Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dişi organ, Ginekeum olarak da bilinir, Angiosperm çiçeğinin en iç dairesini meydana getiren toplamı. Bir pistil ovaryum, stilus () ve stigma olmak üzere 3 kısımdan oluşmaktadır.
Angiospermlerde pistiller karpellerden meydana gelmiştir. Tohum taslakları gymnospermlerdeki gibi açıkta olmayıp karpeller tarafından sarılmıştır.
Pistillerin stigması polenleri tutacak şekilde papiller yapıdadır, bazen parçalı da olur. Stilus stigma ile ovaryum arasında yer alır. Silindir şeklinde uzun kısımdır, bu kısım bazen eksik, bazen dallanmış da olabilir. Stilus genellikle ovaryumun tepesinden çıkar, bazen de tabanında çıkar (Ballıbabagillerde olduğu gibi), bu takdirde adını alır.
Ovaryum pistilin şişkin olan ve içinde tohum taslaklarının (ovül) bulunduğu kısımdır. Ovaryum karpellerden meydana gelmiştir. Ovaryumu meydana getiren karpeller tek olabildiği gibi, çok sayıda da olabilirler. Ovaryum tek karpelden meydana geldiğinde bu karpelin iki kenarı birbiri ile birleşmiştir. Birden fazla karpelden meydana gelmişse, karpellerin kenarları birbiri ile birleşerek tek pistil oluşturmuşlardır.
Bir çiçekte ginekeum meydana getiren karpeller serbest veya bileşik olabilir, karpeller serbestse her karpel bir pistil meydana getirir, bileşikse hepsi birlikte bir pistil meydana getirir.
Ovaryum ile ilgili terimler
I.Hipogin
II. Perigin
III. Epigin
Karpeller serbestse apokarp ovaryum, bileşikse sinkarp ovaryum olarak adlandırılırlar.
- Sinkarp ovaryumlarda karpeller ovaryumun merkezine kadar birleşir, çok gözlü bir ovaryum meydana gelir. Ovaryumun gözlerine bölmelerine septum adı verilir.
- Parakarp ovaryumlarda, ovaryum yine çok karpelden meydana gelmiştir, ancak karpellerin birleşme hatları merkeze kadar devam etmez, bu yüzden tek gözlü bir ovaryum meydana gelir.
- Ovaryum çiçeğin diğer kısımlarına göre 3 farklı şekilde bulunmaktadır.
- Ovaryum üst durumlu (hipogin çiçek)
- Ovaryum orta durumlu (perigin çiçek)
- Ovaryum alt durumlu (epigin çiçek)
Ovaryum genellikle sapsızdır, doğrudan doğruya () tutunur. Bazı bitki çiçeklerinde kısa veya uzun bir sapa sahiptir, bu sapa adı verilir. Bu sapın tepesinde ginekeumla birlikte androkeumda mevcutsa adını alır. Ovaryumun içinde tohum taslakları yer alır, bunlar karpellerin kenarlarına plasenta adı verilen noktalara bağlanmışlardır. Tohum taslaklarının ovaryum içindeki dağılış tarzına adı verilir. Tohum taslakları, döllenmeden sonra tohumu meydana getiren yapılardır. Bunlar adı verilen bir sapla plasentaya bağlanırlar. Tohum taslağı (ovül), embriyo kesesi ve onu saran ve nusellusun dışında yer alan 1 veya 2 oluşur.
- Tohum taslakları, genel olarak 4 grupta toplanır.
- Ortotrop (atrop); bunda mikropil ve hilum karşılıklı kutuplarda yer alır (hilum funikulusun ovülle birleştiği yer).
- Kampilotrop; ovülün kıvrılması ile ile hilum birbirine yaklaşmıştır.
- Anatrop; ovül funikulusa nazaran 180 derece aşağıya dönmüştür.
- Anfitrop (yarı anatrop); kampilotrop ile anatrop ovüller arasında bir ara durumu temsil eder.
Kapalı Tohumlu Bitkilerde Çift Döllenme
Tohum taslakları içinde yer alan embriyo kesesi başlangıçta tek hücreden ibarettir, gymnospermlerdeki karşılıktır. Embriyo kesesi ana hücresinin (makrospor anahücresi) mayoz bölünmesi ile meydana gelmiştir. Dolayısıyla haploittir. Art arda 3 mitoz bölünme ile 8 nukleus meydana gelir, bunlardan 3’ü mikropil tarafında kalır, 3’ü karşı kutupta, kutuplardan gelen 2 nukleus da ortada birleşir ve embriyo kesesi sekonder nukleusunu meydana getirir. Mikropil tarafındaki nukleuslardan ortadaki yumurta nukleusu, diğerleri de hücrelerinin nukleusunu oluştururlar. Karşı kutuptakilerde hücreleridir. Bu şekilde embriyo kesesi döllenmeye hazırdır.
Pistilin stigması üzerine çeşitli vasıtlarla gelen polenlerin çimlenmesi ve gelişmesi ile oluşan sperma nukleusları döllenmeyi sağlar. Stigma yüzeyinde şeker, protein ve büyüme maddelerinin bir kısmından oluşan salgılar oluşur. Polenler stigma yüzeyine geldiği zaman, bu salgı maddeleri polenlerin çimlenmesini teşvik eder. Polen tanesinin dış zarı şişer ve porlardan polenin vejetatif hücresi dışarı çıkarak stilusdan aşağıya doğru meydana getirir. Polen tüpü stilusu katederek ovaryumdaki ovüllere kadar ulaşır. Genellikle ovüllerin mikropilinden uzanarak nusellusu geçer ve embriyo kesesine ulaşır. Polen tüpü embriyo kesesine ulaştığında embriyo kesesi içine 2 sperma nukleusunu bırakır. Sperma hücrelerinden biri yumurta hücresi ile birleşir zigot meydana gelir, ikinci sperma nukleusu embriyo kesesi sekonder nukleusu ile birleşir ve besidoku (endosperm) meydana gelir.
Stigma üzerinde çimlenen ve polen tüpünü meydana getiren polenler, önce tek nukleusludurlar, polen tüpü stilusu katederek tohum taslağının mikropilinden içeriye girip embriyo kesesine ulaştığında 2 sperma nukleusuna sahiptir. Polen tüpü embriyo kesesinin sinergitlerinin bulunduğu kısma ulaşır ve içindeki sperma nukleuslarını buradan embriyo kesesine bırakır. Bundan sonra angiospermlerin önemli karakteristiği olan çift döllenme vukua gelir. Sperma nukleuslarının biri ile yumurta hücresinin birleşmesi ile meydana gelen zigot embriyoya gelişirken, ikinci sperma nukleusu ile embriyo kesesi sekonder nukleusunun birleşmesinde besidoku (endosperm) meydana gelmiş olur. Ovülleri saran integumentler de tohum kabuğuna dönüşerek tohum gelişmesi tamamlanmış olur. Bu gelişmeye paralel olarak da ovaryumu meydana getiren karpellerde farklılaşarak meyveyi oluşturur.
Kaynakça
- Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tohumlu Bitkiler Sistematiği Ders Notları,
Prof. Dr. Osman BEYAZOĞLU, TRABZON, 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Disi organ Ginekeum olarak da bilinir Angiosperm ciceginin en ic dairesini meydana getiren toplami Bir pistil ovaryum stilus ve stigma olmak uzere 3 kisimdan olusmaktadir Disi cicegin stigmasi Angiospermlerde pistiller karpellerden meydana gelmistir Tohum taslaklari gymnospermlerdeki gibi acikta olmayip karpeller tarafindan sarilmistir Pistillerin stigmasi polenleri tutacak sekilde papiller yapidadir bazen parcali da olur Stilus stigma ile ovaryum arasinda yer alir Silindir seklinde uzun kisimdir bu kisim bazen eksik bazen dallanmis da olabilir Stilus genellikle ovaryumun tepesinden cikar bazen de tabaninda cikar Ballibabagillerde oldugu gibi bu takdirde adini alir Ovaryum pistilin siskin olan ve icinde tohum taslaklarinin ovul bulundugu kisimdir Ovaryum karpellerden meydana gelmistir Ovaryumu meydana getiren karpeller tek olabildigi gibi cok sayida da olabilirler Ovaryum tek karpelden meydana geldiginde bu karpelin iki kenari birbiri ile birlesmistir Birden fazla karpelden meydana gelmisse karpellerin kenarlari birbiri ile birleserek tek pistil olusturmuslardir Bir cicekte ginekeum meydana getiren karpeller serbest veya bilesik olabilir karpeller serbestse her karpel bir pistil meydana getirir bilesikse hepsi birlikte bir pistil meydana getirir Ovaryum ile ilgili terimlerOvaryumun durumu I Hipogin II Perigin III Epigin Karpeller serbestse apokarp ovaryum bilesikse sinkarp ovaryum olarak adlandirilirlar Sinkarp ovaryumlarda karpeller ovaryumun merkezine kadar birlesir cok gozlu bir ovaryum meydana gelir Ovaryumun gozlerine bolmelerine septum adi verilir Parakarp ovaryumlarda ovaryum yine cok karpelden meydana gelmistir ancak karpellerin birlesme hatlari merkeze kadar devam etmez bu yuzden tek gozlu bir ovaryum meydana gelir Ovaryum cicegin diger kisimlarina gore 3 farkli sekilde bulunmaktadir Ovaryum ust durumlu hipogin cicek Ovaryum orta durumlu perigin cicek Ovaryum alt durumlu epigin cicek Ovaryum genellikle sapsizdir dogrudan dogruya tutunur Bazi bitki ciceklerinde kisa veya uzun bir sapa sahiptir bu sapa adi verilir Bu sapin tepesinde ginekeumla birlikte androkeumda mevcutsa adini alir Ovaryumun icinde tohum taslaklari yer alir bunlar karpellerin kenarlarina plasenta adi verilen noktalara baglanmislardir Tohum taslaklarinin ovaryum icindeki dagilis tarzina adi verilir Tohum taslaklari dollenmeden sonra tohumu meydana getiren yapilardir Bunlar adi verilen bir sapla plasentaya baglanirlar Tohum taslagi ovul embriyo kesesi ve onu saran ve nusellusun disinda yer alan 1 veya 2 olusur Tohum taslaklari genel olarak 4 grupta toplanir Ortotrop atrop bunda mikropil ve hilum karsilikli kutuplarda yer alir hilum funikulusun ovulle birlestigi yer Kampilotrop ovulun kivrilmasi ile ile hilum birbirine yaklasmistir Anatrop ovul funikulusa nazaran 180 derece asagiya donmustur Anfitrop yari anatrop kampilotrop ile anatrop ovuller arasinda bir ara durumu temsil eder Kapali Tohumlu Bitkilerde Cift DollenmeTohum taslaklari icinde yer alan embriyo kesesi baslangicta tek hucreden ibarettir gymnospermlerdeki karsiliktir Embriyo kesesi ana hucresinin makrospor anahucresi mayoz bolunmesi ile meydana gelmistir Dolayisiyla haploittir Art arda 3 mitoz bolunme ile 8 nukleus meydana gelir bunlardan 3 u mikropil tarafinda kalir 3 u karsi kutupta kutuplardan gelen 2 nukleus da ortada birlesir ve embriyo kesesi sekonder nukleusunu meydana getirir Mikropil tarafindaki nukleuslardan ortadaki yumurta nukleusu digerleri de hucrelerinin nukleusunu olustururlar Karsi kutuptakilerde hucreleridir Bu sekilde embriyo kesesi dollenmeye hazirdir Pistilin stigmasi uzerine cesitli vasitlarla gelen polenlerin cimlenmesi ve gelismesi ile olusan sperma nukleuslari dollenmeyi saglar Stigma yuzeyinde seker protein ve buyume maddelerinin bir kismindan olusan salgilar olusur Polenler stigma yuzeyine geldigi zaman bu salgi maddeleri polenlerin cimlenmesini tesvik eder Polen tanesinin dis zari siser ve porlardan polenin vejetatif hucresi disari cikarak stilusdan asagiya dogru meydana getirir Polen tupu stilusu katederek ovaryumdaki ovullere kadar ulasir Genellikle ovullerin mikropilinden uzanarak nusellusu gecer ve embriyo kesesine ulasir Polen tupu embriyo kesesine ulastiginda embriyo kesesi icine 2 sperma nukleusunu birakir Sperma hucrelerinden biri yumurta hucresi ile birlesir zigot meydana gelir ikinci sperma nukleusu embriyo kesesi sekonder nukleusu ile birlesir ve besidoku endosperm meydana gelir Stigma uzerinde cimlenen ve polen tupunu meydana getiren polenler once tek nukleusludurlar polen tupu stilusu katederek tohum taslaginin mikropilinden iceriye girip embriyo kesesine ulastiginda 2 sperma nukleusuna sahiptir Polen tupu embriyo kesesinin sinergitlerinin bulundugu kisma ulasir ve icindeki sperma nukleuslarini buradan embriyo kesesine birakir Bundan sonra angiospermlerin onemli karakteristigi olan cift dollenme vukua gelir Sperma nukleuslarinin biri ile yumurta hucresinin birlesmesi ile meydana gelen zigot embriyoya gelisirken ikinci sperma nukleusu ile embriyo kesesi sekonder nukleusunun birlesmesinde besidoku endosperm meydana gelmis olur Ovulleri saran integumentler de tohum kabuguna donuserek tohum gelismesi tamamlanmis olur Bu gelismeye paralel olarak da ovaryumu meydana getiren karpellerde farklilasarak meyveyi olusturur KaynakcaKaradeniz Teknik Universitesi Fen Edebiyat Fakultesi Biyoloji Bolumu Tohumlu Bitkiler Sistematigi Ders Notlari Prof Dr Osman BEYAZOGLU TRABZON 2007