Dost Muhammed Han (27 Aralık 1793, Herat - 9 Haziran 1863, Herat, Afganistan), Afganistan hükümdarı (1826-1863) ve Barakzay Hanedanı'nın kurucusu.Birleşik Krallık ve Rusya arasında siyasal mücadele alanı olduğu bir dönemde Afganistan'ın bağımsızlığını korumuştur.
Dost Muhammed Han Peştuca: دوست محمد خان | |
---|---|
Afganistan Emiri | |
Hüküm süresi | 1845 – 9 Haziran 1863 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | |
Afganistan Emiri | |
Hüküm süresi | 1826 – 2 Ağustos 1839 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | |
Doğum | 27 Aralık 1793 Kandehar, Dürrânî İmparatorluğu |
Ölüm | 9 Haziran 1863 (69 yaşında) Herat, Afganistan Emirliği |
Hanedan | Barakzay Hanedanı |
Babası | Serdar Payinda Han Muhammedzai (Serfiraz Han) |
Annesi | Zeyneb Begüm |
Dini | Sünni İslam |
Barakzay kabilesinin önderi Payenda Han'ın çok sayıdaki çocuğundan biriydi. 1816'da, Afgan emiri Mahmud Şah'ın, veziri ve aynı zamanda kabilenin başkanı Fahd Han'ı öldürtmesi üzerine Barakzaylar ayaklandı. Sekiz yıl süren iç savaş, Barakzayların zaferiyle sonuçlandı. Dost Muhammed, kabilenin en güçlü üyesi durumuna geldi ve 1826'da tahta çıktı.
Birleşik Krallık ve Rusya'nın Afganistan üzerindeki nüfuz kazanma girişimleri, Dost Muhammed'i iki büyük devlet arasında dengeci bir politika izlemeye zorladı. Ayrıca Dost Muhammed, iç savaş sırasında merkezi yönetimin denetiminden çıkan toprakları geri almaya çalıştı. Dost Muhammed'in ya kendilerine düşman olduğunu ya da Rusların ülkeye sızmasına karşı direnemediğini düşünen İngilizler, Afganistan'da dolaysız bir rol oynamaya çalıştılar. Önce, Dost Muhammed ile görüşme yaptılar; bunun başarısızlıkla sonuçlanması üzerine sürgündeki Afgan emiri 'ye askeri destek verdiler. 1839'da başkent Kabil'de İngiliz birliklerinin yardımıyla Şuca'yı tahta geçirmeye çalıştılar. Bu harekât, I. İngiliz-Afgan Savaşı'na (1839-1842) yol açtı. 1840'ta ailesi İngilizlere esir düşünce Dost Muhammed, İngiliz birliklerine teslim oldu.
Bununla birlikte, Kabil'deki İngiliz birliklerinin ve Şuca'nın durumu hızla kötüye gitti. Şuca bir ayaklanmada öldürüldü; kentten geri çekilmeye çalışan İngiliz birlikleri kılıçtan geçirildi. 1843'te İngilizlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra, Dost Muhammed bir kez daha tahta geçirildi. Ardından, ülkenin uzak yöreleri üzerinde merkezi denetimi yeniden kurmaya çalıştı ve bunda bir ölçüde başarılı oldu. Ayrıca, 1855 ve 1857'de dostluk antlaşmaları imzaladığı İngilizlerle de bir uzlaşma sağladı. Haziran 1863'te damadının komutasındaki birlikleri Herat kentini ele geçirdi, Dost Muhammed de birkaç gün sonra Herat'ta öldü.
Dost Muhammed Han Doğumu: 27 Aralık 1793 Ölümü: 9 Haziran 1863 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen | Afganistan Emiri 1845-1863 | Sonra gelen |
Önce gelen | Afganistan Emiri 1826-1839 | Sonra gelen |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dost Muhammed Han 27 Aralik 1793 Herat 9 Haziran 1863 Herat Afganistan Afganistan hukumdari 1826 1863 ve Barakzay Hanedani nin kurucusu Birlesik Krallik ve Rusya arasinda siyasal mucadele alani oldugu bir donemde Afganistan in bagimsizligini korumustur Dost Muhammed Han Pestuca دوست محمد خانAfganistan EmiriHukum suresi1845 9 Haziran 1863Once gelenSonra gelenAfganistan EmiriHukum suresi1826 2 Agustos 1839Once gelenSonra gelenDogum27 Aralik 1793 1793 12 27 Kandehar Durrani ImparatorluguOlum9 Haziran 1863 69 yasinda Herat Afganistan EmirligiHanedanBarakzay HanedaniBabasiSerdar Payinda Han Muhammedzai Serfiraz Han AnnesiZeyneb BegumDiniSunni Islam Barakzay kabilesinin onderi Payenda Han in cok sayidaki cocugundan biriydi 1816 da Afgan emiri Mahmud Sah in veziri ve ayni zamanda kabilenin baskani Fahd Han i oldurtmesi uzerine Barakzaylar ayaklandi Sekiz yil suren ic savas Barakzaylarin zaferiyle sonuclandi Dost Muhammed kabilenin en guclu uyesi durumuna geldi ve 1826 da tahta cikti Birlesik Krallik ve Rusya nin Afganistan uzerindeki nufuz kazanma girisimleri Dost Muhammed i iki buyuk devlet arasinda dengeci bir politika izlemeye zorladi Ayrica Dost Muhammed ic savas sirasinda merkezi yonetimin denetiminden cikan topraklari geri almaya calisti Dost Muhammed in ya kendilerine dusman oldugunu ya da Ruslarin ulkeye sizmasina karsi direnemedigini dusunen Ingilizler Afganistan da dolaysiz bir rol oynamaya calistilar Once Dost Muhammed ile gorusme yaptilar bunun basarisizlikla sonuclanmasi uzerine surgundeki Afgan emiri ye askeri destek verdiler 1839 da baskent Kabil de Ingiliz birliklerinin yardimiyla Suca yi tahta gecirmeye calistilar Bu harekat I Ingiliz Afgan Savasi na 1839 1842 yol acti 1840 ta ailesi Ingilizlere esir dusunce Dost Muhammed Ingiliz birliklerine teslim oldu Bununla birlikte Kabil deki Ingiliz birliklerinin ve Suca nin durumu hizla kotuye gitti Suca bir ayaklanmada olduruldu kentten geri cekilmeye calisan Ingiliz birlikleri kilictan gecirildi 1843 te Ingilizlerin Afganistan dan cekilmesinden sonra Dost Muhammed bir kez daha tahta gecirildi Ardindan ulkenin uzak yoreleri uzerinde merkezi denetimi yeniden kurmaya calisti ve bunda bir olcude basarili oldu Ayrica 1855 ve 1857 de dostluk antlasmalari imzaladigi Ingilizlerle de bir uzlasma sagladi Haziran 1863 te damadinin komutasindaki birlikleri Herat kentini ele gecirdi Dost Muhammed de birkac gun sonra Herat ta oldu Dost Muhammed HanBarakzay HanedaniDogumu 27 Aralik 1793 Olumu 9 Haziran 1863Resmi unvanlarOnce gelen Afganistan Emiri 1845 1863 Sonra gelenOnce gelen Afganistan Emiri 1826 1839 Sonra gelenKaynakca Johnson Thomas H 2021 Historical dictionary of Afghanistan 5 bas Lanham Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538149287