Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
- Piskoposluk bölgesinin dînî yetkilisi için piskopos maddesine bakınız.
Piskoposluk, bir piskoposun dînî idâresi altında olan bölgedir. Batı Hristiyanlığında (Katolikler ve Protestanlar), piskoposluk bölgesi bir piskoposun yetki alanıdır. Yardımcı piskoposlar da bulunabilir. Bir piskoposluğun alt bölgelerine pariş denilir. Piskoposluk için kullanılan diocese, diócesis, diocèse, vb. isimler Yunanca διοίκησις (diokisis) isminden gelmektedir. Doğu Hristiyanlığında (Ortodokslar, vd.) bu kelime, patriklik bölgesi anlamında kullanılmaktadır. Bu sebeple, Doğu Hristiyanlığında, patriğin astları konumundaki piskoposlar, parişlerin yöneticileridir. Bu sisteme piskoposluk yönetim sistemi denir. Başpiskoposluk, bir piskoposluktan hiyerarşik olarak üstündür. Başpiskopos, bir metropolit olabilir. Metropolitler, bir yöneticisidirler. Kilise eyâletleri, piskoposluklardan meydâna gelir ve eyâletin merkezi bir . Kilise metropolisi, bâzen bir yerleşim yeri olan metropolisle çakışıktır. Bu yönetim düzeni, temel olarak, kiliselerin Roma eyâletlerine göre teşkilatlanması ile ortaya çıkmıştır. Metropolitlerin idâre ettiği kilise eyâletinde çalışan ve onun astı olan piskoposlara sufragan piskopos denir. Orta Çağ Avrupasında ortaya çıktı. Yönetim alanlarındaki bölgenin hem piskoposu hem de siyâsî lideri durumundaki bu yöneticilerin alanları bâzen özerk bâzen de tam bağımsız siyâsî devlet olarak tezâhür etti.
Târihsel gelişimi
Roma İmparatorluğu’nun son zamanlarındaki idârî teşkilatlanmasında daha çok alt birimlere ayrılan eyâletlerin yönetimi için diokisler kuruldu. Romalıların dili Latince'ye dioecesis kelimesi Yunanca διοίκησις (diokisis) kelimesinden geçmiştir ve “idâre” anlamına gelir. 4. yüzyılda İmparatorluk’un Hristiyanlığı resmî din olarak benimsemesi ile birlikte idârî teşkilatın yöneticileri yanında kilise teşkilâtının yöneticilerinin makamları da devlet tarafından yetkilendirilmiş duruma geldi. Resmî kilise teşkilatı, Roma’nın idârî teşkilâtına paralel bir yapı olarak kuruldu. İdârenin ve kilisenin sorumluluk alanları çoğu durumda çakışıyordu.
5. yüzyılda Batı Roma’nın çöküşü ile birlikte, piskoposlar, toplumsal alanda, Roma vâlilerinin bıraktığı boşluğu da doldurdular. Doğu Roma’da ise buna benzer bir gelişme yaşandı. Bizans İmparatorluğu, Roma’nın idârî teşkilatlanmasını büyük ölçüde ilgâ etti. Günümüzde de birçok piskoposun, piskoposluk alanı (diokisi), Roma’nın diokislerinin yaklaşık coğrâfî alanıyla çakışıktır.
Günümüzde
2015 Ocak verilerine göre, Katolik Kilisesi teşkilâtında 2851 piskoposluk mevcuttu: 1 papalık, 641 başpiskoposluk (patriklik, 4 büyük başpiskoposluk, 551 metropolit başpiskoposluk, 77 yalın başpiskoposluk) ve 2209 piskoposluk. Doğu Katolik Kiliselerinde, Batı’daki diokisin (piskoposluğun) karşılığı olarak eparkia (ἐπαρχία) kelimesi kullanılır. Yunan Ortodoks geleneğinde piskoposluklara metropolis, Slav Ortodoks geleneğinde eparkiya (епархия) denir.
Kaynakça
- ^ a b F. L. Cross, E. A. Livingstone ed.; The Oxford Dictionary of the Christian Church, s. 485 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Oxford University Press; Revised Third Edition, 2005;
- ^ Bruce Eagles; “Britons and Saxons on the Eastern Boundary of the Civitas Durotrigum 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .” (2004); Britannia, c. 35, s. 234
- ^ Edith Mary Wightman; Gallia Belgica; s. 26 23 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; University of California Press: 1985
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Piskoposluk bolgesinin dini yetkilisi icin piskopos maddesine bakiniz Piskoposluk bir piskoposun dini idaresi altinda olan bolgedir Bati Hristiyanliginda Katolikler ve Protestanlar piskoposluk bolgesi bir piskoposun yetki alanidir Yardimci piskoposlar da bulunabilir Bir piskoposlugun alt bolgelerine paris denilir Piskoposluk icin kullanilan diocese diocesis diocese vb isimler Yunanca dioikhsis diokisis isminden gelmektedir Dogu Hristiyanliginda Ortodokslar vd bu kelime patriklik bolgesi anlaminda kullanilmaktadir Bu sebeple Dogu Hristiyanliginda patrigin astlari konumundaki piskoposlar parislerin yoneticileridir Bu sisteme piskoposluk yonetim sistemi denir Baspiskoposluk bir piskoposluktan hiyerarsik olarak ustundur Baspiskopos bir metropolit olabilir Metropolitler bir yoneticisidirler Kilise eyaletleri piskoposluklardan meydana gelir ve eyaletin merkezi bir Kilise metropolisi bazen bir yerlesim yeri olan metropolisle cakisiktir Bu yonetim duzeni temel olarak kiliselerin Roma eyaletlerine gore teskilatlanmasi ile ortaya cikmistir Metropolitlerin idare ettigi kilise eyaletinde calisan ve onun asti olan piskoposlara sufragan piskopos denir Orta Cag Avrupasinda ortaya cikti Yonetim alanlarindaki bolgenin hem piskoposu hem de siyasi lideri durumundaki bu yoneticilerin alanlari bazen ozerk bazen de tam bagimsiz siyasi devlet olarak tezahur etti Tarihsel gelisimiMS 400 civarinda Roma Imp nun diokisleri Her diokis birkac Roma eyaletinden olusuyordu Roma Imparatorlugu nun son zamanlarindaki idari teskilatlanmasinda daha cok alt birimlere ayrilan eyaletlerin yonetimi icin diokisler kuruldu Romalilarin dili Latince ye dioecesis kelimesi Yunanca dioikhsis diokisis kelimesinden gecmistir ve idare anlamina gelir 4 yuzyilda Imparatorluk un Hristiyanligi resmi din olarak benimsemesi ile birlikte idari teskilatin yoneticileri yaninda kilise teskilatinin yoneticilerinin makamlari da devlet tarafindan yetkilendirilmis duruma geldi Resmi kilise teskilati Roma nin idari teskilatina paralel bir yapi olarak kuruldu Idarenin ve kilisenin sorumluluk alanlari cogu durumda cakisiyordu 5 yuzyilda Bati Roma nin cokusu ile birlikte piskoposlar toplumsal alanda Roma valilerinin biraktigi boslugu da doldurdular Dogu Roma da ise buna benzer bir gelisme yasandi Bizans Imparatorlugu Roma nin idari teskilatlanmasini buyuk olcude ilga etti Gunumuzde de bircok piskoposun piskoposluk alani diokisi Roma nin diokislerinin yaklasik cografi alaniyla cakisiktir Gunumuzde2015 Ocak verilerine gore Katolik Kilisesi teskilatinda 2851 piskoposluk mevcuttu 1 papalik 641 baspiskoposluk patriklik 4 buyuk baspiskoposluk 551 metropolit baspiskoposluk 77 yalin baspiskoposluk ve 2209 piskoposluk Dogu Katolik Kiliselerinde Bati daki diokisin piskoposlugun karsiligi olarak eparkia ἐparxia kelimesi kullanilir Yunan Ortodoks geleneginde piskoposluklara metropolis Slav Ortodoks geleneginde eparkiya eparhiya denir Kaynakca a b F L Cross E A Livingstone ed The Oxford Dictionary of the Christian Church s 485 23 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oxford University Press Revised Third Edition 2005 Bruce Eagles Britons and Saxons on the Eastern Boundary of the Civitas Durotrigum 23 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2004 Britannia c 35 s 234 Edith Mary Wightman Gallia Belgica s 26 23 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde University of California Press 1985