Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
DirectX, Microsoft'un video oyunları başta olmak üzere çoklu ortam yazılımlarını rahat, hızlı ve uyumlu şekilde hazırlayabilmek için yarattığı bir uygulama programlama arayüzüdür (API). Şu andaki en güncel resmî sürüm DirectX 12'dir. İçerdiği bileşenlerden bazıları şu şekilde özetlenebilir:
- Direct3D (veya bir diğer adıyla WGF: Windows Graphics Foundations - Windows Grafik Temelleri) hem iki hem üç boyutlu grafikleri ekrana dökmeye yarar. Piyasadaki çoğu ekran kartının en modern donanım hızlandırma özelliklerini destekler. En büyük rakibi OpenGL'dir
- hem iki hem üç boyutlu ses için kullanılır. Windows altında çalışabilen her ses kartı en azından yazılım ile DirectSound ve DirectSound 3D desteğine sahiptir. Piyasadaki tüm rakipleri göz ardı edebilecek bir popüleriteye sahiptir.
- , klavye, fare ve oyun çubuğu gibi bileşenlerin giriş ve çıkışlarını basit bir şekilde yönetebilmek için olan arabirimdir.
- DirectPlay ise (TCP/IP), modem ve Bluetooth gibi birçok protokol üzerinden bağlantı ve mesajlaşma bileşenlerini içerir. TCP/IP üzerinde NAT veya uPnP geçişlerini desteklemesi ve DirectPlay Voice ile saniyede 1.2 kbit'e kadar inebilen ses sıkıştırma codec'leri ile göz doldurur. Açık kaynak dünyasında en bilinen rakibi 'dir.
Windows 95 ile birlikte oyun programcılarını DOS'tan Windows'a doğru çekmek için yaratılmış olan bu arabirim, ancak 5.0 sürümünden itibaren beklenen ilgiyi görmeye başlayabilmiştir. Windows 2000'in çıkışıyla birlikte oyunlarının sonu gelmiş olduğundan, Windows altında vazgeçilmez oyun arayüzü haline gelmiştir. 'ta da DirectX'in kullanılıyor olması, arabirimin popülaritesini artırmada etkili olmuştur. Buna ek olarak, son zamanlarda DirectX Managed (.NET tabanlı) modülü sayesinde çok hızlı bir şekilde kolayca, karmaşık DirectX uygulamaları yazmak mümkün hale gelmiştir fakat yönetimli DirectX bileşenleri C ve programlama için geliştirilmiş kadar performans gösteremezler. Yönetimli bileşenlerin kullanılmasıyla geliştirilen programlar, DirectX kütüphanelerinin kullanılmasıyla geliştirilen programlar kadar hızlı olamazlar. Bu nedenle profesyonel video oyun programlamada hâlen DirectX kütüphaneleri kullanılmaktadır.
Sanılanın aksine, Linux altında DirectX bileşenlerinin büyük çoğunluğunun kullanılması Cedega sayesinde mümkündür. Bu yazılım, Direct3D'yi OpenGL, DirectSound'u ise (Open Sound System - Açık Ses Sistemi) kullanarak çalıştırır.
Sürümleri
DirectX 1
DirectX 1.0; Windows platformunda video oyunu yapımı için ilk geliştirilmiş API'dir. 1995 yılında Windows 95 için geliştirilmiştir. İlk DirectX, geliştiriciler tarafından beklenen ilgiyi toplayamamıştır.
DirectX 2
DirectX 1.0 sürümüne bazı destek özellikleri sunulmuştur. 1996 yılında son kullanıcıya sunulmuştur.
DirectX 3
Bu sürüm ile çoklu oyun oynamaya olanak sağlanmış ve 3D ses özelliği eklenmiştir. 1996 yılında son kullanıcıya sunulmuştur.
DirectX 7
Bu DirectX versiyonunda optimizasyona (eniyilemeye) önem verilmiştir. 1999 yılında son kullanıcıya sunulmuştur.
DirectX 8
Bağlantı noktaları (vertexler) ve pixel shader ile görüntü işleme teknolojisi geliştirilmiştir. 2000 yılında son kullanıcıya sunulmuştur.
DirectX 9
Periyodik 32 ve 64 bit desteği sağlanarak gölgelendirme başta olmak üzere birçok temel yapıya rötuş atılmıştır. 2002 yılında son kullanıcıya sunulmuştur.
DirectX 10
Bu sürümde bazı ekran kartları ile uyumsuzluklar giderilmiş, performans üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Windows Vista Service Pack 1 ile gelmektedir ve hem Nvidia hem ATI kartları tarafından desteklenmektedir
DirectX 10.1
Bu sürümde bazı ekran kartları ile uyumsuzluklar giderilmiş, performans üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Windows Vista Service Pack 1 ile gelmektedir ve hem Nvidia hem ATI kartları tarafından desteklenmektedir.
DirectX 11
Windows 7 ile gelen ve Windows Vista'ya da kurulabilen DirectX sürümüdür. Üstün ve gerçeğe çok yakın grafik kalitesi sağlar. Tesselation gibi poligon çoğaltma ve işleme tekniğini destekler. Sadece destekleyen AMD RADEON HD 5xxx ve NVIDIA GT4xx serisi kartlar ile kullanılabilir.2009 sonu satışa sunuldu.
DirectX 12
Windows 10 ile gelmiştir. Asıl amacı ek sürücü yükünü azaltmaktır. AMD'nin Mantle teknolojisine benzer. Max McMullen'e göre amaç "konsol düzeyinde verim" sağlamaktır.
NVIDIA'nın tüm Fermi modellerinde ve daha sonraki ekran kartı modellerinde, AMD'nin GNC tabanlı chipleriyle Intel'in Hawellve daha sonraki grafik ünitelerinde desteklenecek.
SIGGRAPH 2014 etkinliğinde Intel, bilgisayarda oluşturulan bir astoreit çalışma alanını gösteren, DirectX 12'nin rendering hızı ve CPU güç tüketimi konusunda önceki sürüme göre %50 ile %70 daha verimli olduğunu iddia eden bir demo yayınlamıştı.
Ekran Kartı Uyumluluk Durumları
| DirectX Versiyonu | Shader Model | OpenGL karşılığı |
|---|---|---|
| DirectX 11 | Pixel Shader 5.1 | OpenGL 4.0 |
| DirectX 10.1 | Pixel Shader 4.1 | OpenGL 3.x |
| DirectX 10 | Pixel Shader 4.0 | OpenGL 3.0 |
| DirectX 9c | Pixel Shader 3.0 | OpenGL 2.1 |
| DirectX 9 | Pixel Shader 2.0 | OpenGL 2.0 |
| DirectX 8.1 | Pixel Shader 1.3 & 1.4 | OpenGL 1.8 |
| DirectX 8 | Pixel Shader 1.1 | OpenGL 1.4 |
| DirectX 7 | Hücre metni | OpenGL 1.2 |
Kaynakça
- ^ "Platform Update for Windows Server 2008 and the Platform Update for Windows Vista". 30 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2009.
Dış bağlantılar
- Microsoft'un DirectX Ana Sayfası23 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- MSDN'deki DirectX Ana Sayfası16 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
DirectX Microsoft un video oyunlari basta olmak uzere coklu ortam yazilimlarini rahat hizli ve uyumlu sekilde hazirlayabilmek icin yarattigi bir uygulama programlama arayuzudur API Su andaki en guncel resmi surum DirectX 12 dir Icerdigi bilesenlerden bazilari su sekilde ozetlenebilir Direct3D veya bir diger adiyla WGF Windows Graphics Foundations Windows Grafik Temelleri hem iki hem uc boyutlu grafikleri ekrana dokmeye yarar Piyasadaki cogu ekran kartinin en modern donanim hizlandirma ozelliklerini destekler En buyuk rakibi OpenGL dir hem iki hem uc boyutlu ses icin kullanilir Windows altinda calisabilen her ses karti en azindan yazilim ile DirectSound ve DirectSound 3D destegine sahiptir Piyasadaki tum rakipleri goz ardi edebilecek bir populeriteye sahiptir klavye fare ve oyun cubugu gibi bilesenlerin giris ve cikislarini basit bir sekilde yonetebilmek icin olan arabirimdir DirectPlay ise TCP IP modem ve Bluetooth gibi bircok protokol uzerinden baglanti ve mesajlasma bilesenlerini icerir TCP IP uzerinde NAT veya uPnP gecislerini desteklemesi ve DirectPlay Voice ile saniyede 1 2 kbit e kadar inebilen ses sikistirma codec leri ile goz doldurur Acik kaynak dunyasinda en bilinen rakibi dir LogosuMicrosoft DirectX in eski logosu Windows 95 ile birlikte oyun programcilarini DOS tan Windows a dogru cekmek icin yaratilmis olan bu arabirim ancak 5 0 surumunden itibaren beklenen ilgiyi gormeye baslayabilmistir Windows 2000 in cikisiyla birlikte oyunlarinin sonu gelmis oldugundan Windows altinda vazgecilmez oyun arayuzu haline gelmistir ta da DirectX in kullaniliyor olmasi arabirimin popularitesini artirmada etkili olmustur Buna ek olarak son zamanlarda DirectX Managed NET tabanli modulu sayesinde cok hizli bir sekilde kolayca karmasik DirectX uygulamalari yazmak mumkun hale gelmistir fakat yonetimli DirectX bilesenleri C ve C programlama icin gelistirilmis kadar performans gosteremezler Yonetimli bilesenlerin kullanilmasiyla gelistirilen programlar DirectX kutuphanelerinin kullanilmasiyla gelistirilen programlar kadar hizli olamazlar Bu nedenle profesyonel video oyun programlamada halen DirectX kutuphaneleri kullanilmaktadir Sanilanin aksine Linux altinda DirectX bilesenlerinin buyuk cogunlugunun kullanilmasi Cedega sayesinde mumkundur Bu yazilim Direct3D yi OpenGL DirectSound u ise Open Sound System Acik Ses Sistemi kullanarak calistirir SurumleriDirectX 1 DirectX 1 0 Windows platformunda video oyunu yapimi icin ilk gelistirilmis API dir 1995 yilinda Windows 95 icin gelistirilmistir Ilk DirectX gelistiriciler tarafindan beklenen ilgiyi toplayamamistir DirectX 2 DirectX 1 0 surumune bazi destek ozellikleri sunulmustur 1996 yilinda son kullaniciya sunulmustur DirectX 3 Bu surum ile coklu oyun oynamaya olanak saglanmis ve 3D ses ozelligi eklenmistir 1996 yilinda son kullaniciya sunulmustur DirectX 7 Bu DirectX versiyonunda optimizasyona eniyilemeye onem verilmistir 1999 yilinda son kullaniciya sunulmustur DirectX 8 Baglanti noktalari vertexler ve pixel shader ile goruntu isleme teknolojisi gelistirilmistir 2000 yilinda son kullaniciya sunulmustur DirectX 9 Periyodik 32 ve 64 bit destegi saglanarak golgelendirme basta olmak uzere bircok temel yapiya rotus atilmistir 2002 yilinda son kullaniciya sunulmustur DirectX 10 Bu surumde bazi ekran kartlari ile uyumsuzluklar giderilmis performans uzerinde calismalar yapilmistir Windows Vista Service Pack 1 ile gelmektedir ve hem Nvidia hem ATI kartlari tarafindan desteklenmektedir DirectX 10 1 Bu surumde bazi ekran kartlari ile uyumsuzluklar giderilmis performans uzerinde calismalar yapilmistir Windows Vista Service Pack 1 ile gelmektedir ve hem Nvidia hem ATI kartlari tarafindan desteklenmektedir DirectX 11 Windows 7 ile gelen ve Windows Vista ya da kurulabilen DirectX surumudur Ustun ve gercege cok yakin grafik kalitesi saglar Tesselation gibi poligon cogaltma ve isleme teknigini destekler Sadece destekleyen AMD RADEON HD 5xxx ve NVIDIA GT4xx serisi kartlar ile kullanilabilir 2009 sonu satisa sunuldu DirectX 12 Windows 10 ile gelmistir Asil amaci ek surucu yukunu azaltmaktir AMD nin Mantle teknolojisine benzer Max McMullen e gore amac konsol duzeyinde verim saglamaktir NVIDIA nin tum Fermi modellerinde ve daha sonraki ekran karti modellerinde AMD nin GNC tabanli chipleriyle Intel in Hawellve daha sonraki grafik unitelerinde desteklenecek SIGGRAPH 2014 etkinliginde Intel bilgisayarda olusturulan bir astoreit calisma alanini gosteren DirectX 12 nin rendering hizi ve CPU guc tuketimi konusunda onceki surume gore 50 ile 70 daha verimli oldugunu iddia eden bir demo yayinlamisti Ekran Karti Uyumluluk DurumlariDirectX Versiyonu Shader Model OpenGL karsiligiDirectX 11 Pixel Shader 5 1 OpenGL 4 0DirectX 10 1 Pixel Shader 4 1 OpenGL 3 xDirectX 10 Pixel Shader 4 0 OpenGL 3 0DirectX 9c Pixel Shader 3 0 OpenGL 2 1DirectX 9 Pixel Shader 2 0 OpenGL 2 0DirectX 8 1 Pixel Shader 1 3 amp 1 4 OpenGL 1 8DirectX 8 Pixel Shader 1 1 OpenGL 1 4DirectX 7 Hucre metni OpenGL 1 2Kaynakca Platform Update for Windows Server 2008 and the Platform Update for Windows Vista 30 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2009 Dis baglantilarMicrosoft un DirectX Ana Sayfasi23 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde MSDN deki DirectX Ana Sayfasi16 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde