratik uygulamalar ve secim sonrasinda oylarin copluklerden cikmasi uzerine secimlere mudahale edildigi icin meclis calismalarini boykot etmis ve gelisen surecte 1993 yilinda donemin iktidari erken secime gitmek zorunda kalmistir 1993 secimleri CTP nin eski amblemi 1993 te yapilan erken genel secimlerde CTP kirmizi olan parti flamasini yesile donusturdu Buna paralel olarak Artik Her Sey Daha Guzel Olacak adiyla yesil bir kitap yayinlayan CTP tarihinin en yuksek oy oranlarindan birini alarak 24 ile 50 sandalyeli meclise 13 milletvekili gonderdi 1 Ocak 1994 ten Agustos 1996 ya kadar gorevde kalan uc DP CTP hukumetinde 5 bakanlik ile temsil edilen CTP Yanimda Ol slogani ve Mazhar Fuat Ozkan in Sude sarkisindan uyarladigi jingle ile girdigi 1994 yerel secimlerinde oy oranini 30 a cikarip tarihinde ilk defa Girne ve Gazimagusa belediye baskanliklarini kazandi Sumer Aygin Girne Oktay Kayalp Gazimagusa ve Kemal Emirzade de Guzelyurt belediye baskanliklarina secildiler Mehmet Salih Rahvancioglu Alsancak belediye baskani oldu Ogretmenlerle ayrismalar hukumette islerin yurumemesi ABAD kararlari parti ici cekismeler ve bununla beraber elektrik konusunda yasanan sikintilardan dolayi donemin elektrikten sorumlu bakani Ferdi Sabit Soyer idi 1995 teki Cumhurbaskanligi secimlerinde CTP nin oy orani 19 a geriledi Nisan 1995 te yapilan bu secimlerde CTP ilk kez milliyetciligi sarkilarinda kullanmaya basladi ve Baris Manco nun Musaadenizle Cocuklar sarkisindan uyarladigi jingleda Bayrak alalim elimize sahip cikalim ulkemize sozleri yer aldi Yine yesil rengin kullanildigi bu secimlerde Ozker Ozgur un slogani Bana 5 Yil Yeter idi Ozker Ozgur un deniz onunde durarak selam verdigi secim afisinde yine yesil renk vardi Aralik 1995 te Ozker Ozgur CTP nin hukumet olsa da iktidar olamadigini vurgulayarak Devlet Bakanligi ve Basbakan Yardimciligi gorevinden ayrildi 1998 secimleri 1996 da yapilan olaganustu kurultayda genel baskanliga Mehmet Ali Talat secildi CTP Talat in onculugunde tuzuk program kurultayina 1997 yilinda gitti ve tuzugundeki emekci halkin kitle partisi ibaresini sosyalist olarak degistirdi Bu tuzuk program kurultayinda Ozker Ozgur un basini cektigi grupla parti yonetimi arasinda tartismalar yasandi Daha sonra Ozker Ozgur un CTP uyeligi dusuruldu Ozgur un uyeliginin dusurulmesi ile Ozgur u destekleyen pek cok parti uyesi CTP den istifa ettiler Bu uyelerin bir kismi sonra geri dondu bir kismi da Ozgur ve Izzet Izcan ile birlikte Yurtsever Birlik Hareketi nin kurulusunda rol oynadilar Haziran 1998 yerel secimlerinin sonuclari CTP icin bir soke olmustu UBP nin zaferle ciktigi bu secimlerde CTP elinde bulundurdugu Girne ve Guzelyurt gibi iki onemli belediyeyi UBP ye kaptirmisti Partinin oylari Guclu Sol sloganiyla gittigi ayni sene Aralik ayinda yapilan genel secimlerde 13 e geriledi ve CTP meclise ancak 6 milletvekiliyle girdi Lefkosa dan genel baskan Mehmet Ali Talat ve Kadri Fellahoglu Girne den eski belediye baskani Sumer Aygin Guzelyurt tan Fatma Ekenoglu Gazimagusa dan genel sekreter Ferdi Sabit Soyer ve Sonay Adem Hukumet doneminde bakanlik ve milletvekilligi yapan Ahmet Derya Huseyin Celal Vasfi Candan Feridun Onsav Omer Kalyoncu Salih Usar Ergin Ilktac gibi pek cok isim yeniden milletvekili secilemediler 1985 ten beri solun buyuk partisi olan CTP TKP nin 15 oy orani almasiyla solun kucuk partisi olmustu 2002 secimleri CTP 2002 secimlerine daha hazirlikli girdi Kibrisli Turkler in Rum tarafiyla birlikte es zamanli AB uyesi olmasini savunan CTP henuz Annan Plani cikmamis olmasina ragmen Haziran 2002 yerel secimlerine Cozum Kapida Acin Avrupa Kapida Acin slogani ve jingle i ile girdi Donemin Cumhurbaskani Rauf Raif Denktas yaptigi aciklamalarda CTP nin bu sloganini yerel secime dis politikayi karistiriyorlar diye elestirdi Parti bu secimlerde kucuk belediyelerde basarisiz olsa da tarihinde ilk defa Lefkosa belediye baskanligini kazandi Bununla beraber elinde tuttugu Gazimagusa Belediye Baskanligina Girne yi de ekledi Lefkosa Belediye Baskanligina partinin dis iliskiler sekreteri Kutlay Erk Gazimagusa Belediye Baskanligina yeniden Oktay Kayalp ve Girne Belediye Baskanligina da CTP milletvekili Sumer Aygin secildiler KKTC genelinde belediye meclis uyeligi secimlerinde UBP 34 6 oy alarak birinci parti oldu CTP oylarini 29 2 ye cikardi DP 22 4 ve TKP 8 oy alirlarken MAP 3 9 da kaldi 2004 secimleri CTP Birlesik Gucler logosu 2003 2016 Annan Plani na tam destek belirten CTP 2003 secimlerine hazirlanirken Annan Plani temelinde bir cozume ulasmak icin listelerini merkez sag sosyaldemokrat ve liberal kesimlere acarak CTP Birlesik Gucler oldu Aralik 2003 te yapilan secimlere Avrupa Evet Ortak Gorus Tek Iktidar ve Talat Gorusmeci sloganlariyla giren CTP bu secimlerden 1 parti olarak cikti ve mecliste 19 milletvekiliyle yer aldi Ocak 2004 te Demokrat Parti ile koalisyon hukumetini kuran CTP bu hukumette basbakanlik ve 5 ayri bakanlikla temsil edildi 2005 secimleri Milletvekilligi secimleri 24 Nisan 2004 referandumundan sonra Demokrat Parti de yasanan milletvekili istifalariyla 50 milletvekilli mecliste hukumetin sandalye sayisinin 24 e inmesi sikintilar dogurdu Istifaci milletvekilleri once TKP ve BKP ile beraber TKP Birlesik Ozgurluk Ittifaki ni kurdular ve bu isimle hukumet calismalarina katilmaya calistilar Daha sonra UBP ye katildilar Uzun sure CTP DP BDH hukumeti icin calisildi ama bu da basarili olmayinca Subat 2005 te erken secime gidildi Subat 2005 teki secimlere Sozumuz var Avrupa ya Kibris a sloganiyla giren CTP oy patlamasi yapti ve 45 oy oraniyla meclise 24 milletvekili gonderdi CTP nin bu secimlerden sonra yaptigi kutlama mitinginde ilk kez saraya saraya geliyoruz saraya sarkisi ve sloganlari duyuldu Demokrat Parti ile yine bir koalisyon hukumeti kuruldu ve bu kez CTP basbakanlik ve 6 ayri bakanlikla bu hukumette yer aldi Cumhurbaskanligi secimleri Nisan 2005 teki Cumhurbaskanligi secimleri sonuk bir atmosferde gecti 2003 teki 14 oy oranini Subat 2005 te 6 ya dusuren sosyaldemokrat BDH Cumhurbaskanligi secimlerine katilmayacagini acikladi Rauf Raif Denktas gorevi birakiyordu Demokrat Parti kuruldugundan bu yana Rauf Raif Denktas i aday olarak gosteriyordu ancak Denktas in gorevi birakmasindan sonra parti adayi partinin genel sekreteri Mustafa Arabacioglu oldu Ulusal Birlik Partisi yarisa 1995 ve 2000 de oldugu gibi yine Dervis Eroglu ile katildi CTP nin adayi Mehmet Ali Talat bu secimlerin favorisiydi CTP disinda hicbir parti miting yapmadi Parti adayi genel baskan ve basbakan Mehmet Ali Talat ilk turdan 56 gibi bir oyla Cumhurbaskanligi na secildi Partinin Saraya saraya geliyoruz saraya sarkisi gercek olmustu Mehmet Ali Talat in Cumhurbaskani olmasinin ardindan toplanan olaganustu kurultay tek aday olan genel sekreter ve Gazimagusa milletvekili Ferdi Sabit Soyer i genel baskanliga secti Parti genel sekreterligine eski bakanlardan Girne milletvekili Omer Kalyoncu getirildi Talat in secilmesinin ardindan CTP ve DP Ferdi Sabit Soyer baskanliginda yeni bir hukumet kurdular 2006 secimleri 2006 Haziran inda hem yerel secimler hem de meclisteki 2 milletvekilligi icin ara secimler yapildi Hukumette son zamanlarda cikan gorus ayriliklari bu secimlerde daha da derinlesti tum yorumcular secimlerden sonra hukumetin istifa edecegine kesin gozuyle bakiyordu CTP tum belediyelerde aday gosteren tek parti oldu Bunun yaninda Talat in Cumhurbaskani olmasiyla bosalan Lefkosa milletvekilligi ve UBP Genel Sekreteri Dr Salih Miroglu nun uzucu ve beklenmedik olumuyle bosalan Girne milletvekilligi icin de CTP spor bakani Ozkan Yorgancioglui ve eski UBP milletvekili Dr Gulboy Beydagli yi aday gosterdi CTP 1998 den sonra ikinci kez bu secimlerde partinin genel sekreteri Naci Talat Usar in goruntulerini ve resmini secim calismalarinda kullandi CTP secimlerde Yilginlik Yok Direnis Var sloganiyla yer aldi Yeni genel baskani Huseyin Ozgurgun ile ilk kez secimlere giden UBP Var Misin Biz Sizin Icin Variz dedi DP de bu secimlere ozellikle Lefkosa bolgesinde iddiali girdi BDH da ise bir toparlanma vardi bazi bolgelerde BDH da aday gosterdi Secim sonuclari ise CTP icin bir soke olmustu Ferdi Sabit Soyer in amiral gemisi diye nitelendirdigi Lefkosa Belediye Baskanligini az bir oy farkiyla DP adayi Cemal Bulutogullari kazanmisti UBP 10 belediye baskanligi kazanarak en cok belediye baskani cikaran parti oldu CTP ancak 8 belediye baskani cikarabildi 2 milletvekilinin kazanilmasi Lefkosa nin kaybedilmesinin golgesinde kalmisti Koalisyonun kucuk ortagi DP 7 belediye baskanligi cikardi bunlardan en onemlisi Lefkosa Belediye Baskanligi idi Secim sonuclarinin aciklandigi gece Sarayonu nde bir miting yapan DP gecede elestiri oklarini CTP ye yoneltti 20 hukumet Yerel secimlerin ardindan UBP ve DP den istifalar yasandi UBP den ve DP den istifa eden milletvekillerinin olusturdugu Ozgurluk ve Reform Partisi ile yine Ferdi Sabit Soyer baskanliginda bir koalisyona gidildi UBP ve DP Ozgur Parti nin olusumunun dis mudahaleye dayandigini bahane ederek meclisi boykot ettiler CTP nin CTP ORP hukumetindeki bakanlari su isimlerdir Ferdi Sabit Soyer basbakan Ahmet Uzun maliye bakani Ozkan Murat icisleri bakani Salih Usar bayindirlik ve ulastirma bakani Esref Vaiz saglik bakani Sonay Adem calisma ve sosyal guvenlik bakani Onder Sennaroglu Birlesik Gucler kanadindan tarim bakani Canan Oztoprak milli egitim ve kultur bakani 2009 secimleri CTP BG nin buyuk ortak olarak yer aldigi CTP ORP koalisyon hukumetinin onunde daha 1 yillik bir sure varken CTP BG erken secim karari aldi 19 Nisan 2009 secimleri oncesinde sayisiz elestiri ve eylemin ortak hedefi olan CTP kendi icinde yasadigi huzursuzluklar sebebiyle de zorlu bir yarisa girdi CTP BG genel baskani Ferdi Sabit Soyer erken secim karari almalarinin sebebini yaklasan referanduma baglasa da esas sebebin ekonomide yasanan daralma ve hukumetin maas odemelerinde yasadigi zorluklar oldugu bilinmektedir Kotu bir propaganda kampanyasi ile birlesen ofke sandiklara bir daha gelmez denen UBP nin tek basina iktidari olarak yansimis ve 2005 te 45 oy alan CTP BG 29 oy ile 15 milletvekili cikararak anamuhalefet partisi gorevini ustlenmistir 2010 secimleri 2010 da yapilan Cumhurbaskanligi secimine 2009 un havasiyla gidildi Partinin eski genel baskani Cumhurbaskani Mehmet Ali Talat in bagimsiz adayliginin destekledigi secimlerde CTP BG ayri bir reklam kampanyasi yuruttu Cocuklarimiz Icin adini tasiyan bu kampanya UBP nin Kucuk Zekiye kampanyasina benzetilmesiyle gundemde kaldi Yine CTP BG tarafindan Talat icin Fark Var adli bir sarki yaptirildi CTP BG yani sira BKP TDP ve ORP nin destegini alan Talat 45 gibi bir oy oraniyla secimi ilk turdan kaybetti Ayni sene icerisinde yapilan yerel secimlerde ise CTP BG elinde tuttugu 8 belediyeyi koruyarak kan kaybina dur dedi Bu belediyeler Gazimagusa Oktay Kayalp Girne Sumer Aygin Alaykoy Hulusi Manisoy Akincilar Hasan Barbaros Degirmenlik Osman Isisal