Kiribati ya da resmî adıyla Kiribati Cumhuriyeti, Büyük Okyanus'ta Mikronezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un orta kesiminde, takımadalardan oluşan bir ada ülkesidir. Ada ülkesinin başkenti Güney Tarava'dır.
Kiribati Ribaberiki Kiribati (Kiribatice) Republic of Kiribati (İng.) Kiribati Cumhuriyeti | |||||
---|---|---|---|---|---|
Başkent ve en büyük şehir | Güney Tarava 1°28′K 173°2′D / 1.467°K 173.033°D | ||||
Resmî dil(ler) | İngilizce, Kiribatice | ||||
Demonim | I-Kiribati | ||||
Hükûmet | Cumhuriyet | ||||
| |||||
Tarihçe | |||||
| |||||
Nüfus | |||||
• 2020 tahminî | 123.346 (192..) | ||||
• Yoğunluk | 151,9/km2 (55.) | ||||
GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 252 milyon $ (184.) | ||||
• Kişi başına | 2.126 $ (170..) | ||||
GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 194 milyon $ (192.) | ||||
• Kişi başına | 1.638 $ (147.) | ||||
İGE (2019) | 0.630 orta · 134. | ||||
Para birimi | Avustralya doları (AUD) | ||||
Zaman dilimi | UTC+12, +13, +14 | ||||
Trafik akışı | sol | ||||
Telefon kodu | 686 | ||||
İnternet alan adı | .ki | ||||
1 Supplemented by a nearly equal amount from external sources. |
Etimoloji
Ada ülkesi 1979 yılında bağımsızlığını elde ettiğinde ülke ismi olarak Kiribati kabul edilmiştir. Bu isim ülke için bağımsızlık öncesi kullanılan Gilbert isminin Kiribatice telaffuz şeklinden ortaya çıkmış bir isim konumundadır.
Ada 1820 yılında tarafından kaptan Thomas Gilbert'e ithafen îles Gilbert (İngilizce: Gilbert Islands) olarak adlandırılmıştır. Kaptan Gilbert adayı ilk kez 1788 yılında ada açıklarından geçerken gözlemlemişlerdir.
1916 yılından itibaran Gilbert ve Ellice Adaları olarak adlandırılan ülke, Ellice Adası'nın 1976 yılında bağımsızlığını ilan eden Tuvalu'ya dâhil edilmesi ile birlikte yeniden Gilbert Adası olarak adlandırılmıştır.
Kiribatice'de ti sesinin telaffuzu için s sesi kullanıldığı için ülke ismi Kiribas olarak telaffuz edilmektedir.
Coğrafya
Ada ülkesi olması nedeniyle kara komşusu bulunmayan ülkenin bağımsız ülkeler olan Marshall Adaları, Mikronezya, Solomon Adaları, Tuvalu ve Nauru haricinde Yeni Zelanda'ya bağlı Tokelau ve Cook Adaları ile Fransa'ya bağlı Fransız Polinezyası özerk bölgeleri ile deniz sınırı bulunmaktadır.
Ada ülkesi batı-doğu istikametinde 4567 km'lik, kuzey-güney istikametinde ise 2051 km'lik bir alana yayılmış konumdadır. Ada ülkesi toplamda 5,2 milyon km²'lik bir alanı egemenliği altında bulundurmaktadır. Kiribati yayıldığı alan itibarıyla dünyanın en büyük ülkelerinden biri konumunda olsa da bu alanların sadece 811 km²'lik bir bölümü ada durumundadır. Bu oran ile de Kiribati dünyanın küçük ülkelerinden biri konumuna sahiptir. Ülkenin Büyük Okyanus'una da 1143 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.
Hem ekvator hem de 180. boylamdan geçen ülke, dünyanın kuzey, güney, batı ve doğu yarım küresinde aynı anda bulunan tek devletidir. 1994 yılı sonuna kadar 180. boylamdaki uluslararası tarih değiştirme çizgisi adaya bağlı Gilbert adaları ile Phoenix adaları arasında geçmekteydi. Ülkenin egemenliği altındaki tüm bölgelerde tek bir tarih olabilmesi adına 1 Ocak 1995 tarihi itibarıyla tarih değiştirme çizgisinin doğuya doğru çekilmesi, bu şekilde tüm Kiribati'nin bu çizginin batısında kalması kararlaştırılmıştır. Kiribati bu konumu ile yeni güne giren ilk ülke konumundadır. Line adalarına bağlı olan ve ülkenin en doğusundaki yeri olan Caroline Adaları milenyuma giren ilk yer olarak 1 Ocak 2000 tarihinden bu yana Milenyum Adası olarak anılmaktadır.
Bağlı ada grupları
Ada ülkesi toplamda üç takımadalara ve bunlara bağlı 32 mercan adalarından oluşmaktadır. Bunların haricinde bir de Banaba Adaları bulunmaktadır.
Gilbert Adaları | 16 mercanadası 282 km² | |
Phoenix Adaları | 8 mercanadası 27,7 km² | |
Line Adaları | 8 mercanadası 495 km² |
Ülke genel olarak ortalama 2 m'nin de altında bir deniz seviyesi yüksekliğine sahiptir. Ada ülkesinde en fazla yükseltiye sahip olan ada Banaba Adası'dır. Eski bir volkanik ada olan Banaba Adası'nın en yüksek noktası 81 m yüksekliğe sahiptir.
Konum | Ada/Mercan | Yüzölçümü km² | Nüfus (2015) | Not |
---|---|---|---|---|
Kiritimati (Christmas Adaları) | 375 | 6456 | Kiritimati dünya üzerindeki tüm mercanadalar içerisinde en fazla yüzölçümüne sahip mercandır | |
Tabuaeran (Fanning Adaları') | 33,7 | 2315 | İlk olarak adayı keşfeden Edmund Fanning adı verilmiştir. | |
Teraina (Washington Adaları) | 14,2 | 1712 | Yine Fanning tarafından keşfedilmiş ve isim olarak ABD Başkanı George Washington'un ismini vermiştir. | |
Banaba (Okyanus Adaları) | 6 | 268 | 1900 yılında tamamen Guano'dan oluşan kütle keşfedilmiştir. Bu keşif ile Banaba, Okyanus'un batı kesiminde Nauru'nun ardından en yüksek fosfat rezervine sahip olduğu tespit edilen yer konumuna sahip olmuştu. | |
Tarawa | 32 | 56.284 | Britanya kolonisi Gilbert Adaları'ın ardından Kiribati Cumhuriyeti'nin de merkezi mercanadası konumunda. | |
Abariringa (Kanton Adası) | 9 | 20 | Adanın ismi 1854 yılında karaya oturan Canton gemisinden gelmektedir. |
Nüfus
Kiribati'de son olarak 2015 yılında gerçekleştirilen resmî nüfus sayım sonuçlarına göre 110.136 nüfus tespit edilmiştir. Bu güncel olarak son resmi sayım konumunda olup 2018 tahmini sayım sonuçlarına göre ülkede 109.367 nüfus yaşadığı tahmin edilmektedir.
Kiribati genç bir nüfusa sahip olup 2018 tahmini verilerine göre nüfusun %50,01'i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %4,34'ü 65 yaş ve üzerindedir.
0-14 yaş: %29.27 (erkek 16,316/kadın 15,693)
15-24 yaş: %20.74 (erkek 11,213/kadın 11,466)
25-54 yaş: %39.43 (erkek 20,756/kadın 22,363)
55-64 yaş: %6.23 (erkek 3,071/kadın 3,747)
65 yaş ve üzeri: %4.34 (erkek 1,863/kadın 2,879)
Şehirde yaşayanların oranı 2019 verilerine göre %54,8 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2018 tahmini verilerine göre %1,12 düzeyindedir.
Etnik gruplar
Kiribati etnik açıdan çok homojen bir görüntüye sahiptir. Nüfusun %96'sı Kiribatili, %1,8'i melez/Kiribatili, %0,2'si Tuvalulu'dur. Bunun dışında içerisinde Avrupalı, Polinezyalı ve Çin kökenli nüfusunu da barındıran %1,8'lik bir kesim bulunmaktadır.
Dil
Ada ülkesinin resmî dilleri İngilizce ile Okyanusya dilleri ailesine ait olan Kiribatice'dir. İngilizce ülkenin iki resmî dilinden biri olmasına rağmen başkent Tarava dışında halk tarafından pek konuşulmamaktadır.
Din
Ülkede hakim olan din Hristiyanlık dinidir. Buna göre nüfusun %88,6'sı ile büyük çoğunluğu Hristiyan inancına göre yaşamını sürdürmektedir. Bu oran içerisinde Katolik mezhebine mensup Hristiyanların oranı %57,3, Kiribati Birleştirici Kilisesi ile Protestanlık inancı doğrultusunda yaşam sürdürenlerin oranı ise %31,3 seviyesindedir. Bunun dışında %5,3 İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi, %2,1 Bahâîlik, %1,9 Yedinci Gün Adventist Kilisesi inancına mensup nüfus bulunmaktadır. Ülkede geriye kalan %2,1'lik bir kesim ise İslamiyet, Hinduizm ve Sihizm gibi diğer inanç gruplarına mensup konumdadırlar.
Din | Oran |
---|---|
Katolik | % 57,3 |
Kiribati Birleştirici Kilisesi | % 31,3 |
İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi | % 5,3 |
Bahâîlik | % 2,1 |
Yedinci Gün Adventist Kilisesi | % 1,9 |
Diğer | % 2,1 |
Not: www.cia.gov 2015 tahmini verilerine göre |
Sosyal durum
Eğitim
Kiribati'de eğitim, ilkokuldan 6. sınıfa ve üç ek sınıf seviyesi için ortaokuldan oluşan 6-14 yaşları arasında ücretsiz ve zorunludur. 1998'de brüt birincil kayıt oranı yüzde 84,4 ve net birincil kayıt oranı yüzde 70,7 idi. Okul kalitesi ve eğitime erişim kentsel alanlarda daha iyidir; izole adalardaki küçük topluluklardaki okulların bakımı pahalıdır. Misyon okulları yavaş yavaş devlet ilköğretim sistemine giriyor.
Ülke genelinde zorunlu ilk ve ortaöğretim öğrenimi dokuz yıldır. 1970 yılına kadar altı yıl olan zorunlu eğitim, söz konusu yıl hükûmet tarafından alınan kararla dokuz yıla çıkartılmıştır. Ada ülkesinde faaliyet gösteren misyonerlik okulları da son yıllarda devlete bağlı kurumlar haline getirilmektedir.
Lisans öğrenimi için Güney Pasifik Üniversitesi'nin bir yerleşkesi adada da bulunmaktadır.
İdari yapılanma
Kiribati resmî olarak idari bir yapılanmaya bölünmese de, ada ülkesi coğrafi açıdan üç ada grubuna bölünebilmektedir:
Bunun haricinde üzerinde nüfus olan 21 adanın kendi ada konseyleri bulunmaktadır. Üzerinde yaşama olan mercanadalarından iki tanesi olan Tarava'da üç, Tabiteuea'da ise iki konsey bulunması nedeniyle toplamda 24 yerel konsey bulunmaktadır. Bu konseyler şu şekildedir:
Banaba Adası
Tarava Adası
Kuzey Gilbert Adası
Merkez Gilbert Adası
| Güney Gilbert Adası
Phoenix Adası
Line Adası
|
Kaynakça
- ^ . countrymeters.info. 22 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2019.
- ^ . 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2019.
- ^ . 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013.
- ^ "Population and No of Households by Island: 2010, 2015. Population and Housing Census, 2015" (PDF). 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2019.
- ^ "Kiribati 2015 resmî sayım sonuçları" (PDF). 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2019.
- ^ a b c "www.cia.gov.tr". 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2019.
- ^ Kiribati: Aspects of History, Sayfa 105
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kiribati ya da resmi adiyla Kiribati Cumhuriyeti Buyuk Okyanus ta Mikronezya ada obegi icerisinde Buyuk Okyanus un orta kesiminde takimadalardan olusan bir ada ulkesidir Ada ulkesinin baskenti Guney Tarava dir KiribatiRibaberiki Kiribati Kiribatice Republic of Kiribati Ing Kiribati CumhuriyetiBayrak ArmaSlogan Te Mauri te Raoi ao te Tabomoa Turkce Saglik Baris ve Refah Milli mars Kunan Kiribati Turkce Ayaga kalk Kiribati source source track track track Baskent ve en buyuk sehirGuney Tarava 1 28 K 173 2 D 1 467 K 173 033 D 1 467 173 033Resmi dil ler Ingilizce KiribaticeDemonimI KiribatiHukumetCumhuriyet BaskanTaneti Maamau Baskan yardimcisiTarihce Birlesik Krallik tan12 Temmuz 1979Nufus 2020 tahmini123 346 192 Yogunluk151 9 km2 55 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam252 milyon 184 Kisi basina2 126 170 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam194 milyon 192 Kisi basina1 638 147 IGE 2019 0 630 orta 134 Para birimiAvustralya dolari AUD Zaman dilimiUTC 12 13 14Trafik akisisolTelefon kodu686Internet alan adi ki1 Supplemented by a nearly equal amount from external sources EtimolojiAda ulkesi 1979 yilinda bagimsizligini elde ettiginde ulke ismi olarak Kiribati kabul edilmistir Bu isim ulke icin bagimsizlik oncesi kullanilan Gilbert isminin Kiribatice telaffuz seklinden ortaya cikmis bir isim konumundadir Ada 1820 yilinda tarafindan kaptan Thomas Gilbert e ithafen iles Gilbert Ingilizce Gilbert Islands olarak adlandirilmistir Kaptan Gilbert adayi ilk kez 1788 yilinda ada aciklarindan gecerken gozlemlemislerdir 1916 yilindan itibaran Gilbert ve Ellice Adalari olarak adlandirilan ulke Ellice Adasi nin 1976 yilinda bagimsizligini ilan eden Tuvalu ya dahil edilmesi ile birlikte yeniden Gilbert Adasi olarak adlandirilmistir Kiribatice de ti sesinin telaffuzu icin s sesi kullanildigi icin ulke ismi Kiribas olarak telaffuz edilmektedir CografyaAda ulkesi olmasi nedeniyle kara komsusu bulunmayan ulkenin bagimsiz ulkeler olan Marshall Adalari Mikronezya Solomon Adalari Tuvalu ve Nauru haricinde Yeni Zelanda ya bagli Tokelau ve Cook Adalari ile Fransa ya bagli Fransiz Polinezyasi ozerk bolgeleri ile deniz siniri bulunmaktadir Ada ulkesi bati dogu istikametinde 4567 km lik kuzey guney istikametinde ise 2051 km lik bir alana yayilmis konumdadir Ada ulkesi toplamda 5 2 milyon km lik bir alani egemenligi altinda bulundurmaktadir Kiribati yayildigi alan itibariyla dunyanin en buyuk ulkelerinden biri konumunda olsa da bu alanlarin sadece 811 km lik bir bolumu ada durumundadir Bu oran ile de Kiribati dunyanin kucuk ulkelerinden biri konumuna sahiptir Ulkenin Buyuk Okyanus una da 1143 km lik sahil seridi bulunmaktadir Hem ekvator hem de 180 boylamdan gecen ulke dunyanin kuzey guney bati ve dogu yarim kuresinde ayni anda bulunan tek devletidir 1994 yili sonuna kadar 180 boylamdaki uluslararasi tarih degistirme cizgisi adaya bagli Gilbert adalari ile Phoenix adalari arasinda gecmekteydi Ulkenin egemenligi altindaki tum bolgelerde tek bir tarih olabilmesi adina 1 Ocak 1995 tarihi itibariyla tarih degistirme cizgisinin doguya dogru cekilmesi bu sekilde tum Kiribati nin bu cizginin batisinda kalmasi kararlastirilmistir Kiribati bu konumu ile yeni gune giren ilk ulke konumundadir Line adalarina bagli olan ve ulkenin en dogusundaki yeri olan Caroline Adalari milenyuma giren ilk yer olarak 1 Ocak 2000 tarihinden bu yana Milenyum Adasi olarak anilmaktadir Bagli ada gruplari Ada ulkesi toplamda uc takimadalara ve bunlara bagli 32 mercan adalarindan olusmaktadir Bunlarin haricinde bir de Banaba Adalari bulunmaktadir Gilbert Adalari 16 mercanadasi 282 km Phoenix Adalari 8 mercanadasi 27 7 km Line Adalari 8 mercanadasi 495 km Ulke genel olarak ortalama 2 m nin de altinda bir deniz seviyesi yuksekligine sahiptir Ada ulkesinde en fazla yukseltiye sahip olan ada Banaba Adasi dir Eski bir volkanik ada olan Banaba Adasi nin en yuksek noktasi 81 m yukseklige sahiptir En onemli ada ve mercanlar Konum Ada Mercan Yuzolcumu km Nufus 2015 NotKiritimati Christmas Adalari 375 6456 Kiritimati dunya uzerindeki tum mercanadalar icerisinde en fazla yuzolcumune sahip mercandirTabuaeran Fanning Adalari 33 7 2315 Ilk olarak adayi kesfeden Edmund Fanning adi verilmistir Teraina Washington Adalari 14 2 1712 Yine Fanning tarafindan kesfedilmis ve isim olarak ABD Baskani George Washington un ismini vermistir Banaba Okyanus Adalari 6 268 1900 yilinda tamamen Guano dan olusan kutle kesfedilmistir Bu kesif ile Banaba Okyanus un bati kesiminde Nauru nun ardindan en yuksek fosfat rezervine sahip oldugu tespit edilen yer konumuna sahip olmustu Tarawa 32 56 284 Britanya kolonisi Gilbert Adalari in ardindan Kiribati Cumhuriyeti nin de merkezi mercanadasi konumunda Abariringa Kanton Adasi 9 20 Adanin ismi 1854 yilinda karaya oturan Canton gemisinden gelmektedir NufusKiribati de son olarak 2015 yilinda gerceklestirilen resmi nufus sayim sonuclarina gore 110 136 nufus tespit edilmistir Bu guncel olarak son resmi sayim konumunda olup 2018 tahmini sayim sonuclarina gore ulkede 109 367 nufus yasadigi tahmin edilmektedir Kiribati genc bir nufusa sahip olup 2018 tahmini verilerine gore nufusun 50 01 i 0 24 yas araligindadir Ulkenin sadece 4 34 u 65 yas ve uzerindedir 0 14 yas 29 27 erkek 16 316 kadin 15 693 15 24 yas 20 74 erkek 11 213 kadin 11 466 25 54 yas 39 43 erkek 20 756 kadin 22 363 55 64 yas 6 23 erkek 3 071 kadin 3 747 65 yas ve uzeri 4 34 erkek 1 863 kadin 2 879 Sehirde yasayanlarin orani 2019 verilerine gore 54 8 olan ulkede nufusun yillik artis orani 2018 tahmini verilerine gore 1 12 duzeyindedir Etnik gruplar Kiribati etnik acidan cok homojen bir goruntuye sahiptir Nufusun 96 si Kiribatili 1 8 i melez Kiribatili 0 2 si Tuvalulu dur Bunun disinda icerisinde Avrupali Polinezyali ve Cin kokenli nufusunu da barindiran 1 8 lik bir kesim bulunmaktadir Dil Ada ulkesinin resmi dilleri Ingilizce ile Okyanusya dilleri ailesine ait olan Kiribatice dir Ingilizce ulkenin iki resmi dilinden biri olmasina ragmen baskent Tarava disinda halk tarafindan pek konusulmamaktadir Din Ulkede hakim olan din Hristiyanlik dinidir Buna gore nufusun 88 6 si ile buyuk cogunlugu Hristiyan inancina gore yasamini surdurmektedir Bu oran icerisinde Katolik mezhebine mensup Hristiyanlarin orani 57 3 Kiribati Birlestirici Kilisesi ile Protestanlik inanci dogrultusunda yasam surdurenlerin orani ise 31 3 seviyesindedir Bunun disinda 5 3 Isa Mesih in Son Zaman Azizler Kilisesi 2 1 Bahailik 1 9 Yedinci Gun Adventist Kilisesi inancina mensup nufus bulunmaktadir Ulkede geriye kalan 2 1 lik bir kesim ise Islamiyet Hinduizm ve Sihizm gibi diger inanc gruplarina mensup konumdadirlar Din OranKatolik 57 3Kiribati Birlestirici Kilisesi 31 3Isa Mesih in Son Zaman Azizler Kilisesi 5 3Bahailik 2 1Yedinci Gun Adventist Kilisesi 1 9Diger 2 1Not www cia gov 2015 tahmini verilerine goreSosyal durumEgitim Kiribati de egitim ilkokuldan 6 sinifa ve uc ek sinif seviyesi icin ortaokuldan olusan 6 14 yaslari arasinda ucretsiz ve zorunludur 1998 de brut birincil kayit orani yuzde 84 4 ve net birincil kayit orani yuzde 70 7 idi Okul kalitesi ve egitime erisim kentsel alanlarda daha iyidir izole adalardaki kucuk topluluklardaki okullarin bakimi pahalidir Misyon okullari yavas yavas devlet ilkogretim sistemine giriyor Ulke genelinde zorunlu ilk ve ortaogretim ogrenimi dokuz yildir 1970 yilina kadar alti yil olan zorunlu egitim soz konusu yil hukumet tarafindan alinan kararla dokuz yila cikartilmistir Ada ulkesinde faaliyet gosteren misyonerlik okullari da son yillarda devlete bagli kurumlar haline getirilmektedir Lisans ogrenimi icin Guney Pasifik Universitesi nin bir yerleskesi adada da bulunmaktadir Idari yapilanmaKiribati resmi olarak idari bir yapilanmaya bolunmese de ada ulkesi cografi acidan uc ada grubuna bolunebilmektedir Gilbert Adalari Line Adalari Phoenix Adalari Bunun haricinde uzerinde nufus olan 21 adanin kendi ada konseyleri bulunmaktadir Uzerinde yasama olan mercanadalarindan iki tanesi olan Tarava da uc Tabiteuea da ise iki konsey bulunmasi nedeniyle toplamda 24 yerel konsey bulunmaktadir Bu konseyler su sekildedir Banaba Adasi Banaba Tarava Adasi Betio Tarava Guney Tarava Tarava Kuzey Tarava Tarava Kuzey Gilbert Adasi Makin Butaritari Marakei Abaiang Merkez Gilbert Adasi Maiana Abemama Kuria Aranuka Guney Gilbert Adasi Nonouti North Tabiteuea Tabiteuea Guney Tabiteuea Tabiteuea Beru Nikunau Onotoa Tamana Arorae Phoenix Adasi Kanton Line Adasi Kiritimati Tabuaeran TerainaKaynakca countrymeters info 22 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Report for Selected Countries and Subjects www imf org 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2019 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2019 29 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2013 Population and No of Households by Island 2010 2015 Population and Housing Census 2015 PDF 29 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Aralik 2019 Kiribati 2015 resmi sayim sonuclari PDF 29 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Aralik 2019 a b c www cia gov tr 7 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2019 Kiribati Aspects of History Sayfa 105