Diş hekimliği tarihi; diş hekimliğinin tarihsel gelişimini incelemektedir. Diş hekimliği tarihi ile ilgili en eski kayıtlara Mısır'da rastlanmaktadır.İmhotep bilinen ilk hekimdir. MÖ 2700 yıllarında Mısır’da yaşadığı kabul edilmektedir. İmhotep’in yaşadığı dönemde Mısır’da hekimler göz hekimi, barsak hekimi, diş hekimi… gibi branşlara ayrılmışlardır.
Bilinen ilk diş hekimi Hesi-Re yalnızca diş hekimi değil aynı zamanda Krallığın Bekçisi gibi 13 resmi unvana sahip oldukça yetkin bir hekimdi.
Mısırlılar pek çok konuda olan gözlem ve deney merakını diş hekimliğinde de göstermişlerdi. Apse drenajı yapmışlar, çağdaş diş hekimliğinde köprü olarak ifade ettiğimiz uygulamanın ilk deneyicileri olmuşlardı. Hatta Ebers Tıp Papirüsü içindeki bilgiler göstermektedir ki ağız ve çenenin cerrahisi ile ilgilenmişler, “sabah kahvaltısında ağız temizliği yapılmalıdır, ağız temizliği diş temizliği demektir.” gibi ifadeler kullanmışlardır.
Diş hekimliği Mısır’lıların ilgisini çektiği kadar Mezopotamya uygarlıklarının da ilgisini çekmekteydi. Ancak Hammurabi yasaları dolayısı ile Mezopotamya’da gerek diş gerek tıp branşlarının cerrahisi çok fazla gelişmemiştir. Çünkü Hammurabi yasaları hekimlere yasal sorumluluk koyan tarihin ilk yasalarıdır.
Hammurabi yasaları'nda diş hekimliği ile ilgili konulara 2 madde ile değinilmiştir.
Yasa 200: Eğer bir kişi kendisiyle aynı sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse onun da dişi çekilir.
Yasa 201: Eğer bir kişi kendinden daha alt sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse 166 gr. gümüş öder
Aynı yıllarda Çinliler dünya tarihinin bilinen en eski tıp eseri olan Nei-Ching’i yazmışlardır. Çinliler ağız hastalıklarını; iltihapsal hastalıklar, yumuşak doku hastalıkları, diş çürükleri olmak üzere 3’e ayırmaktalardı. Çinliler diş hekimliğine katkılarını sadece bu eserle yapmamış yüzyıllar sonra 15.yüzyılda çağdaş anlamdaki ilk diş fırçasını yapan ulus olarak diş hekimliği tarihine geçmişlerdir. Amalgamla dişlerin doldurulması fikri de Çinlilere aittir.
Amerika kıtasında yer alan topraklar üzerinde hüküm sürmüş olan İnkalar, Aztekler ve Mayalar daha çok doğaüstü güçlerle diş tedavisi yapmaya çalışmışlardır. Savaşçı bir toplum olan Aztekler, saç telini kullanarak şimdiki cerrahi dikişlere benzeyen dikişler atmışlardır. Bu eski uygarlıkların önemli yönleriden biri de ağız sağlıklarına verdikleri özel önem vermişlerdir.
MÖ 2000 yıllarına gelindiğinde ise Hipokrat’la beraber Yunanistan’da bu yıllarda Cos adasında ilk tıp okulunun açılması ile çağdaş tıbbın temelleri atılmıştır. Yunanistan’daki gelişmeler Romalıları, Etrüskleri ve İtalyanları etkilemiştir.
MS 7. ve 15. yüzyıllar arasında diş hekimliğindeki en büyük gelişmeler Müslüman ülkelerde olmuştur. İslamiyetin temizlik ve ağız sağlığına verdiği önemin bu bilimin gelişmesindeki en önemli etken olarak görülmektedir.Müslümanlar'ın günde dişlerini en az bir kere misvak ile fırçalamak zorunlulukları vardı ve ağız bakımına önem verdiği halde ağız kokusu gitmeyen kişinin eşi bunu sebep göstererek boşanabilmekteydi. Tabari, Razi, Ali bin Abbas, Zehravi, İbn-i Sina, Abdüllatif, Hekim Ahmedi, Akşemsettin, Sabuncuoğlu gibi Türk ve İranlı Müslüman hekimler tıbbın ve diş hekimliğinin gelişmesine bu dönemde büyük katkı sağlamışlardır.
16. yüzyılda İtalyan düşünür, matematikçi, kâşif, anatomist Leonardo da Vinci’nin buluşları ve kan dolaşımının bulunması ile beraber Avrupalılar tıbbın tüm branşlarında hızla gelişme göstermişlerdir. 18.yüzyıldan sonra Birleşik Devletlerde yapılan çalışmaların da etkisi ile diş hekimliği branşlaşmaya başlamış ve 20. yüzyıl başında tamamen branşlara ayrılmış bir bilim dalı olmuştur.
19. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devletinde belgesiz diş hekimliğinin yapılması yasaklanmıştır. 18 Kasım 1908’de tıp fakültesinin açılmasının ardından 22 Kasım 1908’de diş hekimliği fakültesinin de açılması kararı alınmıştır. İlk dekan Cemil TOPUZLU yönetiminde bir kadro oluşturulmuş ve 1500 lira ile Darülfünun Osmanlı Tıp Fakültesi Dişçi Mektebi kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra İstanbul Üniversitesi kurulduğunda da bu okul tıp fakültesinden ayrılmış ve İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi adını almıştır. Ardından da 22 Kasım'ın içinde bulunduğu hafta Toplum Ağız Diş Sağlığı haftası olarak kutlanmasına karar verilmiştir.
Kaynakça
- Perk, Halûk (haz.) (2014). (PDF). İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi yayını. ISBN . 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
Tıp ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dis hekimligi tarihi dis hekimliginin tarihsel gelisimini incelemektedir Dis hekimligi tarihi ile ilgili en eski kayitlara Misir da rastlanmaktadir Imhotep bilinen ilk hekimdir MO 2700 yillarinda Misir da yasadigi kabul edilmektedir Imhotep in yasadigi donemde Misir da hekimler goz hekimi barsak hekimi dis hekimi gibi branslara ayrilmislardir 1964 yilinda Istanbul Universitesi Dis Hekimligi Fakultesi nin bulundugu yapi Beyazit Meydani Gunumuzde Kutuphane olarak kullanilmaktadir Bilinen ilk dis hekimi Hesi Re yalnizca dis hekimi degil ayni zamanda Kralligin Bekcisi gibi 13 resmi unvana sahip oldukca yetkin bir hekimdi Misirlilar pek cok konuda olan gozlem ve deney merakini dis hekimliginde de gostermislerdi Apse drenaji yapmislar cagdas dis hekimliginde kopru olarak ifade ettigimiz uygulamanin ilk deneyicileri olmuslardi Hatta Ebers Tip Papirusu icindeki bilgiler gostermektedir ki agiz ve cenenin cerrahisi ile ilgilenmisler sabah kahvaltisinda agiz temizligi yapilmalidir agiz temizligi dis temizligi demektir gibi ifadeler kullanmislardir Dis hekimligi Misir lilarin ilgisini cektigi kadar Mezopotamya uygarliklarinin da ilgisini cekmekteydi Ancak Hammurabi yasalari dolayisi ile Mezopotamya da gerek dis gerek tip branslarinin cerrahisi cok fazla gelismemistir Cunku Hammurabi yasalari hekimlere yasal sorumluluk koyan tarihin ilk yasalaridir Hammurabi yasalari nda dis hekimligi ile ilgili konulara 2 madde ile deginilmistir Yasa 200 Eger bir kisi kendisiyle ayni siniftaki bir kisinin disine zarar verirse onun da disi cekilir Yasa 201 Eger bir kisi kendinden daha alt siniftaki bir kisinin disine zarar verirse 166 gr gumus oder Ayni yillarda Cinliler dunya tarihinin bilinen en eski tip eseri olan Nei Ching i yazmislardir Cinliler agiz hastaliklarini iltihapsal hastaliklar yumusak doku hastaliklari dis curukleri olmak uzere 3 e ayirmaktalardi Cinliler dis hekimligine katkilarini sadece bu eserle yapmamis yuzyillar sonra 15 yuzyilda cagdas anlamdaki ilk dis fircasini yapan ulus olarak dis hekimligi tarihine gecmislerdir Amalgamla dislerin doldurulmasi fikri de Cinlilere aittir Amerika kitasinda yer alan topraklar uzerinde hukum surmus olan Inkalar Aztekler ve Mayalar daha cok dogaustu guclerle dis tedavisi yapmaya calismislardir Savasci bir toplum olan Aztekler sac telini kullanarak simdiki cerrahi dikislere benzeyen dikisler atmislardir Bu eski uygarliklarin onemli yonleriden biri de agiz sagliklarina verdikleri ozel onem vermislerdir MO 2000 yillarina gelindiginde ise Hipokrat la beraber Yunanistan da bu yillarda Cos adasinda ilk tip okulunun acilmasi ile cagdas tibbin temelleri atilmistir Yunanistan daki gelismeler Romalilari Etruskleri ve Italyanlari etkilemistir MS 7 ve 15 yuzyillar arasinda dis hekimligindeki en buyuk gelismeler Musluman ulkelerde olmustur Islamiyetin temizlik ve agiz sagligina verdigi onemin bu bilimin gelismesindeki en onemli etken olarak gorulmektedir Muslumanlar in gunde dislerini en az bir kere misvak ile fircalamak zorunluluklari vardi ve agiz bakimina onem verdigi halde agiz kokusu gitmeyen kisinin esi bunu sebep gostererek bosanabilmekteydi Tabari Razi Ali bin Abbas Zehravi Ibn i Sina Abdullatif Hekim Ahmedi Aksemsettin Sabuncuoglu gibi Turk ve Iranli Musluman hekimler tibbin ve dis hekimliginin gelismesine bu donemde buyuk katki saglamislardir 16 yuzyilda Italyan dusunur matematikci kasif anatomist Leonardo da Vinci nin buluslari ve kan dolasiminin bulunmasi ile beraber Avrupalilar tibbin tum branslarinda hizla gelisme gostermislerdir 18 yuzyildan sonra Birlesik Devletlerde yapilan calismalarin da etkisi ile dis hekimligi branslasmaya baslamis ve 20 yuzyil basinda tamamen branslara ayrilmis bir bilim dali olmustur 19 yuzyildan itibaren Osmanli Devletinde belgesiz dis hekimliginin yapilmasi yasaklanmistir 18 Kasim 1908 de tip fakultesinin acilmasinin ardindan 22 Kasim 1908 de dis hekimligi fakultesinin de acilmasi karari alinmistir Ilk dekan Cemil TOPUZLU yonetiminde bir kadro olusturulmus ve 1500 lira ile Darulfunun Osmanli Tip Fakultesi Disci Mektebi kurulmustur Cumhuriyetin ilanindan sonra Istanbul Universitesi kuruldugunda da bu okul tip fakultesinden ayrilmis ve Istanbul Universitesi Dis Hekimligi Fakultesi adini almistir Ardindan da 22 Kasim in icinde bulundugu hafta Toplum Agiz Dis Sagligi haftasi olarak kutlanmasina karar verilmistir KaynakcaPerk Haluk haz 2014 PDF Istanbul Zeytinburnu Belediyesi yayini ISBN 978 605 85941 2 8 23 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2021 Tip ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz