Pars foku (Hydrurga leptonyx), fokgiller (Phocidae) familyasından monotipik Hydrurga cinsinde sınıflandırılan, Güney Kutbu sularında yayılmış bir fok türü. İsmini lekeli derisi ve tüm foklar içinde en yırtıcısı olmasından alır. Penguenler ve genç foklar gibi sıcak kanlı diğer omurgalılar ile beslenmeyi tercih ederler.
Pars foku | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Antarktika Boğazında, , yakınlarında | |||||||||||||||||||||
1.82 m boyunda insanla boyut karşılaştırması | |||||||||||||||||||||
Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||
Hydrurga leptonyx (Blainville, 1820) | |||||||||||||||||||||
Dağılımı | |||||||||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||||||||
|
Özellikleri
Pars fokları son derece hidrodinamik bir vücuda sahiptirler. Bu, onların su içinde fevkalade hızlara ulaşmalarına olanak verir. Kafası o kadar yassıdır ki neredeyse sürüngen şeklinde bir etki bırakır. Ön yüzgeçler uzun olduğundan, pars foku bu ön yüzgeçlerin aynı anda güçlü çırpılmasıyla suyun içinde hareket eder. Bir erkek pars foku 3 m uzunluğunda iken, dişiler hemen hemen 4 m gelebilirler. Ağırlık erkeklerde 270 kg, dişilerde ise yaklaşık 400 kg dır. Renk üst kısımda koyu gri, alt kısımda ise gümüş beyaz olup, başında ve yanlarında gri lekeler vardır.
Yaşam alanı
Pars foku Antarktika denizlerinde bulunan bir hayvandır. Antarktika Kıtası'nın civarında parça buzların kenarında hareket eder. Genç hayvanlar sıklıkla Subantarktika adalarında karaya gider ve buralarda onlara tüm yıl boyunca rastlanır. Ender olarak, dolaşan ya da şaşırmış olan hayvanlar Yeni Zelanda, Avustralya ya da Ateş Toprakları'na ulaşırlar.
Yaşam tarzı
Beslenme
Katil balinanın yanında pars foku, güney kutup dairesinin baskın yırtıcı hayvanıdır. (Lobodon carcinophagus), (Leptonychotes weddellii), deniz aslanları (Otariidae) ve penguenleri takip ederler. Diğerleri genelde penguenleri avlarken, pars foklarının çoğu, fok avcılığında uzmanlaşmıştır. Avlanan hayvanlar mümkün olduğunca suyun içinde yakalanır ve öldürülürler. Eğer hayvanlar buz parçasının üstüne kaçarsa, pars foku onları orada yine de takip eder. En başta yengeç yiyen foklar, sıklıkla pars fokları saldırılarının yaralarını taşırlar.
Takdire şayan şekilde pars fok, büyük omurgalılarla aynı oranda , planktonların küçük kabuklu türleriyle de beslenir. Buna karşın balıklar besinlerinde çok küçük bir rol oynar.
Pars fokunun ortalama besinleri, % 45 krill, % 35 foklar, % 10 penguenler ve % 10 diğer hayvanlardan (balıklar ve kafadan bacaklılar) oluşur.
Üreme
Pars foklar yalnız dolaşan hayvanlar olup, yalnızca genç hayvanlar bazen küçük gruplarda bir araya gelirler. Çiftleşme Kasım ve Şubat arasında suyun içinde meydana gelir. Bundan başka erkekler ve dişiler temas kurmazlar. Tek bir yavru buz parçasının üstünde dünyaya getirilir. Yavru, dört hafta emzirilir. Üç ile dört yaşında pars fok cinsel erişkinliğe ulaşmış olur. Türün ortalama yaşam süresi 26 yıldır.
Diğer
ve sonra pars foku, Antarktika’nın en sık rastlanan fokudur. 400.000 bireyin güney kutup denizlerinde yaşadığı tahmin edilir. Günümüzde tür tehdit altında değildir. 22 Temmuz 2003 tarihinde İngiliz bilim insanı araştırma istasyonu Rothera yakınlarındaki dalışta bir pars fokun saldırısına uğramış ve öldürülmüştür. Bu, geçmişte sıkça insanlara saldırı olmasına rağmen bilinen tek ölümcül vak'adır. Foklar teknelere saldırarak, bir uzuv yakalamak için direkt sudan sıçrarlar. Araştırma istasyonun çalışanlarını bu durumla karşılaşmışlardır.
Literatür
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. 6th Edition. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999,
- Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. ss. 134-135. ISBN .
Dış bağlantılar
- Tod von Kirsty Brown durch einen Seeleoparden29 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (englisch)
- Seal Specialist Group (1996). Hydrurga leptonyx. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 12 May 2006 tarihinde alınmıştır.
Kaynakça
- ^ Hückstädt, L. (2015). "Hydrurga leptonyx". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2015: e.T10340A45226422. doi:10.2305/IUCN.UK.2015-4.RLTS.T10340A45226422.en . Erişim tarihi: 20 February 2022.
Resimler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pars foku Hydrurga leptonyx fokgiller Phocidae familyasindan monotipik Hydrurga cinsinde siniflandirilan Guney Kutbu sularinda yayilmis bir fok turu Ismini lekeli derisi ve tum foklar icinde en yirticisi olmasindan alir Penguenler ve genc foklar gibi sicak kanli diger omurgalilar ile beslenmeyi tercih ederler Pars fokuAntarktika Bogazinda yakinlarinda1 82 m boyunda insanla boyut karsilastirmasiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CarnivoraInfra takim ArctoideaKlad PinnipediaFamilya PhocidaeOymak Cins Hydrurga 1848Tur H leptonyxIkili adlandirmaHydrurga leptonyx Blainville 1820 DagilimiSinonimlerhomei Lesson 1828 leptonyz de Blainville 1820 OzellikleriPars foklari son derece hidrodinamik bir vucuda sahiptirler Bu onlarin su icinde fevkalade hizlara ulasmalarina olanak verir Kafasi o kadar yassidir ki neredeyse surungen seklinde bir etki birakir On yuzgecler uzun oldugundan pars foku bu on yuzgeclerin ayni anda guclu cirpilmasiyla suyun icinde hareket eder Bir erkek pars foku 3 m uzunlugunda iken disiler hemen hemen 4 m gelebilirler Agirlik erkeklerde 270 kg disilerde ise yaklasik 400 kg dir Renk ust kisimda koyu gri alt kisimda ise gumus beyaz olup basinda ve yanlarinda gri lekeler vardir Yasam alaniPars foku Antarktika denizlerinde bulunan bir hayvandir Antarktika Kitasi nin civarinda parca buzlarin kenarinda hareket eder Genc hayvanlar siklikla Subantarktika adalarinda karaya gider ve buralarda onlara tum yil boyunca rastlanir Ender olarak dolasan ya da sasirmis olan hayvanlar Yeni Zelanda Avustralya ya da Ates Topraklari na ulasirlar Yasam tarziBeslenme Katil balinanin yaninda pars foku guney kutup dairesinin baskin yirtici hayvanidir Lobodon carcinophagus Leptonychotes weddellii deniz aslanlari Otariidae ve penguenleri takip ederler Digerleri genelde penguenleri avlarken pars foklarinin cogu fok avciliginda uzmanlasmistir Avlanan hayvanlar mumkun oldugunca suyun icinde yakalanir ve oldurulurler Eger hayvanlar buz parcasinin ustune kacarsa pars foku onlari orada yine de takip eder En basta yengec yiyen foklar siklikla pars foklari saldirilarinin yaralarini tasirlar Takdire sayan sekilde pars fok buyuk omurgalilarla ayni oranda planktonlarin kucuk kabuklu turleriyle de beslenir Buna karsin baliklar besinlerinde cok kucuk bir rol oynar Pars fokunun ortalama besinleri 45 krill 35 foklar 10 penguenler ve 10 diger hayvanlardan baliklar ve kafadan bacaklilar olusur Ureme Pars foklar yalniz dolasan hayvanlar olup yalnizca genc hayvanlar bazen kucuk gruplarda bir araya gelirler Ciftlesme Kasim ve Subat arasinda suyun icinde meydana gelir Bundan baska erkekler ve disiler temas kurmazlar Tek bir yavru buz parcasinin ustunde dunyaya getirilir Yavru dort hafta emzirilir Uc ile dort yasinda pars fok cinsel eriskinlige ulasmis olur Turun ortalama yasam suresi 26 yildir Digerve sonra pars foku Antarktika nin en sik rastlanan fokudur 400 000 bireyin guney kutup denizlerinde yasadigi tahmin edilir Gunumuzde tur tehdit altinda degildir 22 Temmuz 2003 tarihinde Ingiliz bilim insani arastirma istasyonu Rothera yakinlarindaki dalista bir pars fokun saldirisina ugramis ve oldurulmustur Bu gecmiste sikca insanlara saldiri olmasina ragmen bilinen tek olumcul vak adir Foklar teknelere saldirarak bir uzuv yakalamak icin direkt sudan sicrarlar Arastirma istasyonun calisanlarini bu durumla karsilasmislardir LiteraturRonald M Nowak Walker s Mammals of the World 6th Edition Johns Hopkins University Press Baltimore 1999 ISBN 0 8018 5789 9 Hayvanlar Ansiklopedisi Parilti Yayincilik 2013 ss 134 135 ISBN 978 605 100 090 9 Dis baglantilarTod von Kirsty Brown durch einen Seeleoparden29 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde englisch Seal Specialist Group 1996 Hydrurga leptonyx Tehlike altinda olan turlerin 2006 IUCN Kirmizi Listesisi IUCN 2006 12 May 2006 tarihinde alinmistir Kaynakca Huckstadt L 2015 Hydrurga leptonyx IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2015 e T10340A45226422 doi 10 2305 IUCN UK 2015 4 RLTS T10340A45226422 en Erisim tarihi 20 February 2022 Resimler