Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mart 2021) () |
Başkule Avrupa'da Orta Çağ şatolarında soyluları tarafından inşa edilen büyük, müstahkem kulelerdir.Büyük kule, ayrık kule, donjon:1 erk ve bâlâhisar aynı yapıyı ifade eden diğer kelimelerdir.
Etimoloji
16. yüzyıldan itibaren İngilizcede başkule anlamına gelen keep kelimesi kullanılır. Kalelerin içindeki büyük kule benzeri yapıları anlatan bu kelimenin kökenine dair çeşitli rivayetler vardır. Adlandırmanın 1375-76 yıllarında kullanılan kype kelimesinden geldiği öne sürülür. Fıçıya benzeyen benzeri yapılar için kullanıldığı ve 17. yüzyıla gelindiğinde esas analmını yitirerek daha popüler keep kelimesine evrildiği düşünülür. İlk başlarda başkule anlamındaki terimler hem korunaklı hem de soylu sınıfa mensup kişilerin oturdukları yer anlamında olan kullanımı ileriki dönemde karmaşıklaşmıştır. Terimin tarihsel evriminin izlenmesi sorunludur. Özellikle İspanya'daki örneklerin adlandırıldığı torre del homenaje ve Fransızcası donjon terimleri sonrasında yanlış anlamda evrilerek dungeon haline gelmiştir.
Tarihçe
Donjonların ilk örnekleri 10. yüzyılda Normandiya'da görülmüştür. Daha sonra I. William komutasındaki Normanlar 1066 yılında Hastings Muharebesi'nde Harold Godwinson komutasındaki Anglosaksonları yenince İngiltere'nin fethi başlar. Bu süreçte yerel dirençlerle karşılaşan William ve Normanlar hakimiyetlerini pekiştirmek için özellikle başkuleye sahip çok sayıda tahkimat inşa eder. Bu tahkimatlar ileriki dönemde yapımı onyıllarca süren taş yapılara dönüşür. Önemli askeri üs konumunun yanı sıra siyasi önemi de bulunan yapılar haline gelir. Yine Norman egemenliğndeki Anjou bölgesinde yeni tasarımları geliştirilen başkulelerin dairesel, dörtgen vb şekilleri ortaya çıkar. Sonraki dönemde İspanya ve Almanya'da da benzer örnekler görülmeye başlanır. 16. yüzyılla başlayarak başkuleler gözden düşmeye başlar. 17. ve 18. yüzyıllardaki iç savaşlarda Avrupa'daki çok sayıda örnek tahrip edilecektir. 19.yüzyılda İngiltere'de tekrar moda olan başkuleler Gotik mimari anlayışıyla yeniden restore edilecektir. 20. yüzyıldaki dünya savaşlarının ardından özellikle Avrupa'da ayakta kalan başkuleler önemli turist çekim merkezleri haline gelmiştir.[]
Galeri
-
![image]()
İngiltere'deki Goodrich Kalesi'nin başkulesi -
![image]()
Fransa'da aslına uygun olarak inşa edilmiş donjon -
![image]()
Fransa Rouen'deki başkule -
![image]()
Fransa Paris yakınlarındaki Vincennes Şatosundaki başkule -
![image]()
İngiltere'deki Warkworth Kalesi
Kaynakça
- ^ . dictionary.cambridge.org (İngilizce). 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Kilikya Pedias'ta Bir Haçlı Savunma Yapısı: Tece Kalesi". docplayer.biz.tr. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.
- ^ Fıçı anlamındadır
- ^ Korumak, muhafaza etmek anlamındadır
- ^ Victoria devri tarihçilerinin terimleri yanlış kullanması bunda belirleyici olmuştur
- ^ Saygı kulesi olarak İspanyolcadan çevrilebilir
- ^ Zindan
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Baskule haber gazete kitap akademik JSTOR Mart 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Baskule Avrupa da Orta Cag satolarinda soylulari tarafindan insa edilen buyuk mustahkem kulelerdir Buyuk kule ayrik kule donjon 1 erk ve balahisar ayni yapiyi ifade eden diger kelimelerdir Ingiltere deki York Satosu nun uc boyutlu modelinde kale sisteminin ust tarafindaki tahkimat baskuledir Etimoloji16 yuzyildan itibaren Ingilizcede baskule anlamina gelen keep kelimesi kullanilir Kalelerin icindeki buyuk kule benzeri yapilari anlatan bu kelimenin kokenine dair cesitli rivayetler vardir Adlandirmanin 1375 76 yillarinda kullanilan kype kelimesinden geldigi one surulur Ficiya benzeyen benzeri yapilar icin kullanildigi ve 17 yuzyila gelindiginde esas analmini yitirerek daha populer keep kelimesine evrildigi dusunulur Ilk baslarda baskule anlamindaki terimler hem korunakli hem de soylu sinifa mensup kisilerin oturduklari yer anlaminda olan kullanimi ileriki donemde karmasiklasmistir Terimin tarihsel evriminin izlenmesi sorunludur Ozellikle Ispanya daki orneklerin adlandirildigi torre del homenaje ve Fransizcasi donjon terimleri sonrasinda yanlis anlamda evrilerek dungeon haline gelmistir TarihceDonjonlarin ilk ornekleri 10 yuzyilda Normandiya da gorulmustur Daha sonra I William komutasindaki Normanlar 1066 yilinda Hastings Muharebesi nde Harold Godwinson komutasindaki Anglosaksonlari yenince Ingiltere nin fethi baslar Bu surecte yerel direnclerle karsilasan William ve Normanlar hakimiyetlerini pekistirmek icin ozellikle baskuleye sahip cok sayida tahkimat insa eder Bu tahkimatlar ileriki donemde yapimi onyillarca suren tas yapilara donusur Onemli askeri us konumunun yani sira siyasi onemi de bulunan yapilar haline gelir Yine Norman egemenligndeki Anjou bolgesinde yeni tasarimlari gelistirilen baskulelerin dairesel dortgen vb sekilleri ortaya cikar Sonraki donemde Ispanya ve Almanya da da benzer ornekler gorulmeye baslanir 16 yuzyilla baslayarak baskuleler gozden dusmeye baslar 17 ve 18 yuzyillardaki ic savaslarda Avrupa daki cok sayida ornek tahrip edilecektir 19 yuzyilda Ingiltere de tekrar moda olan baskuleler Gotik mimari anlayisiyla yeniden restore edilecektir 20 yuzyildaki dunya savaslarinin ardindan ozellikle Avrupa da ayakta kalan baskuleler onemli turist cekim merkezleri haline gelmistir kaynak belirtilmeli GaleriIngiltere deki Goodrich Kalesi nin baskulesi Fransa da aslina uygun olarak insa edilmis donjon Fransa Rouen deki baskule Fransa Paris yakinlarindaki Vincennes Satosundaki baskule Ingiltere deki Warkworth KalesiKaynakca dictionary cambridge org Ingilizce 15 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2021 Kilikya Pedias ta Bir Hacli Savunma Yapisi Tece Kalesi docplayer biz tr 22 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Temmuz 2021 Fici anlamindadir Korumak muhafaza etmek anlamindadir Victoria devri tarihcilerinin terimleri yanlis kullanmasi bunda belirleyici olmustur Saygi kulesi olarak Ispanyolcadan cevrilebilir ZindanAyrica bakinizIngiltere nin Normanlar tarafindan fethi