Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dor istilası, MÖ. 13 yüzyılın sonları ile MÖ. 12. yüzyılın başlarında Yunanistan’ın Dorlar tarafından dalgalar halinde istila edilmesidir. Dorlar’ın Yunanistan’a nereden geldikleri, dolayısıyla önceki yurtlarının neresi olduğu ve göç nedenleri halen bilinmemektedir. En olası görüş, Orta Avrupa’dan, muhtemelen günümüz Polonya’sından göçe başladıkları, burada Keltler’in, İliryalılar’ın, Daçyalılar’ın ve Traklar’ın komşuları oldukları yönündedir.
Nedeni ve etkileri
Doğu Avrupa'da meydana gelen kıtlıklar nedeniyle bazı kavimler doğuya doğru göç etmeye başlamıştır. Bu göç eden kavimler, karşılarına çıkan kavimleri de göçe zorlayarak Anadolu ve Suriye'ye kadar uzun bir mesafede göç dalgası oluşturmuşlardır. Bu göç dalgalarının Yunanistan’a yönelen bölümünde İliryalılar ve Dorlar, Yunanistan’daki Miken Uygarlığı’nı dağıtmışlardır. Miken krallıkları yıkılmış, bu krallıkların Ege Denizi, Batı Anadolu kıyıları, Doğu Akdeniz kıyı ve adalardaki kolonileri ile ticari bağlantıları kesilmiştir. Yunanistan’a, adalara ve Anadolu’nun güneybatı kıyılarına yayılan Dorlar, benzer seviyede bir uygarlık geliştirmemişler, ticaret büyük ölçüde daralmış, yazı unutulmuştur. Günümüzde Dor İstilası’nın neden olduğu bu duruma, ki 400 yıl sürmüştür, “Dor Karanlık Çağı” adı verilmektedir. Bu kavimlerin önünden kaçan kavimler Anadolu'ya geçmişler ve Hititler'in yıkılmasına veya bir duraklama dönemine girmesine neden olmuşlardır. Ancak tarihçilerin genel kanısına göre, Hititler Ege Göçleri sonunda yıkılmıştır. Göçler sonunda yunan anakarasından ayrılan Aioller, kuzeybatı Anadolu’ya (Edremit Körfezi ve civarı); İyonlar, Batı Anadolu’nun orta kesimine (kabaca İzmir ili ve civarı), Dorlar ise Anadolu’nun güneybatı köşesine (kabaca Muğla) yerleşmişlerdir.
Dor göçleri
Troia Savaşı`ndan bir yüzyıl sonra Myken uygarlığının çöküşünü ve Troia`da savaştığı anlatılan Myken krallarına ait sarayların yıkılışını izleyen evrede, Dor adıyla bildiğimiz bir ırk Güney Yunanistan`a kadar inerek hemen hemen bütün Yunan kıtasını etkiledi. Dor`lar genç ve dinamik bir kavmin bütün kudret ve güveniyle Yunanistan'a girmişler, kendilerine göre, Doris adını taşıyan yukarı Kefisos vadisinde bir süre oturduktan sonra, kara yolundan, Boiotya üzerinden İstmos bölgesine geçmişler ve buradan, Arkadya dışta kalmak üzere, bütün Peloponnes'i işgal eylemişlerdir. Dorlar da, Akhalar gibi Yunanca konuşuyorlardı; fakat bazı başka teorilere göre ise Akhalar Aiol ve İon lehçesini, Dorlar ise Dor lehçesini kullanmaktadırlar. Fakat yapılan dilbilimsel araştırmalar İon lehçesinin M.Ö. 1200`den kullanılmadığını göstermektedir. Aiol ve Dor lehçeleri ise muhtemelen o dönemlerde henüz oturmamış olmalıydı. Bu araştırmalar ışığında Yunanistan`ın kuzeyi ile güneyi arasında dilbilimsel açıdan bir farklılığın olmadığını söylemek daha doğru olacaktır. Kuzeyden gelen bu istilaların sonucunda birçok Yunan ana yurdunu bırakıp, Ege Denizi`nin karşı kıyılarına göç ettiler. Dorlar, Arkadya dışta kalmak üzere bütün Peloponnes`i işgal etmişlerdir. Kendilerinden çok daha üstün bir kültüre sahip olan Akaların yer yerde yenildiğini ve oralardan ayrıldıklarını görüyoruz. Bu çapta bir yenilginin sebebinin dorların kullanmış oldukları demir silahların neden olduğu düşünülmektedir.
Nedenleri
Dorlar dalgalar halinde birbirinin arkasından Yunanistan`a girdikten sonra bu ülke zamanla bunlara yetmemeye başlamıştır. Bu nedenle göçlerden yaklaşık bir yüzyıl sonra Dorlar da doğuya göçmen gönderdiler. Bunlar Rhodos ve Kos adaları ile karşısındaki Karia bölgesine yerleştiler. Göçler sırasında kurulan kentlerin hepsi kıyıda ya da kıyının yakınında bulunmaktadır. Yunan Orta Çağ'ının sonunda başlayan büyük kolonizasyon hareketinde Dorlar doğuya doğru ilerleyerek Likya`nın doğu kıyılarında Faselis, Ovalık Kilikya`da Soloi kolonilerini meydana getirmişlerdir. Bazı Dor kabilelerinin Pampilia ve Kıbrıs`a da ulaşmış olduklarını bu ülkelerde konuşulan lehçelerdeki Dor unsurlarından anlamaktayız.
İlk göçler
Yunanistan`dan göçen ilk göçmenlerin Thesselia ve Boiotia`da yaşayan Aioller olduğu düşünülüyor ve Lesbos Adası`na ve Troas bölgesi ile İzmir Körfezi arasındaki topraklara yerleştiler, böylece bu bölge Aiolis adıyla anılmaya başlandı. Daha sonraları ise onları, efsaneye göre Atina Kralı Kodros`un oğulları başkanlığındaki İonlar izledi. İonlar Aiolis`in güneyine gelip, Maiandros Nehri`ne doğru yayıldılar. Yerleşme hareketlerinin 10. yüzyılda da başladığı ve uzun süre devam ettiği anlaşılmaktadır. Bu hareket sırasında yeni topraklarda ciddi bir direnişle karşılaşmadıkları düşünülmektedir, çünkü M.Ö. 1200 dolaylarında Hitit İmparatorluğu`nun parçalanmasından sonra Anadolu`da düzenli bir devlet kurulamamıştır ve yerli halk ancak yöresel bağlamda karşı koyabilecek durumdadır. Batı Anadolu`ya ilk gelenlerin Aioller olduğu düşünülüyor. İonlar ise yaklaşık yarım yüzyıl sonra buralara gelmişlerdir.
Kültürler
Dor istilalarının neden olduğu karışıklıklara rağmen Aka kültürü ile 1150 yılından sonra yavaş bir şekilde belirmeye başlayan Dor kültürü arasında birçok bölgede birtakım bağlar göze çarpmaktadır. Hatta Dor İstilasına maruz kalan Attika`da Aka üslubunun yavaş yavaş DorYunan üslubuna geçtiği “submyken” ve “protogeometrik" vazolarının bezemelerinde görünmektedir. Dor istilasından sonra eski Yunan halkı bir seçim yapmak zorunda kalmışlardır. Birçoğu yabancı bir kavmin etkisi altına girmek istemeyerek Anadolu kıyılarına göçmüşlerdir. Yunanistan`da kalanların büyük bir kısmı ise Dorlar tarafından toprağa bağlanmış, tarlaları sürmek için köleleştirilmiş ve ellerindeki toprakları Dorlara vermek zorunda kalmışlardır.
Kaynakça
- ^ Memiş, Ekrem; Bülbül, Cemil (2014). Eskiçağda Göçler. Bursa: Ekin Yayınevi. ss. 107 - 121. ISBN . 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2015.
- ^ a b “Acgaean and Dorian Invasions”[]
- ^ Bahar, Hasan (2014). Eskiçağ Uygarlıkları. Bursa: Kömen Yayınları. s. 216. ISBN . 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2015.
- ^ Mellaart, James (1974). Western Anatolia, Beycesultan and the Hittites, Mansel'e Armağan. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ss. 522 - 526. ASIN B003OA8XOS. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2015.
- ^ Ceylan, Abdulkadir (2018). Demir Çağında Aiolis Bölgesi Kolonizasyon Faaliyetleri/Lisans tezi. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji bölümü. ss. 6,7,8. 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2021.
 | Avrupa tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dor istilasi MO 13 yuzyilin sonlari ile MO 12 yuzyilin baslarinda Yunanistan in Dorlar tarafindan dalgalar halinde istila edilmesidir Dorlar in Yunanistan a nereden geldikleri dolayisiyla onceki yurtlarinin neresi oldugu ve goc nedenleri halen bilinmemektedir En olasi gorus Orta Avrupa dan muhtemelen gunumuz Polonya sindan goce basladiklari burada Keltler in Iliryalilar in Dacyalilar in ve Traklar in komsulari olduklari yonundedir Nedeni ve etkileriDogu Avrupa da meydana gelen kitliklar nedeniyle bazi kavimler doguya dogru goc etmeye baslamistir Bu goc eden kavimler karsilarina cikan kavimleri de goce zorlayarak Anadolu ve Suriye ye kadar uzun bir mesafede goc dalgasi olusturmuslardir Bu goc dalgalarinin Yunanistan a yonelen bolumunde Iliryalilar ve Dorlar Yunanistan daki Miken Uygarligi ni dagitmislardir Miken kralliklari yikilmis bu kralliklarin Ege Denizi Bati Anadolu kiyilari Dogu Akdeniz kiyi ve adalardaki kolonileri ile ticari baglantilari kesilmistir Yunanistan a adalara ve Anadolu nun guneybati kiyilarina yayilan Dorlar benzer seviyede bir uygarlik gelistirmemisler ticaret buyuk olcude daralmis yazi unutulmustur Gunumuzde Dor Istilasi nin neden oldugu bu duruma ki 400 yil surmustur Dor Karanlik Cagi adi verilmektedir Bu kavimlerin onunden kacan kavimler Anadolu ya gecmisler ve Hititler in yikilmasina veya bir duraklama donemine girmesine neden olmuslardir Ancak tarihcilerin genel kanisina gore Hititler Ege Gocleri sonunda yikilmistir Gocler sonunda yunan anakarasindan ayrilan Aioller kuzeybati Anadolu ya Edremit Korfezi ve civari Iyonlar Bati Anadolu nun orta kesimine kabaca Izmir ili ve civari Dorlar ise Anadolu nun guneybati kosesine kabaca Mugla yerlesmislerdir Dor gocleriTroia Savasi ndan bir yuzyil sonra Myken uygarliginin cokusunu ve Troia da savastigi anlatilan Myken krallarina ait saraylarin yikilisini izleyen evrede Dor adiyla bildigimiz bir irk Guney Yunanistan a kadar inerek hemen hemen butun Yunan kitasini etkiledi Dor lar genc ve dinamik bir kavmin butun kudret ve guveniyle Yunanistan a girmisler kendilerine gore Doris adini tasiyan yukari Kefisos vadisinde bir sure oturduktan sonra kara yolundan Boiotya uzerinden Istmos bolgesine gecmisler ve buradan Arkadya dista kalmak uzere butun Peloponnes i isgal eylemislerdir Dorlar da Akhalar gibi Yunanca konusuyorlardi fakat bazi baska teorilere gore ise Akhalar Aiol ve Ion lehcesini Dorlar ise Dor lehcesini kullanmaktadirlar Fakat yapilan dilbilimsel arastirmalar Ion lehcesinin M O 1200 den kullanilmadigini gostermektedir Aiol ve Dor lehceleri ise muhtemelen o donemlerde henuz oturmamis olmaliydi Bu arastirmalar isiginda Yunanistan in kuzeyi ile guneyi arasinda dilbilimsel acidan bir farkliligin olmadigini soylemek daha dogru olacaktir Kuzeyden gelen bu istilalarin sonucunda bircok Yunan ana yurdunu birakip Ege Denizi nin karsi kiyilarina goc ettiler Dorlar Arkadya dista kalmak uzere butun Peloponnes i isgal etmislerdir Kendilerinden cok daha ustun bir kulture sahip olan Akalarin yer yerde yenildigini ve oralardan ayrildiklarini goruyoruz Bu capta bir yenilginin sebebinin dorlarin kullanmis olduklari demir silahlarin neden oldugu dusunulmektedir Nedenleri Dorlar dalgalar halinde birbirinin arkasindan Yunanistan a girdikten sonra bu ulke zamanla bunlara yetmemeye baslamistir Bu nedenle goclerden yaklasik bir yuzyil sonra Dorlar da doguya gocmen gonderdiler Bunlar Rhodos ve Kos adalari ile karsisindaki Karia bolgesine yerlestiler Gocler sirasinda kurulan kentlerin hepsi kiyida ya da kiyinin yakininda bulunmaktadir Yunan Orta Cag inin sonunda baslayan buyuk kolonizasyon hareketinde Dorlar doguya dogru ilerleyerek Likya nin dogu kiyilarinda Faselis Ovalik Kilikya da Soloi kolonilerini meydana getirmislerdir Bazi Dor kabilelerinin Pampilia ve Kibris a da ulasmis olduklarini bu ulkelerde konusulan lehcelerdeki Dor unsurlarindan anlamaktayiz Ilk gocler Yunanistan dan gocen ilk gocmenlerin Thesselia ve Boiotia da yasayan Aioller oldugu dusunuluyor ve Lesbos Adasi na ve Troas bolgesi ile Izmir Korfezi arasindaki topraklara yerlestiler boylece bu bolge Aiolis adiyla anilmaya baslandi Daha sonralari ise onlari efsaneye gore Atina Krali Kodros un ogullari baskanligindaki Ionlar izledi Ionlar Aiolis in guneyine gelip Maiandros Nehri ne dogru yayildilar Yerlesme hareketlerinin 10 yuzyilda da basladigi ve uzun sure devam ettigi anlasilmaktadir Bu hareket sirasinda yeni topraklarda ciddi bir direnisle karsilasmadiklari dusunulmektedir cunku M O 1200 dolaylarinda Hitit Imparatorlugu nun parcalanmasindan sonra Anadolu da duzenli bir devlet kurulamamistir ve yerli halk ancak yoresel baglamda karsi koyabilecek durumdadir Bati Anadolu ya ilk gelenlerin Aioller oldugu dusunuluyor Ionlar ise yaklasik yarim yuzyil sonra buralara gelmislerdir Kulturler Dor istilalarinin neden oldugu karisikliklara ragmen Aka kulturu ile 1150 yilindan sonra yavas bir sekilde belirmeye baslayan Dor kulturu arasinda bircok bolgede birtakim baglar goze carpmaktadir Hatta Dor Istilasina maruz kalan Attika da Aka uslubunun yavas yavas DorYunan uslubuna gectigi submyken ve protogeometrik vazolarinin bezemelerinde gorunmektedir Dor istilasindan sonra eski Yunan halki bir secim yapmak zorunda kalmislardir Bircogu yabanci bir kavmin etkisi altina girmek istemeyerek Anadolu kiyilarina gocmuslerdir Yunanistan da kalanlarin buyuk bir kismi ise Dorlar tarafindan topraga baglanmis tarlalari surmek icin kolelestirilmis ve ellerindeki topraklari Dorlara vermek zorunda kalmislardir Kaynakca Memis Ekrem Bulbul Cemil 2014 Eskicagda Gocler Bursa Ekin Yayinevi ss 107 121 ISBN 9786053270652 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2015 a b Acgaean and Dorian Invasions olu kirik baglanti Bahar Hasan 2014 Eskicag Uygarliklari Bursa Komen Yayinlari s 216 ISBN 9789756527627 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2015 Mellaart James 1974 Western Anatolia Beycesultan and the Hittites Mansel e Armagan Ankara Turk Tarih Kurumu ss 522 526 ASIN B003OA8XOS 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2015 Ceylan Abdulkadir 2018 Demir Caginda Aiolis Bolgesi Kolonizasyon Faaliyetleri Lisans tezi Ege Universitesi Edebiyat Fakultesi Arkeoloji bolumu ss 6 7 8 5 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2021 Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz