Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin daha erişilebilir olması için konusuna göre başlıklara bölünmesi gerekmektedir. |
Desmond Mpilo Tutu (d. 7 Ekim 1931, , Güney Afrika Cumhuriyeti - ö. 26 Aralık 2021)Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti), apartheid karşıtı ve insan hakları aktivisti olarak yaptığı çalışmalarla tanınan Güney Afrika Anglikan Kilisesi başpiskoposu ve ilahiyatçı. 1984 yılında Nobel Barış Ödülünü kazandı. 1985'ten 1986'ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardından 1986'dan 1996'ya kadar Cape Town Başpiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikalı oldu. İlahiyat alanında Siyah ilahiyat kaynaklı fikirleri Afrika ilahiyatı ile birleştirmeye çalıştı.
Desmond Tutu | |
|---|---|
 Desmond Tutu | |
| Doğum | Desmond Mpilo Tutu 07 Ekim 1931 Klerksdorp, Güney Afrika |
| Ölüm | 26 Aralık 2021 (90 yaşında) Cape Town, Güney Afrika |
| Ölüm sebebi | Kanser |
| Eğitim | King's College, Londra Üniversitesi |
| Meslek | Rahip, ilahiyatçı, sosyal aktivist, yazar |
| Tanınma nedeni | Güney Afrika ırkçı apartheid rejimine karşı şiddetsiz, barışçıl mücadele |
| Evlilik | Nomalizo Leah Shenxane (e. 1955) |
| Çocuk(lar) | 4 |
| Ödüller |  Nobel Barış Ödülü (1984) |
| İmza | |
 | |
Hayatı
Desmond Mpilo Tutu, Güney Afrika'nın Klerksdorp kentinde fakir bir ailede Xhosa ve karışımı bir ailede doğdu. Yetişkinliğe girerken öğretmenlik eğitimi aldı ve 1955'te Nomalizo Leah Shenxane ile evlendi, daha sonra çiftin dört çocuğu oldu.
1960 yılında bir Anglikan rahibi olarak atandı ve 1962'de King's College London'da ilahiyat okumak için Birleşik Krallık'a taşındı. 1966'da Afrika'ya döndü ve Güney Afrika'daki Federal İlahiyat Fakültesinde ve ardından Botsvana, Lesoto ve Svaziland Üniversitesinde ders verdi. 1972'de Londra'da bulunan fakat Afrika kıtasında düzenli geziler yapmayı gerektiren bir görev olan Afrika İlahiyat Eğitim Fonu müdürü oldu. 1975'te Güney Afrika'ya döndüğünde, önce Johannesburg'daki St Mary's Katedrali dekanı ve ardından Lesoto Piskoposu olarak görev yaptı. 1978'den 1985'e kadar Güney Afrika Kiliseler Birliği genel sekreteriydi.
Güney Afrika'daki ırk ayrımcılığı ve beyaz azınlık yönetimine dayalı apartheid rejiminin en önde gelen muhaliflerinden biri oldu. Ulusal Parti hükûmetini apartheid rejiminin yarattığı öfkenin ırksal şiddete yol açacağı konusunda uyarmasına rağmen, bir aktivist olarak genel oy hakkı için şiddetsiz protestoların ve dış ekonomik baskının önemini vurguladı.
1985'te Johannesburg Piskoposu ve 1986'da Güney Afrika Anglikan Kilisesi hiyerarşisindeki en üst düzey görev olan Cape Town Başpiskoposu oldu. Bu görevdeyken fikir birliği sağlayan bir liderlik modeline önem verdi ve kadın rahiplerin gelişimini teşvik etti. Ayrıca 1986'da Tüm Afrika Kiliseler Birliği başkanı oldu ve bu da kıtada daha çok seyahat etmesini getirdi.
Cumhurbaşkanı F. W. de Klerk Afrika Ulusal Kongresi (ANC) liderlerinden, apartheid karşıtı eylemci Nelson Mandela'yı 1990'da hapishaneden serbest bıraktıktan ve Tutu ile Mandela apartheid rejimine son verilerek çok ırklı demokrasiye geçilmesi için müzakerelere öncülük ettikten sonra, Tutu rakip Siyah gruplar arasında arabulucu olarak da yardımcı oldu. 1994 genel seçiminden sonra Mandela'nın başkanlığında bir koalisyon hükûmeti kurulduğunda, cumhurbaşkanı Mandela, Tutu'yu gerek apartheid yanlısı gerekse apartheid karşıtı gruplar tarafından geçmişte işlenen insan hakları ihlallerini araştırmak için Hakikat ve Barışma Komisyonu başkanı olarak atadı. Apartheid rejiminin son bulmasının ardından Tutu, eşcinsel hakları için de kampanya yürüttü ve aralarında İsrail-Filistin çatışması, Irak Savaşı gibi çok çeşitli konularda barıştan ve insan haklarından yana tutum aldı ve Güney Afrika cumhurbaşkanları Thabo Mbeki ve Jacob Zuma'ya da eleştiriler yöneltti. 2010 yılında kamu hayatından çekildi.
Desmond Tutu 1970'lerde öne çıktığında apartheid rejimini destekleyen Beyaz muhafazakarlar onu hor görürken, birçok Beyaz liberal de onu fazla radikal olarak buluyordu; öte yandan birçok Siyah radikal ise onu aşırı ılımlı olmakla ve Beyazların iyi niyetini güçlendirmeye odaklanmakla suçluyor, Marksist-Leninistler de onun komünizme karşı olmasını eleştiriyorlardı.
Desmond Tutu, Güney Afrika'nın Siyah çoğunluğu arasında çok popüler bir kişiydi ve uluslararası planda apartheid karşıtı aktivizminden dolayı çok övgü ve Nobel Barış Ödülü de dahil olmak üzere birçok ödül aldı. Ayrıca konuşmaları ve vaazlarının derlenmesinden oluşan birkaç kitabı yayınlandı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin daha erisilebilir olmasi icin konusuna gore basliklara bolunmesi gerekmektedir Lutfen Bicem el kitabina uygun bir sekilde bolum baslik ve alt basliklari ekleyerek maddeyi duzenleyin Desmond Mpilo Tutu d 7 Ekim 1931 Guney Afrika Cumhuriyeti o 26 Aralik 2021 Cape Town Guney Afrika Cumhuriyeti apartheid karsiti ve insan haklari aktivisti olarak yaptigi calismalarla taninan Guney Afrika Anglikan Kilisesi baspiskoposu ve ilahiyatci 1984 yilinda Nobel Baris Odulunu kazandi 1985 ten 1986 ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardindan 1986 dan 1996 ya kadar Cape Town Baspiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikali oldu Ilahiyat alaninda Siyah ilahiyat kaynakli fikirleri Afrika ilahiyati ile birlestirmeye calisti Desmond TutuDesmond TutuDogumDesmond Mpilo Tutu 07 Ekim 1931 1931 10 07 Klerksdorp Guney AfrikaOlum26 Aralik 2021 90 yasinda Cape Town Guney AfrikaOlum sebebiKanserEgitimKing s College Londra UniversitesiMeslekRahip ilahiyatci sosyal aktivist yazarTaninma nedeniGuney Afrika irkci apartheid rejimine karsi siddetsiz bariscil mucadeleEvlilikNomalizo Leah Shenxane e 1955 Cocuk lar 4OdullerNobel Baris Odulu 1984 ImzaHayatiDesmond Mpilo Tutu Guney Afrika nin Klerksdorp kentinde fakir bir ailede Xhosa ve karisimi bir ailede dogdu Yetiskinlige girerken ogretmenlik egitimi aldi ve 1955 te Nomalizo Leah Shenxane ile evlendi daha sonra ciftin dort cocugu oldu 1960 yilinda bir Anglikan rahibi olarak atandi ve 1962 de King s College London da ilahiyat okumak icin Birlesik Krallik a tasindi 1966 da Afrika ya dondu ve Guney Afrika daki Federal Ilahiyat Fakultesinde ve ardindan Botsvana Lesoto ve Svaziland Universitesinde ders verdi 1972 de Londra da bulunan fakat Afrika kitasinda duzenli geziler yapmayi gerektiren bir gorev olan Afrika Ilahiyat Egitim Fonu muduru oldu 1975 te Guney Afrika ya dondugunde once Johannesburg daki St Mary s Katedrali dekani ve ardindan Lesoto Piskoposu olarak gorev yapti 1978 den 1985 e kadar Guney Afrika Kiliseler Birligi genel sekreteriydi Guney Afrika daki irk ayrimciligi ve beyaz azinlik yonetimine dayali apartheid rejiminin en onde gelen muhaliflerinden biri oldu Ulusal Parti hukumetini apartheid rejiminin yarattigi ofkenin irksal siddete yol acacagi konusunda uyarmasina ragmen bir aktivist olarak genel oy hakki icin siddetsiz protestolarin ve dis ekonomik baskinin onemini vurguladi 1985 te Johannesburg Piskoposu ve 1986 da Guney Afrika Anglikan Kilisesi hiyerarsisindeki en ust duzey gorev olan Cape Town Baspiskoposu oldu Bu gorevdeyken fikir birligi saglayan bir liderlik modeline onem verdi ve kadin rahiplerin gelisimini tesvik etti Ayrica 1986 da Tum Afrika Kiliseler Birligi baskani oldu ve bu da kitada daha cok seyahat etmesini getirdi Cumhurbaskani F W de Klerk Afrika Ulusal Kongresi ANC liderlerinden apartheid karsiti eylemci Nelson Mandela yi 1990 da hapishaneden serbest biraktiktan ve Tutu ile Mandela apartheid rejimine son verilerek cok irkli demokrasiye gecilmesi icin muzakerelere onculuk ettikten sonra Tutu rakip Siyah gruplar arasinda arabulucu olarak da yardimci oldu 1994 genel seciminden sonra Mandela nin baskanliginda bir koalisyon hukumeti kuruldugunda cumhurbaskani Mandela Tutu yu gerek apartheid yanlisi gerekse apartheid karsiti gruplar tarafindan gecmiste islenen insan haklari ihlallerini arastirmak icin Hakikat ve Barisma Komisyonu baskani olarak atadi Apartheid rejiminin son bulmasinin ardindan Tutu escinsel haklari icin de kampanya yuruttu ve aralarinda Israil Filistin catismasi Irak Savasi gibi cok cesitli konularda baristan ve insan haklarindan yana tutum aldi ve Guney Afrika cumhurbaskanlari Thabo Mbeki ve Jacob Zuma ya da elestiriler yoneltti 2010 yilinda kamu hayatindan cekildi Desmond Tutu 1970 lerde one ciktiginda apartheid rejimini destekleyen Beyaz muhafazakarlar onu hor gorurken bircok Beyaz liberal de onu fazla radikal olarak buluyordu ote yandan bircok Siyah radikal ise onu asiri ilimli olmakla ve Beyazlarin iyi niyetini guclendirmeye odaklanmakla sucluyor Marksist Leninistler de onun komunizme karsi olmasini elestiriyorlardi Desmond Tutu Guney Afrika nin Siyah cogunlugu arasinda cok populer bir kisiydi ve uluslararasi planda apartheid karsiti aktivizminden dolayi cok ovgu ve Nobel Baris Odulu de dahil olmak uzere bircok odul aldi Ayrica konusmalari ve vaazlarinin derlenmesinden olusan birkac kitabi yayinlandi Kaynakca NTV 27 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2022 the Guardian Ingilizce 22 Temmuz 2010 15 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2022