Gonyeli Ahmet Benli Dikmen Yuksel Celebi ve Yenibogazici Cemal Biren idi Bununla beraber Gazimagusa ya bagli Inonu de de secimi CTP BG nin destekledigi bagimsiz aday Ali Oncu kazandi 2013 yerel ara secimi Lefkosa Turk Belediyesi nin girdigi borc batagi ve buna sebep olan UBP li baskan Cemal Bulutogullari nin istifasi sebebiyle belediye baskanligi ve bosalan belediye meclis uyelikleri icin yapilan secime CTP BG Lefkosa milletvekili Kadri Fellahoglu yla katildi Kadri basarir Lefkosa kazanir yani sira Lefkosa icin en iyisi sloganinin da kullanildigi secimde zafer CTP BG nin oldu Ulusal Birlik Partili Hasan Sertoglu nun 26 Demokrat Partili Mustafa Arabacioglu nun 20 oy aldigi secimlerde CTP BG adayi Fellahoglu 35 oy alarak Lefkosa Turk Belediye baskanligina secildi 2013 secimleri 2013 te KKTC nin 50 sandalyeli meclisinde 30 milletvekili ile cogunlugu elinde bulunduran UBP icinde bir yili askin suredir devam eden genel baskanlik mucadelesi bir grup milletvekilinin Basbakan Irsen Kucuk e muhalefet etmesiyle sonuclandi Gecen yilki kurultayi mahkemelik olan ve hakim karariyla subat ayinda ikinci kez kurultaya giden iktidar partisinde sekiz milletvekili muhalefet partileriyle birlikte hukumete guvensizlik onergesi sundu Onerge oy cokluguyla kabul edildi Irsen Kucuk hukumeti dustu CTP Lefkosa Milletvekili Sibel Siber baskanliginda hukumet kuruldu 28 Temmuz da erken secime gidilmesi karari alindi 28 Temmuz 2013 tarihinde yapilan secimlerde CTP oylarin 38 38 ini alarak 21 milletvekiliyle birinci parti oldu Secim sonuclariCumhuriyet Meclisi Secim Oy Sandalye Sonuc Sira 1976 97 637 12 8 3 2 40 Yeni Muhalefet1981 152 805 15 0 3 5 40 3 Muhalefet1985 317 843 21 3 2 12 50 7 Muhalefet19901 776 418 44 4 2 16 50 4 Muhalefet1993 433 134 24 2 3 13 50 3 CTP DP Koalisyonu1998 145 874 13 4 4 6 50 7 Muhalefet2003 469 279 35 2 1 19 50 13 CTP DP Koalisyonu2005 577 444 44 5 1 24 50 5 CTP ORP Koalisyonu2009 415 574 29 1 2 15 50 9 Muhalefet2013 477 209 38 3 1 21 50 6 Koalisyon Muhalefet22018 1 121 478 20 9 2 12 50 9 Koalisyon Muhalefet32022 1 631 758 31 9 2 18 50 6 Muhalefet4 1 Cumhuriyetci Turk Partisi Toplumcu Kurtulus Partisi ve Yeni Dogus Partisi nin birlesmesiyle olusan Demokratik Mucadele Partisi catisi altinda 2 2013 15 yillari arasinda CTP DP Koalisyonu 2015 16 yillari arasinda CTP UBP Koalisyonu 2016 18 yillari arasinda Muhalefet 3 2018 19 yillari arasinda CTP HP TDP DP Koalisyonu 2019 yilindan itibaren Muhalefet 4 2022 secimleri sonrasi netlesmemis olsa da muhalefet olarak yollarina devam edecegini aciklandi Parti genel baskanlari Resim Isim Gorev SuresiBaslangic Bitis1 Ahmet Mithat Berberoglu 27 Aralik 1970 31 Ekim 19762 Ozker Ozgur 31 Ekim 1976 14 Ocak 19963 Mehmet Ali Talat 14 Ocak 1996 21 Mayis 20054 Ferdi Sabit Soyer 21 Mayis 2005 5 Haziran 20115 Ozkan Yorgancioglu 5 Haziran 2011 14 Haziran 2015 Mehmet Ali Talat 14 Haziran 2015 13 Kasim 20166 Tufan Erhurman 13 Kasim 2016 GorevdeDis baglantilarCumhuriyetci Turk Partisi resmi web sitesi3 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Cumhuriyetci Turk Partisi 26 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2017 a b Nordsieck Wolfram 2018 Parties and Elections in Europe 28 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Papadakis Y Peristianis N amp Welz G 2006 Divided Cyprus Modernity History and an Island in Conflict p80 http hurarsiv hurriyet com tr goster ShowNew aspx id 23328354 olu kirik baglanti 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2013 Tufan Erhurman Yuksek ihtimalle CTP nin olmadigi bir koalisyon kurulacak 1 Subat 2022 7 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2022