Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dolarizasyon ya da Para ikamesi, bir ülkede yaşayanların yabancı para birimlerini kendi paraları yerine ve/veya paralel olarak kullanmaları durumudur.
Oluşabileceği şartlar:
- gayriresmî, formel yasal onay olmadan
- yarıresmî (veya resmî çift para birimi sistemi), yabancı paranın kanuni olduğu, ancak yerel para karşısında ikincil bir rol oynadığı durum
- resmî, bir ülkenin para basmayı bırakıp sadece yabancı para kullanması
Dolarizasyon terimi sadece Amerikan doları için geçerli değildir. Genel olarak herhangi bir yabancı para birimine geçilmesi de dolarizasyon sayılır.
En önemli dolarize ekonomiler, Haziran 2002 itibarıyla Ekvador (2000'den beri), El Salvador (2001'den beri) ve Panama'dır (1904'ten beri).
Ağustos 2005 itibarıyla sadece ABD doları, Euro, Yeni Zelanda doları, Türk lirası, Rus rublesi, İsviçre frankı ve Avustralya doları başka ülkelerce resmî dolarizasyon için kullanılmış para birimleridir.
Dolarizasyonun nedenleri
Gayriresmî dolarizasyon
Yüksek enflasyonla boğuşan ülkelerde elde yerli para tutmanın maliyeti oldukça yüksektir. Bundan dolayı kişiler kendilerini enflasyonun aşındırıcı etkisinden korumak için elde yabancı para tutmayı daha çok tercih ederler. Enflasyon baskısı ne kadar uzun olursa insanların elde yabancı para tutma iştahları da o derece kabarır. Öyle ki bir zaman sonra ev sahipleri kiralarını, satıcılar mallarının ücretlerini yabancı para cinsinden istemeye başlarlar. Bu durumda ülkenin para birimi değişmemesine rağmen piyasada kullanılan para yerli paradan yabancı paraya dönmeye başlar.
Resmî dolarizasyon
Bu durumda ülke kendi parasını tedavülden kaldırıp yabancı bir parayı resmî parası ilan eder. Ülkenin bu kararı almasının en temel nedeni, yabancı paranın prestijinden faydalanarak daha ucuza borçalanma ve enflasyon seviyesini o ülkenin enflasyonuna yaklaştırma isteğidir.
Dolarize Ekonomiler Listesi
ABD doları
- Virgin Adaları
- Doğu Timor
- Ekvador (kendi bozuk paralarını kullanır)
- El Salvador
- Marshall Adaları
- Mikronezya
- Palau
- Panama (kendi bozuk paralarını kullanır)
- Pitcairn Adaları (ayrıca Yeni Zelanda doları)
- Turks ve Caicos Adaları
- Belize
Euro
- Kosova
- Monako (önceden Fransız frankı)
- Andorra (önceden Fransız frankı ve İspanyol pesetası)
- San Marino (önceden İtalyan lireti)
- Vatikan (önceden İtalyan lireti)
- Karadağ (önceden Alman markı ve Yugoslav dinarı)
- Cebelitarık (İngiliz sterlini ve Euro)
Rus rublesi
Yeni Zelanda doları
- Cook Adaları
- Niue
- Tokelau
- Pitcairn Adası (Ayrıca Amerikan doları)
Avustralya doları
Diğer
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dolarizasyon ya da Para ikamesi bir ulkede yasayanlarin yabanci para birimlerini kendi paralari yerine ve veya paralel olarak kullanmalari durumudur Olusabilecegi sartlar gayriresmi formel yasal onay olmadan yariresmi veya resmi cift para birimi sistemi yabanci paranin kanuni oldugu ancak yerel para karsisinda ikincil bir rol oynadigi durum resmi bir ulkenin para basmayi birakip sadece yabanci para kullanmasi Dolarizasyon terimi sadece Amerikan dolari icin gecerli degildir Genel olarak herhangi bir yabanci para birimine gecilmesi de dolarizasyon sayilir En onemli dolarize ekonomiler Haziran 2002 itibariyla Ekvador 2000 den beri El Salvador 2001 den beri ve Panama dir 1904 ten beri Agustos 2005 itibariyla sadece ABD dolari Euro Yeni Zelanda dolari Turk lirasi Rus rublesi Isvicre franki ve Avustralya dolari baska ulkelerce resmi dolarizasyon icin kullanilmis para birimleridir Dolarizasyonun nedenleriGayriresmi dolarizasyon Yuksek enflasyonla bogusan ulkelerde elde yerli para tutmanin maliyeti oldukca yuksektir Bundan dolayi kisiler kendilerini enflasyonun asindirici etkisinden korumak icin elde yabanci para tutmayi daha cok tercih ederler Enflasyon baskisi ne kadar uzun olursa insanlarin elde yabanci para tutma istahlari da o derece kabarir Oyle ki bir zaman sonra ev sahipleri kiralarini saticilar mallarinin ucretlerini yabanci para cinsinden istemeye baslarlar Bu durumda ulkenin para birimi degismemesine ragmen piyasada kullanilan para yerli paradan yabanci paraya donmeye baslar Resmi dolarizasyon Bu durumda ulke kendi parasini tedavulden kaldirip yabanci bir parayi resmi parasi ilan eder Ulkenin bu karari almasinin en temel nedeni yabanci paranin prestijinden faydalanarak daha ucuza borcalanma ve enflasyon seviyesini o ulkenin enflasyonuna yaklastirma istegidir Dolarize Ekonomiler ListesiABD dolari Virgin Adalari Dogu Timor Ekvador kendi bozuk paralarini kullanir El Salvador Marshall Adalari Mikronezya Palau Panama kendi bozuk paralarini kullanir Pitcairn Adalari ayrica Yeni Zelanda dolari Turks ve Caicos Adalari BelizeEuro Kosova Monako onceden Fransiz franki Andorra onceden Fransiz franki ve Ispanyol pesetasi San Marino onceden Italyan lireti Vatikan onceden Italyan lireti Karadag onceden Alman marki ve Yugoslav dinari Cebelitarik Ingiliz sterlini ve Euro Rus rublesi Abhazya Guney OsetyaYeni Zelanda dolari Cook Adalari Niue Tokelau Pitcairn Adasi Ayrica Amerikan dolari Avustralya dolari Kiribati kendi bozuk paralarini kullanir Nauru Tuvalu kendi banknotlarini basar Diger KKTC Turk lirasi Lihtenstayn Isvicre franki Bhutan Hindistan rupisi Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz