Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dunganca (Хуэйзў йүян, ; Çince (basitleştirilmiş): 东干语; Çince (geleneksel): 東干語; pinyin: Dōnggān yǔ), Orta Asya'da yaşayan, Çin'in Hui etnik grubuna yakın bağları olan Dunganlar tarafından konuşulan Sinik dildir.
| Dunganca | |
|---|---|
| Хуэйзў йүян, Hueyzu yüyen | |
| Telaffuz | |
| Ana dili olanlar | Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Rusya, Tacikistan ve Türkmenistan |
| Bölge | Fergana Vadisi, Çu Vadisi |
| Etnisite | Dunganlar |
| Konuşan sayısı | 110.100 (2009 nüfus sayımları) |
| Dil ailesi | Çin-Tibet
|
| Yazı sistemi | Kiril alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | dng |
Dunganca ile Standart Çince karşılıklı olarak oldukça anlaşılabilir; ancak bu Çin dilinin Kiril alfabesiyle yazılması benzersiz bir durum oluşturur.
Kullanım
Dunganca başlıca olarak Kırgızistan'da konuşulur. Bunun dışında Kazakistan, Özbekistan ve Rusya'da Dunganca konuşanlar vardır. Dungan etnik grubu, 1870'lerde Çin'den kaçıp batı yönüne Orta Asya'ya doğru taşınan mültecilerin torunlarıdır. Dunganca okul eğitiminde kullanılır. Sovyetler Birliği döneminde Dunganca'nın öğretilmesi için çeşitli ders kitapları yayınlandı. Üstelik 14.000 sözcük barındıran üç ciltli bir Rusça-Dunganca sözlüğü, Dunganca-Rusça sözlük, Dungan dili hakkında filolojik monografiler ve Dungan dilinde yazılan kitaplar da yayınlanmıştır. Dungan dilinde yayınlanan ilk gazete olan 1932'de kuruldu ve günümüzde hala aylık olarak yayınlanmaktadır.
1970 ile 1989 arasındaki Sovyetler Birliği nüfus sayımı istatistiklerine göre Dunganlar, Orta Asya'daki diğer etnik azınlık gruplarına göre kendi dillerinin kullanımını muhafaza etmekte başarılı olmuştur; ancak Sovyet sonrası dönemde Dunganca'yı anadil olarak konuşanların sayısı oldukça azaldığı gözlemlenmiştir, fakat bununla ilgili daha ayrıntılı çalışmalar yapılmamıştır.
| Yıl | Dunganca L1 | Rusça L2 | Toplam Dungan nüfusu | Kaynak |
|---|---|---|---|---|
| 1970 | 36.445 (% 94,3) | 18.566 (% 48,0) | 38.644 | |
| 1979 | 49.020 (% 94,8) | 32.429 (% 62,7) | 51.694 | |
| 1989 | 65.698 (% 94,8) | 49.075 (% 70,8) | 69.323 | |
| 2001 | 41.400 (% 41,4) | N/A | 100.000 | Ethnologue12 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Kaynakça
- Cihai. Shanghai: Shanghai cishu chubanshe 2002;
- ^ "Dungan". Ethnologue, 18. cilt, 2015. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ Cihai, S.358
 | Dil ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Kazakistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Kırgızistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Rusya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dunganca Huejzy jүyan xwɛitsu jyjɑn Cince basitlestirilmis 东干语 Cince geleneksel 東干語 pinyin Dōnggan yǔ Orta Asya da yasayan Cin in Hui etnik grubuna yakin baglari olan Dunganlar tarafindan konusulan Sinik dildir DungancaHuejzy jүyan Hueyzu yuyenTelaffuz xwɛitsu jyjɑn Ana dili olanlarKirgizistan Kazakistan Ozbekistan Rusya Tacikistan ve TurkmenistanBolgeFergana Vadisi Cu VadisiEtnisiteDunganlarKonusan sayisi110 100 2009 nufus sayimlari Dil ailesiCin Tibet Cin dilleriMandarinDungancaYazi sistemiKiril alfabesiDil kodlariISO 639 3dngKirgizistan in koyunde bulunan bir muzede hem Dunganca hem de Rusca surumleri olan ikidilli bir plaka Dunganca ile Standart Cince karsilikli olarak oldukca anlasilabilir ancak bu Cin dilinin Kiril alfabesiyle yazilmasi benzersiz bir durum olusturur KullanimDunganca baslica olarak Kirgizistan da konusulur Bunun disinda Kazakistan Ozbekistan ve Rusya da Dunganca konusanlar vardir Dungan etnik grubu 1870 lerde Cin den kacip bati yonune Orta Asya ya dogru tasinan multecilerin torunlaridir Dunganca okul egitiminde kullanilir Sovyetler Birligi doneminde Dunganca nin ogretilmesi icin cesitli ders kitaplari yayinlandi Ustelik 14 000 sozcuk barindiran uc ciltli bir Rusca Dunganca sozlugu Dunganca Rusca sozluk Dungan dili hakkinda filolojik monografiler ve Dungan dilinde yazilan kitaplar da yayinlanmistir Dungan dilinde yayinlanan ilk gazete olan 1932 de kuruldu ve gunumuzde hala aylik olarak yayinlanmaktadir 1970 ile 1989 arasindaki Sovyetler Birligi nufus sayimi istatistiklerine gore Dunganlar Orta Asya daki diger etnik azinlik gruplarina gore kendi dillerinin kullanimini muhafaza etmekte basarili olmustur ancak Sovyet sonrasi donemde Dunganca yi anadil olarak konusanlarin sayisi oldukca azaldigi gozlemlenmistir fakat bununla ilgili daha ayrintili calismalar yapilmamistir Nufuslarina gore Dunganca yi konusanlarin sayisi Yil Dunganca L1 Rusca L2 Toplam Dungan nufusu Kaynak1970 36 445 94 3 18 566 48 0 38 6441979 49 020 94 8 32 429 62 7 51 6941989 65 698 94 8 49 075 70 8 69 3232001 41 400 41 4 N A 100 000 Ethnologue12 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaCihai Shanghai Shanghai cishu chubanshe 2002 ISBN 7 5326 0839 5 Dungan Ethnologue 18 cilt 2015 12 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Cihai S 358 Dil ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kazakistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kirgizistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Rusya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz