Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Donato di Niccolò di Betto Bardi, kısaca Donatello (1386 - 13 Aralık 1466), Floransalı Rönesans öncüsü heykeltıraş. Natüralizm akımının gelişimine katkıda bulunmuştur ve tarihteki en önemli sanatçılardan biri olarak kabul edilmektedir.[]
| Donatello | |
|---|---|
 Donatello'nun 16. yüzyılda resmedilmiş bir portresi | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Donato di Niccolò di Betto Bardi |
| Doğum | y. 1386 Floransa Cumhuriyeti |
| Ölüm | 13 Aralık 1466 (79-80 yaşında) Floransa Cumhuriyeti |
| Uyruk | Floransalı |
| Alanı | Heykel |
| Katıldığı akımlar | Erken Rönesans |
| Ünlü yapıtları | San Giorgio David Monumento equestre al Gattamelata |
Biyografi
Asıl adı Donato di Niccolo Betto Bardi olan Donatello'nun Floransa'da 1386'ya doğru doğduğu kabul edilir. Onun sanat alanındaki etkinlikleriyle ilgili ilk belgeler, 1404-1407 arasında Ghiberti'nin atölyesine devam ettiğini gösterir; ancak daha önce, İtalyan heykelcilerinin pek çoğu gibi o da, kuyumculuk alanına yönelmişti; bu mesleği mimar Brunelleschi'nin atölyesinde öğrendiği sanılır. Floransa Vaftizhanesi'nin ikinci kapısı için açılan yarışmada (1401) Brunelleschi'nin başarı kazanamaması üzerine, Donatello onunla birlikte bir süre Roma'da kaldı. Söz konusu yarışma, çeyrek yüzyıl sürecek ve Santa Maria del Fiore Katedrali'nin çevresinde sergilenecek olan hayranlık verici bir çalışmanın başlamasına yol açtı. Yarışmayı kazanan , pek çok sanatçı, tunç ustası ve dekoratörün birbirini izlediği büyük bir şantiye kurdu. Bu dönem boyunca ve mimar Michelozzo ile ortak çalışmaya başlayıncaya kadar, Donatello'nun etkinliği, büyük ölçüde katedrale ve Orsanmichele'ye yönelik çalışmalara bağlıydı. 1406'dan sonra sanatçı kendi hesabına, katedralin Mandorle Kapısı için mermerden iki peygamber heykeli yaptı. Giysisinin dökümleri kalça üzerinde toplanmış ilk Davud (1408-1416) ve pişmiş topraktan devasa Yeşu heykeli (1409-1412) de katedral için hazırlanmıştı; ancak, yapımına Donatello'nun çalışma arkadaşlarından biri olan 'nin de katkıda bulunduğu bu sonuncu heykel kesin olarak ortadan kaybolmuştur. Aziz Yuhanna (1411-1415) ise, hayran olunacak yücelikte bir eserdir ve Michelangelo'nun Musa'sının habercisi gibidir.
Bunların yanı sıra heykelci, Orsanmichele için bir koruyucu azizler dizisi hazırladı; Floransalı loncalar hesabına gerçekleştirilen bu dizideki heykeller dıştaki nişlere yerleştirildi. Aziz Markos (1411'e doğru-1415) ve Aziz Giorgio (1415'e doğru-1417) heykelleri tam anlamıyla bağımsız heykele doğru atılmış kesin bir adım sayılabilir. İkinci heykelin oturtmalığı üstüne Donatello ilk alçak kabartması olan Aziz Georgius'un Ejderhayı Öldürmesi'ni yaptı. 'nin yassı kabartma <<rilievo schiacciato>> olarak adlandırdığı bu kabartma türünde, kompozisyon, neredeyse hissedilmeyen bir derece derece hafifletme yöntemi sayesinde, yontulmuş gibi değil de mermer üzerine çizilmiş gibi görünür. Aynı tarihlerde Brunelleschi henüz ünlü eserlerini gerçekleştirmemiştir. Donatello tunç kullanmaya başladığı Toulouselu Aziz Luigi (1422'ye doğru-1425) adlı eseriyle birlikte, o sıralarda gotik mimariye özgü olan niş sorununa kesin bir çözüm getirdi: bundan böyle nişler Korinthos üslubundaki iki gömme ayak arasında kalan dev bir cephe üzerinde, iki küçük arasına sıkışmış küçük bir apside açılacaktı.
Bir başka grubu da, yaklaşık 1420-1436 arasında, katedralin çan kulesindeki nişler için yapılmış olan beş peygamber dizisidir; il Rosso takma adıyla bilinen , Abraham ve İshak (1421) adlı çalışmasına katkıda bulunmuştur; grubun en önemli heykeli Zuccone (Kel) olarak da adlandırılan Habakuk son derece anlatım yüklü bir kompozisyondur ve derin bir çilecilik ile mutlak bir tinselliğin sonucunu yansıtıyor gibidir.
Davud
Bargello Müzesi'nde yer alan Davud heykeli, Kutsal Kitap'ta adı geçen genç kahramanın düşmanı Calut'u yenmesinden sonraki halini canlandırır. Doğal boyutlardaki bu çıplak heykel, Antikçağ'dan beri ilk olarak yapılmış bir tam kabartmadır ve heykelcilik tarihinin önemli anıtlarından birini oluşturur.
Donatello'nun gençlik yıllarında, katedral için mermerden yaptığı Davud ile yaratmış olduğu galip genç erkek tipi, bu tunçtan heykelde en son biçimine ulaşmıştır: heykel grubu, defneden bir taç üstüne oturtulmuş, böylece çok sayıda bakış açısı elde edilmiştir; kahramanın üstünde yalnızca dizlik ve şapka vardır; silah olarak deve isabet ettirdiği taşı ve devin kafasını uçurduğu kılıcı tutmaktadır. bir duruştaki beden, zarif, coşkulu ve rahatlamış bir halde ve duruşrnr her an değiştirecekmiş gibi görünmektedir; sol bacağıyla yenilgiye uğrattığı devin kafasını çiğnemektedir; devin kafasında iri bir çift kanatla süslü başlık vardır; kanatlardan biri kahramanın sağ bacağına değer durumdadır. Genç bedenden fışkıran şehveti, parlak görünüşlü teni ile incelikle, titizlikle işlenmiş dizlikleri ve defne yapraklı başlığı arasındaki karşıtlık vurgular. <<Yudit ve Holofernos>> grubu gibi Davud heykelinin de 15. yy sonunda Medici'lerin sarayında bulunduğu bilinmektedir.
Başlıca heykelleri
| Wikimedia Commons'ta Donatello ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 1411-1415 Aziz Yuhanna, mermer.
- 1415'e doğru-1417 Aziz Georgius'un Ejderhayı Öldürmesi, mermer.
- 1425-1427 Herodes'in Şöleni, yaldızlı tunç.
- 1427'ye doğru-1436 Habakuk (Zuccone), mermer.
- 1435'e doğru Meryem'e müjde, kireçtaşı.
- 1438 Aziz Yuhanna, ahşap.
- 1445'e doğru-1453' Condottiereyi at üzerinde gösteren Gattamelata, tunç.
- 1446'ya doğru-1460 Davud, tunç. <<Yudit ve Holofernos>>, tunç.
- 1454'e doğru Azize Maria-Magdalena, ahşap.
- 1457'ye doğru Heyber Heykeli Müslümanlık, metal.
-
![image]()
David (tunç heykel) -
![image]()
San Giorgio
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Donato di Niccolo di Betto Bardi kisaca Donatello 1386 13 Aralik 1466 Floransali Ronesans oncusu heykeltiras Naturalizm akiminin gelisimine katkida bulunmustur ve tarihteki en onemli sanatcilardan biri olarak kabul edilmektedir kaynak belirtilmeli DonatelloDonatello nun 16 yuzyilda resmedilmis bir portresiGenel bilgilerDogum adiDonato di Niccolo di Betto BardiDogumy 1386 Floransa CumhuriyetiOlum13 Aralik 1466 79 80 yasinda Floransa CumhuriyetiUyrukFloransaliAlaniHeykelKatildigi akimlarErken RonesansUnlu yapitlariSan Giorgio David Monumento equestre al GattamelataUfizzi Galerisi onunde Donetello heykeliBiyografiAsil adi Donato di Niccolo Betto Bardi olan Donatello nun Floransa da 1386 ya dogru dogdugu kabul edilir Onun sanat alanindaki etkinlikleriyle ilgili ilk belgeler 1404 1407 arasinda Ghiberti nin atolyesine devam ettigini gosterir ancak daha once Italyan heykelcilerinin pek cogu gibi o da kuyumculuk alanina yonelmisti bu meslegi mimar Brunelleschi nin atolyesinde ogrendigi sanilir Floransa Vaftizhanesi nin ikinci kapisi icin acilan yarismada 1401 Brunelleschi nin basari kazanamamasi uzerine Donatello onunla birlikte bir sure Roma da kaldi Soz konusu yarisma ceyrek yuzyil surecek ve Santa Maria del Fiore Katedrali nin cevresinde sergilenecek olan hayranlik verici bir calismanin baslamasina yol acti Yarismayi kazanan pek cok sanatci tunc ustasi ve dekoratorun birbirini izledigi buyuk bir santiye kurdu Bu donem boyunca ve mimar Michelozzo ile ortak calismaya baslayincaya kadar Donatello nun etkinligi buyuk olcude katedrale ve Orsanmichele ye yonelik calismalara bagliydi 1406 dan sonra sanatci kendi hesabina katedralin Mandorle Kapisi icin mermerden iki peygamber heykeli yapti Giysisinin dokumleri kalca uzerinde toplanmis ilk Davud 1408 1416 ve pismis topraktan devasa Yesu heykeli 1409 1412 de katedral icin hazirlanmisti ancak yapimina Donatello nun calisma arkadaslarindan biri olan nin de katkida bulundugu bu sonuncu heykel kesin olarak ortadan kaybolmustur Aziz Yuhanna 1411 1415 ise hayran olunacak yucelikte bir eserdir ve Michelangelo nun Musa sinin habercisi gibidir Bunlarin yani sira heykelci Orsanmichele icin bir koruyucu azizler dizisi hazirladi Floransali loncalar hesabina gerceklestirilen bu dizideki heykeller distaki nislere yerlestirildi Aziz Markos 1411 e dogru 1415 ve Aziz Giorgio 1415 e dogru 1417 heykelleri tam anlamiyla bagimsiz heykele dogru atilmis kesin bir adim sayilabilir Ikinci heykelin oturtmaligi ustune Donatello ilk alcak kabartmasi olan Aziz Georgius un Ejderhayi Oldurmesi ni yapti nin yassi kabartma lt lt rilievo schiacciato gt gt olarak adlandirdigi bu kabartma turunde kompozisyon neredeyse hissedilmeyen bir derece derece hafifletme yontemi sayesinde yontulmus gibi degil de mermer uzerine cizilmis gibi gorunur Ayni tarihlerde Brunelleschi henuz unlu eserlerini gerceklestirmemistir Donatello tunc kullanmaya basladigi Toulouselu Aziz Luigi 1422 ye dogru 1425 adli eseriyle birlikte o siralarda gotik mimariye ozgu olan nis sorununa kesin bir cozum getirdi bundan boyle nisler Korinthos uslubundaki iki gomme ayak arasinda kalan dev bir cephe uzerinde iki kucuk arasina sikismis kucuk bir apside acilacakti Bir baska grubu da yaklasik 1420 1436 arasinda katedralin can kulesindeki nisler icin yapilmis olan bes peygamber dizisidir il Rosso takma adiyla bilinen Abraham ve Ishak 1421 adli calismasina katkida bulunmustur grubun en onemli heykeli Zuccone Kel olarak da adlandirilan Habakuk son derece anlatim yuklu bir kompozisyondur ve derin bir cilecilik ile mutlak bir tinselligin sonucunu yansitiyor gibidir DavudBargello Muzesi nde yer alan Davud heykeli Kutsal Kitap ta adi gecen genc kahramanin dusmani Calut u yenmesinden sonraki halini canlandirir Dogal boyutlardaki bu ciplak heykel Antikcag dan beri ilk olarak yapilmis bir tam kabartmadir ve heykelcilik tarihinin onemli anitlarindan birini olusturur Donatello nun genclik yillarinda katedral icin mermerden yaptigi Davud ile yaratmis oldugu galip genc erkek tipi bu tunctan heykelde en son bicimine ulasmistir heykel grubu defneden bir tac ustune oturtulmus boylece cok sayida bakis acisi elde edilmistir kahramanin ustunde yalnizca dizlik ve sapka vardir silah olarak deve isabet ettirdigi tasi ve devin kafasini ucurdugu kilici tutmaktadir bir durustaki beden zarif coskulu ve rahatlamis bir halde ve durusrnr her an degistirecekmis gibi gorunmektedir sol bacagiyla yenilgiye ugrattigi devin kafasini cignemektedir devin kafasinda iri bir cift kanatla suslu baslik vardir kanatlardan biri kahramanin sag bacagina deger durumdadir Genc bedenden fiskiran sehveti parlak gorunuslu teni ile incelikle titizlikle islenmis dizlikleri ve defne yaprakli basligi arasindaki karsitlik vurgular lt lt Yudit ve Holofernos gt gt grubu gibi Davud heykelinin de 15 yy sonunda Medici lerin sarayinda bulundugu bilinmektedir Baslica heykelleriWikimedia Commons ta Donatello ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1411 1415 Aziz Yuhanna mermer 1415 e dogru 1417 Aziz Georgius un Ejderhayi Oldurmesi mermer 1425 1427 Herodes in Soleni yaldizli tunc 1427 ye dogru 1436 Habakuk Zuccone mermer 1435 e dogru Meryem e mujde kirectasi 1438 Aziz Yuhanna ahsap 1445 e dogru 1453 Condottiereyi at uzerinde gosteren Gattamelata tunc 1446 ya dogru 1460 Davud tunc lt lt Yudit ve Holofernos gt gt tunc 1454 e dogru Azize Maria Magdalena ahsap 1457 ye dogru Heyber Heykeli Muslumanlik metal David tunc heykel San Giorgio