Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jeomorfolojik bir derecik topoğrafik özellikli doğal bir akarsudur. Derecikler yamaçlarda sığ su yolları gibi erozyonun ilk işaretleri olarak meydana gelir. Yapay derecikler bazı mesafe su menteşesini taşımak için kanal olarak kurulur.
Doğal
Akarsu jeomorfoloji de bir derecik erozyonun sonuçlandırdığı yüzeysel akış ve yüzey akış ile humus tabakalarında sığ ve dar bir kesidir. Derecikler toprak ve tarım arazisi yamaçlarında en yaygın alandır. Ancak çeşitli yüzeler üzerinde oluşabilir. Derecikler kalker gibi eriyebilen bazı kayaların yüzeyinde bulunabilir. Küçük dereler genellikle büyük toprak erozyonunun ilk belirtileri olarak görülür ve eğer büyüme bırakılırsa nehirleri, dereler, obruklar gibi büyük akarsu özelliği gelişebilir.
Dereciklerin oluşumu
Derecikler, tepe yamaçlarında su, üst tabakasını aşındırdığında oluşur ve bu yüzden önemli ölçüde mevsimsel hava biçimlerinden etkilenebilir. Onlar yağmurlu aylarda daha sık görünmeye eğilimlidir. Derecikler akış gerilimi çoğaldığında toprak parçacıklarını ayırmak için yüzey akış yeteneği çoğaldığında, toprağın kesme gücü etkisinde kaldığında toprağın yüzeyine paralel çalışan toprak yeteneğinin üstesinden geldiği zamanlarda oluşmaya başlar. Suyun toprak parçalarını serbest parçalandığında ve onları bayır aşağıya taşıdığında erozyon süreci başlar. Bu güçler, neden kumlu, killi toprağın genellikle dereciklerin şekline duyarlı olduğunu açıklar. Derecikler her yüzeyde şekillenmesi ve onların oluşumu özü dik yamaç eğimine bağlıdır. Yer çekimi derecikleri oluşturmak için gerekli olan erozyonel çevreyi başlatmak için gerekli gücü sağlayan su gücünü belirler. Bundan dolayı dereciklerin oluşumu öncelikle yamaç eğimi tarafından kontrol edilir. Yamaç bir taraftan bir bölgede yamaç uzunluğu ve toprağın geçirgenliği kesiler sayıda kontrol ederken yamaç, dereciklerin derinliğini kontrol eder. Toprağın her türü bir eşik değerine sahiptir. Eğim açısı suyun hızı altında dereciklere şekil oluşturmak için yeterli toprak parçacıklarını çıkarmak için yeterli gücü üretemez. Örneğin; birçok yapışkan olmayan yamaçlarda bu eşik değer, bir açı etrafında gezinen bir kayma hızı 2 derece ile 3 ve 3.5 / sn arasındadır. Derecikler şekillenmeye başladıktan sonra, onların boyutunu ve akış hacmini artırabilecek diğer çeşitli erozyon güçlerine tabi tutulur. Dere basmış bir alanda erozyonun %37 e kadar dere yan duvarlarının kitle hareketi ya da çöküşü kaynaklanıyor olabilir. Su derecik içinden aktıkça, bu çöküşü tetikleyen duvarların altını kesecektir. Ayrıca su toprak duvarlarına sızdığı için, duvar çöküş şansını yükselterek onlar (toprak duvarlar) zayıflatır. Erozyon dereciklerin büyüklüğünü artıran bu güçler tarafından yaratılır.
Derecik erezyonunun önemi
Derecik küçük olmalarına rağmen, her yıl önemli miktarda toprak taşırlar. Bazı tahminler dere akışının derecik olmayan ta da derecikler arası alanlardan yaklaşık on kat daha fazla taşıyıcı kapasitesi olduğunu savunur. Ilımlı yağışta derecik akışı kaya parçalarını eğim aşağı 9 cm çapı taşıyabilir. 1987 yılında, Bilim adamı J. Poesen Belçika'da holdenberg alanın da, ılımlı yağış sırasında dere erozyonunun 200 kg kadar kaya kırdığını ortaya koyan bir deney yaptı. Ne yazık ki dereciklerin, manzara üzerindeki etkisi genellikle olumsuz insan faaliyetleri olmuştur. Derecikler uzak arkeolojik mevki de yıkanırken gözlemlendi. Onlar tarım alanlarında daha yaygındır. Traktör gibi tarım makineleri, yüzey boyunca su akışının olduğu noktalarda toprağa etkili olur.
Kaynakça
- ^ Ford, D.C. & J. Lundberg. 1987. A Review of Dissolutional Rills in Limestone and Other Soluble Rocks. Bryan, R.B. (ed). Rill Erosion: Processes and Significance. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 119-139
- ^ Fullen, M.A. & A.H. Reed. 1987. Rill Erosion on Arable Loamy Sands in the West Midlands of England. Bryan, R.B. (ed). Rill Erosion: Processes and Significance. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 85-96.
- ^ Loch, R.J. & E.C. Thomas. 1987. Resistance to Rill Erosion: Observations on the Efficiency of Rill Erosion on a Tilled Clay Soil Under Simulated Rain and Run-On Water. Bryan, R.B. (ed). Rill Erosion: Processes and Significance. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 71-83.
- ^ Torri, D., M. Sfalanga & G. Chisci. 1987. Threshold Conditions for Incipient Rilling. Bryan, R.B. (ed). Rill Erosion: Processes and Significance. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 97-105.
- ^ Rauws, G. 1987. The Initiation of Rills on Plane Beds of Non-Cohesive Sediments. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 107-118.
- ^ Govers, G. 1987. Spatial and Temporal Variability in Rill Development Processes at the Huldenberg Experimental Site. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 17-33.
- ^ Poesen, J. 1987. Transport of Rock Fragments by Rill Flow—A Field Study. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 35-54.
- ^ Fullen, M.A. & A.H. Reed. 1987. Rill Erosion of Arable Loamy Sands in the West Midlands of England. Catena Supplement 8. W. Germany:Catena Verlag. 85-96.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jeomorfolojik bir derecik topografik ozellikli dogal bir akarsudur Derecikler yamaclarda sig su yollari gibi erozyonun ilk isaretleri olarak meydana gelir Yapay derecikler bazi mesafe su mentesesini tasimak icin kanal olarak kurulur Dogal Akarsu Derecigi DogalAkarsu jeomorfoloji de bir derecik erozyonun sonuclandirdigi yuzeysel akis ve yuzey akis ile humus tabakalarinda sig ve dar bir kesidir Derecikler toprak ve tarim arazisi yamaclarinda en yaygin alandir Ancak cesitli yuzeler uzerinde olusabilir Derecikler kalker gibi eriyebilen bazi kayalarin yuzeyinde bulunabilir Kucuk dereler genellikle buyuk toprak erozyonunun ilk belirtileri olarak gorulur ve eger buyume birakilirsa nehirleri dereler obruklar gibi buyuk akarsu ozelligi gelisebilir Dereciklerin olusumuDerecikler tepe yamaclarinda su ust tabakasini asindirdiginda olusur ve bu yuzden onemli olcude mevsimsel hava bicimlerinden etkilenebilir Onlar yagmurlu aylarda daha sik gorunmeye egilimlidir Derecikler akis gerilimi cogaldiginda toprak parcaciklarini ayirmak icin yuzey akis yetenegi cogaldiginda topragin kesme gucu etkisinde kaldiginda topragin yuzeyine paralel calisan toprak yeteneginin ustesinden geldigi zamanlarda olusmaya baslar Suyun toprak parcalarini serbest parcalandiginda ve onlari bayir asagiya tasidiginda erozyon sureci baslar Bu gucler neden kumlu killi topragin genellikle dereciklerin sekline duyarli oldugunu aciklar Derecikler her yuzeyde sekillenmesi ve onlarin olusumu ozu dik yamac egimine baglidir Yer cekimi derecikleri olusturmak icin gerekli olan erozyonel cevreyi baslatmak icin gerekli gucu saglayan su gucunu belirler Bundan dolayi dereciklerin olusumu oncelikle yamac egimi tarafindan kontrol edilir Yamac bir taraftan bir bolgede yamac uzunlugu ve topragin gecirgenligi kesiler sayida kontrol ederken yamac dereciklerin derinligini kontrol eder Topragin her turu bir esik degerine sahiptir Egim acisi suyun hizi altinda dereciklere sekil olusturmak icin yeterli toprak parcaciklarini cikarmak icin yeterli gucu uretemez Ornegin bircok yapiskan olmayan yamaclarda bu esik deger bir aci etrafinda gezinen bir kayma hizi 2 derece ile 3 ve 3 5 sn arasindadir Derecikler sekillenmeye basladiktan sonra onlarin boyutunu ve akis hacmini artirabilecek diger cesitli erozyon guclerine tabi tutulur Dere basmis bir alanda erozyonun 37 e kadar dere yan duvarlarinin kitle hareketi ya da cokusu kaynaklaniyor olabilir Su derecik icinden aktikca bu cokusu tetikleyen duvarlarin altini kesecektir Ayrica su toprak duvarlarina sizdigi icin duvar cokus sansini yukselterek onlar toprak duvarlar zayiflatir Erozyon dereciklerin buyuklugunu artiran bu gucler tarafindan yaratilir Fonksiyonel Bir Derecik Abu Dabi Emirligi nin Al Ain Oasis Falaj su tasima sistemi parcasi Derecik erezyonunun onemiDerecik kucuk olmalarina ragmen her yil onemli miktarda toprak tasirlar Bazi tahminler dere akisinin derecik olmayan ta da derecikler arasi alanlardan yaklasik on kat daha fazla tasiyici kapasitesi oldugunu savunur Ilimli yagista derecik akisi kaya parcalarini egim asagi 9 cm capi tasiyabilir 1987 yilinda Bilim adami J Poesen Belcika da holdenberg alanin da ilimli yagis sirasinda dere erozyonunun 200 kg kadar kaya kirdigini ortaya koyan bir deney yapti Ne yazik ki dereciklerin manzara uzerindeki etkisi genellikle olumsuz insan faaliyetleri olmustur Derecikler uzak arkeolojik mevki de yikanirken gozlemlendi Onlar tarim alanlarinda daha yaygindir Traktor gibi tarim makineleri yuzey boyunca su akisinin oldugu noktalarda topraga etkili olur Kaynakca Ford D C amp J Lundberg 1987 A Review of Dissolutional Rills in Limestone and Other Soluble Rocks Bryan R B ed Rill Erosion Processes and Significance Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 119 139 Fullen M A amp A H Reed 1987 Rill Erosion on Arable Loamy Sands in the West Midlands of England Bryan R B ed Rill Erosion Processes and Significance Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 85 96 Loch R J amp E C Thomas 1987 Resistance to Rill Erosion Observations on the Efficiency of Rill Erosion on a Tilled Clay Soil Under Simulated Rain and Run On Water Bryan R B ed Rill Erosion Processes and Significance Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 71 83 Torri D M Sfalanga amp G Chisci 1987 Threshold Conditions for Incipient Rilling Bryan R B ed Rill Erosion Processes and Significance Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 97 105 Rauws G 1987 The Initiation of Rills on Plane Beds of Non Cohesive Sediments Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 107 118 Govers G 1987 Spatial and Temporal Variability in Rill Development Processes at the Huldenberg Experimental Site Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 17 33 Poesen J 1987 Transport of Rock Fragments by Rill Flow A Field Study Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 35 54 Fullen M A amp A H Reed 1987 Rill Erosion of Arable Loamy Sands in the West Midlands of England Catena Supplement 8 W Germany Catena Verlag 85 96