Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Don Kişot ya da Don Kihote (İspanyolca: Don Quijote), İspanyol şair ve romancı Miguel de Cervantes'in kendi dilinde yazdığı roman ve bu romandaki asıl şahsiyetin adıdır.
| El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha | |
 Kitabın ilk basım kapağı | |
| Yazar | Miguel de Cervantes Saavedra |
|---|---|
| Çevirmen | Reşat Nuri Güntekin (YKY) |
| Ülke |  İspanya |
| Dil | İspanyolca |
| Konu | Şövalyelik maceraları |
| Türler | Roman (hiciv, mizah, macera, psikoloji, pikaresk) |
| Yayım | 1605 (1. bölüm) 1615 (2. bölüm) |
| Yayımcı | Juan de la Cuesta |
| Medya türü | Basılı |
1605'te "La Mancha'lı Yaratıcı Asilzade Don Quijote" ve 1615’te "Marifetli Şövalye La Mancha'lı Don Kişot'un İkinci Bölümü" olmak üzere iki bölüm halinde yayımlanan roman, en akıcı İspanyol edebi eserlerden biridir ve İspanyol edebiyatına ciddi bir giriş olarak kabul edilir. Modern Batı edebiyatının kurucu eserleri olarak ilk modern roman sıfatıyla anılır.
Yazılış aşaması
Cervantes, çalışmalarını dilin Orta Çağ biçimi olan eski İspanyolcadan bolca örnekleme yaparak modern İspanyolca dilinde yazdı. Temmuz 1604'te Cervantes, eserin ilk bölümünün haklarını bilinmeyen bir meblağ karşılığında yayıncı Francisco de Robles'a sattı. Basım ruhsatı Eylül'de verildi, basımı Aralık'ta tamamlandı ve kitap 16 Ocak 1605'te çıktı.
Eserin satış başarısı, korsan basımlara zemin hazırladı. 1614 yılında gizemli bir yazar tarafından Avellaneda mahlasıyla sahte bir ikinci bölüm yayınlandı. Bu gelişme, Cervantes'i gerçek bir ikinci bölüm yazmaya teşvik etti ve yeni sahte kitapların önüne geçmek niyetiyle olay örgüsünde Don Kişot'u öldürdü. Bu ikinci eser Cervantes'in ölümünden bir sene önce, 1615 yılında yayınlandı.
Hiciv yönü
Cervantes, hakikatte öyle olmadığı halde, ünlü kişilere atfedilerek, süslü sözlerle doldurulmuş olan ve böylece yazarının aslında okura karşı sahtekarlık yapmış olduğu dönemin şövalyelik romanlarını eleştirir. Ona göre bu tür hilekâr tutumlar yerine, yazar özgün olabilmeli ve bu uğurda gerektiğinde yerleşik kalıplarla kavga ederek ve okuru aldatmaksızın ona ulaşabilmelidir.
Cervantes’in yine roman kahramanları üzerinden, eski dönemi temsil eden şövalyelik romanlarına yönelik eleştiride bulunurken, "akıllıca sanattan mahrum" bu eserlerin, gereksiz kimseler gibi Hristiyanlık topraklarından kovulması gerektiğinin belirtilmesi dikkat çekicidir.
Ana karakterler
- Don Kişot (Alonso Quijano): Şövalye serüvenleri okumaktan aklı karışmış yaşlı bir aristokrat. Kitabın ana karakteridir.
- Rosinante: Don Kişot'un atı.
- Sancho Panza: Don Kişot'un silâhtarı.
- Dulcinea del Toboso: Don Kişot'un sevdiği kız. Gerçek adı Aldonza Lorenzo'dur.
Konu
La Mancha ilinde yaşayan 50'li yaşlarında bir aristokrat olan Alonso Quijano, şövalye kitaplarına takıntılıdır. O kadar çok okur ki, sonunda çıldırır. Fakat sadece şövalyelerle ilgili konularda çıldırmıştır, diğer konularda ise son derece akıllı bir asilzadedir. Quijano şövalye kitaplarını okuya okuya iyice onlara özenir. Dedesinden kalma zırh, kılıç vs aletleri temizler, kendi gibi sıska olan atını da eyerleyip yola çıkar. Sonra komşusu Sancho Panza'yı vali yapma vaatleriyle kandırıp kendine silahtar yapar. Bir köylü kızını da sevgilisi ilan eder. Ve her şeyini bırakıp yollara düşer.
Türkçe Baskısı
Romanın Türkçe baskısı Roza Hakmen çevirisiyle YKY tarafından yayınlandı. Romanın arka kapağında şu sözcükler kullanıldı:
Romanın 'öz' babası Miguel de Cervantes Saavedra, kendisini izleyen tüm romancıları yapıtlarının 'üvey' babası konumuna düşüreceğini -çünkü Don Quijote'den şu ya da bu biçimde etkilenmemiş tek büyük romancı yoktur- (...) okuruna seslenirken bilebilir miydi?" Jale Parlanın yerinde saptamalarıyla: "Shekaspeare'le birlikte belki de ilk kez 'modern' okuru düşleyen" ve sadece "şövalye romanları"nınn değil, "Rönesans'ta kullanılan bütün yazınsal türlerin otoritesini yıkan" bu öncü yazarın, "1605 yılından beri en çok okunan, en çok sevilen, en çok yorumlanan ve yeniden en çok yazılan" ve belki postmodern anlatıyı bile dört yüzyıl önceden haber veren bu öncü romanı, ilk kez tam anlamıyla Tükçede. La Mancha'lı Yaratıcı Asilzade Don Quijote, Roza Hakmen'in İspanyolca aslından yaptığı tam metin çeviriyle (ve Ahmet Güntan'ın şiir çevirileriyle) nihayet dilimizde.
İspanya edebiyat tarihinin en önemli ismi sayılan Cervantes, Don Quijote'yi İspanyolca yazmıştır. İspanyolca ismin Türkçe telaffuzu Don Kişot değil, Don Kihote'dir. Türkiye'de neden doğru kullanılmadığı sorusu ise şöyle açıklanabilir: Fransız İhtilali'nin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkileri ve sonrasında yavaş yavaş nükseden Fransız hayranlığı neticesinde, birçok Fransızca eser Osmanlı'nın ilgi odağına yerleşti. Tanzimat döneminde Don Quijote'nin Fransızca baskıları (Don Quichotte) okunurdu. Eserin Fransızcadaki telaffuzu ise Don Kişot'tur. Dolayısıyla yapılan ilk çevirilerde Don Quijote'nin dilimize aktarımı çevirinin çevirisi biçiminde ilerledi.
Kaynakça
- ^ . the Guardian (İngilizce). 8 Mayıs 2002. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ Clement, Richard W. (2002). "Francisco de Robles, Cervantes, and the Spanish Book Trade". Mediterranean Studies. 11: 115-130. ISSN 1074-164X. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ . web.archive.org. 25 Mayıs 2007. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ . web.archive.org. 3 Eylül 2006. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ Lyons, M. (2011). Books: a living history. London: Thames & Hudson.
- ^ a b "Modern Bireye ve Okura Vurgusu Bağlamında Don Quijote Üzerine Bir Edebiyat Sosyolojisi Analizi", Mehmet Anık, folk/ed. Derg, 2020; 26(4):919-933
 | ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Don Kisot ya da Don Kihote Ispanyolca Don Quijote Ispanyol sair ve romanci Miguel de Cervantes in kendi dilinde yazdigi roman ve bu romandaki asil sahsiyetin adidir Don KisotEl ingenioso hidalgo Don Quijote de la ManchaKitabin ilk basim kapagiYazarMiguel de Cervantes SaavedraCevirmenResat Nuri Guntekin YKY Ulke IspanyaDilIspanyolcaKonuSovalyelik maceralariTurlerRoman hiciv mizah macera psikoloji pikaresk Yayim1605 1 bolum 1615 2 bolum YayimciJuan de la CuestaMedya turuBasili 1605 te La Mancha li Yaratici Asilzade Don Quijote ve 1615 te Marifetli Sovalye La Mancha li Don Kisot un Ikinci Bolumu olmak uzere iki bolum halinde yayimlanan roman en akici Ispanyol edebi eserlerden biridir ve Ispanyol edebiyatina ciddi bir giris olarak kabul edilir Modern Bati edebiyatinin kurucu eserleri olarak ilk modern roman sifatiyla anilir Yazilis asamasiCervantes calismalarini dilin Orta Cag bicimi olan eski Ispanyolcadan bolca ornekleme yaparak modern Ispanyolca dilinde yazdi Temmuz 1604 te Cervantes eserin ilk bolumunun haklarini bilinmeyen bir meblag karsiliginda yayinci Francisco de Robles a satti Basim ruhsati Eylul de verildi basimi Aralik ta tamamlandi ve kitap 16 Ocak 1605 te cikti Eserin satis basarisi korsan basimlara zemin hazirladi 1614 yilinda gizemli bir yazar tarafindan Avellaneda mahlasiyla sahte bir ikinci bolum yayinlandi Bu gelisme Cervantes i gercek bir ikinci bolum yazmaya tesvik etti ve yeni sahte kitaplarin onune gecmek niyetiyle olay orgusunde Don Kisot u oldurdu Bu ikinci eser Cervantes in olumunden bir sene once 1615 yilinda yayinlandi Hiciv yonuCervantes hakikatte oyle olmadigi halde unlu kisilere atfedilerek suslu sozlerle doldurulmus olan ve boylece yazarinin aslinda okura karsi sahtekarlik yapmis oldugu donemin sovalyelik romanlarini elestirir Ona gore bu tur hilekar tutumlar yerine yazar ozgun olabilmeli ve bu ugurda gerektiginde yerlesik kaliplarla kavga ederek ve okuru aldatmaksizin ona ulasabilmelidir Cervantes in yine roman kahramanlari uzerinden eski donemi temsil eden sovalyelik romanlarina yonelik elestiride bulunurken akillica sanattan mahrum bu eserlerin gereksiz kimseler gibi Hristiyanlik topraklarindan kovulmasi gerektiginin belirtilmesi dikkat cekicidir Ana karakterlerDon Kisot Alonso Quijano Sovalye seruvenleri okumaktan akli karismis yasli bir aristokrat Kitabin ana karakteridir Rosinante Don Kisot un ati Sancho Panza Don Kisot un silahtari Dulcinea del Toboso Don Kisot un sevdigi kiz Gercek adi Aldonza Lorenzo dur KonuLa Mancha ilinde yasayan 50 li yaslarinda bir aristokrat olan Alonso Quijano sovalye kitaplarina takintilidir O kadar cok okur ki sonunda cildirir Fakat sadece sovalyelerle ilgili konularda cildirmistir diger konularda ise son derece akilli bir asilzadedir Quijano sovalye kitaplarini okuya okuya iyice onlara ozenir Dedesinden kalma zirh kilic vs aletleri temizler kendi gibi siska olan atini da eyerleyip yola cikar Sonra komsusu Sancho Panza yi vali yapma vaatleriyle kandirip kendine silahtar yapar Bir koylu kizini da sevgilisi ilan eder Ve her seyini birakip yollara duser Turkce BaskisiRomanin Turkce baskisi Roza Hakmen cevirisiyle YKY tarafindan yayinlandi Romanin arka kapaginda su sozcukler kullanildi Romanin oz babasi Miguel de Cervantes Saavedra kendisini izleyen tum romancilari yapitlarinin uvey babasi konumuna dusurecegini cunku Don Quijote den su ya da bu bicimde etkilenmemis tek buyuk romanci yoktur okuruna seslenirken bilebilir miydi Jale Parlanin yerinde saptamalariyla Shekaspeare le birlikte belki de ilk kez modern okuru dusleyen ve sadece sovalye romanlari ninn degil Ronesans ta kullanilan butun yazinsal turlerin otoritesini yikan bu oncu yazarin 1605 yilindan beri en cok okunan en cok sevilen en cok yorumlanan ve yeniden en cok yazilan ve belki postmodern anlatiyi bile dort yuzyil onceden haber veren bu oncu romani ilk kez tam anlamiyla Tukcede La Mancha li Yaratici Asilzade Don Quijote Roza Hakmen in Ispanyolca aslindan yaptigi tam metin ceviriyle ve Ahmet Guntan in siir cevirileriyle nihayet dilimizde Ispanya edebiyat tarihinin en onemli ismi sayilan Cervantes Don Quijote yi Ispanyolca yazmistir Ispanyolca ismin Turkce telaffuzu Don Kisot degil Don Kihote dir Turkiye de neden dogru kullanilmadigi sorusu ise soyle aciklanabilir Fransiz Ihtilali nin Osmanli Imparatorlugu uzerindeki etkileri ve sonrasinda yavas yavas nukseden Fransiz hayranligi neticesinde bircok Fransizca eser Osmanli nin ilgi odagina yerlesti Tanzimat doneminde Don Quijote nin Fransizca baskilari Don Quichotte okunurdu Eserin Fransizcadaki telaffuzu ise Don Kisot tur Dolayisiyla yapilan ilk cevirilerde Don Quijote nin dilimize aktarimi cevirinin cevirisi biciminde ilerledi Kaynakca the Guardian Ingilizce 8 Mayis 2002 26 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2022 Clement Richard W 2002 Francisco de Robles Cervantes and the Spanish Book Trade Mediterranean Studies 11 115 130 ISSN 1074 164X 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2022 web archive org 25 Mayis 2007 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2022 web archive org 3 Eylul 2006 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2022 Lyons M 2011 Books a living history London Thames amp Hudson a b Modern Bireye ve Okura Vurgusu Baglaminda Don Quijote Uzerine Bir Edebiyat Sosyolojisi Analizi Mehmet Anik folk ed Derg 2020 26 4 919 933 ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz