Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Derindere, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Derindere | |
|---|---|
 | |
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Derindere Derindere'nin Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1894 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 69 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Tarihçe
Köyün eski adı, Heva'dır. Gürcüce bir yer adı olan Heva (ხევა), "vadi" ya da "dere" anlamına gelen "hevi" (ხევი) kelimesinden türemiştir. Nitekim Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, bir derenin başında bulunduğu için köye bu adın verilmiş olduğunu yazar. Bu yer adı, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine de Heva (خوا) olarak girmiştir. Günümüzde Posof ilçesinde Aşıküzeyir ile Göle ilçesinde Sürügüden köylerinin eski adı da bu defterde Heva (خوا) olarak geçer.
Heva, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan Mesheti bölgesinin yerleşim yerlerinden biriydi. Osmanlılar köyü, birleşik Gürcistan Krallığı'ın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe Atabeyliği'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köyde 17 hane yaşıyordu. Her hane, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. Hane reislerinin çoğu İvane, İason, Maharebel, Gabriel, Adarnase, Saba, Papuna, Manase gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. Heva'da bir adet değirmen bulunuyordu. Köyün nüfusu 1878'de 4 hane olarak tespit edilmiştir.
Heva, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. Rus idaresi tarafından da Heva (Хева) olarak kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Değirmenköy nahiyesinin köylerinden biriydi. 1886 yılında köyün nüfusu 27 kişiden oluşuyordu. Rus idaresinde Heva köyünün nüfusu, 1896’da 37 kişiye, 1906’da da 54 kişiye yükselmişti. Bu tespitlerde nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli ise, Heva'da 1917 yılında 6 hanede 77 Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır.
Heva, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Heva köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Heva, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Hive" (خیوە) adıyla, Kars vilayetinin Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımıda aynı idari konuma sahipti ve köyde 83 kişi yaşıyordu. Türkçe kaynaklarda farklı biçimlerde yazılmış olan Heva adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Derindere olarak değiştirilmiştir. Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Derindere (Hive)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır.
Derindere köyünün 2 km kuzeyinde, Arsiani Dağları'nın doğu tarafında megalit bir kalenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Kaba yonu taşlarla inşa edilmiş olan kalenin giriş kapısı doğu tarafta bulunmaktadır. Yıkık durumdaki kaleden geriye kalmış duvarların kalınlığı 3,5 metreyi bulmaktadır. Kalenin bulunduğu yerde başka yapıların izlerine de rastlanmaktadır. Bu megalit kale, Heva köyünün çok eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir.
Coğrafya
Derindere köyü, Ardahan il merkezine 19 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 69 |
| 2021 | 73 |
| 2020 | 77 |
| 2019 | 73 |
| 2018 | 63 |
| 2017 | 59 |
| 2016 | 66 |
| 2015 | 70 |
| 2014 | 60 |
| 2013 | 66 |
| 2012 | 59 |
| 2011 | 61 |
| 2010 | 64 |
| 2009 | 61 |
| 2008 | 52 |
| 2007 | 47 |
| 2000 | 65 |
| 1990 | 112 |
| 1985 | 177 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Ardahan Merkez Derindere Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 462, 516, 555". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 440; II. cilt (1941), s. 430; III. cilt (1958), s. 516". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ ""Ardahan kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 111, .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 175" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 677". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 96 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ . www.nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
- Derindere, Ardahan için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Derindere Ardahan ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur DerindereKoyArdahan in konumuDerindereDerindere nin Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceMerkezCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1894 mNufus 2022 Toplam69Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75110TarihceKoyun eski adi Heva dir Gurcuce bir yer adi olan Heva ხევა vadi ya da dere anlamina gelen hevi ხევი kelimesinden turemistir Nitekim Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli bir derenin basinda bulundugu icin koye bu adin verilmis oldugunu yazar Bu yer adi 1595 tarihli Osmanli mufassal defterine de Heva خوا olarak girmistir Gunumuzde Posof ilcesinde Asikuzeyir ile Gole ilcesinde Suruguden koylerinin eski adi da bu defterde Heva خوا olarak gecer Heva tarihsel Gurcistan i olusturan Mesheti bolgesinin yerlesim yerlerinden biriydi Osmanlilar koyu birlesik Gurcistan Kralligi in ardindan bu bolgeye hakim olan Samtshe Atabeyligi nden 16 yuzyilin ortasinda ele gecirdi 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Guney nahiyesine bagliydi Bu tarihte koyde 17 hane yasiyordu Her hane Osmanli Devleti nin Hristiyan koylulerden aldigi ispenc vergisi vermekle yukumlu kilinmisti Hane reislerinin cogu Ivane Iason Maharebel Gabriel Adarnase Saba Papuna Manase gibi Gurcu adlari tasiyordu Koyde bugday arpa yonca tarimi ve aricilik yapiliyor domuz ve koyun besleniyordu Heva da bir adet degirmen bulunuyordu Koyun nufusu 1878 de 4 hane olarak tespit edilmistir Heva uzun sure Osmanli yonetimi altinda kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan Rusya Imparatorlugu nun eline gecti Rus idaresi tarafindan da Heva Heva olarak kaydedilmis olan koy Ardahan sancaginin okrug Ardahan kazasina ucastok bagliydi Bu kaza icinde Degirmenkoy nahiyesinin koylerinden biriydi 1886 yilinda koyun nufusu 27 kisiden olusuyordu Rus idaresinde Heva koyunun nufusu 1896 da 37 kisiye 1906 da da 54 kisiye yukselmisti Bu tespitlerde nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli ise Heva da 1917 yilinda 6 hanede 77 Musluman Gurcunun yasadigini yazmistir Heva Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurculer Ardahan ve Artvin bolgelerinden cekildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Heva koyu Turkiye ye birakildi Heva 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Hive خیوە adiyla Kars vilayetinin Ardahan kazasinin Yalnizcam nahiyesine bagliydi 1935 genel nufus sayimida ayni idari konuma sahipti ve koyde 83 kisi yasiyordu Turkce kaynaklarda farkli bicimlerde yazilmis olan Heva adi yabanci kokten geldigi icin 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Derindere olarak degistirilmistir Bununla birlikte koyun eski adi yeni adiyla birlikte resmi kayitlarda Derindere Hive biciminde bir sure daha kullanilmistir Derindere koyunun 2 km kuzeyinde Arsiani Daglari nin dogu tarafinda megalit bir kalenin kalintilari gunumuze ulasmistir Kaba yonu taslarla insa edilmis olan kalenin giris kapisi dogu tarafta bulunmaktadir Yikik durumdaki kaleden geriye kalmis duvarlarin kalinligi 3 5 metreyi bulmaktadir Kalenin bulundugu yerde baska yapilarin izlerine de rastlanmaktadir Bu megalit kale Heva koyunun cok eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir CografyaDerindere koyu Ardahan il merkezine 19 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 692021 732020 772019 732018 632017 592016 662015 702014 602013 662012 592011 612010 642009 612008 522007 472000 651990 1121985 177Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p Ardahan Merkez Derindere Koy Nufusu Nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Nisan 2020 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 7 Ekim 1917 sayi 220 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 462 516 555 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 440 II cilt 1941 s 430 III cilt 1958 s 516 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 111 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 760 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 175 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 677 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2015 s 96 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 a b c d YerelNet org tr 5 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 www nufusune com 20 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 Dis baglantilarDerindere Ardahan icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft