Dijital dünya, 1998 yılında eski ABD başkan yardımcısı Al Gore tarafından, coğrafi referanslı ve dünyanın dijital bilgi arşivlerine bağlanan sanal bir dünya temsilini tanımlayan bir konsepte verilen isimdir.
Kavram
Ortaya çıkış
31 Ocak 1998'de Los Angeles'taki California Bilim Merkezi için hazırlanan bir konuşmadaGore, okul çocuklarının bilgisayar tarafından üretilen üç boyutlu dönen sanal bir dünya sayesinde gerçekten de tüm dünya vatandaşları ile etkileşime girebilecekleri, dünyayı ve insan faaliyetlerini anlamalarına yardımcı olacak bilgilere ve çok sayıda bilimsel ve kültürel alana erişebilecekleri dijital bir geleceği anlatmıştır. Bu bilgi deposunun büyük bir kısmı internet üzerinden herkese ücretsiz olacaktı, ancak ilgili ürün ve hizmetlerin ticari bir pazarının böyle bir sistemin gerektireceği pahalı altyapıyı kısmen desteklemesi için bulunması planlanıyordu. Fikrin kökeni, coğrafi olayları gösteren büyük bir küresel ekran olan Buckminster Fuller'ın Geoscope'una kadar izlenebilir. Tasarılarının birçoğu NASA World Wind, Google Earth ve Microsoft Bing Haritalar gibi sanal dünya coğrafi tarayıcıları, ticari, sosyal ve bilimsel uygulamalar ticari amaçlarla gerçekleştirilmiştir. Ancak Gore konuşması, henüz gerçekleşmemiş olan sistemlerin gerçekten küresel, işbirliğine dayalı bir bağlantısının ana hatlarını çizmiştir. Konuşmada hayal edilen Dijital Dünya, bilgi süper otobanına benzer birçok bilimsel ve mühendislik alanında önemli ilerlemeler vadetmektedir ve bilim insanlarını ve teknoloji uzmanlarını ortak bir hedefe yönlendirmek için "organize edici bir vizyon" olarak tanımlanmaktadır.
Pekin'deki Dijital Dünya Üzerine Pekin Deklarasyonu'ndan iki kayda değer alıntı, 12 Eylül 2009'da Pekin'deki 6. Uluslararası Dijital Dünya Sempozyumunda onaylanmıştır:
"Dijital Dünya, dünya gözlemi, jeo-bilgi sistemleri, küresel konumlandırma sistemleri, iletişim ağları, sensör ağları, elektromanyetik tanımlayıcılar, sanal gerçeklik, şebeke hesaplaması vb. dahil olmak üzere diğer gelişmiş teknolojilerin ayrılmaz bir parçasıdır. Küresel stratejik bir katkı olarak görülmektedir. Bilimsel ve teknolojik gelişmelere, uluslararası bilimsel ve toplumsal sorunlara çözüm bulmada katalizör olacaktır."
"Dijital Dünya; doğal kaynak tükenmesi, gıda ve su güvensizliği, enerji kıtlığı, çevresel bozulma, doğal afetlere müdahale, nüfus artışı ve özellikle küresel iklim değişikliği gibi topluma yönelik bu tür zorlukların ele alınmasında stratejik ve sürdürülebilir bir rol oynamalıdır."
Yeni nesil dijital dünya
Vespucci Coğrafi Bilgi Biliminin İlerlemesi Girişimi ve Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi tarafından bir araya getirilen hükûmet, endüstri ve akademiden bir grup uluslararası coğrafya ve çevre bilimci, 2012 yılında aşağıdaki sekiz temel unsurunu gösteren "Yeni Nesil Dijital Dünya" adlı bir durum belgesi yayımlamıştır:
- Tek bir Dijital Dünya değil; vatandaşlar, topluluklar, politikacılar, bilim insanları, eğitimciler gibi farklı hedef kitlelere hitap eden ve ihtiyaçlarını karşılayan bir dünya/altyapıdır.
- Çevre, sağlık, toplumsal fayda alanları gibi konularda problem odaklı ve teknolojilerin çevreye olan etkileri konusunda şeffaftır.
- Sanal bir dünyaya analitik işlevler eklemekten farklı olarak hem sensörlerden hem de insanlardan gelen gerçek zamanlı verilerle benzer/analog durumları bulmak için zaman ve uzayda arama yapılmasına izin vermektedir.
- Değişim hakkında sorular sorar, çevreleriyle tutarlı olmayan şeyleri gerçek zamanlı olarak işaretler ve hem insan hem de çevresel alanda uzaydaki anormalliklerin belirler.
- Basit sorgulardan çevresel ve sosyal alanlardaki karmaşık analize kadar verilere, bilgilere, hizmetlere ve modellere, senaryolara ve tahminlere erişim sağlar.
- Düşük gelir, sağlıksızlık ve anlambilim gibi soyut kavramların ve veri türlerinin görselleştirilmesini destekler.
- Açık erişime ve metin, ses ve multimedya gibi birden fazla teknolojik platform ve medyanın ortaklığına dayanır.
- İlgi çekici, etkileşimli, keşifçi ve öğrenme, multidisipliner eğitim ve bilim için bir laboratuvardır.
Önemli gelişmeler
Mekansal veri altyapısı
Mekansal Veri Altyapılarının sayısı, Açık Jeo-uzamsal Konsorsiyum ve Uluslararası Standardizasyon Örgütü tarafından sürdürülen birlikte çalışabilirlik standartlarının da yardımıyla 1990'ların başından bu yana istikrarlı bir şekilde artmıştır. MVA'ları birbirine bağlamak ve koordine etmek için yapılan önemli çabalar arasında Avrupa Mekansal Bilgi Altyapısı ve BM Coğrafi Bilgi Çalışma Grubu'nun Birleşmiş Milletler Mekansal Veri Altyapısı Girişimi yer almaktadır. 1998 ve 2001 yılları arasında, NASA başkanlığındaki Kurumlar Arası Dijital Dünya Çalışma Grubu, bu büyümeye birlikte çalışabilirlik konularına özel bir odaklanma ile katkıda bulunarak, diğerlerinin yanı sıra Web Harita Hizmeti standardını ortaya çıkarmıştır.
Jeolojik Tarayıcılar
Google Earth, NASA'nın World Wind'i ve ESRI'nin ArcGIS gezgini gibi coğrafi tarayıcı sanal kürelerinin bilimsel kullanımı, işlevsellikleri geliştikçe ve KML formatının küre görselleştirmeleri için fiili standart haline gelmesiyle önemli ölçüde artmıştır. Google Earth Sosyal Yardım Vitrininde ve World Wind Java Demo Uygulamalarında çok sayıda örnek görüntülenebilir.
Sensör Ağları
Jeosensörler, "...coğrafi olarak referans alınabilen çevresel uyaranları alan ve ölçen herhangi bir cihaz" olarak tanımlanmaktadır. Dünya yüzeyini, hidrolojik ve atmosferik olayları ölçen büyük ölçekli jeosensör ağları uzun yıllardır yürürlüktedir. İnternetin ortaya çıkışı, bu tür ağların büyük ölçüde genişlemesine yol açmıştır ve Küresel Yer Gözlem Sistemleri Sistemi Girişimi gibi çabalar onları birbirine bağlamayı amaçlamaktadır.
Gönüllü Coğrafi Bilgi
Gönüllü Coğrafi Bilgi terimi, 2007 yılında coğrafyacı Michael Goodchild tarafından, hem uzman hem de uzman olmayan bireyler ve gruplar tarafından Web'de kullanıma sunulan, hızla artan sosyal ve bilimsel coğrafi referanslı kullanıcı tarafından oluşturulan içeriğe atıfta bulunarak oluşturulmuştur. Bu olgu, yazılım geliştiricilerine Uygulama Programlama Arayüzleri (API'ler) ve hem bilim insanlarına hem de genel olarak halka giderek daha kullanıcı dostu web haritalama yazılımı sağlayan yeni ortaya çıkan bir coğrafi ağ olarak görülmektedir.
Uluslararası Topluluk
Uluslararası Dijital Dünya Dergisi, Dijital DÜnya'nın bilim, teknoloji ve tüm ana disiplinlerdeki uygulamaları ile ilgilenen, 2008'de başlatılan hakemli bir araştırma dergisidir.
Uluslararası Dijital Dünya Topluluğu, esas olarak akademik değişim, bilim ve teknoloji inovasyonu, eğitim ve uluslararası işbirliğini teşvik etmek için siyasi olmayan, hükûmet dışı ve kâr amacı gütmeyen uluslararası bir organizasyondur.
Birkaç Uluslararası Dijital Dünya Sempozyumu (ISDE) düzenlenmiştir. Yedi ISDE sempozyumu ve üç Dijital Dünya Zirvesi düzenlenmiştir. Birçoğu için davalar mevcuttur. 7. Sempozyum 2011 yılında Batı Avustralya'nın Perth kentinde yapılmıştır. 4. Dijital Dünya Zirvesi Eylül 2012'de Wellington, Yeni Zelanda'da yapılmıştır.
Dijital Dünya Referans Modeli
Sayısal Dünya Referans Modeli (DERM) terimi, Tim Foresman tarafından, Al Gore'un Dijital Dünya vizyonunu destekleyen bilgi akışı için bir özet olarak, her şeyi kapsayan bir jeo-uzamsal platform vizyonu bağlamında icat edilmiştir. Dijital Dünya referans modeli, İnternet üzerinden birden çok kaynaktan gelen coğrafi referanslı bilgilerin kullanımını kolaylaştırmayı ve teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Dijital bir Dünya referans modeli, bir dijital sistemin dört ilkesini kullanarak Dünya için sabit bir küresel referans çerçevesi tanımlamaktadır, yani:
- Düzenli veya düzensiz hücre ağı, döşeme veya ızgara kullanarak ayrı bölümleme;
- Sürekli analog veya diğer dijital kaynaklardan ayrık hücre bölümlerine ikili değerler atamak için sinyal işleme teorisini (örnekleme ve niceleme) kullanarak veri toplama;
- Hem benzersiz uzamsal dizin oluşturma hem de coğrafi konum adresi sağlayabilen hücrelerin sıralaması veya adlandırılması;
- Cebirsel, geometrik, Boole'ca ve görüntü işleme dönüşümleri vb. için indeksleme üzerine kurulu bir dizi matematiksel işlem.
Açık Jeo-uzamsal Konsorsiyum, [Ayrık Küresel Izgara] Sistemi (DGGS) adı verilen DERM'ye dayalı bir mekansal referans sistemi standardına sahiptir. OGC'ye göre "bir DGGS, dünyayı bölmek ve adreslemek için hücrelerin hiyerarşik bir mozaiklemesini kullanan bir uzaysal referans sistemidir. DGGS, hücre yapılarının özellikleri, coğrafi kodlama, niceleme stratejisi ve ilgili matematiksel işlevleri ile karakterize edilir. OGC DGGS standardı, çok büyük, çok kaynaklı, çok çözünürlüklü, çok boyutlu, dağıtılmış jeo-uzamsal verilerin entegre analizini sağlayan standartlaştırılmış DGGS altyapılarının spesifikasyonunu desteklemektedir. OGC DGGS uygulamaları arasındaki birlikte çalışabilirlik, OGC Web Servislerinin uzantı arayüz kodlamaları aracılığıyla öngörülmektedir. ". Bu nedenle, DGGS, tüm DGGS Etki Alanı boyunca her hücreye benzersiz adresler atamak için bir adresleme (veya indeksleme) şemasına sahip ayrı, hiyerarşik bir bilgi ızgarasıdır.
Arka plan
Birleşik Devletler
Mevcut Dijital Dünya teknoloji çerçevesini destekleyen teknolojik gelişmeler, Soğuk Savaş rekabetinden, uzay yarışından ve ticari yeniliklerden türetilen ABD bilgi işlem ilerlemelerine kadar izlenebilir. Bu nedenle Savunma Bakanlığı veya NASA için çalışan şirketlere birçok yenilik izlenebilmektedir. Bununla birlikte, Dijital Dünya'nın felsefi temelleri, küresel değişikliklerin artan farkındalığı ve gezegenin hayatta kalması için sürdürülebilirlik kavramlarını daha iyi anlama ihtiyacı ile daha yakından uyumlu olabilir. Bu kökler, yarım asır önce bir GeoScope geliştirilmesini öneren Buckminster Fuller gibi vizyonerlere kadar uzanarak, Dünya gezegenine dair anlayışımızı incelemek ve geliştirmek için bir mikroskoba benzetilebilir.
1998 sonbaharından 2000 sonbaharına kadar NASA, Federal Jeo-uzamsal Veri Komitesi (FGDC) dahil olmak üzere kardeş devlet kurumlarıyla işbirliği içinde ABD Dijital Dünya girişimini yönetmiştir. İşbirliğine dayalı test ortamı girişimleri yoluyla standartların, protokollerin ve araçların uzlaşmasına dikkat edilmesi, bu girişimin hükûmet topluluğu içinde ilerlemesi için birincil süreçti.
1999'da NASA, teknoloji yenilikleri konusundaki itibarı ve gezegensel değişim çalışmasına odaklanması nedeniyle yeni bir Kurumlar Arası Dijital Dünya Çalışma Grubu'nun (IDEW) başkanlığına seçildi. Yeni girişim, NASA'nın Yer Bilimleri Ofisi'nde bulunuyordu. Bu itibari odak, 17'den fazla devlet kurumunun uyumlaştırılmasına yardımcı olmak ve sürdürülebilirliği ve Dünya odaklı uygulamaları Dijital Dünya girişimi için yol gösterici bir ilke olarak tutmak için gerekli kabul edildi. 3-D Dünya grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI'ler) geliştirilmesi için bileşenler, işbirlikçi geliştirme desteğini teşvik etmek için çeşitli teknolojik sektörlere yerleştirildi. Başlangıçta hükûmet personeliyle sınırlıyken, endüstriyel ve akademik çevre; görselleştirme, bilgi birleştirme, standartlar ve birlikte çalışabilirlik, gelişmiş hesaplama algoritmaları, dijital kütüphaneler ve müzeler gibi konuları tartışmak için IDEW çalıştaylarına katılan ilk gözlemcilerdi. Mart 2000'de, Oracle Corporation tarafından Herndon, Virginia'da düzenlenen özel bir IDEW toplantısında, endüstri temsilcileri birkaç umut verici 3 boyutlu görselleştirme prototipi sergilediler. İki yıl içinde bunlar, ilk ticari coğrafi tarayıcıları satın almaya başlayan hükûmet, iş dünyası, bilim ve kitle iletişim araçlarında Kofi Annan ve Colin Powell dahil olmak üzere uluslararası izleyicileri cezbetti. Earthrise'ın muhteşem Apollo fotoğrafçılığı, yeni nesiller için biyosferimizin kırılganlığını takdir etmek için ilham verici bir Dünya merkezli görüntü sağladığı gibi, 3 Boyutlu Dijital Dünyalar, artan sayıda insana gezegenimizi daha iyi anlama ve muhtemelen kurtarma olasılığına ilham vermeye başladı. Uydu verilerinin ticari olarak erişilebilir uzamsal araç kutularına dahil edilmesi, gezegenimizin kaynaklarını haritalama, izleme ve yönetme kapasitesini önemli ölçüde geliştirdi ve Dijital Dünya vizyonu üzerinde birleştirici bir bakış açısı sağladı.
Çin
1999'da, Çin hükûmetinin tam desteğiyle, Pekin'deki Uluslararası Dijital Dünya Sempozyumu, bir yıl önce tanıtılan Gore Dijital Dünya Vizyonu'nun uygulanmasına yönelik kapsamlı uluslararası destek için bir mekan sağladı. Hükûmetler ve üniversiteler tarafından oluşturulan yüzlerce dijital dünya şehri ortaya çıktı. Çin'de Dijital Dünya, bilgisayarlarla modernizasyon ve otomasyon için bir metafor haline geldi ve beş yıllık bir modernizasyon planına dahil edilmesine yol açtı. Çin'in uydu uzaktan algılama topluluğundan kaynaklanan Dijital Dünya hüneri, sel tahminleri, toz bulutu modelleme, çevresel değerlendirmeler ve şehir planlaması dahil olmak üzere bir dizi uygulamaya yayıldı. Çin, o zamandan beri tüm uluslararası Dijital Dünya konferanslarında her yerde hazır bulundu ve yakın zamanda Çin Bilimler Akademisi tarafından oluşturulan ilk STK'lardan biri olan Uluslararası Dijital Dünya Derneği'ni kurdu. 2009 yılında, Uluslararası Dijital Dünya Sempozyumu 6. toplantısı için Pekin'e döndü.
Birleşmiş Milletler
2000 yılında, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), dönemin karar vericilerinin genel sekreteri Kofi Annan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi için bilgiye erişimini artırmak için Dijital Dünya'yı geliştirdi. UNEP, ekonomik ve sosyal politika konularıyla bağlantılı olarak, dünyanın çevresel bilgilerine erişim sağlayan web tabanlı jeo-uzamsal teknolojilerin kullanımını teşvik etti. UNEP'in veri ve bilgi kaynaklarının yeniden düzenlenmesi, 2001 yılında, bağlantılı sunuculardan oluşan bir çerçeve oluşturan dağıtılmış ve birlikte çalışabilir veritabanlarından oluşan bir ağ için GSDI/DE mimarisine dayalı olarak başlatıldı. Tasarım konsepti, Coğrafi Bilgi Sistemi araçlarını ve uygulamalarını bağlamak için gelişmiş yeteneklere sahip büyüyen bir internet haritalama yazılımı ağı ve veritabanı içeriği kullanmaya dayanıyordu. Şubat 2001'de başlatılan UNEP.net, BM personeline yetkili çevresel veri kaynaklarına erişim için benzersiz bir olanak ve BM topluluğundaki diğer kişiler için görünür bir örnek sağladı. Ancak UNEP.net için Güvenlik Konseyi üyelerine, yani bilim insanı olmayanlara uygun evrensel bir kullanıcı arayüzü mevcut değildi. UNEP, 2001 yılının ortalarından başlayarak, bir UNEP coğrafi tarayıcısının prototiplerini aktif olarak test etmeye başladı ve Afrika topluluğu için bir vitrin, Kenya, Nairobi'deki 5. Afrika CBS Konferansı'nda Kasım 2001'de gösterildi. Keyhole Technology, (daha sonra 2004'te Google Earth olmak üzere Google tarafından satın alındı), gezegenin dört bir yanındaki sunucularda bulunan dağıtılmış bir veri tabanından web akışı verilerini kullanarak ilk tam küre 3 boyutlu etkileşimli Dijital Dünya'yı geliştirmek ve göstermek için sözleşme imzaladı. BM topluluğu içinde, Coğrafi Bilgi Çalışma Grubu (UNGIWG) aracılığıyla ortak bir çaba, 2002 yılına kadar erken Anahtar Deliği sistemlerinin satın alınması da dahil olmak üzere hemen ardından geldi. UNEP, Sürdürülebilirlik Dünya Zirvesi'nde bu erken Dijital Dünya sistemi için daha fazla kamu gösterileri sağladı. Eylül 2002'de Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde geliştirme. Dijital Dünya modelinin sistem çapında geliştirilmesine yönelik bir mühendislik yaklaşımı aranırken, coğrafi tarayıcılar için işlevsel kullanıcı gereksinimleri hakkında bir belge oluşturmak için Haziran 2002, Washington, D.C.'deki 3. UNGIWG Toplantısında önerilerde bulunuldu. Bu teklif, Pekin'deki ISDE Sekreterliğine ve Dijital Dünya üzerine 3. Uluslararası Sempozyumun organizasyon komitesine iletildi. Çin Bilimler Akademisi sponsorluğundaki Sekreterlik, iki Dijital Dünya coğrafi tarayıcı toplantısından ilkine ev sahipliği yapmak için anlaşmaya vardı.
Japonya
Keio Üniversitesi ve JAXA liderliğindeki Japonya, bölgesel işbirliği ve girişimleri teşvik etmek için Bangkok'ta bulunan bir sekreterya ile Dijital Asya Ağı'nın oluşturulmasına yardımcı olan Dijital DÜnya'da önemli bir uluslararası rol oynamıştır. Gifu Eyaletindeki vatandaşlar, akıllı telefonlarından, ilkbaharda ilk ateşböceklerinin görülmesinden engellenen engelli erişim rampalarının konumuna kadar çeşitli konularda topluluk ölçeğindeki Dijital Dünya programlarına bilgi yüklemektedir.
Kaynakça
- ^ The Digital Earth - Al Gore 10 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . portal.ogc.org 31-01-1998
- ^ Foresman, T. W. (01-03-2008). "Evolution and implementation of the Digital Earth vision, technology and society" 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. International Journal of Digital Earth. 1 (1): 4–16. Bibcode:2008IJDE....1....4F. doi:10.1080/17538940701782502 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. ISSN 1753-8947 24 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ . 159.226.224.4. 12-09-2009.
- ^ a b M. Craglia, et al (2008). "Next-Generation Digital Earth. International Journal of Spatial Data Infrastructures Research" 5 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (3):146–167.
- ^ Goodchild, M.F. (2007). "Citizens as sensors: the world of volunteered geography". Journal of Geography. 69 (4): 211–221. CiteSeerX 10.1.1.525.2435 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. doi:10.1007/s10708-007-9111-y 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. S2CID 2105836 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ : 26 Kasım, 2010, Wayback Machine'de
- ^ : 28 Ağustos, 2008, Wayback Machine'de
- ^ . Digitalearth12.org.nz. 04-09-2012.
- ^ Evans, John D. (June 2001). .
- ^ Perry R. Peterson; Gene Girard; Charles Herring (2006). "Digital Earth Reference Model". 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pyxisinnovation.com.
- ^ Sahr K.D. White; A.J. Kimerling (2003). (PDF). Survey of Discrete Global Grids. Orijinalinden arşivlendi (PDF) 11-09-2008.
- ^ Mahdavi-Amiri, Ali; Samavati, Faramarz; Peterson, Perry (2014). "CATEGORIZATION AND CONVERSIONS FOR INDEXING METHODS OF DISCRETE GLOBAL GRID SYSTEMS" 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. International Journal of Geoinformation. 4 (1): 320–336.
- ^ (OGC Discrete Global Grid System (DGGS) Core Standard)
- ^ "Discrete global positions"[] (PDF). www.globalgridsystems.com.
- ^ "The Federal Geographic Data Committee — Federal Geographic Data Committee" 26 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. www.fgdc.gov.
- ^ Grossner, K.; Goodchild, M.; Clarke, K. (2008). "Defining a Digital Earth System" 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Transactions in GIS. 12 (1): 145–160. doi:10.1111/j.1467-9671.2008.01090.x. 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Roger Longhorn. "GSDI - Home" 11 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. www.gsdi.org.
- ^ "unep.net" 31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dijital dunya 1998 yilinda eski ABD baskan yardimcisi Al Gore tarafindan cografi referansli ve dunyanin dijital bilgi arsivlerine baglanan sanal bir dunya temsilini tanimlayan bir konsepte verilen isimdir KavramOrtaya cikis 31 Ocak 1998 de Los Angeles taki California Bilim Merkezi icin hazirlanan bir konusmadaGore okul cocuklarinin bilgisayar tarafindan uretilen uc boyutlu donen sanal bir dunya sayesinde gercekten de tum dunya vatandaslari ile etkilesime girebilecekleri dunyayi ve insan faaliyetlerini anlamalarina yardimci olacak bilgilere ve cok sayida bilimsel ve kulturel alana erisebilecekleri dijital bir gelecegi anlatmistir Bu bilgi deposunun buyuk bir kismi internet uzerinden herkese ucretsiz olacakti ancak ilgili urun ve hizmetlerin ticari bir pazarinin boyle bir sistemin gerektirecegi pahali altyapiyi kismen desteklemesi icin bulunmasi planlaniyordu Fikrin kokeni cografi olaylari gosteren buyuk bir kuresel ekran olan Buckminster Fuller in Geoscope una kadar izlenebilir Tasarilarinin bircogu NASA World Wind Google Earth ve Microsoft Bing Haritalar gibi sanal dunya cografi tarayicilari ticari sosyal ve bilimsel uygulamalar ticari amaclarla gerceklestirilmistir Ancak Gore konusmasi henuz gerceklesmemis olan sistemlerin gercekten kuresel isbirligine dayali bir baglantisinin ana hatlarini cizmistir Konusmada hayal edilen Dijital Dunya bilgi super otobanina benzer bircok bilimsel ve muhendislik alaninda onemli ilerlemeler vadetmektedir ve bilim insanlarini ve teknoloji uzmanlarini ortak bir hedefe yonlendirmek icin organize edici bir vizyon olarak tanimlanmaktadir Pekin deki Dijital Dunya Uzerine Pekin Deklarasyonu ndan iki kayda deger alinti 12 Eylul 2009 da Pekin deki 6 Uluslararasi Dijital Dunya Sempozyumunda onaylanmistir Dijital Dunya dunya gozlemi jeo bilgi sistemleri kuresel konumlandirma sistemleri iletisim aglari sensor aglari elektromanyetik tanimlayicilar sanal gerceklik sebeke hesaplamasi vb dahil olmak uzere diger gelismis teknolojilerin ayrilmaz bir parcasidir Kuresel stratejik bir katki olarak gorulmektedir Bilimsel ve teknolojik gelismelere uluslararasi bilimsel ve toplumsal sorunlara cozum bulmada katalizor olacaktir Dijital Dunya dogal kaynak tukenmesi gida ve su guvensizligi enerji kitligi cevresel bozulma dogal afetlere mudahale nufus artisi ve ozellikle kuresel iklim degisikligi gibi topluma yonelik bu tur zorluklarin ele alinmasinda stratejik ve surdurulebilir bir rol oynamalidir Yeni nesil dijital dunya Vespucci Cografi Bilgi Biliminin Ilerlemesi Girisimi ve Avrupa Komisyonu Ortak Arastirma Merkezi tarafindan bir araya getirilen hukumet endustri ve akademiden bir grup uluslararasi cografya ve cevre bilimci 2012 yilinda asagidaki sekiz temel unsurunu gosteren Yeni Nesil Dijital Dunya adli bir durum belgesi yayimlamistir Tek bir Dijital Dunya degil vatandaslar topluluklar politikacilar bilim insanlari egitimciler gibi farkli hedef kitlelere hitap eden ve ihtiyaclarini karsilayan bir dunya altyapidir Cevre saglik toplumsal fayda alanlari gibi konularda problem odakli ve teknolojilerin cevreye olan etkileri konusunda seffaftir Sanal bir dunyaya analitik islevler eklemekten farkli olarak hem sensorlerden hem de insanlardan gelen gercek zamanli verilerle benzer analog durumlari bulmak icin zaman ve uzayda arama yapilmasina izin vermektedir Degisim hakkinda sorular sorar cevreleriyle tutarli olmayan seyleri gercek zamanli olarak isaretler ve hem insan hem de cevresel alanda uzaydaki anormalliklerin belirler Basit sorgulardan cevresel ve sosyal alanlardaki karmasik analize kadar verilere bilgilere hizmetlere ve modellere senaryolara ve tahminlere erisim saglar Dusuk gelir sagliksizlik ve anlambilim gibi soyut kavramlarin ve veri turlerinin gorsellestirilmesini destekler Acik erisime ve metin ses ve multimedya gibi birden fazla teknolojik platform ve medyanin ortakligina dayanir Ilgi cekici etkilesimli kesifci ve ogrenme multidisipliner egitim ve bilim icin bir laboratuvardir Onemli gelismelerMekansal veri altyapisi Mekansal Veri Altyapilarinin sayisi Acik Jeo uzamsal Konsorsiyum ve Uluslararasi Standardizasyon Orgutu tarafindan surdurulen birlikte calisabilirlik standartlarinin da yardimiyla 1990 larin basindan bu yana istikrarli bir sekilde artmistir MVA lari birbirine baglamak ve koordine etmek icin yapilan onemli cabalar arasinda Avrupa Mekansal Bilgi Altyapisi ve BM Cografi Bilgi Calisma Grubu nun Birlesmis Milletler Mekansal Veri Altyapisi Girisimi yer almaktadir 1998 ve 2001 yillari arasinda NASA baskanligindaki Kurumlar Arasi Dijital Dunya Calisma Grubu bu buyumeye birlikte calisabilirlik konularina ozel bir odaklanma ile katkida bulunarak digerlerinin yani sira Web Harita Hizmeti standardini ortaya cikarmistir Jeolojik Tarayicilar Google Earth NASA nin World Wind i ve ESRI nin ArcGIS gezgini gibi cografi tarayici sanal kurelerinin bilimsel kullanimi islevsellikleri gelistikce ve KML formatinin kure gorsellestirmeleri icin fiili standart haline gelmesiyle onemli olcude artmistir Google Earth Sosyal Yardim Vitrininde ve World Wind Java Demo Uygulamalarinda cok sayida ornek goruntulenebilir Sensor Aglari Jeosensorler cografi olarak referans alinabilen cevresel uyaranlari alan ve olcen herhangi bir cihaz olarak tanimlanmaktadir Dunya yuzeyini hidrolojik ve atmosferik olaylari olcen buyuk olcekli jeosensor aglari uzun yillardir yururluktedir Internetin ortaya cikisi bu tur aglarin buyuk olcude genislemesine yol acmistir ve Kuresel Yer Gozlem Sistemleri Sistemi Girisimi gibi cabalar onlari birbirine baglamayi amaclamaktadir Gonullu Cografi Bilgi Gonullu Cografi Bilgi terimi 2007 yilinda cografyaci Michael Goodchild tarafindan hem uzman hem de uzman olmayan bireyler ve gruplar tarafindan Web de kullanima sunulan hizla artan sosyal ve bilimsel cografi referansli kullanici tarafindan olusturulan icerige atifta bulunarak olusturulmustur Bu olgu yazilim gelistiricilerine Uygulama Programlama Arayuzleri API ler ve hem bilim insanlarina hem de genel olarak halka giderek daha kullanici dostu web haritalama yazilimi saglayan yeni ortaya cikan bir cografi ag olarak gorulmektedir Uluslararasi Topluluk Uluslararasi Dijital Dunya Dergisi Dijital DUnya nin bilim teknoloji ve tum ana disiplinlerdeki uygulamalari ile ilgilenen 2008 de baslatilan hakemli bir arastirma dergisidir Uluslararasi Dijital Dunya Toplulugu esas olarak akademik degisim bilim ve teknoloji inovasyonu egitim ve uluslararasi isbirligini tesvik etmek icin siyasi olmayan hukumet disi ve kar amaci gutmeyen uluslararasi bir organizasyondur Birkac Uluslararasi Dijital Dunya Sempozyumu ISDE duzenlenmistir Yedi ISDE sempozyumu ve uc Dijital Dunya Zirvesi duzenlenmistir Bircogu icin davalar mevcuttur 7 Sempozyum 2011 yilinda Bati Avustralya nin Perth kentinde yapilmistir 4 Dijital Dunya Zirvesi Eylul 2012 de Wellington Yeni Zelanda da yapilmistir Dijital Dunya Referans Modeli Sayisal Dunya Referans Modeli DERM terimi Tim Foresman tarafindan Al Gore un Dijital Dunya vizyonunu destekleyen bilgi akisi icin bir ozet olarak her seyi kapsayan bir jeo uzamsal platform vizyonu baglaminda icat edilmistir Dijital Dunya referans modeli Internet uzerinden birden cok kaynaktan gelen cografi referansli bilgilerin kullanimini kolaylastirmayi ve tesvik etmeyi amaclamaktadir Dijital bir Dunya referans modeli bir dijital sistemin dort ilkesini kullanarak Dunya icin sabit bir kuresel referans cercevesi tanimlamaktadir yani Duzenli veya duzensiz hucre agi doseme veya izgara kullanarak ayri bolumleme Surekli analog veya diger dijital kaynaklardan ayrik hucre bolumlerine ikili degerler atamak icin sinyal isleme teorisini ornekleme ve niceleme kullanarak veri toplama Hem benzersiz uzamsal dizin olusturma hem de cografi konum adresi saglayabilen hucrelerin siralamasi veya adlandirilmasi Cebirsel geometrik Boole ca ve goruntu isleme donusumleri vb icin indeksleme uzerine kurulu bir dizi matematiksel islem Acik Jeo uzamsal Konsorsiyum Ayrik Kuresel Izgara Sistemi DGGS adi verilen DERM ye dayali bir mekansal referans sistemi standardina sahiptir OGC ye gore bir DGGS dunyayi bolmek ve adreslemek icin hucrelerin hiyerarsik bir mozaiklemesini kullanan bir uzaysal referans sistemidir DGGS hucre yapilarinin ozellikleri cografi kodlama niceleme stratejisi ve ilgili matematiksel islevleri ile karakterize edilir OGC DGGS standardi cok buyuk cok kaynakli cok cozunurluklu cok boyutlu dagitilmis jeo uzamsal verilerin entegre analizini saglayan standartlastirilmis DGGS altyapilarinin spesifikasyonunu desteklemektedir OGC DGGS uygulamalari arasindaki birlikte calisabilirlik OGC Web Servislerinin uzanti arayuz kodlamalari araciligiyla ongorulmektedir Bu nedenle DGGS tum DGGS Etki Alani boyunca her hucreye benzersiz adresler atamak icin bir adresleme veya indeksleme semasina sahip ayri hiyerarsik bir bilgi izgarasidir Arka planBirlesik Devletler Mevcut Dijital Dunya teknoloji cercevesini destekleyen teknolojik gelismeler Soguk Savas rekabetinden uzay yarisindan ve ticari yeniliklerden turetilen ABD bilgi islem ilerlemelerine kadar izlenebilir Bu nedenle Savunma Bakanligi veya NASA icin calisan sirketlere bircok yenilik izlenebilmektedir Bununla birlikte Dijital Dunya nin felsefi temelleri kuresel degisikliklerin artan farkindaligi ve gezegenin hayatta kalmasi icin surdurulebilirlik kavramlarini daha iyi anlama ihtiyaci ile daha yakindan uyumlu olabilir Bu kokler yarim asir once bir GeoScope gelistirilmesini oneren Buckminster Fuller gibi vizyonerlere kadar uzanarak Dunya gezegenine dair anlayisimizi incelemek ve gelistirmek icin bir mikroskoba benzetilebilir 1998 sonbaharindan 2000 sonbaharina kadar NASA Federal Jeo uzamsal Veri Komitesi FGDC dahil olmak uzere kardes devlet kurumlariyla isbirligi icinde ABD Dijital Dunya girisimini yonetmistir Isbirligine dayali test ortami girisimleri yoluyla standartlarin protokollerin ve araclarin uzlasmasina dikkat edilmesi bu girisimin hukumet toplulugu icinde ilerlemesi icin birincil surecti 1999 da NASA teknoloji yenilikleri konusundaki itibari ve gezegensel degisim calismasina odaklanmasi nedeniyle yeni bir Kurumlar Arasi Dijital Dunya Calisma Grubu nun IDEW baskanligina secildi Yeni girisim NASA nin Yer Bilimleri Ofisi nde bulunuyordu Bu itibari odak 17 den fazla devlet kurumunun uyumlastirilmasina yardimci olmak ve surdurulebilirligi ve Dunya odakli uygulamalari Dijital Dunya girisimi icin yol gosterici bir ilke olarak tutmak icin gerekli kabul edildi 3 D Dunya grafik kullanici arayuzlerinin GUI ler gelistirilmesi icin bilesenler isbirlikci gelistirme destegini tesvik etmek icin cesitli teknolojik sektorlere yerlestirildi Baslangicta hukumet personeliyle sinirliyken endustriyel ve akademik cevre gorsellestirme bilgi birlestirme standartlar ve birlikte calisabilirlik gelismis hesaplama algoritmalari dijital kutuphaneler ve muzeler gibi konulari tartismak icin IDEW calistaylarina katilan ilk gozlemcilerdi Mart 2000 de Oracle Corporation tarafindan Herndon Virginia da duzenlenen ozel bir IDEW toplantisinda endustri temsilcileri birkac umut verici 3 boyutlu gorsellestirme prototipi sergilediler Iki yil icinde bunlar ilk ticari cografi tarayicilari satin almaya baslayan hukumet is dunyasi bilim ve kitle iletisim araclarinda Kofi Annan ve Colin Powell dahil olmak uzere uluslararasi izleyicileri cezbetti Earthrise in muhtesem Apollo fotografciligi yeni nesiller icin biyosferimizin kirilganligini takdir etmek icin ilham verici bir Dunya merkezli goruntu sagladigi gibi 3 Boyutlu Dijital Dunyalar artan sayida insana gezegenimizi daha iyi anlama ve muhtemelen kurtarma olasiligina ilham vermeye basladi Uydu verilerinin ticari olarak erisilebilir uzamsal arac kutularina dahil edilmesi gezegenimizin kaynaklarini haritalama izleme ve yonetme kapasitesini onemli olcude gelistirdi ve Dijital Dunya vizyonu uzerinde birlestirici bir bakis acisi sagladi Cin 1999 da Cin hukumetinin tam destegiyle Pekin deki Uluslararasi Dijital Dunya Sempozyumu bir yil once tanitilan Gore Dijital Dunya Vizyonu nun uygulanmasina yonelik kapsamli uluslararasi destek icin bir mekan sagladi Hukumetler ve universiteler tarafindan olusturulan yuzlerce dijital dunya sehri ortaya cikti Cin de Dijital Dunya bilgisayarlarla modernizasyon ve otomasyon icin bir metafor haline geldi ve bes yillik bir modernizasyon planina dahil edilmesine yol acti Cin in uydu uzaktan algilama toplulugundan kaynaklanan Dijital Dunya huneri sel tahminleri toz bulutu modelleme cevresel degerlendirmeler ve sehir planlamasi dahil olmak uzere bir dizi uygulamaya yayildi Cin o zamandan beri tum uluslararasi Dijital Dunya konferanslarinda her yerde hazir bulundu ve yakin zamanda Cin Bilimler Akademisi tarafindan olusturulan ilk STK lardan biri olan Uluslararasi Dijital Dunya Dernegi ni kurdu 2009 yilinda Uluslararasi Dijital Dunya Sempozyumu 6 toplantisi icin Pekin e dondu Birlesmis Milletler 2000 yilinda Birlesmis Milletler Cevre Programi UNEP donemin karar vericilerinin genel sekreteri Kofi Annan ve Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi icin bilgiye erisimini artirmak icin Dijital Dunya yi gelistirdi UNEP ekonomik ve sosyal politika konulariyla baglantili olarak dunyanin cevresel bilgilerine erisim saglayan web tabanli jeo uzamsal teknolojilerin kullanimini tesvik etti UNEP in veri ve bilgi kaynaklarinin yeniden duzenlenmesi 2001 yilinda baglantili sunuculardan olusan bir cerceve olusturan dagitilmis ve birlikte calisabilir veritabanlarindan olusan bir ag icin GSDI DE mimarisine dayali olarak baslatildi Tasarim konsepti Cografi Bilgi Sistemi araclarini ve uygulamalarini baglamak icin gelismis yeteneklere sahip buyuyen bir internet haritalama yazilimi agi ve veritabani icerigi kullanmaya dayaniyordu Subat 2001 de baslatilan UNEP net BM personeline yetkili cevresel veri kaynaklarina erisim icin benzersiz bir olanak ve BM toplulugundaki diger kisiler icin gorunur bir ornek sagladi Ancak UNEP net icin Guvenlik Konseyi uyelerine yani bilim insani olmayanlara uygun evrensel bir kullanici arayuzu mevcut degildi UNEP 2001 yilinin ortalarindan baslayarak bir UNEP cografi tarayicisinin prototiplerini aktif olarak test etmeye basladi ve Afrika toplulugu icin bir vitrin Kenya Nairobi deki 5 Afrika CBS Konferansi nda Kasim 2001 de gosterildi Keyhole Technology daha sonra 2004 te Google Earth olmak uzere Google tarafindan satin alindi gezegenin dort bir yanindaki sunucularda bulunan dagitilmis bir veri tabanindan web akisi verilerini kullanarak ilk tam kure 3 boyutlu etkilesimli Dijital Dunya yi gelistirmek ve gostermek icin sozlesme imzaladi BM toplulugu icinde Cografi Bilgi Calisma Grubu UNGIWG araciligiyla ortak bir caba 2002 yilina kadar erken Anahtar Deligi sistemlerinin satin alinmasi da dahil olmak uzere hemen ardindan geldi UNEP Surdurulebilirlik Dunya Zirvesi nde bu erken Dijital Dunya sistemi icin daha fazla kamu gosterileri sagladi Eylul 2002 de Guney Afrika nin Johannesburg kentinde gelistirme Dijital Dunya modelinin sistem capinda gelistirilmesine yonelik bir muhendislik yaklasimi aranirken cografi tarayicilar icin islevsel kullanici gereksinimleri hakkinda bir belge olusturmak icin Haziran 2002 Washington D C deki 3 UNGIWG Toplantisinda onerilerde bulunuldu Bu teklif Pekin deki ISDE Sekreterligine ve Dijital Dunya uzerine 3 Uluslararasi Sempozyumun organizasyon komitesine iletildi Cin Bilimler Akademisi sponsorlugundaki Sekreterlik iki Dijital Dunya cografi tarayici toplantisindan ilkine ev sahipligi yapmak icin anlasmaya vardi Japonya Keio Universitesi ve JAXA liderligindeki Japonya bolgesel isbirligi ve girisimleri tesvik etmek icin Bangkok ta bulunan bir sekreterya ile Dijital Asya Agi nin olusturulmasina yardimci olan Dijital DUnya da onemli bir uluslararasi rol oynamistir Gifu Eyaletindeki vatandaslar akilli telefonlarindan ilkbaharda ilk atesboceklerinin gorulmesinden engellenen engelli erisim rampalarinin konumuna kadar cesitli konularda topluluk olcegindeki Dijital Dunya programlarina bilgi yuklemektedir Kaynakca The Digital Earth Al Gore 10 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde portal ogc org 31 01 1998 Foresman T W 01 03 2008 Evolution and implementation of the Digital Earth vision technology and society 24 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Journal of Digital Earth 1 1 4 16 Bibcode 2008IJDE 1 4F doi 10 1080 17538940701782502 24 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 1753 8947 24 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 159 226 224 4 12 09 2009 a b M Craglia et al 2008 Next Generation Digital Earth International Journal of Spatial Data Infrastructures Research 5 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 146 167 Goodchild M F 2007 Citizens as sensors the world of volunteered geography Journal of Geography 69 4 211 221 CiteSeerX 10 1 1 525 2435 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde doi 10 1007 s10708 007 9111 y 4 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde S2CID 2105836 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 26 Kasim 2010 Wayback Machine de 28 Agustos 2008 Wayback Machine de Digitalearth12 org nz 04 09 2012 Evans John D June 2001 Perry R Peterson Gene Girard Charles Herring 2006 Digital Earth Reference Model 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pyxisinnovation com Sahr K D White A J Kimerling 2003 PDF Survey of Discrete Global Grids Orijinalinden arsivlendi PDF 11 09 2008 Mahdavi Amiri Ali Samavati Faramarz Peterson Perry 2014 CATEGORIZATION AND CONVERSIONS FOR INDEXING METHODS OF DISCRETE GLOBAL GRID SYSTEMS 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Journal of Geoinformation 4 1 320 336 OGC Discrete Global Grid System DGGS Core Standard Discrete global positions olu kirik baglanti PDF www globalgridsystems com The Federal Geographic Data Committee Federal Geographic Data Committee 26 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde www fgdc gov Grossner K Goodchild M Clarke K 2008 Defining a Digital Earth System 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Transactions in GIS 12 1 145 160 doi 10 1111 j 1467 9671 2008 01090 x 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roger Longhorn GSDI Home 11 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde www gsdi org unep net 31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde