Filippo Brunelleschi, (d. 1377 - ö. 15 Nisan 1446), Floransalı sanatçı ve İtalyan rönesans temsilcilerinden.
Filippo Brunelleschi | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Filippo di ser Brunellesco di Lippo Lapi |
Doğum | 1377 Floransa, İtalya |
Ölüm | 15 Nisan 1446 Bilinmiyor |
Uyruk | İtalyan |
Alanı | Mimarlık, Heykel, Makine Mühendisliği |
Ünlü yapıtları | Dome of Santa Maria del Fiore |
Yaşamı
İyi bir heykel sanatçısı ve kuyumcu da olan Brunelleschi, 15. yüzyılın başlarında Rönesans'ın ilklerinden sayılmaktadır. İtalyan stili mimarinin değişimine çok önemli katkıları olmuştur. Rönesans sanatının en gözde kişilerinden olan F. Brunelleschi, iyi bir eğitim ile geniş bir kültürel gelişim edindi. Kuyumculuk öğrenmesinin nedenlerinden biri de, o dönemde sanatçı olmak isteyen herkesin mutlaka bu mesleği öğrenmesinin gerekli oluşudur. Sonraları ise heykel sanatına eğildi. Lakin 1401 senesinde katıldığı Floransa vaftiz yerinin üçüncü kapısının tasarımı için açılan yarışmayı kazanamaması üzerine, mimarlığa yönelmeye karar verdi. Sonrasında, Donatello ile Roma'ya gidip Eski Çağ'ın anıtlarını izledi. İki yıl kadar sonra Floransa'ya döndüğünde, gotik bir üslup ile başlanılmış olan Santa Maria del Fiore kilisesinin yapımını tamamladıktan sonra, önemli bir yenilikçi olduğunu herkese kabul ettirdi: Kilisenin sekizgen bir kubbe kasnağı üstüne oturan kubbesini yaparken, Eski Çağ'ın mimarlığından ve kendi belirlediği noktalardan yararlanmıştı.
Mimar, eserlerinde Eski Çağ'a ait ilkeleri olduğu gibi kopya etmemiş, adeta yeniden yaratmıştır. Santa Maria del Fiore'den sonrasında yaptığı, yeni tip kilise örneği oluşturan yapının tamamında aynı özellikler, aynı ışıksal ve öz düzenleme ve düzlemlerin, kütlelerin aynı dengesel dağılımı ve birbiriyle boğumlanan aynı miktarlar gözlenmektedir. Tüm bu yapıtlarında ise, uzamın düzenlenmesi, sanatçının, birtakım mimari ögeleri ile yapının toplamı arasındaki orantılara uyumlu bir ritim vermiş olmak için gerekli olan matematiksel bağıntıların kendi mantığı üzerine kurulmuş kişisel tarz anlayışına bağlıdır.
Estetik olgusunun yasalarını bir bilim insanı anlayışı ile denetleyen bir sanat kişisi olan Brunelleschi, Rönesans sanatçılarının üzerinde çalıştıkları yapıtların ve manzaraların perspektifindeki dengeyi onaylamakta kullandıkları optik aygıtı bulmuştur. Günümüzde ise, Onbeşinci yüzyıl dönemi Floransa mimarisinin, hatta Rönesans döneminin tamamın mimarisinin Brunelleschi ilk birkaç yapıtıyla başladığı kabul edilir. (Bunlar, Ospedale degli İnnocenti; Floransa katedralinin çifte kubbesi isimli eserdir.)
Yapılarında Roma mimarisinde görülen kubbe, kemer, sütun gibi mimari öğeleri kullanmıştır. Yapımında çalıştığı Floransa Katedrali'nin kubbesi, Roma'daki Pantheon tapınağının kubbesinden sonra en anıtsal ve büyük kubbedir. Floransa'da , Pitti Sarayı, Pazzi Şapeli ve mimarın diğer eserlerindendir.
Kaynakça
- ^ Walker, Paul Robert (2003). The Feud That Sparked the Renaissance: How Brunelleschi and Ghiberti Changed the Art World. HarperCollins. s. 5. ISBN .
İtalyan sanatçı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Filippo Brunelleschi d 1377 o 15 Nisan 1446 Floransali sanatci ve Italyan ronesans temsilcilerinden Filippo BrunelleschiGenel bilgilerDogum adiFilippo di ser Brunellesco di Lippo LapiDogum1377 Floransa ItalyaOlum15 Nisan 1446 BilinmiyorUyrukItalyanAlaniMimarlik Heykel Makine MuhendisligiUnlu yapitlariDome of Santa Maria del FioreYasamiIyi bir heykel sanatcisi ve kuyumcu da olan Brunelleschi 15 yuzyilin baslarinda Ronesans in ilklerinden sayilmaktadir Italyan stili mimarinin degisimine cok onemli katkilari olmustur Ronesans sanatinin en gozde kisilerinden olan F Brunelleschi iyi bir egitim ile genis bir kulturel gelisim edindi Kuyumculuk ogrenmesinin nedenlerinden biri de o donemde sanatci olmak isteyen herkesin mutlaka bu meslegi ogrenmesinin gerekli olusudur Sonralari ise heykel sanatina egildi Lakin 1401 senesinde katildigi Floransa vaftiz yerinin ucuncu kapisinin tasarimi icin acilan yarismayi kazanamamasi uzerine mimarliga yonelmeye karar verdi Sonrasinda Donatello ile Roma ya gidip Eski Cag in anitlarini izledi Iki yil kadar sonra Floransa ya dondugunde gotik bir uslup ile baslanilmis olan Santa Maria del Fiore kilisesinin yapimini tamamladiktan sonra onemli bir yenilikci oldugunu herkese kabul ettirdi Kilisenin sekizgen bir kubbe kasnagi ustune oturan kubbesini yaparken Eski Cag in mimarligindan ve kendi belirledigi noktalardan yararlanmisti Mimar eserlerinde Eski Cag a ait ilkeleri oldugu gibi kopya etmemis adeta yeniden yaratmistir Santa Maria del Fiore den sonrasinda yaptigi yeni tip kilise ornegi olusturan yapinin tamaminda ayni ozellikler ayni isiksal ve oz duzenleme ve duzlemlerin kutlelerin ayni dengesel dagilimi ve birbiriyle bogumlanan ayni miktarlar gozlenmektedir Tum bu yapitlarinda ise uzamin duzenlenmesi sanatcinin birtakim mimari ogeleri ile yapinin toplami arasindaki orantilara uyumlu bir ritim vermis olmak icin gerekli olan matematiksel bagintilarin kendi mantigi uzerine kurulmus kisisel tarz anlayisina baglidir Estetik olgusunun yasalarini bir bilim insani anlayisi ile denetleyen bir sanat kisisi olan Brunelleschi Ronesans sanatcilarinin uzerinde calistiklari yapitlarin ve manzaralarin perspektifindeki dengeyi onaylamakta kullandiklari optik aygiti bulmustur Gunumuzde ise Onbesinci yuzyil donemi Floransa mimarisinin hatta Ronesans doneminin tamamin mimarisinin Brunelleschi ilk birkac yapitiyla basladigi kabul edilir Bunlar Ospedale degli Innocenti Floransa katedralinin cifte kubbesi isimli eserdir Yapilarinda Roma mimarisinde gorulen kubbe kemer sutun gibi mimari ogeleri kullanmistir Yapiminda calistigi Floransa Katedrali nin kubbesi Roma daki Pantheon tapinaginin kubbesinden sonra en anitsal ve buyuk kubbedir Floransa da Pitti Sarayi Pazzi Sapeli ve mimarin diger eserlerindendir Duomo Santa Maria del Fiore yakinlarindaki Filippo Brunelleschi heykeliKaynakca Walker Paul Robert 2003 The Feud That Sparked the Renaissance How Brunelleschi and Ghiberti Changed the Art World HarperCollins s 5 ISBN 0 380 97787 7 Italyan sanatci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz