Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Devlet Arşivleri Başkanlığı, arşiv hizmet ve faaliyetlerini düzenlemek ve kamuda belge yönetimini sağlamak üzere Türkiye Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak görev yapan devlet kurumu. 1984 tarihli ve 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilat Kanunu ile Cumhuriyet Arşivi, Osmanlı Arşivi ve Dokümantasyon Daire Başkanlıklarını kapsayan bir kurum olarak kuruldu.
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 19 Ekim 1984) |
| Önceki kurum |
|
| Türü | Arşiv |
| Bağlılığı | Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı |
| Adres | Gayret Mahallesi, 95. Sokak, No:3, Yenimahalle, Ankara |
| Yıllık bütçe | 185.680.000 (2022) |
| Yönetici(ler) |
|
| Alt birimler |
|
| Web sitesi | devletarsivleri.gov.tr |
Tarihçe
Osmanlı Devleti (1846–1922)
Türkiye'de modern anlamda arşivcilik konusunda ilk ciddi teşebbüs, dönemin maliye nazırı Safvet Paşa'nın 1845'te Enderun'daki tarihî vesika ve defterleri bir tertip içine almaya çalışmasıdır. Tam manasıyla modern arşivcilik ise, 1846'da Hazine-i Evrak Nezaretinin kurulmasıyla başladı ve bugünkü Başbakanlık Devlet Arşivi'nin çekirdeğini teşkil etti. Aynı sene Bâb-ı Âlî'nin iç kısmında yüksekçe, rutubetsiz bir yer seçilerek ve özel olarak imal edilen tuğla ile bir bina yapıldı. Nezaretin başına Hazine-i Evrak Nazırı olarak sadaret mektupçusu Es-Seyyîd Hasan Muhsin Efendi tayin edildi. Devletin mühim işlerine ait mahrem sayılacak, devletin sırlarını ifşa etmeyecek şekilde emin memurların tayin edilmesi gerektiği karara bağlandı. Arşive dâhil olacak vesikaların tertibi ve arşivin çalışma tarzını belirten arşivcilik talimatını hazırladı. Bunu 1849'da Hazine-i Evrak Nizamnamesi adı ile yayımlayarak Türk arşivciliğini belli bir düzene soktu. Bu arşivde, her türlü anlaşmalar, padişah emirleri, iç ve dış meselelere ait yazışmalar, Divan-ı Hümayun defterleri (Bakanlar Kurulu Kararları), meclis takrirleri, mazbatalar, kanunlar ve benzeri devlet evrakı saklanıyordu. Nezaret, bir süre sonra Hazine-i Evrak Müdürlüğü unvanını aldı ve Osmanlı Devleti'nin sonuna kadar bu isimle devam etti.
Türkiye Cumhuriyeti (1922–günümüz)
1922 senesinde İcra Vekilleri Heyeti Başkanlığı Özel Kalem Müdürlüğüne bağlı, İstanbul'da Mahzen-i Evrak Mümeyyizliği kuruldu. 1923'te ismi Hazine-i Evrak Mümeyyizliği olarak değiştirildi. 1927'de Hazine-i Evrak Müdür Muavinliği adı altında Başvekâlet müsteşarlığına bağlandı. Mayıs 1933'te Teşkilat Kanunu gereğince, Ankara'daki Evrak Müdürlüğü ile İstanbul'daki Hazine-i Evrak Müdürlüğü, Başvekâlet Evrak ve Hazine-i Evrak Müdürlüğü adı altında birleştirildi. 1937'de Hazine-i Evrâk'ın adı Arşiv Dairesi Müdürlüğüne dönüştürüldü. 1943'te Başvekâlet Arşiv Umum Müdürlüğü kuruldu. 1976 yılında Başbakanlık Müsteşarlığına bağlı olarak Cumhuriyet Arşivi Dairesi Başkanlığı oluşturuldu. Bu dairenin görevi, 3473 sayılı Kanun'a tabi kurum ve kuruluşlarda teşekkül eden, Millî Mücadele, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti ve Cumhuriyet dönemlerine ait arşiv malzemesini tespit etmek, arşiv disiplini esaslarına göre tanzim edip devletin ve ilim dünyasının hizmetine sunmaktır. 10 Temmuz 2018 tarihinde 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığına bağlanarak adı "Devlet Arşivleri Başkanlığı" olarak değiştirildi.
Ana arşivler
Osmanlı arşivi
Osmanlı Devleti'nden intikal eden en zengin ve değerli arşiv malzemesi, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı'ndadır. Osmanlı Devleti'nin merkez teşkilâtı kuruluşlarından olan Divân-ı Hümâyûn, Bâb-ı Defterî ve Bâb-ı Âsafî (Bâb-ı Âli) ve bunların çeşitli daire ve kalemlerine ait sicil, defter ve vesikaları ihtiva eden Başbakanlık Osmanlı Arşivi, sahip bulunduğu arşiv malzemesinin önemi itibarıyla, bu dönem için devlet arşivi vasfını taşımaktadır.
Cumhuriyet arşivi
Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığı; Millî Mücadele, TBMM hükûmeti ve Cumhuriyet dönemine ait, 3473 sayılı "Muhafazasına Lüzum Kalmayan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun" kapsamındaki kurum ve kuruluşlar bünyesinde yer alan arşiv malzemesinin, tespiti, korunması, düzenlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda gerekli ilmî ve teknik hazırlık ve çalışmaları yerine getirmek ve denetlemekten sorumludur.
Görevleri
Devlet Arşivleri Başkanlığının görevleri şunlardır:
- Devlet arşivlerine ilişkin esasları belirlemek, bunların uygulanmasını takip etmek ve denetlemek.
- Devlet ve kişilerin ulusal ve uluslararası haklarını belgelemek ve korumak.
- Kamu, özel ve yurt dışı arşivlerinde bulunan devlet ve millet hayatını ilgilendiren belgeleri tespit ve tescil etmek, sertifikalandırmak, korumak, gerektiğinde satın alarak Devlet Arşivlerine kazandırmak, bunların tasnifini yaparak araştırmaya açmak.
- Arşiv belgelerinin tahribini önleyecek tedbirleri almak, arşiv laboratuvarı kurmak veya laboratuvar hizmeti satın almak, bunların tamir, konservasyon ve restorasyonunu yapmak veya yaptırmak.
- Arşivlerde gerçekleştirilecek mikrofilm ve dijitalleştirme faaliyetleri ile yenilikçi tekniklerin uygulanması alanında usul ve esasları belirleyerek rehberlik yapmak ve bu alanda koordinasyonu yürütmek.
- Devlet Arşiv Ağını ve Devlet Arşivi Veri Merkezini oluşturmak, koordine etmek, araştırmaya açık bilgi ve belgeleri kullanıma sunmak.
- Arşivlerden yararlanma usul ve esasları belirleyerek arşivlere erişimi artırmak.
- Kâğıt ve elektronik ortamda oluşturulan arşiv belgelerinin her türlü güvenliğine ilişkin önlemlerin alınmasını sağlayacak usul ve esasları belirlemek.
- Belge yönetimi ve arşivcilik alanında araştırma yapmak veya yaptırmak, rehberlik, eğitim ve sertifikasyon hizmetlerini sunmak, yerli, yabancı kuruluşlar ve üniversitelerle iş birliği yapmak.
- Tarihî ve kültürel değeri olan arşiv belgelerini tanıtmak, yayın yapmak veya yaptırmak, arşiv müzesi kurmak, yurt içinde ve yurt dışında sergiler açmak.
- Kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmak.
Hizmet birimleri
Devlet Arşivleri Başkanlığının hizmet birimleri şunlardır:
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi Dairesi Başkanlığı.
- Belge Tespit ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı.
- Tasnif ve Araştırma Hizmetleri Dairesi Başkanlığı.
- Bilgi İşlem ve Elektronik Arşiv Dairesi Başkanlığı.
- Muhafaza ve Bakım Dairesi Başkanlığı.
- Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı.
- Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı.
- Dış İlişkiler ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı.
- Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
- Özel Kalem Müdürlüğü.
Görev yapan başkanlar
| № | Müdür | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| Hazine-i Evrak Mümeyyizi | |||
| 1 | 1925 | 23 Mayıs 1933 | |
| Hazine-i Evrak Müdürü | |||
| 1 | 23 Mayıs 1933 | 16 Şubat 1938 | |
| Arşiv Dairesi Müdürü | |||
| 1 | 16 Şubat 1938 | 29 Haziran 1943 | |
| Arşiv Umum Müdürleri | |||
| 1 | 29 Haziran 1943 | 28 Nisan 1956 | |
| 1 | Prof. Dr. Halil Demircioğlu (vekil) | 28 Nisan 1956 | 18 Nisan 1960 |
| 1 | Midhat Sertoğlu | 18 Nisan 1960 | 15 Ağustos 1973 |
| Arşiv Genel Müdürleri | |||
| 1 | 15 Ağustos 1973 | 15 Ekim 1974 | |
| 1 | (vekil) | 15 Ekim 1974 | 3 Ocak 1975 |
| 1 | 3 Ocak 1975 | 28 Aralık 1978 | |
| 1 | Prof. Dr. Nejat Göyünç (vekil) | 28 Aralık 1978 | 27 Ocak 1980 |
| 1 | (vekil) | 27 Ocak 1980 | 13 Mayıs 1980 |
| 1 | (vekil) | 13 Mayıs 1980 | 30 Şubat 1981 |
| 1 | (vekil) | 30 Şubat 1981 | 14 Mayıs 1985 |
| Devlet Arşivleri Genel Müdürleri | |||
| 1 | (vekil) | 14 Mayıs 1985 | 11 Mayıs 1987 |
| 1 | Prof. Dr. (vekil) | 11 Mayıs 1987 | 13 Şubat 1992 |
| 1 | 13 Şubat 1992 | 5 Ağustos 1997 | |
| 1 | 5 Ağustos 1997 | 8 Eylül 2000 | |
| 1 | Prof. Dr. Yusuf Sarınay | 8 Eylül 2000 | 5 Ocak 2012 |
| 1 | Prof. Dr. Uğur Ünal | 5 Ocak 2012 | 10 Temmuz 2018 |
| Devlet Arşivleri Başkanları | |||
| 1 | Prof. Dr. Uğur Ünal | 8 Ağustos 2018 | görevde |
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
- ^ Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (10 Temmuz 2018). "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 1)" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". www.devletarsivleri.gov.tr. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
- ^ a b "Mevzuat Bilgi Sistemi". www.mevzuat.gov.tr.
Dış bağlantılar
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi31 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Devlet Arsivleri Baskanligi arsiv hizmet ve faaliyetlerini duzenlemek ve kamuda belge yonetimini saglamak uzere Turkiye Cumhurbaskanligina bagli olarak gorev yapan devlet kurumu 1984 tarihli ve 3056 sayili Basbakanlik Teskilat Kanunu ile Cumhuriyet Arsivi Osmanli Arsivi ve Dokumantasyon Daire Baskanliklarini kapsayan bir kurum olarak kuruldu Devlet Arsivleri BaskanligiGenel bilgilerKurulus tarihi19 Ekim 1984 39 yil once 1984 10 19 Onceki kurumDevlet Arsivleri Genel MudurluguTuruArsivBagliligiTurkiye Cumhuriyeti CumhurbaskanligiAdresGayret Mahallesi 95 Sokak No 3 Yenimahalle AnkaraYillik butce185 680 000 2022 Yonetici ler Prof Dr Ugur Unal BaskanAlt birimlerCumhuriyet Arsivi Daire Baskanligi Osmanli Arsivi Daire Baskanligi Dokumantasyon Daire BaskanligiWeb sitesidevletarsivleri gov trTarihceOsmanli Devleti 1846 1922 Turkiye de modern anlamda arsivcilik konusunda ilk ciddi tesebbus donemin maliye naziri Safvet Pasa nin 1845 te Enderun daki tarihi vesika ve defterleri bir tertip icine almaya calismasidir Tam manasiyla modern arsivcilik ise 1846 da Hazine i Evrak Nezaretinin kurulmasiyla basladi ve bugunku Basbakanlik Devlet Arsivi nin cekirdegini teskil etti Ayni sene Bab i Ali nin ic kisminda yuksekce rutubetsiz bir yer secilerek ve ozel olarak imal edilen tugla ile bir bina yapildi Nezaretin basina Hazine i Evrak Naziri olarak sadaret mektupcusu Es Seyyid Hasan Muhsin Efendi tayin edildi Devletin muhim islerine ait mahrem sayilacak devletin sirlarini ifsa etmeyecek sekilde emin memurlarin tayin edilmesi gerektigi karara baglandi Arsive dahil olacak vesikalarin tertibi ve arsivin calisma tarzini belirten arsivcilik talimatini hazirladi Bunu 1849 da Hazine i Evrak Nizamnamesi adi ile yayimlayarak Turk arsivciligini belli bir duzene soktu Bu arsivde her turlu anlasmalar padisah emirleri ic ve dis meselelere ait yazismalar Divan i Humayun defterleri Bakanlar Kurulu Kararlari meclis takrirleri mazbatalar kanunlar ve benzeri devlet evraki saklaniyordu Nezaret bir sure sonra Hazine i Evrak Mudurlugu unvanini aldi ve Osmanli Devleti nin sonuna kadar bu isimle devam etti Turkiye Cumhuriyeti 1922 gunumuz 1922 senesinde Icra Vekilleri Heyeti Baskanligi Ozel Kalem Mudurlugune bagli Istanbul da Mahzen i Evrak Mumeyyizligi kuruldu 1923 te ismi Hazine i Evrak Mumeyyizligi olarak degistirildi 1927 de Hazine i Evrak Mudur Muavinligi adi altinda Basvekalet mustesarligina baglandi Mayis 1933 te Teskilat Kanunu geregince Ankara daki Evrak Mudurlugu ile Istanbul daki Hazine i Evrak Mudurlugu Basvekalet Evrak ve Hazine i Evrak Mudurlugu adi altinda birlestirildi 1937 de Hazine i Evrak in adi Arsiv Dairesi Mudurlugune donusturuldu 1943 te Basvekalet Arsiv Umum Mudurlugu kuruldu 1976 yilinda Basbakanlik Mustesarligina bagli olarak Cumhuriyet Arsivi Dairesi Baskanligi olusturuldu Bu dairenin gorevi 3473 sayili Kanun a tabi kurum ve kuruluslarda tesekkul eden Milli Mucadele Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti ve Cumhuriyet donemlerine ait arsiv malzemesini tespit etmek arsiv disiplini esaslarina gore tanzim edip devletin ve ilim dunyasinin hizmetine sunmaktir 10 Temmuz 2018 tarihinde 1 Numarali Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile Cumhurbaskanligina baglanarak adi Devlet Arsivleri Baskanligi olarak degistirildi Ana arsivlerOsmanli arsivi Osmanli Devleti nden intikal eden en zengin ve degerli arsiv malzemesi Basbakanlik Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu Osmanli Arsivi Daire Baskanligi ndadir Osmanli Devleti nin merkez teskilati kuruluslarindan olan Divan i Humayun Bab i Defteri ve Bab i Asafi Bab i Ali ve bunlarin cesitli daire ve kalemlerine ait sicil defter ve vesikalari ihtiva eden Basbakanlik Osmanli Arsivi sahip bulundugu arsiv malzemesinin onemi itibariyla bu donem icin devlet arsivi vasfini tasimaktadir Cumhuriyet arsivi Cumhuriyet Arsivi Daire Baskanligi Milli Mucadele TBMM hukumeti ve Cumhuriyet donemine ait 3473 sayili Muhafazasina Luzum Kalmayan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkinda Kanun kapsamindaki kurum ve kuruluslar bunyesinde yer alan arsiv malzemesinin tespiti korunmasi duzenlenmesi ve degerlendirilmesi konusunda gerekli ilmi ve teknik hazirlik ve calismalari yerine getirmek ve denetlemekten sorumludur GorevleriDevlet Arsivleri Baskanliginin gorevleri sunlardir Devlet arsivlerine iliskin esaslari belirlemek bunlarin uygulanmasini takip etmek ve denetlemek Devlet ve kisilerin ulusal ve uluslararasi haklarini belgelemek ve korumak Kamu ozel ve yurt disi arsivlerinde bulunan devlet ve millet hayatini ilgilendiren belgeleri tespit ve tescil etmek sertifikalandirmak korumak gerektiginde satin alarak Devlet Arsivlerine kazandirmak bunlarin tasnifini yaparak arastirmaya acmak Arsiv belgelerinin tahribini onleyecek tedbirleri almak arsiv laboratuvari kurmak veya laboratuvar hizmeti satin almak bunlarin tamir konservasyon ve restorasyonunu yapmak veya yaptirmak Arsivlerde gerceklestirilecek mikrofilm ve dijitallestirme faaliyetleri ile yenilikci tekniklerin uygulanmasi alaninda usul ve esaslari belirleyerek rehberlik yapmak ve bu alanda koordinasyonu yurutmek Devlet Arsiv Agini ve Devlet Arsivi Veri Merkezini olusturmak koordine etmek arastirmaya acik bilgi ve belgeleri kullanima sunmak Arsivlerden yararlanma usul ve esaslari belirleyerek arsivlere erisimi artirmak Kagit ve elektronik ortamda olusturulan arsiv belgelerinin her turlu guvenligine iliskin onlemlerin alinmasini saglayacak usul ve esaslari belirlemek Belge yonetimi ve arsivcilik alaninda arastirma yapmak veya yaptirmak rehberlik egitim ve sertifikasyon hizmetlerini sunmak yerli yabanci kuruluslar ve universitelerle is birligi yapmak Tarihi ve kulturel degeri olan arsiv belgelerini tanitmak yayin yapmak veya yaptirmak arsiv muzesi kurmak yurt icinde ve yurt disinda sergiler acmak Kanunlarla veya Cumhurbaskanligi Kararnameleriyle verilen diger gorevleri yapmak Hizmet birimleriDevlet Arsivleri Baskanliginin hizmet birimleri sunlardir Cumhurbaskanligi Arsivi Dairesi Baskanligi Belge Tespit ve Degerlendirme Dairesi Baskanligi Tasnif ve Arastirma Hizmetleri Dairesi Baskanligi Bilgi Islem ve Elektronik Arsiv Dairesi Baskanligi Muhafaza ve Bakim Dairesi Baskanligi Personel ve Egitim Dairesi Baskanligi Destek Hizmetleri Dairesi Baskanligi Dis Iliskiler ve Tanitim Dairesi Baskanligi Strateji Gelistirme Dairesi Baskanligi Ozel Kalem Mudurlugu Gorev yapan baskanlar Mudur Gorev Baslangici Gorev BitisiHazine i Evrak Mumeyyizi1 1925 23 Mayis 1933Hazine i Evrak Muduru1 23 Mayis 1933 16 Subat 1938Arsiv Dairesi Muduru1 16 Subat 1938 29 Haziran 1943Arsiv Umum Mudurleri1 29 Haziran 1943 28 Nisan 19561 Prof Dr Halil Demircioglu vekil 28 Nisan 1956 18 Nisan 19601 Midhat Sertoglu 18 Nisan 1960 15 Agustos 1973Arsiv Genel Mudurleri1 15 Agustos 1973 15 Ekim 19741 vekil 15 Ekim 1974 3 Ocak 19751 3 Ocak 1975 28 Aralik 19781 Prof Dr Nejat Goyunc vekil 28 Aralik 1978 27 Ocak 19801 vekil 27 Ocak 1980 13 Mayis 19801 vekil 13 Mayis 1980 30 Subat 19811 vekil 30 Subat 1981 14 Mayis 1985Devlet Arsivleri Genel Mudurleri1 vekil 14 Mayis 1985 11 Mayis 19871 Prof Dr vekil 11 Mayis 1987 13 Subat 19921 13 Subat 1992 5 Agustos 19971 5 Agustos 1997 8 Eylul 20001 Prof Dr Yusuf Sarinay 8 Eylul 2000 5 Ocak 20121 Prof Dr Ugur Unal 5 Ocak 2012 10 Temmuz 2018Devlet Arsivleri Baskanlari1 Prof Dr Ugur Unal 8 Agustos 2018 gorevdeKaynakca Arsivlenmis kopya PDF 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya PDF 31 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Subat 2022 Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi 10 Temmuz 2018 Cumhurbaskanligi Teskilati Hakkinda Cumhurbaskanligi Kararnamesi Kararname Numarasi 1 PDF T C Resmi Gazete 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Temmuz 2018 Arsivlenmis kopya www devletarsivleri gov tr 24 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2021 a b Mevzuat Bilgi Sistemi www mevzuat gov tr Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarBasbakanlik Osmanli Arsivi Rehberi31 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi