Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Emu (Dromaius novaehollandiae), ratitler içindeki akrabası deve kuşlarından sonra yaşayan en uzun kuş türüdür. Avustralya anakarasında endemiktir ve kıtadaki en büyük yaşayan kuştur. Dromaius cinsinin yaşayan tek üyesidir. Emuların yaşam alanı geçmişte tüm Avustralya ile birlikte güneydeki adalar Tasmanya Adası, Kanguru Adası ve Kral Adası'nı kapsamaktaydı ancak 1788'den sonra adaya gelen Avrupalıların etkisi ile bu adalardaki alt türlerinin soyu tükenmiştir. Taksonomik olarak en yakın akrabaları tepeli devekuşları ile casuariidae familyası içinde ortak olarak bulunurlar. Emulara en yakın tür güney tepeli devekuşudur.
| Emu | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Emu (Elaphurus davidianus) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Dromaius novaehollandiae | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||
Emular uzun boyunları ve bacakları olan yumuşak tüylü, kahverengi kuşlardır. Boyları 1,9 metreye kadar ulaşabilirler. Uçamazlar ancak uzun mesafeleri yürüyebilir ve gerektiğinde saatte 50 km hızla koşabilirler. Haftalarca aç kalmaya dayanabilirler ve çeşitli bitkiler ve böceklerle beslenirler. Sık sık su içmezler ancak fırsat bulduklarında bol miktarda su içerler.
Üreme mevsimleri mayıs ve haziran ayları arasındadır. Bu mevsimde dişiler arasında eş için kavgalar görülür. Dişiler bir üreme mevsiminde birden çok çiftleşerek birkaç yumurta bırakabilir. Yuvada erkek emular kuluçkaya yatar ve kuluçka süresinde çok az su ve yiyecek tüketir. Bu sebeple kuluçkaya yatan emular ciddi miktarda zayıflar. Kuluçka 8 hafta sürer ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra erkek emu tarafından beslenir. Yaklaşık altı ay sonra ise yavrular bir yetişkin boyuna ulaşır ancak bir sonraki üreme mevsimine kadar aile ile birlikte yaşar. Emular bölgedeki Avustralya yerlilerinin mitolojilerinde sıklıkla yer almıştır. Modern zamanlarda ise Avustralya'nın önemli bir kültürel sembolüdür. Emu çizimleri çeşitli armalarda, amblemlerde, posta pullarında ve madeni paralarda görülür.
Emu, Uluslararası Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından en az endişe duyulan türler arasında gösterilecek kadar yaygın olsa bile bazı yerel popülasyonlarının nesillerinin tükenme tehlikesi altındadır. Tasmanya emusu gibi alt türlerin soyları 19. yüzyılda insanlar sebebiyle tükenmiştir. Yumurtalarının toplanması, yol ölümleri ve yaşam alanlarının yok edilmesi gibi etkiler popülasyonları üzerinde tehdit oluşturmaktadır.
Etimoloji
Emu kelimesi yerel aborjin dilline ait değildir ve kelimenin etimolojik kökeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak kelimenin Portekizli kaşiflerin Doğu Endonezya ve Malezya takımadalarına yaptığı keşifler sırasında Arap tüccarlardan öğrendiği tepeli devekuşu benzeri bazı kuşlar için kullanılan ve "büyük kuş" anlamına gelen Arapça neâma kelimesinden geldiği düşünülmektedir. Kelime Portekizliler tarafından söylenişte uma emaya dönüşmüş ve daha sonra Avrupalı kaşifler aracılığı ile Avustralya'ya gelip kullanılmış olabilir. Bir başka teori ise deve kuşu veya turna benzeri büyük bir kuşlar için kullanılan Portekizce "ema" kelimesinin gelebileceği üzerinedir. Ancak tarihi bir İngilizce sözlükte geçen bu bilginin doğruluğunu kanıtlayacak bir alıntı gösterilmemiştir. Öte yandan çeşitli Portekizce sözlükler "ema" kelimesini ya "causar" olarak çevirmiştir ya da içerisinde turnanın dahil olmadığı birkaç kuş için kullanılan bir kelime olduğunu belirtmiştir.
1576 yılında ise Portekizli bir tarihçi olan tarafından yayınlanan (Sanca Cruz Tarihi) isimli kitapta Nandu kelimesine karşılık olarak "hema" kelimesini kullanmıştır. Emu benzeri "emia" ve "eme" gibi kelimeler ise 1613 yılında Samuel Purchas tarafından yazılmış Purchas his Pilgrimage'de geçmektedir. Purchas Banda ve çevresindeki adalarda emia ya da eme adını verdiği hayranlık uyandıran bir kuştan bahseder. 17. yüzyılın başında kuşun Banda ada grubunda yaşadığı düşünülmüş olsa da daha sonra tepeli devekuşu gibi büyük bir türün Banda adalarında yaşamayacak kadar büyük olduğu için bu fikrin hatalı olduğu anlaşılmıştır. Bu sebeple bahsedilen bu kuşun Seram Adasında bulunan bir tepeli devekuşu türü, büyük ihtimalle güney tepeli devekuşu, olduğu düşünülür.
Güney batı Avustralya'daki Victoria bölgesinde emu için barrimal, myoure ve courn kelimeleri kullanılmıştır. Ayrıca murawung ve birabayin kelimeleri Sidney havzasındaki yerlilerin kullandığı diğer isimlerdendir.
Tarih
Emular Avrupalılar tarafından ilk kez 1696 yılında Avustalya'nın batısına Hollandalı kaptan Willem de Vlamingh tarafından bölgede 2 yıl kaybolmuş bir keşif gemisinden kurtulanları aramak üzere yapılan bir deniz seferi sırasında görüldü. Avrupalılar 1788'de doğu kıyısına yerleşmeye başladığında emular biliniyordu. Kuşlardan ilk kez "New Holland cassowary" (Yeni Hollanda tepeli devekuşu) ismi ile 'in 1789 yılında yayınladığı Voyage to Botany Bay kitabında şu şekilde bahsedildi:
Bu tür pek çok özellik açısından genel olarak bilinenlerden farklıdır. Daha büyüktür bir kuştur. Bacakları üstünde daha yüksekte durur ve boynu normalden daha uzundur. Uzunluğu toplamda yedi fit iki inçtir. Gagası tepeli deve kuşunun gagasından çok farklı değildir ancak tepesinde bir çıkıntı ya da şapka bulunmaz. Boğazı haricinde kafasının ve boynunun her yeri tüylerle kaplıdır. Tepeli deve kuşlarında ise bu kısımlar tüysüzdür ve hindilerdeki gibi ibiklidir. Tüyleri genel olarak gri ve kahverengi karışımından oluşur ve tüyler doğal biçimde biraz kıvrılmış ve bükülmüştür. Kanatları uçmak için tamamen yetersiz kalacak kadar kısadır ve biraz önde durmasaydı tüyler arasında neredeyse ayırt edilemez olurdu. Sıradan kanatlarda görülen uzun tüyler bu türde bulunmaz ya da görünmez durumdadır. Bacakları kalındır ve arka kısmının tırtıklı yapısı dışında galeated tepeli deve kuşundaki gibidir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Emu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "PBDB". paleobiodb.org. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
- ^ a b (İngilizce). The Australian Museum. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b c Eastman, p. 5.
- ^ . www.etymonline.com (İngilizce). 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ a b "James R. McClymont's Essay: The Etymology Of The Name 'Emu'". 21 Nisan 2015. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ Mathew, John (1899). Eaglehawk and crow a study of the Australian aborigines including an inquiry into their origin and a survey of Australian languages (İngilizce). Рипол Классик. ISBN . 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2021.
- ^ Troy, Jakelin (1994). The Sydney language. Shirley Troy. Flynn, A.C.T.: J. Troy. ISBN . OCLC 38318900.
- ^ Robert, Willem Carel Hendrik (1972). The explorations, 1696-1697, of Australia by Willem De Vlamingh. Amsterdam,: Philo Press. ISBN . OCLC 648743.
- ^ Gould, John (1865). Handbook to The birds of Australia. Smithsonian Libraries. London Pub. by the Author.
- ^ Phillip, Arthur; Ball, Henry Lidjbird; Shortland, John; Auchmutty, James; Watts, John; Marshall, Capt (1789). The voyage of Governor Phillip to Botany Bay : with an account of the establishment of the colonies of Port Jackson & Norfolk Island; compiled from authentic papers which have been obtained from the several departments, to which are added the journals of Lieuts. Shortland, Watts, Ball, & Capt. Marshall; with an account of their new discoveries. London Natural History Museum Library. London : Printed for John Stockdale.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emu Dromaius novaehollandiae ratitler icindeki akrabasi deve kuslarindan sonra yasayan en uzun kus turudur Avustralya anakarasinda endemiktir ve kitadaki en buyuk yasayan kustur Dromaius cinsinin yasayan tek uyesidir Emularin yasam alani gecmiste tum Avustralya ile birlikte guneydeki adalar Tasmanya Adasi Kanguru Adasi ve Kral Adasi ni kapsamaktaydi ancak 1788 den sonra adaya gelen Avrupalilarin etkisi ile bu adalardaki alt turlerinin soyu tukenmistir Taksonomik olarak en yakin akrabalari tepeli devekuslari ile casuariidae familyasi icinde ortak olarak bulunurlar Emulara en yakin tur guney tepeli devekusudur EmuEmu Elaphurus davidianus Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim CasuariiformesFamilya CasuariidaeCins DromaiusTur D novaehollandiaeIkili adlandirmaDromaius novaehollandiaeDagilimi Emular uzun boyunlari ve bacaklari olan yumusak tuylu kahverengi kuslardir Boylari 1 9 metreye kadar ulasabilirler Ucamazlar ancak uzun mesafeleri yuruyebilir ve gerektiginde saatte 50 km hizla kosabilirler Haftalarca ac kalmaya dayanabilirler ve cesitli bitkiler ve boceklerle beslenirler Sik sik su icmezler ancak firsat bulduklarinda bol miktarda su icerler Ureme mevsimleri mayis ve haziran aylari arasindadir Bu mevsimde disiler arasinda es icin kavgalar gorulur Disiler bir ureme mevsiminde birden cok ciftleserek birkac yumurta birakabilir Yuvada erkek emular kuluckaya yatar ve kulucka suresinde cok az su ve yiyecek tuketir Bu sebeple kuluckaya yatan emular ciddi miktarda zayiflar Kulucka 8 hafta surer ve yavrular yumurtadan ciktiktan sonra erkek emu tarafindan beslenir Yaklasik alti ay sonra ise yavrular bir yetiskin boyuna ulasir ancak bir sonraki ureme mevsimine kadar aile ile birlikte yasar Emular bolgedeki Avustralya yerlilerinin mitolojilerinde siklikla yer almistir Modern zamanlarda ise Avustralya nin onemli bir kulturel semboludur Emu cizimleri cesitli armalarda amblemlerde posta pullarinda ve madeni paralarda gorulur Emu Uluslararasi Doga ve Dogal Kaynaklari Koruma Birligi IUCN tarafindan en az endise duyulan turler arasinda gosterilecek kadar yaygin olsa bile bazi yerel populasyonlarinin nesillerinin tukenme tehlikesi altindadir Tasmanya emusu gibi alt turlerin soylari 19 yuzyilda insanlar sebebiyle tukenmistir Yumurtalarinin toplanmasi yol olumleri ve yasam alanlarinin yok edilmesi gibi etkiler populasyonlari uzerinde tehdit olusturmaktadir EtimolojiAlbino emu kusu Eskisehir Hayvanat Bahcesi Emu kelimesi yerel aborjin dilline ait degildir ve kelimenin etimolojik kokeni kesin olarak bilinmemektedir Ancak kelimenin Portekizli kasiflerin Dogu Endonezya ve Malezya takimadalarina yaptigi kesifler sirasinda Arap tuccarlardan ogrendigi tepeli devekusu benzeri bazi kuslar icin kullanilan ve buyuk kus anlamina gelen Arapca neama kelimesinden geldigi dusunulmektedir Kelime Portekizliler tarafindan soyleniste uma emaya donusmus ve daha sonra Avrupali kasifler araciligi ile Avustralya ya gelip kullanilmis olabilir Bir baska teori ise deve kusu veya turna benzeri buyuk bir kuslar icin kullanilan Portekizce ema kelimesinin gelebilecegi uzerinedir Ancak tarihi bir Ingilizce sozlukte gecen bu bilginin dogrulugunu kanitlayacak bir alinti gosterilmemistir Ote yandan cesitli Portekizce sozlukler ema kelimesini ya causar olarak cevirmistir ya da icerisinde turnanin dahil olmadigi birkac kus icin kullanilan bir kelime oldugunu belirtmistir 1576 yilinda ise Portekizli bir tarihci olan tarafindan yayinlanan Sanca Cruz Tarihi isimli kitapta Nandu kelimesine karsilik olarak hema kelimesini kullanmistir Emu benzeri emia ve eme gibi kelimeler ise 1613 yilinda Samuel Purchas tarafindan yazilmis Purchas his Pilgrimage de gecmektedir Purchas Banda ve cevresindeki adalarda emia ya da eme adini verdigi hayranlik uyandiran bir kustan bahseder 17 yuzyilin basinda kusun Banda ada grubunda yasadigi dusunulmus olsa da daha sonra tepeli devekusu gibi buyuk bir turun Banda adalarinda yasamayacak kadar buyuk oldugu icin bu fikrin hatali oldugu anlasilmistir Bu sebeple bahsedilen bu kusun Seram Adasinda bulunan bir tepeli devekusu turu buyuk ihtimalle guney tepeli devekusu oldugu dusunulur Guney bati Avustralya daki Victoria bolgesinde emu icin barrimal myoure ve courn kelimeleri kullanilmistir Ayrica murawung ve birabayin kelimeleri Sidney havzasindaki yerlilerin kullandigi diger isimlerdendir TarihEmular Avrupalilar tarafindan ilk kez 1696 yilinda Avustalya nin batisina Hollandali kaptan Willem de Vlamingh tarafindan bolgede 2 yil kaybolmus bir kesif gemisinden kurtulanlari aramak uzere yapilan bir deniz seferi sirasinda goruldu Avrupalilar 1788 de dogu kiyisina yerlesmeye basladiginda emular biliniyordu Kuslardan ilk kez New Holland cassowary Yeni Hollanda tepeli devekusu ismi ile in 1789 yilinda yayinladigi Voyage to Botany Bay kitabinda su sekilde bahsedildi Bu tur pek cok ozellik acisindan genel olarak bilinenlerden farklidir Daha buyuktur bir kustur Bacaklari ustunde daha yuksekte durur ve boynu normalden daha uzundur Uzunlugu toplamda yedi fit iki inctir Gagasi tepeli deve kusunun gagasindan cok farkli degildir ancak tepesinde bir cikinti ya da sapka bulunmaz Bogazi haricinde kafasinin ve boynunun her yeri tuylerle kaplidir Tepeli deve kuslarinda ise bu kisimlar tuysuzdur ve hindilerdeki gibi ibiklidir Tuyleri genel olarak gri ve kahverengi karisimindan olusur ve tuyler dogal bicimde biraz kivrilmis ve bukulmustur Kanatlari ucmak icin tamamen yetersiz kalacak kadar kisadir ve biraz onde durmasaydi tuyler arasinda neredeyse ayirt edilemez olurdu Siradan kanatlarda gorulen uzun tuyler bu turde bulunmaz ya da gorunmez durumdadir Bacaklari kalindir ve arka kisminin tirtikli yapisi disinda galeated tepeli deve kusundaki gibidir KaynakcaVikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur Dromaius novaehollandiaeWikimedia Commons ta Emu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir PBDB paleobiodb org 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 a b Ingilizce The Australian Museum 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b c Eastman p 5 www etymonline com Ingilizce 20 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 a b James R McClymont s Essay The Etymology Of The Name Emu 21 Nisan 2015 3 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 Mathew John 1899 Eaglehawk and crow a study of the Australian aborigines including an inquiry into their origin and a survey of Australian languages Ingilizce Ripol Klassik ISBN 978 5 87986 358 1 30 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2021 Troy Jakelin 1994 The Sydney language Shirley Troy Flynn A C T J Troy ISBN 0 646 11015 2 OCLC 38318900 Robert Willem Carel Hendrik 1972 The explorations 1696 1697 of Australia by Willem De Vlamingh Amsterdam Philo Press ISBN 90 6022 501 5 OCLC 648743 Gould John 1865 Handbook to The birds of Australia Smithsonian Libraries London Pub by the Author Phillip Arthur Ball Henry Lidjbird Shortland John Auchmutty James Watts John Marshall Capt 1789 The voyage of Governor Phillip to Botany Bay with an account of the establishment of the colonies of Port Jackson amp Norfolk Island compiled from authentic papers which have been obtained from the several departments to which are added the journals of Lieuts Shortland Watts Ball amp Capt Marshall with an account of their new discoveries London Natural History Museum Library London Printed for John Stockdale