Döme Sztójay (d. 5 Ocak 1883 – ö. 22 Ağustos 1946), Sırp kökenli bir Macar asker ve diplomat. II. Dünya Savaşı sırasında, 1944 yılında Macaristan Krallığı Başbakanı olarak görev yaptı.
Döme Sztójay | |
---|---|
Macaristan Krallığı Başbakanı | |
Görev süresi 22 Mart 1944 - 29 Ağustos 1944 | |
Hükümdar | Miklós Horthy (Naip olarak) |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Géza Lakatos |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Dimitrije Stojaković 5 Ocak 1883 Versec, , Macaristan Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (bugün Vršac, Sırbistan) |
Ölüm | 22 Ağustos 1946 (63 yaşında) Budapeşte, Macaristan Krallığı |
Partisi | Ulusal Birlik Partisi |
Evlilik(ler) | Jozefa Landgráf |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | |
Hizmet yılları | 1914-1944 |
Rütbesi | Vezérezredes |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı II. Dünya Savaşı |
Dimitrije Stojakovic (Sırpça Kiril: Димитрије Стојаковић) bir Sırp aile'de, Vršac'da doğdu. Gençliğinde Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Ordusu'na katıldı ve I. Dünya Savaşı sırasında bir albay olarak görev yaptı. Savaştan sonra, karşı casusluk konusunda uzmanlaşmış, Amiral Miklos Horthy'nin karşı-devrimci ordusunda görev yaptı. Horthy, Macaristan'ın Kral naibi olduktan sonra, general rütbesine terfi etti ve 1925-1933 yılları arasında Berlin'de askerî ataşe olarak görev yaptı. 1927 yılında, Sztojakovich soy adını Macarca Sztójay olarak değiştirdi. 1933'ten 1935'e kadar Savunma Bakanlığı yaptı. 1935 yılında, Başbakan Gyula Gömbös tarafından Almanya'daki Macaristan Büyükelçisi olarak görevlendirildi. 1944 yılına kadar Macar elçisi olarak, Üçüncü Reich ile güçlü bağlar kurdu ve sık sık Macaristan'da Alman politikalarına destek verdi. Horthy'ye Almanların baskı yapması üzerine 23 Mart 1944 tarihinde Başbakan ve Dışişleri Bakanı olarak atandı.
Başbakan olarak, Doğu Cephesi'nde Macar asker sevkıyatını arttırdı. Yasal siyasi muhalifleri hapse gönderdi. Ülkenin işçi sendikaları çözüldü ve sol kanat politikacıları ve aktivistleri çökertti. Önemli ölçüde Macar Yahudilerinin tehcirini hızlandırıldı ama aynı zamanda sonuçlarını azaltmak için çalıştı. Horthy, Sztójay'nın eylemlerini görünce dehşete düştü ve başbakan olarak görevden alınmasını talep etti, ancak Adolf Hitler'in emrindeki SS generali Edmund Veesenmayer sertçe bunu yapmayı reddetti. Horthy, Macaristan Yahudilerinin sürgünlerini durdurmak ve Sztójay kabinesinin dışında Imrédy'i zorlamak için nüfuzunu kullandı. Almanlar, nihayet Ağustos 1944'te Horthy'nin baskısına dayanamadı ve Sztójay, Géza Lakatos'un lehine başbakanlık görevinden istifa etti.
Horthy, Ekim 1944 yılında Almanlar tarafından iktidardan uzaklaştırıldığında Sztójay, sağlık durumunun kötü olması nedeniyle başbakan olarak atanamadı. Almanlar Nisan 1945'te Kızıl Ordu tarafından ülke dışına sürüldüğünde, Sztójay sonradan Macaristan'dan kaçtı. Sztójay sonradan Amerikan birlikleri tarafından yakalandı ve Ekim 1945 yılında Macaristan'a iade edildi. Bu süreden sonra Budapeşte'de Halk Mahkemesi tarafından yargılandı. Savaş suçları ve ölüme mahkûm ettiği Macar halkına karşı suçlardan suçlu bulundu ve 1946 yılında Budapeşte'de bir idam mangası tarafından idam edildi.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Döme Sztójay ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: | Macaristan Dışişleri Bakanı 1944 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Başbakanı 1944 | Sonra gelen: Géza Lakatos |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dome Sztojay d 5 Ocak 1883 o 22 Agustos 1946 Sirp kokenli bir Macar asker ve diplomat II Dunya Savasi sirasinda 1944 yilinda Macaristan Kralligi Basbakani olarak gorev yapti Dome SztojayMacaristan Kralligi BasbakaniGorev suresi 22 Mart 1944 29 Agustos 1944Hukumdar Miklos Horthy Naip olarak Yerine geldigiYerine gelen Geza LakatosKisisel bilgilerDogum Dimitrije Stojakovic 5 Ocak 1883 1883 01 05 Versec Macaristan Kralligi Avusturya Macaristan Imparatorlugu bugun Vrsac Sirbistan Olum 22 Agustos 1946 63 yasinda Budapeste Macaristan KralligiPartisi Ulusal Birlik PartisiEvlilik ler Jozefa LandgrafAskeri hizmetiBagliligi Avusturya Macaristan Imparatorlugu MacaristanHizmet yillari 1914 1944Rutbesi VezerezredesCatisma savaslari I Dunya Savasi II Dunya Savasi Dimitrije Stojakovic Sirpca Kiril Dimitriјe Stoјakoviћ bir Sirp aile de Vrsac da dogdu Gencliginde Avusturya Macaristan Imparatorlugu Ordusu na katildi ve I Dunya Savasi sirasinda bir albay olarak gorev yapti Savastan sonra karsi casusluk konusunda uzmanlasmis Amiral Miklos Horthy nin karsi devrimci ordusunda gorev yapti Horthy Macaristan in Kral naibi olduktan sonra general rutbesine terfi etti ve 1925 1933 yillari arasinda Berlin de askeri atase olarak gorev yapti 1927 yilinda Sztojakovich soy adini Macarca Sztojay olarak degistirdi 1933 ten 1935 e kadar Savunma Bakanligi yapti 1935 yilinda Basbakan Gyula Gombos tarafindan Almanya daki Macaristan Buyukelcisi olarak gorevlendirildi 1944 yilina kadar Macar elcisi olarak Ucuncu Reich ile guclu baglar kurdu ve sik sik Macaristan da Alman politikalarina destek verdi Horthy ye Almanlarin baski yapmasi uzerine 23 Mart 1944 tarihinde Basbakan ve Disisleri Bakani olarak atandi Basbakan olarak Dogu Cephesi nde Macar asker sevkiyatini arttirdi Yasal siyasi muhalifleri hapse gonderdi Ulkenin isci sendikalari cozuldu ve sol kanat politikacilari ve aktivistleri cokertti Onemli olcude Macar Yahudilerinin tehcirini hizlandirildi ama ayni zamanda sonuclarini azaltmak icin calisti Horthy Sztojay nin eylemlerini gorunce dehsete dustu ve basbakan olarak gorevden alinmasini talep etti ancak Adolf Hitler in emrindeki SS generali Edmund Veesenmayer sertce bunu yapmayi reddetti Horthy Macaristan Yahudilerinin surgunlerini durdurmak ve Sztojay kabinesinin disinda Imredy i zorlamak icin nufuzunu kullandi Almanlar nihayet Agustos 1944 te Horthy nin baskisina dayanamadi ve Sztojay Geza Lakatos un lehine basbakanlik gorevinden istifa etti Horthy Ekim 1944 yilinda Almanlar tarafindan iktidardan uzaklastirildiginda Sztojay saglik durumunun kotu olmasi nedeniyle basbakan olarak atanamadi Almanlar Nisan 1945 te Kizil Ordu tarafindan ulke disina suruldugunde Sztojay sonradan Macaristan dan kacti Sztojay sonradan Amerikan birlikleri tarafindan yakalandi ve Ekim 1945 yilinda Macaristan a iade edildi Bu sureden sonra Budapeste de Halk Mahkemesi tarafindan yargilandi Savas suclari ve olume mahkum ettigi Macar halkina karsi suclardan suclu bulundu ve 1946 yilinda Budapeste de bir idam mangasi tarafindan idam edildi KaynakcaWikimedia Commons ta Dome Sztojay ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Siyasi goreviOnce gelen Macaristan Disisleri Bakani 1944 Sonra gelen Once gelen Macaristan Basbakani 1944 Sonra gelen Geza Lakatos