Demirci Kave Efsanesi, (Farsça: کاوه آهنگر (Kave Ahenger), Kürtçe: Kawayê Hesinkar) İran mitolojisinde acımasız yabancı hükümdar Zahhāk'a isyan eden mitolojik kahramanın öyküsüdür. Hikâye, Fars şair Firdevsî'nin en önemli eseri olan Şehnâme'de yer alır. Hikâyenin diğer ana karakteri olan Zahhāk (Farsça: ضحاک) veya Azhi Dahāka, Zerdüştlüğün kutsal kitabı olan Avesta'da ve antik dönem Fars mitolojisinde yarı şeytan bir Babil kralı olarak yer almıştır. Firdevsî, hikâyeyi yeniden yorumlayarak bu karakteri şeytani ve tiran bir Arap kral olarak betimlemiştir. Hikâye, Kürt mitolojisinde de yer alır.
Kürtler'de Nevruz Bayramı'nın dayandığına inandıkları Demirci Kave Efsanesi'nin birkaç farklı uyarlaması vardır. Bunlardan birkaçı aşağıdaki gibidir:
1. Uyarlama
1. Uyarlamaya göre Demirci Kawa efsanesi şöyledir; Bundan çok eski zamanlar öncesinde, daha yeryüzünde kimsenin olmadığı dönemlerde isimli tanrının iki oğlu olmuştur. Birinin adı Hürmüz'dür, bereket ve ışık saçan anlamına gelmektedir. Diğerininki ise Ehriman'dır, kötülük ve kıtlık saçan anlamındadır. Ahura Mazda’nın kutsadığı topraklarda Hürmüz hep iyinin ve uygarlığın temsilcisi, Ehriman da onun karşıtı olmuştur.
Hürmüz, dünyada kendisini temsil etmesi için Zerdüşt’ü gönderir ve yüreğini sevgi ile doldurur. Zerdüşt ise buna karşılık oğullarını ve kızlarını Hürmüz’e hediye eder. Ehriman bu durumu kıskanır ve yüzyıllar boyunca sürecek olan iyilerle savaşına başlar. Tüm iyilere, Zerdüşt’ün soyuna ve iyiliklere Medya (Kuzeybatı İran) coğrafyasındaki yaşamı çekilmez bir duruma getirir. Ehriman bazen gökten ateşler yağdırır, bazen fırtınalar koparır ve iyiliğe ve iyilere hep zulüm eder. En sonunda da içindeki nefreti ve kötülük zehrini zalim Kral Dehak’ın beynine akıtır ve onu bir bela olarak İran halkının üzerine salar. Dehak’ın bildiği tek şey kötülük etmektir. Zalim Dehak halkının kanını emerken beynindeki zehir bir ura (tümör) dönüşür ve onu ölümcül bir hastalığın pençesine düşürür. Dehak acılar içinde kıvranarak yataklara düşer ve hastalığına bir türlü çare bulanamaz. Dönemin doktorları acılarının dinmesi ve yarasının kapanması ve hastalığının iyileşmesi için yaraya genç ve çocukların beyinlerinin sürülmesini önerirler. Böylece İran coğrafyasında aylarca hatta yıllarca süren bir katliam başlar; her gün zorla anne babalarından alınan iki gencin kafası kesilip beyinleri merhem olarak Dehak’ın yarasına sürülür. Halk çaresiz ve güçsüz düşmüştür. Gençler katledilirken sıra, daha önce bu şekilde 17 oğlunu kaybetmiş olan Kawa adındaki demircinin en küçük oğluna gelmiştir.
Her gün gençler Dehak'ın askerleri tarafından başları kesilmek üzere götürülürken Kawa'nın aklına başkaldırı fikri gelir ve bu konuyu etrafında güvendiği birkaç kişiye açıklar. Demirci dükkanında demirden savaş malzemeleri olarak Gürz-ü Kember, gibi araçlar yapar ve bir taraftan da başkaldırı için etrafındakileri eğitir. Bu hareket yavaş yavaş yayılmaya başlar. Mart ayının 20'sini 21'ine bağlayan gece zalim Dehak'a karşı direniş başlar. O gece kralın sarayı direnişçiler tarafından ele geçirilir. Aynı zamanda bu direniş Dehak'ın egemenliğindeki bütün topraklarda devam eder. Direnişçiler kendi aralarında dağlarda ateş yakarak haberleşirler. Direniş bittiğinde Kawa'nın halk hareketi Dehak'ı ve yönetimini devirir. Sevinçle dağlara koşan halk bu ateşlerin etrafında oynamaya başlar.
Bir diğer söylentiye göre de Kawa, 20 Mart'ı 21 Mart'a bağlayan gece sabaha kadar demir ocağının başında sabahlar ve oğlunu zalim Dehak’ın katlinden kurtarmak için çareler düşünürken imdadına göğün yedinci katındaki iyiliğin temsilcisi Hürmüz yetişir. Ninova'lı Kawa'nın yüreğini sevgi ve umutla doldurur ve bileğine güç, aklına ışık verir. Ona Zalim Dehak'tan kurtuluşun yolunu öğretir. 21 Mart sabahı, gün doğduğunda, Kawa oğlunu kendi eliyle Dehak’a teslim etmek ister ve zulmün ve kötülüğün kalesi olan Dehak'ın sarayına girer. Oğlunu Dehak’ın huzuruna çıkarırken yanında getirdiği çekicini Dehak’ın kafasına vurur. Dehak’ın ölü bedeni Demirci Kawa’nın önüne düştüğü anda kötülüğün alevi söner. Kısa sürede bütün Ninowa ve bölge halkı isyan eder ve ateşler yakarak saraya yürürler. Zulme karşı isyanı başlatan Kawa, demir ocağında çalışırken giydiği yeşil önlüğü yırtılınca ona sarı bir yama yapar o yama da yırtılıdığında üstüne kırmızı bir yama yapar. İşte o günden sonra yeşil, sarı, kırmızı; isyanın bayrağının renkleri,[] ocağındaki ateşi ise özgürlük meşalesi olur. Ninowa cayır cayır yanarken meşaleler elden ele dolaşır, dağ başlarında ateşler yakılır ve kurtuluş coşkusu günlerce devam eder. Dehak’tan kurtulan halklar 21 Mart’ı özgürlüğün, kurtuluşun ve halkların bayramı olarak kutlar. Demirci Kawa; başkaldırı kahramanı, Nevruz ise; direniş ve başkaldırı günü olarak tarihe geçer.[]
2. Uyarlama
Bir diğer Kawa efsanesine göre, 2500-2600 yıl öncesinde Zuhak (Bazı kaynaklara göre Dehak) adında Asurlu çok ama çok zalim bir kralın egemenliği altında yaşayan Kawa adında bir demirci vardı. Bu kral tam bir canavardı ve efsaneye göre her iki omuzunda da birer yılan bulunuyordu. Bu iki yılanı beslemek için her gün halktan iki çocuğu sarayına kurban olarak getirtip aşçılarına bu iki çocuğun beyinlerini yılanlarına yemek olarak verdiriyordu. Aynı zamanda bu canavar kral ilkbaharın gelmesini engelliyordu.[] En sonunda bu zulümden bıkan ve bir şeyler yapmak isteyen Armayel ve Garmayel adlı iki kişi kralın sarayına aşçı olarak girmeyi başarırlar ve Kralın yılanlarını beslemek için beyinleri alınarak öldürülen çocuklardan sadece birini öldürüp diğerinin gizlice saraydan kaçmasına yardımcı olurlar. Böylece ellerindeki bir insan beyni ile kestikleri bir koyunun beynini karıştırarak yılanlara verirler her gün bir çocuğun kurtulmasını sağlamış olurlar. İşte bu kaçan kişilerin Kürtlerin ataları olduğuna inanılır. Kaçan çocuklar Kawa adlı demirci tarafından gizlice eğitilerek bir ordu haline getirilirler. Kawa'nın liderliğindeki bu ordu bir 20 Mart günü zalim kralın sarayına yürüyüşe geçer ve Kawa, kralı çekiç darbeleri ile öldürmeyi başarır. Kawa etraftaki tüm tepelerde ateşler yakar ve yanındakilerle birlikte bu zaferi kutlarlar. Böylece Kürt halkı zalim kraldan kurtulmuş olur ve ertesi gün ilkbahar gelir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Armayel ve Garmayelin öyküsü 6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
İç bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Demirci Kave Efsanesi Farsca کاوه آهنگر Kave Ahenger Kurtce Kawaye Hesinkar Iran mitolojisinde acimasiz yabanci hukumdar Zahhak a isyan eden mitolojik kahramanin oykusudur Hikaye Fars sair Firdevsi nin en onemli eseri olan Sehname de yer alir Hikayenin diger ana karakteri olan Zahhak Farsca ضحاک veya Azhi Dahaka Zerdustlugun kutsal kitabi olan Avesta da ve antik donem Fars mitolojisinde yari seytan bir Babil krali olarak yer almistir Firdevsi hikayeyi yeniden yorumlayarak bu karakteri seytani ve tiran bir Arap kral olarak betimlemistir Hikaye Kurt mitolojisinde de yer alir Iran Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Gilyan Cumhuriyeti pulu 1920 Kurtler de Nevruz Bayrami nin dayandigina inandiklari Demirci Kave Efsanesi nin birkac farkli uyarlamasi vardir Bunlardan birkaci asagidaki gibidir 1 Uyarlama1 Uyarlamaya gore Demirci Kawa efsanesi soyledir Bundan cok eski zamanlar oncesinde daha yeryuzunde kimsenin olmadigi donemlerde isimli tanrinin iki oglu olmustur Birinin adi Hurmuz dur bereket ve isik sacan anlamina gelmektedir Digerininki ise Ehriman dir kotuluk ve kitlik sacan anlamindadir Ahura Mazda nin kutsadigi topraklarda Hurmuz hep iyinin ve uygarligin temsilcisi Ehriman da onun karsiti olmustur Hurmuz dunyada kendisini temsil etmesi icin Zerdust u gonderir ve yuregini sevgi ile doldurur Zerdust ise buna karsilik ogullarini ve kizlarini Hurmuz e hediye eder Ehriman bu durumu kiskanir ve yuzyillar boyunca surecek olan iyilerle savasina baslar Tum iyilere Zerdust un soyuna ve iyiliklere Medya Kuzeybati Iran cografyasindaki yasami cekilmez bir duruma getirir Ehriman bazen gokten atesler yagdirir bazen firtinalar koparir ve iyilige ve iyilere hep zulum eder En sonunda da icindeki nefreti ve kotuluk zehrini zalim Kral Dehak in beynine akitir ve onu bir bela olarak Iran halkinin uzerine salar Dehak in bildigi tek sey kotuluk etmektir Zalim Dehak halkinin kanini emerken beynindeki zehir bir ura tumor donusur ve onu olumcul bir hastaligin pencesine dusurur Dehak acilar icinde kivranarak yataklara duser ve hastaligina bir turlu care bulanamaz Donemin doktorlari acilarinin dinmesi ve yarasinin kapanmasi ve hastaliginin iyilesmesi icin yaraya genc ve cocuklarin beyinlerinin surulmesini onerirler Boylece Iran cografyasinda aylarca hatta yillarca suren bir katliam baslar her gun zorla anne babalarindan alinan iki gencin kafasi kesilip beyinleri merhem olarak Dehak in yarasina surulur Halk caresiz ve gucsuz dusmustur Gencler katledilirken sira daha once bu sekilde 17 oglunu kaybetmis olan Kawa adindaki demircinin en kucuk ogluna gelmistir Her gun gencler Dehak in askerleri tarafindan baslari kesilmek uzere goturulurken Kawa nin aklina baskaldiri fikri gelir ve bu konuyu etrafinda guvendigi birkac kisiye aciklar Demirci dukkaninda demirden savas malzemeleri olarak Gurz u Kember gibi araclar yapar ve bir taraftan da baskaldiri icin etrafindakileri egitir Bu hareket yavas yavas yayilmaya baslar Mart ayinin 20 sini 21 ine baglayan gece zalim Dehak a karsi direnis baslar O gece kralin sarayi direnisciler tarafindan ele gecirilir Ayni zamanda bu direnis Dehak in egemenligindeki butun topraklarda devam eder Direnisciler kendi aralarinda daglarda ates yakarak haberlesirler Direnis bittiginde Kawa nin halk hareketi Dehak i ve yonetimini devirir Sevincle daglara kosan halk bu ateslerin etrafinda oynamaya baslar Bir diger soylentiye gore de Kawa 20 Mart i 21 Mart a baglayan gece sabaha kadar demir ocaginin basinda sabahlar ve oglunu zalim Dehak in katlinden kurtarmak icin careler dusunurken imdadina gogun yedinci katindaki iyiligin temsilcisi Hurmuz yetisir Ninova li Kawa nin yuregini sevgi ve umutla doldurur ve bilegine guc aklina isik verir Ona Zalim Dehak tan kurtulusun yolunu ogretir 21 Mart sabahi gun dogdugunda Kawa oglunu kendi eliyle Dehak a teslim etmek ister ve zulmun ve kotulugun kalesi olan Dehak in sarayina girer Oglunu Dehak in huzuruna cikarirken yaninda getirdigi cekicini Dehak in kafasina vurur Dehak in olu bedeni Demirci Kawa nin onune dustugu anda kotulugun alevi soner Kisa surede butun Ninowa ve bolge halki isyan eder ve atesler yakarak saraya yururler Zulme karsi isyani baslatan Kawa demir ocaginda calisirken giydigi yesil onlugu yirtilinca ona sari bir yama yapar o yama da yirtilidiginda ustune kirmizi bir yama yapar Iste o gunden sonra yesil sari kirmizi isyanin bayraginin renkleri kaynak belirtilmeli ocagindaki atesi ise ozgurluk mesalesi olur Ninowa cayir cayir yanarken mesaleler elden ele dolasir dag baslarinda atesler yakilir ve kurtulus coskusu gunlerce devam eder Dehak tan kurtulan halklar 21 Mart i ozgurlugun kurtulusun ve halklarin bayrami olarak kutlar Demirci Kawa baskaldiri kahramani Nevruz ise direnis ve baskaldiri gunu olarak tarihe gecer kaynak belirtilmeli 2 UyarlamaBir diger Kawa efsanesine gore 2500 2600 yil oncesinde Zuhak Bazi kaynaklara gore Dehak adinda Asurlu cok ama cok zalim bir kralin egemenligi altinda yasayan Kawa adinda bir demirci vardi Bu kral tam bir canavardi ve efsaneye gore her iki omuzunda da birer yilan bulunuyordu Bu iki yilani beslemek icin her gun halktan iki cocugu sarayina kurban olarak getirtip ascilarina bu iki cocugun beyinlerini yilanlarina yemek olarak verdiriyordu Ayni zamanda bu canavar kral ilkbaharin gelmesini engelliyordu kaynak belirtilmeli En sonunda bu zulumden bikan ve bir seyler yapmak isteyen Armayel ve Garmayel adli iki kisi kralin sarayina asci olarak girmeyi basarirlar ve Kralin yilanlarini beslemek icin beyinleri alinarak oldurulen cocuklardan sadece birini oldurup digerinin gizlice saraydan kacmasina yardimci olurlar Boylece ellerindeki bir insan beyni ile kestikleri bir koyunun beynini karistirarak yilanlara verirler her gun bir cocugun kurtulmasini saglamis olurlar Iste bu kacan kisilerin Kurtlerin atalari olduguna inanilir Kacan cocuklar Kawa adli demirci tarafindan gizlice egitilerek bir ordu haline getirilirler Kawa nin liderligindeki bu ordu bir 20 Mart gunu zalim kralin sarayina yuruyuse gecer ve Kawa krali cekic darbeleri ile oldurmeyi basarir Kawa etraftaki tum tepelerde atesler yakar ve yanindakilerle birlikte bu zaferi kutlarlar Boylece Kurt halki zalim kraldan kurtulmus olur ve ertesi gun ilkbahar gelir Ayrica bakinizZohakKaynakca Armayel ve Garmayelin oykusu 6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ic baglantilarNevruz Bayrami