Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Drupal; ücretsiz, açık kaynaklı bir içerik yönetim sistemi ya da içerik yönetim'e odaklı bir . Modüler yapısı sayesinde, web , topluluk portalı, forum ya da olarak da kullanılabilmektedir. 2000'li yılların ortalarında Drupal esneklik, genişleyebilirlik, yönetim kolaylığı ve etkin bir topluluğun desteği ile popülerlik kazanmıştır.
 | |
 Drupal yönetim paneli | |
| Güncel sürüm | 10.1.2 / 2 Ağustos 2023 |
|---|---|
| İşletim sistemi | Bağımsız |
| Platform | Bağımsız |
| Tür | İçerik Yönetim Sistemi |
| Lisans | GNU Genel Kamu Lisansı |
| Resmî sitesi | drupal.org |
| Kod deposu |
|
An itibarı ile (Mart 2014) W3Tech[16]'e göre evrensel web sitelerinin %1,9'u drupal ile işletilmektedir. Kullanılan içerik yönetim sistemlerindeki piyasa payı ise %5,3 dür.
Drupal PHP programlama dili ile yazılmıştır. Bununla birlikte Drupal tabanlı bir web sitesinin kurulumu, geliştirilmesi ve bakım genellikle PHP programlama becerisi gerektirmemektedir.
Drupal içerik yönetim sistemi Unix, (GNU/Linux), BSD türevleri, Solaris, Windows ve Mac OS X gibi işletim sistemleri başta olmak üzere, üzerinde PHP yorumlayıcı bulunan herhangi bir işletim sisteminde çalışabilmektedir. Apache, ya da IIS gibi herhangi bir biçimde PHP ile eklemlenebilen bir Web sunucu yazılımı ve MySQL, PostgreSQL gibi bir veritabanı sunucuya gereksinim duyar.
Drupal tabanlı büyük siteler
Drupal , , , , , ve Defective by Design gibi birçok yüksek trafiğe sahip web sitesi tarafından kullanılmaktadır.
Drupal'in çekirdek dağıtımı binlerce yazılım geliştiricisi tarafından yapılmıştır ve katılımcı olarak Sony gibi tüzel kişiler de Drupal'in geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır.
Tarihçe
İlk olarak tarafından olarak geliştirilmiş ve Drupal 2001 yılında açık kaynak projesi olmuştur. İsmi daha sonra zamanla Drupal'e dönüşen Drop.org sitesinden gelir. Dries siteyi önce “dorp” (Hollandacada “köy”, topluluk yönüne vurgu için) olarak adlandırmak istedi ama alan adını alırken bir yazım hatası yaptı ve sonra da bu ismin kulağa daha hoş geldiğini düşündü.
İçerik Yönetim Sistemi
Drupal'in basit bir katmanı veya "çekirdeği" (core) vardır. Bu katman Drupal'in temel özelliklerini oluşturmakla beraber ayrıca eklenebilir modül programlama olanağını da sağlar.
Drupal'in çekirdeğine dâhil edilmiş olan modüller kullanıcıların içerik ekleme, gözden geçirme ve içeriği sınıflandırma, arama yönetimi, yorum ekleme, forumlara katılma, anketlerde oy verme ve HTML bilgisine gerek duymadan ortak proje yazılımlarında çalışmaya olanak sağlar. Ayrıca çekirdek modüller kullanıcıların kişisel bilgilerini girebilecekleri, görüntülüyebileceği ve birbirleri ile ya da sitenin yöneticileriyle iletişim kurabilmelerine de olanak sağlar.
Drupal'in sürüm yönetim sistemi, ki bu da Drupal'in çekirdek bir özelliğidir, güncellenmiş içeriği, kimin güncellediğini, neyin güncellendiğini, hangi tarih ve saatte güncellemenin yapıldığını izler ve kayıt altına alır. Sistem kullanıcıların yaptıklarını güncellemeli daha önceki bir sürüme geri alabilecekleri loglama yapısı sunar.
Drupal'in içine gömülmüş olan çekirdek modüller ile site yöneticileri sitenin görünüşünü özel yapılmış temalar ile değiştirebilir, menü yapılarını değiştirebilir ve kullanıcıların kendi dillerinde siteyi sunabilirler. Drupal'in çekirdeği yöneticilere ayrıca başka sitelere RSS yayını yapmayı ve başka sitelerden RSS yayını almasını sağlar.
Diğer çekirdek modüller kullanıcı kaydını ve yöneticilerin kullanıcılara kullanıcı rollerini tanımlamalarını, kullanıcılara sitedeki bazı özellikleri kullanabilmeleri için hak tanımlamayı sağlar. Yöneticiler ayrıca ulaşım kurallarını tanımlar ve belirli kullanıcı isim, e-posta adresi ve IP adreslerine göre siteye erişimlerini engelleyebilirler.
Drupal'in çekirdeği ayrıca "" (URL alias) özelliğiyle Drupal'in kullanıcı dostu, kolay hatırlanan URL'lerinin otomatik ya da site yöneticisinin denetiminde oluşturulmasını sağlar. Örneğin "www.benimsitem.com/?q=node/432" yerine "www.benimsitem.com/urunler" şeklinde bir URL oluşturulabilir.
Çekirdek modüller ayrıca istatistik ve site yöneticilerinin siteyi yoğun trafikte performansını iyileştirmek için (caching) ve (throttling) raporlarını almalarını sağlar.
Yöneticiler birçok filtre ve içerik tipi oluşturabilir ve uygulayabilirler. Kullanıcılar ve yöneticiler sözü geçen çekirdek özellikleri PHP ya da HTML bilgisine gerek duymadan kullanabilirler.
Modüller
Drupal'in modüler tasarımı, PHP bilgisine iye insanların modüller yazarak ek özellikler üretmelerine olanak sağlar. Resmi Drupal websitesi, Drupal kullanıcıları tarafından yazılmış binlerce bedava modül sunmaktadır.
e-ticaret sistemleri, iş akış yönetimi sistemleri, fotoğraf galerileri, organik gruplar, Google Naps, Amazon Items, yönetimi ve ile entegrasyon gibi alanlarda güçlü modüller bulunmaktadır.
Modüllerin işlevlerinin Drupal'e eklenebilmesi için Drupal, çekirdek ve modülleri "kanca (hook)" veya denen bir sistem ile entegre eder. Drupal çekirdeği gibi genel güvenlik sorunlarına karşı da güvenlik sağlar.
Drupal sitesinde 23 Eylül 2011 tarihi itibarıyla 8.860 tane ücretsiz eklenti bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
- CCK - the Content Construction Kit
- CCK - associated modules
- Views
- Organic Groups
- Panels
- e-commerce systems
- e-commerce systems
- Amazon Associate Tools
Temalar
Drupal için yazılan temalar genelde motoru ya da motoru ile yazılır. Daha önceki şablonlar PHP'nin içine doğrudan kodlanmakta idi.
Drupal'in daha önceki sürümlerinin tema sistemi Mambo, Joomla! ve Plone ürünlerine göre çok daha karmaşık olduğu ve tasarım tabanlı olmadığı için çok eleştirildi. Sonuç olarak PHPTemplate ve XTemplate motorları bu sorunu çözmek için kullanıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2007.
- ^ (Drupal'in çekirdek özellikleri online "Drupal Handbook" başlığında http://drupal.org/handbook/modules 28 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . adresinde açıklanmaktadır.
- ^ "Amazon Items". 2 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ağustos 2007.
- ^ "Modules | drupal.org". 29 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2008.
- ^ "Content Construction Kit (CCK) | drupal.org". 29 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2008.
- ^ "Modules: CCK | drupal.org". 29 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2008.
- ^ "Views | drupal.org". 29 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2008.
- ^ Organic Groups http://drupal.org/project/og 31 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Panels http://drupal.org/project/panels 29 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 12 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ "e-Commerce | drupal.org". 31 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2008.
- ^ Amazon Associate Tools http://drupal.org/node/18842 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "PHPTemplate theme engine 8 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Drupal.org.
- ^ "XTemplate theme engine 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Drupal.org.
- ^ "How does Drupal compare to Mambo? 13 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." discussion thread, Drupal.org.
Dış bağlantılar
- Drupal Resmi Sitesi19 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Drupal Türkiye Topluluğu Resmi Sitesi 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Geliştiriciler için Belgeler28 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Drupal 8 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Drupal Türkiye Adlı Web Sitesi 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Drupal ucretsiz acik kaynakli bir icerik yonetim sistemi ya da icerik yonetim e odakli bir Moduler yapisi sayesinde web topluluk portali forum ya da olarak da kullanilabilmektedir 2000 li yillarin ortalarinda Drupal esneklik genisleyebilirlik yonetim kolayligi ve etkin bir toplulugun destegi ile populerlik kazanmistir DrupalDrupal yonetim paneliGuncel surum10 1 2 2 Agustos 2023Isletim sistemiBagimsizPlatformBagimsizTurIcerik Yonetim SistemiLisansGNU Genel Kamu LisansiResmi sitesidrupal orgKod deposugit drupalcode org project drupal git An itibari ile Mart 2014 W3Tech 16 e gore evrensel web sitelerinin 1 9 u drupal ile isletilmektedir Kullanilan icerik yonetim sistemlerindeki piyasa payi ise 5 3 dur Drupal PHP programlama dili ile yazilmistir Bununla birlikte Drupal tabanli bir web sitesinin kurulumu gelistirilmesi ve bakim genellikle PHP programlama becerisi gerektirmemektedir Drupal icerik yonetim sistemi Unix GNU Linux BSD turevleri Solaris Windows ve Mac OS X gibi isletim sistemleri basta olmak uzere uzerinde PHP yorumlayici bulunan herhangi bir isletim sisteminde calisabilmektedir Apache ya da IIS gibi herhangi bir bicimde PHP ile eklemlenebilen bir Web sunucu yazilimi ve MySQL PostgreSQL gibi bir veritabani sunucuya gereksinim duyar Drupal tabanli buyuk sitelerDrupal ve Defective by Design gibi bircok yuksek trafige sahip web sitesi tarafindan kullanilmaktadir Drupal in cekirdek dagitimi binlerce yazilim gelistiricisi tarafindan yapilmistir ve katilimci olarak Sony gibi tuzel kisiler de Drupal in gelistirilmesine katkida bulunmaktadir TarihceIlk olarak tarafindan olarak gelistirilmis ve Drupal 2001 yilinda acik kaynak projesi olmustur Ismi daha sonra zamanla Drupal e donusen Drop org sitesinden gelir Dries siteyi once dorp Hollandacada koy topluluk yonune vurgu icin olarak adlandirmak istedi ama alan adini alirken bir yazim hatasi yapti ve sonra da bu ismin kulaga daha hos geldigini dusundu Icerik Yonetim SistemiDrupal in basit bir katmani veya cekirdegi core vardir Bu katman Drupal in temel ozelliklerini olusturmakla beraber ayrica eklenebilir modul programlama olanagini da saglar Drupal in cekirdegine dahil edilmis olan moduller kullanicilarin icerik ekleme gozden gecirme ve icerigi siniflandirma arama yonetimi yorum ekleme forumlara katilma anketlerde oy verme ve HTML bilgisine gerek duymadan ortak proje yazilimlarinda calismaya olanak saglar Ayrica cekirdek moduller kullanicilarin kisisel bilgilerini girebilecekleri goruntuluyebilecegi ve birbirleri ile ya da sitenin yoneticileriyle iletisim kurabilmelerine de olanak saglar Drupal in surum yonetim sistemi ki bu da Drupal in cekirdek bir ozelligidir guncellenmis icerigi kimin guncelledigini neyin guncellendigini hangi tarih ve saatte guncellemenin yapildigini izler ve kayit altina alir Sistem kullanicilarin yaptiklarini guncellemeli daha onceki bir surume geri alabilecekleri loglama yapisi sunar Drupal in icine gomulmus olan cekirdek moduller ile site yoneticileri sitenin gorunusunu ozel yapilmis temalar ile degistirebilir menu yapilarini degistirebilir ve kullanicilarin kendi dillerinde siteyi sunabilirler Drupal in cekirdegi yoneticilere ayrica baska sitelere RSS yayini yapmayi ve baska sitelerden RSS yayini almasini saglar Diger cekirdek moduller kullanici kaydini ve yoneticilerin kullanicilara kullanici rollerini tanimlamalarini kullanicilara sitedeki bazi ozellikleri kullanabilmeleri icin hak tanimlamayi saglar Yoneticiler ayrica ulasim kurallarini tanimlar ve belirli kullanici isim e posta adresi ve IP adreslerine gore siteye erisimlerini engelleyebilirler Drupal in cekirdegi ayrica URL alias ozelligiyle Drupal in kullanici dostu kolay hatirlanan URL lerinin otomatik ya da site yoneticisinin denetiminde olusturulmasini saglar Ornegin www benimsitem com q node 432 yerine www benimsitem com urunler seklinde bir URL olusturulabilir Cekirdek moduller ayrica istatistik ve site yoneticilerinin siteyi yogun trafikte performansini iyilestirmek icin caching ve throttling raporlarini almalarini saglar Yoneticiler bircok filtre ve icerik tipi olusturabilir ve uygulayabilirler Kullanicilar ve yoneticiler sozu gecen cekirdek ozellikleri PHP ya da HTML bilgisine gerek duymadan kullanabilirler Moduller Drupal in moduler tasarimi PHP bilgisine iye insanlarin moduller yazarak ek ozellikler uretmelerine olanak saglar Resmi Drupal websitesi Drupal kullanicilari tarafindan yazilmis binlerce bedava modul sunmaktadir e ticaret sistemleri is akis yonetimi sistemleri fotograf galerileri organik gruplar Google Naps Amazon Items yonetimi ve ile entegrasyon gibi alanlarda guclu moduller bulunmaktadir Modullerin islevlerinin Drupal e eklenebilmesi icin Drupal cekirdek ve modulleri kanca hook veya denen bir sistem ile entegre eder Drupal cekirdegi gibi genel guvenlik sorunlarina karsi da guvenlik saglar Drupal sitesinde 23 Eylul 2011 tarihi itibariyla 8 860 tane ucretsiz eklenti bulunmaktadir Bunlardan bazilari CCK the Content Construction Kit CCK associated modules Views Organic Groups Panels e commerce systems e commerce systems Amazon Associate ToolsTemalar Drupal icin yazilan temalar genelde motoru ya da motoru ile yazilir Daha onceki sablonlar PHP nin icine dogrudan kodlanmakta idi Drupal in daha onceki surumlerinin tema sistemi Mambo Joomla ve Plone urunlerine gore cok daha karmasik oldugu ve tasarim tabanli olmadigi icin cok elestirildi Sonuc olarak PHPTemplate ve XTemplate motorlari bu sorunu cozmek icin kullanildi Ayrica bakinizIcerik Yonetim Sistemleri Joomla WordPress TYPO3Kaynakca Arsivlenmis kopya 28 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2007 Drupal in cekirdek ozellikleri online Drupal Handbook basliginda http drupal org handbook modules 28 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde adresinde aciklanmaktadir Amazon Items 2 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Agustos 2007 Modules drupal org 29 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2008 Content Construction Kit CCK drupal org 29 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2008 Modules CCK drupal org 29 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2008 Views drupal org 29 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2008 Organic Groups http drupal org project og 31 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Panels http drupal org project panels 29 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2020 e Commerce drupal org 31 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2008 Amazon Associate Tools http drupal org node 18842 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde PHPTemplate theme engine 8 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Drupal org XTemplate theme engine 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Drupal org How does Drupal compare to Mambo 13 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde discussion thread Drupal org Dis baglantilarDrupal Resmi Sitesi19 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Drupal Turkiye Toplulugu Resmi Sitesi 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gelistiriciler icin Belgeler28 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Drupal 8 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Drupal Turkiye Adli Web Sitesi 15 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde