DNA kıskacı, kayar kıskaç olarak da bilinir, DNA ikileşmesinde ilerleyicilik-sağlayıcı bir faktör olarak görev yapan bir protein, ayrıca bu proteinde bulunan bir katlanma yapısıdır. DNA polimeraz III holoenziminin önemli bir parçası olarak, kıskaç protein DNA polimeraza bağlanır ve enzimin DNA'nın kalıp ipliğinden ayrışmasını engeller. DNA sentez reaksiyonunun hız sınırlayıcı adımı polimerazın DNA kalıbına bağlanması olduğu için[], kayar kıskacın var olması, her birleşme olayı için polimerazın uzayan ipliğe eklediği nükleotit sayısını dramatik olarak artırır. Bunun nedeni, kıskaçla polimeraz arasındaki protein-protein etkileşimlerinin daha kuvetli ve daha spesifik olmasıdır, polimeraz-DNA iplik etkileşimine kıyasla. DNA kıskacının varlığı DNA sentez hızını 1000 katı hızlandırır, süreçlenmesiz polimeraza kıyasla.
Yapılar
DNA kıskaçı, DNA polimeraz uzayan ipikçiğe nükleotitler eklerken DNA ikili sarmalını tamamen çevreleyen çok birimli bir yapı olarak bir araya gelir. DNA kıskacının parçaları ikileşme çatalında DNA üzerinde birleşir ve ilerleyen polimerazla birlikte DNA üzerinde "kayar". Bu kayma, simitsi (torroid) şekilli kıskacın orta deliğinde, DNA ile proteinin yüzeyi arasındaki su moleküllerinden oluşmuş bir tabakanın yardımıyla gerçekleşir. Bu proteinin kendine has yapısına DNA kıskaç katlaması (İng. fold) denir, bu bir proteinidir. Bu katlama hem prokaryotlarda hem de ökaryotlarda bulunur, içsel olarak kabaca ikili simetriye sahiptir. Birleşmiş mültimerin simitsi yapısı nedeniyle, kıskaç monomerlere ayrışmadan kalıp iplikten ayrışamaz.
Birleşme
Kayan kıskacın DNA kalıp ipliği üzerine yüklenmesi "" adlı özelleşmiş proteinler tarafından yapılır, bu proteinler ikileşme tamamlandıktan sonra kıskacın ayrışmasını da sağlar. Bu başlatıcı proteinler için kıskaç protein üzerindeki bağlanma konumları ile, DNA polimerazın bağlanma konumları örtüştüğü için, kıskaç aynı zamanda hem bir kıskaç yükleyiciye ile hem de polimeraza ilişemez. Bu yüzden polimeraz kıskaca bağlıyken monomerler ayrışmazlar.
DNA kıskacı DNA ile etkileşen başka proteinlerle de etkileşir ama bu diğer proteinlerle ilgili süreçlerde daha az önemli bir rolü vardır: nükleozom oluşma faktörleri, Okazaki parçası ligazları ve DNA tamir proteinlerinin hepsi DNA kıskacındaki bağlanma yeri kıskaç yükleyici protein ile örtüşür, böylece enzim DNA üzerinde çalışırken kıskacın ayrışmaması sağlanır. Kıskaç yükleyicinin aktivitesi ile kıskacın DNA etrafında kapanması ATP hidrolizi gerektirir.
Kaynakça
- Watson JD, Baker TA, Bell SP, Gann A, Levine M, Losick R. (2004). Molecular Biology of the Gene 5th ed. Benjamin Cummings: Cold Spring Harbor Laboratory Press.
- Gulbis, J.M., Kelman, Z., Hurwitz, J., O`Donnell, M., Kuriyan, J. (1996). Structure of the C-terminal region of p21(WAF1/CIP1) complexed with human PCNA. Cell 87:297-306.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
DNA kiskaci kayar kiskac olarak da bilinir DNA ikilesmesinde ilerleyicilik saglayici bir faktor olarak gorev yapan bir protein ayrica bu proteinde bulunan bir katlanma yapisidir DNA polimeraz III holoenziminin onemli bir parcasi olarak kiskac protein DNA polimeraza baglanir ve enzimin DNA nin kalip ipliginden ayrismasini engeller DNA sentez reaksiyonunun hiz sinirlayici adimi polimerazin DNA kalibina baglanmasi oldugu icin kaynak belirtilmeli kayar kiskacin var olmasi her birlesme olayi icin polimerazin uzayan iplige ekledigi nukleotit sayisini dramatik olarak artirir Bunun nedeni kiskacla polimeraz arasindaki protein protein etkilesimlerinin daha kuvetli ve daha spesifik olmasidir polimeraz DNA iplik etkilesimine kiyasla DNA kiskacinin varligi DNA sentez hizini 1000 kati hizlandirir sureclenmesiz polimeraza kiyasla proteinin bir trimeri uclusu olan insan DNA kiskacinin yapisi YapilarDNA kiskaci DNA polimeraz uzayan ipikcige nukleotitler eklerken DNA ikili sarmalini tamamen cevreleyen cok birimli bir yapi olarak bir araya gelir DNA kiskacinin parcalari ikilesme catalinda DNA uzerinde birlesir ve ilerleyen polimerazla birlikte DNA uzerinde kayar Bu kayma simitsi torroid sekilli kiskacin orta deliginde DNA ile proteinin yuzeyi arasindaki su molekullerinden olusmus bir tabakanin yardimiyla gerceklesir Bu proteinin kendine has yapisina DNA kiskac katlamasi Ing fold denir bu bir proteinidir Bu katlama hem prokaryotlarda hem de okaryotlarda bulunur icsel olarak kabaca ikili simetriye sahiptir Birlesmis multimerin simitsi yapisi nedeniyle kiskac monomerlere ayrismadan kalip iplikten ayrisamaz BirlesmeKayan kiskacin DNA kalip ipligi uzerine yuklenmesi adli ozellesmis proteinler tarafindan yapilir bu proteinler ikilesme tamamlandiktan sonra kiskacin ayrismasini da saglar Bu baslatici proteinler icin kiskac protein uzerindeki baglanma konumlari ile DNA polimerazin baglanma konumlari ortustugu icin kiskac ayni zamanda hem bir kiskac yukleyiciye ile hem de polimeraza ilisemez Bu yuzden polimeraz kiskaca bagliyken monomerler ayrismazlar DNA kiskaci DNA ile etkilesen baska proteinlerle de etkilesir ama bu diger proteinlerle ilgili sureclerde daha az onemli bir rolu vardir nukleozom olusma faktorleri Okazaki parcasi ligazlari ve DNA tamir proteinlerinin hepsi DNA kiskacindaki baglanma yeri kiskac yukleyici protein ile ortusur boylece enzim DNA uzerinde calisirken kiskacin ayrismamasi saglanir Kiskac yukleyicinin aktivitesi ile kiskacin DNA etrafinda kapanmasi ATP hidrolizi gerektirir KaynakcaWatson JD Baker TA Bell SP Gann A Levine M Losick R 2004 Molecular Biology of the Gene 5th ed Benjamin Cummings Cold Spring Harbor Laboratory Press Gulbis J M Kelman Z Hurwitz J O Donnell M Kuriyan J 1996 Structure of the C terminal region of p21 WAF1 CIP1 complexed with human PCNA Cell 87 297 306 Dis baglantilar